T SU SORUNU VE SU İHTİYACI E K S T İ L S E K T Ö R Ü

1. T SU SORUNU VE SU İHTİYACIEK S TİL SEKTÖRÜ Yrd. Doç. Dr. Günay YILDIZ TÖRE Namık kemal University Environmental Engineering Department & Cross Jeans www.crossjeans.com gunayy@corlu.edu.tr

2. Toplam Endüstriyel Üretimin %13 Toplam İhracat gelirlerinin %25,8 Türkiye’de Tekstil Endüstrisi Atıksu karakterizasyonu ve Uygulanan Arıtma teknolojisi TEKSTİL ENDÜSTRİSİNDE KULLANILAN: Hammaddeler (Doğal ve Sentetik) Kimyasal maddeler Gerçekleştirilen işlemler Uygulanan teknolojiler Farklı su kullanımı Dinamik bir yapı TEKSTİL SEKTÖRÜNÜN DURUMU

3. TÜRKİYE’DE ENDÜSTRİYEL SU KULLANIMI • 12 2362 * 10000 m3/yıllık temin edilen suyun • %11’i Gıda, • %7,6’sı Tekstil, • %7,2’si Kimyasal madde, • %62’si Metal sanayi (Soğutma suyu)

4. TÜRKİYE’DE ENDÜSTRİYEL SU KULLANIMI • 5033 * 10000 m3/yıllık şehir şebekesinden temin edilen suyun • %14,7’si Gıda, • %12,4’ü Tekstil • %4,8’i Kimyasal madde, • %10,8’i Metal sanayi (Soğutma suyu) • 26 722 * 10000 m3/yıllık kuyudan temin edilen suyun • %35,1’i Gıda, • %24,6’sı Tekstil (%70’İ kuyu, %6,7’si şehir şebekesi)) • %4,9’u Kimyasal madde, • %6,2’si Metal sanayi (Soğutma suyu)

5. TÜRKİYE’DE ENDÜSTRİYEL SU KULLANIMI • 121 506 * 10000 m3/yıllık tüketilen suyun • %25,7’si proses suyu • %3,8’i Kazan suyu • %61,4’ü soğutma suyu • %5,9’u evsel su • %3’ü diğer • 31255 * 10000 m3/yıllık tüketilen proses suyunun • %25,2’si Gıda • %23,4’ü Tekstil (%79,7’si proses suyu) • %10,4’ü Kimyasal madde • %12,9’u Metal sanayi

6. TÜRKİYE’DE ENDÜSTRİYEL SU KULLANIMI • Endüstriyel su kullanımında yeniden kullanım oranı Türkiye genelinde %34 olup, bunun %47’si Metal endüstrisinde, %2’si Gıda, %26’sı Kağıt endüstrisinde gerçekleştirilirken, maalesef sadece %1’i Tekstil endüstrisinde gerçekleştirilmektedir. • Buna karşın, tekstil sektöründe en yüksek su kullanımı ise üretimde PROSES SUYU kullanımı şeklindedir.

7. TEKSTİL SEKTÖRÜNDE SU KULLANIMI • Tekstil endüstrisinde, yapağı, iplik ve yarı mamullerin yıkanması, ağartma, boyama ve son ürünlerin yıkanması, durulanması gibi işlemlerin başından sonuna kadar yüksek hacimlerde su kullanılmaktadır. • Başlıca ıslak prosesler; Haşıl sökme, Ağartma, Merserizasyon Boyama işlemleri

8. TEKSTİL SEKTÖRÜNDE SU KULLANIMI • Başlangıçta kullanılan büyük miktarlardaki suyun az bir kısmı üründe yer almakta ve sonuçta üründe kullanılmayan kısım çıktı olarak büyük hacimde oluşmaktadır. • Materyallerin proseslerin başlangıcında ve proses adımlarında içerik ve etkileşimlerine bağlı olarak, çıktıların çeşitleri de kirlenmektedir.

9. TEKSTİL SEKTÖRÜNDE SU KULLANIMI • Terbiye sanayii, kullandığı suyun büyük kısmını öncelikle yeraltı su kaynaklarından, daha sonra da uygun kalitedeki nehir, göl ve akarsulardan kendi imkanlarıyla sağlamaktadır. • Yüksek olan su+atık su maliyetinin çok büyük bir kısmını arıtma giderleri oluşturmaktadır. • Bu nedenle arıtma tesisi olmayan veya göstermelik olarak kurulmuş arıtma tesislerini çalıştırmayan işletmeler, çevre kirlenmesine, yurtdışında Türkiye’nin geri kalmış bir ülke imajına sahip olmasına, haksız rekabete neden olmaktadır.

10. TEKSTİL SEKTÖRÜNDE SU KULLANIMI FARKLI ELYAFLARIN SU TÜKETİMİ (VAN VELDHUİSEN, 1991)

11. TEKSTİL SEKTÖRÜNDE SU KULLANIMI RÖLATİF ATIKSU OLUŞUMU- DAĞILIM YÜZDESİ (VAN VELDHUİSEN, 1991)

12. TEKSTİL SEKTÖRÜNDE SU KALİTESİ • Sanayide kullanılacak suyun niteliği, kullanım amacına göre (Proses suyu, kazan suyu, soğutma suyu vb.) çok değişkendir. • Bu nedenle endüstriyel işletmelerde su teminine yönelik planlama; kullanım amacı, su ihtiyacı ve mevcut su kalitesine göre yapılmalırsa daha etkin bir su kullanımı sağlanabilir. • Bu çerçevede, Tekstilde sanayide kullanılan suyun %24 olduğu ve bunun da yaklaşık %80’nin proses suyu olarak tüketildiği dikkate alınırsa, Tekstil Endüstrisinde IPPC direktifleri doğrultusunda geliştirilecek Tesis İçi Kontrol uygulama ile suyun yeniden kullanımın arttırılması çalışmaları desteklenmelidir. • %23,4’ü Tekstil (%79,7’si proses suyu)

13. SANAYİDE KULLANILACAK SUYUN KALİTESİ

14. TEKSTİL SEKTÖRÜNDE SU KALİTESİ

15. TEŞEKKÜRLER