1 / 34

BORÇLAR HUKUKU

BORÇLAR HUKUKU. AzDİÜ TÜRK DÜNYASI İŞLETME FAKÜLTESİ. FERİ HAKLAR.

udell
Download Presentation

BORÇLAR HUKUKU

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. BORÇLAR HUKUKU AzDİÜ TÜRK DÜNYASI İŞLETME FAKÜLTESİ

  2. FERİ HAKLAR • Feri Haklar: Alacak hakkının amacına hizmet eder ancak alacak hakkına göre özel nitelikte haklarıdr. Borç ilişkisinin içerdiği feri haklar(yan haklar), alacak hakkının amacına hizmet eden fakat bu haktan ayrı özel nitelikli haklardır. Feri haklar, alacak hakkının bir parçası değildir. Feri hakların bir kısmı alacak hakkını genişletir, bir kısmı da alacak hakkını garanti eder.

  3. FERİ HAKLAR • Alacak hakkını genişleten feri haklar bilhassa faiz, gecikme tazminatı ve kümülatif cezai şarttır. Bu hakları doğuran şartlar gerçekleştiği taktirde alacaklı asli hak olan alacak hakkından başka bu hakları talep yetkisine de sahip olacağı için, bu haklar alacak hakkını genişletmektedir. Alacak hakkını garanti eden haklar ise kefalet, rehin ve hapis hakları gibi teminat haklarıdır. Bunlar alacaklının alacak hakkını garanti altına almaktadır

  4. TALİ HAKLAR • Mahiyeti itibariyle yararlanma, alacak hakkının karşıtıdır. Borç ilişkisinin içerdiği tali(ikincil) haklar, yararlanma haklarının karşıtını teşkil eden düzenleme haklarıdır. Tali haklar yararlanma haklarını etkileyen, onları kuran, değiştiren, devreden veya ortadan kaldıran haklardır. Bunların en önemlisi inşai haklardır. İnşai haklar, bir hukuki yetkiye dayanarak bir kimsenin varması gerekli tek taraflı irade beyanıyla yeni bir hukuki durum yaratmasına imkan veren haklardır(yenilik doğuran haklar).

  5. TALİ HAKLAR • Dönme bir inşai haktır. Tali haklar, yenilik doğuran haklar, defi hakları ve yönetim haklarından ibarettir. ÖRNEK: kesin vadeli bir satım sözleşmesi yapılır, taraflardan biri edimini ifa etmez. Bu durumda 3 seçimlik hak söz konusu, aynen ifa, gecikme tazminatı, ifadan vazgeçip müspet zararın tazmini ya da sözleşmeden dönüp menfi zararın tazmini. ÖRNEK: taraf sözleşmeden döndü, dönme tek taraflı karşı tarafa varması gerekli bir inşai haktır. Buradaki inşai hak söz konusu alacak hakkını sona erdirir. Dönme, geçmişe etkili olarak sözleşmeyi sona erdirir ve mahiyeti

  6. YENİLİK DOĞURAN HAKLAR • YENİLİK DOĞURAN HAKLARIN ÖZELLİKLERİ • Bir defa kullanılmakla sona erer.Hak düşürücü süreye tabidir.Kullanıldıktan sonra dönmek mümkün değildir.Şarta bağlanamaz.

  7. DEFİ(KARŞI) HAKLARI • Defi hakları da düzenleme haklarındandır. Borçluya tanınan • Savunma hakkıdır • Hakkı etkisiz kılar veya sonucu kısmen veya tamamen sınırlandırır

  8. İTİRAZ • Bir hakkın doğumunu, meydana gelmesini veya devamını inkar eden bir vakıanın ileri sürülmesi olduğu halde, defi ileri sürülen hakka karşı, bu hakkı engelleyen veya sınırlayan karşı bir hakkın kullanılmasıdır

  9. İTİRAZ-DEFİ • 1)Defi hakkın ileri sürülmesidir(dar anlamda defidir çünkü geniş anlamda defi itirazı da kapsar), itiraz olaydır • 2)itiraz hakim tarafından re’sen dikkate alınır mesela şekle aykırı bir sözleşme yapılmışsa, defi sadece borçlu tarafından ileri sürülebilir.

  10. İTİRAZ-DEFİ • 3)Defi hak sahibi tarafından ileri sürülebilirken, itiraz menfaati olan herkes tarafından ileri sürülebilir • 4) İtiraz hakkın doğmadığını veya sona erdiğini ifade eder ancak defi ise hakkı sona erdirmez, sadece kullanılmasını, ileri sürülmesini geçici veya sürekli olarak engeller

  11. ALACAK HAKKI-TALEP HAKKI • Talep Hakkı • Bir kimsenin, bir hak sahibinin, bir kişiden belirli bir davranışta bulunmasını, bir şeyi yapmasını ya da yapmamasını isteme hakkıdır

  12. ALACAK HAKKI VE TALEP HAKKI ARASINDAKİ FARKLAR • Talep hakkı 3. kişilere karşı ileri sürülebilecek hakları da kapsar. Talep hakkı, alacak hakkından geniştir. Alacak nisbidir ancak sözleşmenin nisbiliğinin aşıldığı durumlar istisnadır.2)Doğuş anları bakımından farklı olabilirler. Alacağın süreye bağlı olup olmaması durumunda a)süreye bağlı, aynı anda doğmaz. Borçlunun edimi alacaklıya borçlandığı an, alacak hakkı doğar. Talep hakkı, muacceliyet anında doğar

  13. ALACAK HAKKI VE TALEP HAKKI ARASINDAKİ FARKLAR • Kapsam bakımından, talep hakkı alacak hakkından doğan en önemli yetkidir. Alacaklı yararınadır. Talep hakkı dışında alacak hakkı bir takım yetkileri de barındırır. Bu bakımdan alacak hakkı talep hakkından daha kapsamlıdır

  14. ALACAKLININ TALEP HARİCİNDE SAHİP OLDUĞU YETKİLER • 1) İcra yoluyla takip yetkisi: ilamlı-ilamsız icra2) Tazminat isteme3) Yenilik doğuran haklar:sözleşmeden dönme, seçimlik borç, takas, vb.4) Defi hakları: ödemezlik defi, zamanaşımı defi5) Tasarruf yetkisi: alacak hakkı üzerinde tasarruf edilebilir. Devredilebilir, ifa için yeni süre tanınabilir6) Feri haklar: faiz, cezai şart, rehin, hapis hakkı, vb. alacağı garantiye almak için kullanılır

  15. SORUMLULUK • Edimini ifa etmeyen borçlunun müeyyidesi sorumluluktur. Borç, akit dışı bir ilişkiden de, akdi ilişkiden de doğabilir. Bir haksız fiil ilişkisinde; haksız fiilden bir borç doğar(tazminat). Akdi sorumlulukta, borca aykırılık vardırAkit dışı sorumlulukta, hukuka aykırılık vardır.

  16. SORUMLULUĞA HAKİM İLKELER • Ferdi Sorumluluk ilkesi • Ayni sorumluluk ilkesi

  17. FERDİ SORUMLULUK İLKESİ • Borcun ifa edilmemesinden, borçlu sorumludur. Sadece borçlu muhataptır

  18. AYNİ SORUMLULUK İLKESİ • Borçlu, borcunu ifa etmezse onun malvarlığına başvurulur • Malvarlığıyla sorumluluk sınırlandırılmış bir malvarlığı sorumluluğu değildir • Bütün malvarlığıyla sorumlulukta, sorumluluk kıymet itibariyle ve aynen gerçekleşir

  19. SORUMLULUK TÜRLERİ • Şahıs Varlığıyla Sorumluluk • Malvarlığıyla Sorumluluk

  20. ŞAHIS VARLIĞIYLA SORUMLULUK • Günümüzde bu sorumluluk düşünülemez. Borcu için kişi çalıştırılamaz, hapsedilemez

  21. MALVARLIĞIYLA SORUMLULUK • a)Sınırlı malvarlığı sorumluluğu • b) Sınırsız malvarlığı sorumluluğu

  22. SINIRLI MALVARLIĞI SORUMLULUĞU • aa) konu itibariyle sınırlı malvarlığı sorumluluğu • bb)miktar itibariyle sınırlı malvarlığı sorumluluğu

  23. SINIRSIZ MALVARLIĞI SORUMLULUĞU • Borçlunun bütün malvarlığına el konulması durumudur

  24. EKSİK BORÇ • Doğuştan Eksik Borç • Sonradan Eksik Borç • Geçici eksik borç

  25. DOĞUŞTAN EKSİK BORÇ • a)kumar ve bahis borçları • b)evlenme tellallığından doğan borçlar • c)sözleşmeden doğan borçlar • d)malikin, iyi niyetli zilyede olan borcu zilyet lehine defa hakkı vardır • e)ahlaki ödevlerden doğan borçlar

  26. SONRADAN EKSİK BORÇ • a) Zamanaşımına uğrayan borç • b) Konkordato dışında kalan

  27. GEÇİCİ EKSİK BORÇ • Anne ve babasıyla yaşayan ergin altsoyun emek ve kazancını aileye özgülemesi durumunda bunlardan dolayı uygun bir bedel isteyebilir

  28. PARÇA BORCU-ÇEŞİT BORCU • Parça Borcu: • Borcun konusunun taraflarca ferden somut olarak belirtildiği borçlardır • Çeşit Borcu: • Borcun konusu belirli bir borca ilişkin, belirli bir çeşite ilişkin belirtilerek bir takım ayır edici özelliklerle(sayı, tartı gibi) tayin edilebilir

  29. PARÇA-ÇEŞİT AYRIMI • 1) Satılan eşyayı teslim yükümlülüğü parça satımında(eğer hasara uğramışsa) söz konusu olmaz • Çeşit borcundaysa, çeşit yok olmaz ilkesi gereği o çeşitten dünya üzerinde var olduğu sürece borçlunun borcu devam eder.

  30. PARÇA-ÇEŞİT AYRIMI • 2) Parça satımında hasar sözleşmenin kurulması ile birlikte alıcıya geçer. BK183/1 Bu ilke son derece haksız sonuçlar doğurmaktadır. Bu sebeple 183/2’de bunu bertaraf etmek için hazırlanmıştır

  31. PARÇA-ÇEŞİT AYRIMI • 3) Çeşit satımında ayıplı ifa olursa, ari misliyle değiştirme talep ve imkanı vardır. BK’nın alıcıya verdiği bazı haklar vardır bunlar-Ayıpta ari misliyle değiştirmeyi talep etmek-S indirilmesini talep etmek-Sözleşmeden dönerek alacağını ve zararı talep etmek hakkı vardır. Parça borcunda ise, dünya üzerinde tek olduğu için, bunlar imkansızdır

  32. MİSLİ EŞYA-MİSLİ OLMAYAN EŞYA • Misli Eşya: Sayı, ölçü ve tartıya göre belli edilmesi adet olan ve iş-alışveriş hayatında hakim olan objektif telakkilere(kişilere göre değil) göre belirli bir parçanın özel nitelikleri rol oynadığında; onun aynı nitelikte başka parçalarla değiştirilebilmesi mümkün görülen menkul eşyaya misli eşya denir

  33. MİSLİ EŞYA-MİSLİ OLMAYAN EŞYA • Misli olmayan eşya: İş hayatına hakim olan telakkiler bir eşyayı kişisel nitelikleri dolayısıyla diğerlerinden ayrı ve farklı görüyorsa, onun yerine ayrı nitelikte başka eşyaların getirilmesi mümkün değilse, gayri misli eşyadır

  34. SEÇİMLİK BORÇLAR • Birden fazla edimin, borcun konusunu teşkil ettiği durumlarda borçlu bunlardan yalnızca birini yerine getirmek zorunda ise seçimlik borçtan bahsedilir. BK71, aksi kararlaştırılmamışsa, seçim hakkı borçluya aittir

More Related