170 likes | 417 Views
ZEMLJIŠTE- OSNOV ORGANSKE PROIZVODNJE. Prof.dr Bojka Blagojević, Fakultet zaštite na radu Niš.
E N D
ZEMLJIŠTE- OSNOV ORGANSKE PROIZVODNJE Prof.dr Bojka Blagojević, Fakultet zaštite na radu Niš
Zemljište je najvažniji prirodni resurs gde zahvaljujući plodnosti uspevaju kopnene biljke i nezamenljiv je element produkcije biološke raznovrsnosti. Zemljište i biljke su veoma dinamičke tvorevine na čija svojstva utiču brojni činioci.
Zagađivanje životne sredine neminovno dovodi do nakupljanja štetnih materija kod kopnenih biljaka. S obzirom da su biljke osnovni izvor hrane za zivotinje i čoveka to kvalitet zemljišta predstavlja osnovu za odrzivi razvoj organske poljoprivrede.
Poljoprivredna proizvodnja se obavlja neposredno u prirodnoj sredini i direktno je zavisna od prirodnoh faktora, s jedne strane, i antropogenih sa druge strane
S obzirom da u ruralnim područjima, poljoprivreda predstavlja jednu od osnovnioh delatnosti, u ovoim radu je učinjen pokušaj iznalaženja rešenja za mogućnost uljučivanja organske proizvodnje u cilju usklađivanja rurlanog razvoja sa očuvanjem prirodne sredine.
Pri obvavljanju proizvodnje na gazdinstvu zasnovane na ekološkim principima , potrebno je pridržavati se pravila koja su data Zakonom o organskoj poljoprivredi (Službeni list br. 28/2000).
Organska proizvodnja zasniva se na prirodnim procesima i upotrebi organskih i prirodnih mineralnih materija pri čemu se ne mogu koristiti sredstva sintetičkog porekla, osim u slučajevima utrvđenim ovim zakonom i propisima donetim na osnovu njega, kao i genetski modifikovani organizmi i njihovi derivati.
Organska poljopprivreda jeste sistem ekološkog upravljanja proizvodnjom kojom se • unapredjuje biodiverzitet, • kruženje materije u prirodi, • biološka aktivnost zemljišta i • zaštita životne sredine.
Organska proizvodnja mora da ispuni sledeće uslove: • prostorna izolacija zemljišnih parcela, • nezagađeno zemljište čiji je sadržaj štetnih materija ispod propisanih maksimalno dozvoljenih količina i • propisani kvalitet vode za navodnjavanje kao i • minimalna zagađenost vazduha proizvodnog područja.
Ako su upotrebljavana sredstava sintetičko-hemijskog porekla, parcela se može uljučiti u organsku poljoprivredu po isteku prelaznog perioda od dve odnosno tri godine za dugogodišnje zasade, bez upotrebe sredstava sintetički-hemijskog porekla.
Po Zakonu o organskoj proizvodnji i uz saglasnost vlasnika, odnosno drugog korisnika zemljišta ili šuma, sakupljanje divljih biljnih i životinjskih vrsta iz prirodnih stanista smatra se metodom organske proizvodnje ako: • staništa nisu tretirana drugim sredstvima tri godine pre sakupljanja , izuzev onim sredstvima koja su u skladu sa ovim zakonom utvrdjena ili dozvoljena u organskoj proizvodnji • sakupljanje ne utiče na stabilnost prirodne sredine ili odrzavanja vrste u oblasti sakupljanja.
Veliki deo površina ruralnog područja naše zemlje pripada brdsko-planinskom području, koje je do danas ostalio van uticaja intenzivne (konvencionalne) poljoprivredne priozvodnje. • Potebno je istaći da bi širenje organske proizvodnje u znatnoj meri doprinelo razvoju i drugih delatnosti u ruralnim regionima, a pre svega: turizma, sobraćaja, ugostiteljstva i sl. Sve ovo bi doprinelo revitalizaciji seoskih sredina i činilo bi značajan podsticajni faktor za dalji ruralni razvoj.
Sprečavanje erozije zemljišta, kao jedan od bitnih faktora očuvanja životne sredine, može da se postigne podizanjem voćnjaka i vinograda na brežuljkastim zemljištima koja zbog svoje konfiguracije i ostalih osobina ne bi bila pogodna za druge vidove organske proizvodnje. • Izvozom voća i grožđa kao i njihovih prerađevina na osnovu organske proizvodnje mogu de ostvariti značajna devizna sredstva. I pored veoma povoljnih uslova za gajenje voćaka i vinove loze, oni se ne koriste kao sto bi trebalo.
Širenjem proizvodnje pruža se mogućnost većeg zapošljavanja kako nekvalifikovane tako i kvalifikovane radne snage što doprinosi bržem napredovanju seoskih područja.
Da bi se proizvodnja grožđa i voća povećala neophodno je obnavljanje starih i podizanje novih zasada na bazi organske proizvodnje. Sl. 1. Organskom proizvodnjom dobijeno vino, na privatnom gazdinstvu vlasnika Atanas Delova u Negotino-Makodeonija