E N D
Sıvılaştırılmış petrol gazı (Liquified Petroleum Gas) anlamına gelen LPG, bütan ve propan gazlarının karışımıdır. Dünyada ilk olarak 1810'da İngiltere'de kullanılan LPG, petrolün rafinerilerde işlenmesiyle ya da doğal gaz yataklarından üretilir. Dünyada doğal gaz üretimindeki artışa bağlı olarak LPG üretimi de her yıl ortalama %2 oranında artış gösterir.LPG, normal şartlar altında gaz fazında bulunur. Fakat basınç altında ve sıvı halde saklanır. Taşıma ve depolama için sıvı hale getirilen LPG, gaz fazında tüketilir. Yanıcı ve parlayıcı özelliğe sahiptir. Suda çok az çözünür. Renksiz ve kokusuzdur. Bu nedenle gaz kaçağı durumunda fark edilebilmesi için merkaptanlar veya kükürt bileşenleriyle kokulandırılır. Hava içinde %2 ila %9 arasında bulunması patlama riskini doğurur.LPG, ülkemizde ticari olarak; Miks LPG (%30 propan ve %70 bütan), propan (%95 ve üzeri saflıkta) ve otogaz olarak piyasaya sürülür. LPG Nedir ?
Neden LPG ? • Etkin, Verimli Enerji LPG; propan, bütan ve ilişkili bileşiklerden oluşan bir karışımdır. Doğal gaz çıkarımı sırasında doğal olarak açığa çıkmaktadır. Ayrıca ham petrol rafinasyonunun da otomatik bir ürünüdür.Düşük karbonlu, çevreye yükü az bir yakıt olduğundan, hava kalitesine olumlu katkı sağladığı ve sera gazı salınımını azalttığı bilimsel çevrelerce kabul edilmiş olup, pek çok ülkede ve Birleşmiş Milletlerce teşvik edilmektedir.Hem doğal gaz çıkarımından hem de ham petrol rafinasyonundan elde edilebildiği için temininde hiçbir güçlük yoktur. Özellikle ülkemize yakın havzalarda artan bir şekilde yeni doğal gaz kaynakları bulunup, doğal gaz ayrıştırma tesisleri kurulmakta olduğundan temin kolaylığı daha da artacaktır.
Taşınabilir Enerji • LPG'nin bütün diğer enerji kaynaklarına göre en büyük avantajı, çok geniş bir kullanıma sahip olması ve her yere taşınabilmesidir. Küçük bir tüp her yere taşınabilir; ısınma, aydınlatma, pişirme gibi her türlü enerji ihtiyacı karşılanmış olur.Ayrıca elektrik üretiminde de (jenerasyon, kojenerasyon) çevreye hiçbir yük getirmeden LPG kullanılmaktadır. LPG'nin en önemli özelliklerinden biri de, birebir doğal gaz ikamesi olmasıdır. Her türlü doğal gazlı tesisat, anında LPG'yle çalıştırılabilir. Hassas uygulamalarda sadece bazı küçük ayarlar yeterli olmaktadır.Dünyada günden güne artan doğal gaz kullanımı özellikle enerjiye en fazla ihtiyaç duyulan zamanlarda, örneğin kış aylarında doğal gaz kesintilerini de beraberinde getirmektedir. Bu kesintilerle başa çıkabilmek için doğal gaz hattına LPG verilmesi bu sorunu ortadan kaldırmaktadır.
Çok Kaynaklı Enerji LPG ülkemizde neredeyse herkes tarafından tanınmakta ve kullanılmaktadır. Ülkemizin enerji ihtiyacının yaklaşık %3,5'i LPG tarafından karşılanmaktadır.Avrupa'da 120 milyon kişi tarafından kullanılan LPG'nin enerji ihtiyacının karşılanmasındaki payı %1,6'dır. Avrupa'da kullanılan LPG'nin %94'ü yerli üretimdir. Dolayısıyla Avrupa, LPG konusunda kendine yetmektedir.LPG dünyanın pek çok bölgesinden temin edilebildiğinden, doğal gaz gibi belirli kaynaklara bağımlılık söz konusu değildir. Ayrıca boru hattı bağımlılığı da yoktur.
Temini Kolay Enerji Artan Üretim, Yüksek Rezerv LPG hem doğal gazdan hem de petrolden elde edilebildiği için; her ikisinin de üretimi arttıkça, LPG'nin de üretimi artmaktadır.Kaynak çeşitliliği ve karadan, denizden her türlü araçla nakliye imkanı LPG'nin bağımsızlığını ve kesintisiz ikmalini beraberinde getirmektedir.Yeni bulunan kaynaklarla artan doğal gaz üretimi, LPG üretiminin de her yıl %2'nin üstünde artmasını sağlamıştır. Zaten doğal gaz üretimi ve petrol rafinaj miktarı arttıkça daha fazla LPG üretilecek demektir. Bu artan LPG üretimi de ya tüketime sunulacak ya da yakılarak ekonomik değeri göz ardı edilerek heba edilecektir.Doğal gaz havzalarının pek çoğu ülkemize yakın coğrafyalarda olduğundan, Türkiye LPG açısından da bir köprü olmaya adaydır.
Bu tabloya bakarak, benzinin kaynama sıcaklığının ortam sıcaklığından yüksek olduğu ve LPG’nin daha düşük bir sıcaklıkta buharlaştığı söylenebilir. Buna göre, sıvı halde kalması için LPG göreceli olarak düşük değerde olmak üzere bir basınç altında tutulmalıdır. R.O.N. (Araştırma Oktan Sayısı) ve M.O.N. (Motor Oktan Sayısı) değerleri bütan ve propanın benzine göre daha üstün bir vuruntu-önleme gücüne sahip olduğunu göstermektedir. Kütle kalorifik güçleri benzinden propana doğru artarken, hacimsel kalorifik güçler aynı şekilde azalır. Bunun anlamı, aynı hareketin sağlanması sözkonusu iken, benzinden propana geçişte daha az bir yakıt kütlesinin yeterli olacağıdır. Ancak gerekli hacim daha fazladır. Buna göre, benzin yerine LPG kullanıldığında, araçlar kütle olarak daha az yakıt tüketirler; hacim için de bunun tersinin doğru olduğu görülür. Bunu daha iyi kavrayabilmek amacıyla, benzinin alt kalorifik değerine eşit miktarda güç veren yakıt hacmini “teorik eşdeğerlik katsayısı” olarak tanımlıyoruz. Motorların kendi aralarında karşılaştırılabilir olan çeşitli tüketimleri arasındaki ilişkiyi ise “eşdeğerlik katsayısı” olarak adlandırıyoruz.
LPG kullanan motorlara ilişkin testler göstermiştir ki, benzin kullanan motorlarla karşılaştırıldığında, propan ve bütanın eşdeğerlik katsayılarını teorik eşdeğerlik katsayılarına göre %8 düşüren yaklaşık %8’lik bir verimlilik artışı elde edilir. Yukarıdaki yakıtlar için eşdeğerlik katsayıları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Bu katsayılar yakıt litresi başına alt kalorifik güçle, alternatif yakıtların kalorifik güçlerinin ilişkisini hesaplayarak elde edilmiştir. Sözkonusu değerler 1. kolonda verilmiştir . 2. kolonda “teorik eşdeğerlik katsayılarını” gösteren oranları görebiliriz. 3. kolonda, aynı oranların çeşitli düzeltme faktörlerini (verimlilik) de gözönüne alan gerçek değerleri verilmiştir.
Bu tabloya bakarak, LPG kullanacak şekilde dönüştürülen normal bir aracın yeni tüketimini, aynı aracın benzin tüketimini gözönüne alarak tahmin etmek mümkündür. LPG bir bütan ve propan karışımı olduğundan, eşdeğerlik katsayısı için ortalama bir değerin (örneğin, kütle olarak %50’lik bir karışım için bu değer 1.2’dir) belirlenmesi gereklidir. Ancak, burada altı çizilmelidir ki, günümüz araçları çok yüksek seviyelerde uyumluluğa sahiptirler ve bu, tüketimin azaltılmasında yukarıdaki tablonun gösterebildiğinden çok daha büyük bir avantajdır. Buna göre, LPG’nin çok iyi bir yakıt olduğu söylenebilir: LPG çok yüksek vuruntu-önleme değerlerine sahiptir ve LPG motorlarının gücü benzinlilerle aynıdır. Teknik açıdan özetlemek gerekirse, LPG ; • Daha az zararlı emisyon üretir, • Gaz halinde kullanıldığından motor yağı ömrünü uzatır, • Karbon birikimi olmadığından motorun ömrünü uzatır.
LPG ile ilgili Birleşmiş Milletler Uluslararası İklim Değişikliği Paneli'ne (IPCC) göre, karbondioksitin (CO2) küresel ısınma potansiyeli (GWP) faktörü, yani sera gazı etkisi 1 iken, doğal gazın (metan) 25, LPG'ninki 0'dır. Katı parçacıklar (PM) ve azot oksitler (NOx), havaya ve insan sağlığına zarar veren en önemli maddeler arasındadır. Avrupa Birliği ülkelerinde PM'den kaynaklanan sağlık harcamalarının ton başına yaklaşık 75.000 Euro, NOx'den kaynaklanan harcamaların da yaklaşık 12.000 Euro olduğu tahmin edilmektedir. Avrupa Birliği'nde 1000 km başına ortaya çıkan zararlı maddelerin neden olduğu sağlık harcamaları hesaplandığında LPG'nin bu konuda olumlu etkileri görülmektedir. Çünkü LPG sağlık harcamalarının benzine kıyasla %70, dizele kıyasla %700 oranında azaltılmasını sağlamaktadır. Bugün Türkiye'de otomotiv yakıtı olarak LPG'nin pazar payı yaklaşık %12'dir. Bu açıdan bakıldığında Türkiye'nin, Avrupa Birliği hedeflerini şimdiden geçtiği görülmektedir. Ülkemizde LPG kullanan 2,3 milyon araç sayesinde her yıl yaklaşık 1 milyon ton daha az CO2 salınımı gerçekleşmektedir. Otogaz kullanımı açısından Türkiye dünyada 2. sıradayken, Avrupa'da 1. sırada yer almaktadır. Türkiye aynı zamanda, otogaz kullanan araç sayısı bakımından ve istasyon sayısı bakımından da dünya lideridir.
Aracın bagajına yerleştirilen özel LPG tankından kalın etli ve mekanik tesirlere karşı izoleli bir bakır boru ile motor bölümüne getirilen sıvı haldeki LPG, burada önce LPG elektrovalfine oradan da Buharlaştırıcı-Regülatöre ulaşır. Buharlaştırıcı-Regülatör, sıvı haldeki LPG’ yi motorun soğutma suyu devresinden aldığı ısı marifetiyle iki kademede gaz haline çevirmektedir. LPG, Buharlaştırıcı-Regülatör çıkışında atmosferik basınca yakın bir değerdedir. Motor devrine göre ihtiyaç duyulan LPG miktarı, araçta meydana gelen vakuma bağlı olarak Buharlaştırıcı-Regülatör’ de bulunan bir meme-diyafram-yay kombinasyonuyla otomatik olarak ayarlanmaktadır. Buharlaştırıcı-Regülatörden çıkan LPG, esnek bir hortumla bir ayar vidasından geçtikten sonra, karbüratör üzerine monte edilen ve gaz ile havanın homojen bir şekilde karışımını sağlayan mikser parçasına gelir. Motorun sağladığı vakum marifetiyle de gaz- hava karışımı silindirlere kadar ulaşır. Tabii ki, bu safhada benzin elektrovalfi benzin akışını durdurmuş olmalıdır.
Özetleyecek olursak; Otogaz (LPG) istasyonlarından sıvı haldeki LPG, dolum ağızları vasıtasıyla aracın bagajındaki LPG tanklarına doldurulurlar(+20 derecede depo iç basıncı 4,5 atmosferdir).LPG tankı üzerindeki şamandra vasıtasıyla bakır borulardan aracın motor bölümündeki gaz valfine ve oradan da basınç düşürücü (buharlaştırıcı) beyne iletilir.Buharlaştırıcı tarafından sıvı halden gaz haline çevrilen (0.5-0.6 bar) LPG buradan mikser vasıtasıyla aracın karbüratör kısmına aktarılır ve burada yanma gerçekleşerek araç hareket eder.
LPG TANKI LPG tankı sistemin en büyük parçası olup, aracın arka bölümüne, bagajın bir kısmına ya da yedek lastik bölmesine yerleştirilmektedir. Alışılmış tank biçimi silindiriktir. Müşterilerin özel ihtiyaçlarını gözetmek suretiyle, her araç için işlevsellik ve toplam büyüklük arasında en iyi dengeyi kuracak tanklar pazarda mevcuttur. Kesinlikle yaratıcı bir çözüm de, yedek lastik bölmesine konmak için özellikle tasarlanmış toroidal (simit biçimli) tanktır. Araçlarda kullanılan LPG tankları, 20 Bar işletme basıncı ve 45 Bar test basıncına göre dizayn edilmektedir. İmalatı biten her tank 45 barlık bir hidrostatik basınç testine tabi tutulur. Ayrıca, her 100 tanklık üretim partisinden rastgele seçilen bir tanesi 150 Bar’ da patlama testine sokulur; eğer tank testi geçemezse tüm parti hurdaya ayrılır. LPG’ nin Buhar Basınçları tablosundan da görüleceği üzere 50°C’ de LPG’ nin buhar basıncı 8,5 Bar’ı geçmemektedir.
MULTİVALF (ÇOKAMAÇLI VALF) LPG tankı üzerine bağlanan ve tank içerisindeki LPG’ nin seviyesini, tanktan LPG girişçıkışını kontrol eden çok amaçlı bir valftir. a- Doldurma: Yakıt alma sırasında, yakıt pompasından gelen LPG multivalfden geçer. İyi bir multivalf, uzun bir dolum süresini önlemek için, LPG’nin geçişine fazla direnç göstermemelidir. b- Dolum Limiti: Standartlar uyarınca ve güvenlik nedenleriyle, depo %80’ den doldurulmamalıdır. Kalan %20’lik bölüm LPG buharıyla doludur. Böylece sıcaklıktaki bir artışla birlikte içerideki sıvının genleşerek bütün hacmi doldurmaması sağlanır. Depoda gaz haldeki LPG için küçük de olsa bir hacim bırakıldığı sürece basıncın yükselmesi olasılığı yoktur. Dolum işlemini doğru noktada kesebilmek için, multivalf, bir şamandıraya bağlı olan ve izin verilen maksimum seviyeye ulaşıldığında LPG akışını kesen bir mekanizmayla donatılmıştır.
Muhafaza kapağı Kaçak sözkonusu iken veya normal kullanım şartları dışında herhangi bir kaçak durumunda, LPG’nin araçtan bir şekilde uzaklaştırılarak, uygun olmayan ve potansiyel olarak tehlikeli bir yerde kalması önlenmelidir. Gaz Sızdırmaz Multivalf Koruyucu Kapağı, çeşitli malzemelerden (ABS, alüminyum) üretilebilir. Montaj esnasında önce, Gaz Sızdırmaz Multivalf Koruyucu Kapağı contasıyla birlikte tank üzerindeki multivalfin bağlanacağı mufa yerleştirilmekte, daha sonra multivalf yerine oturtularak mevcut civatalarla multivalf ve koruyucu kapağı beraberce monte edilmektedir. Böylece yeterli bir sızdırmazlık sağlanmaktadır.
LPG ELEKTRO VALFİ: LPG elektrovalfi, depodan motor bölümüne gelen LPG akışını otomatik olarak kesmeye yarayan bir vanadır. Elektromıknatısa bağlı bir valf, giriş-çıkış bağlantıları ve yabancı parçacıkları süzen bir filtreye sahip bir kaptan meydana gelir. BENZİN ELEKTROVALFİ: Benzin elektrovalfi, araç LPG ile çalışırken benzin akışını keser. Temel olarak, LPG Elektrovalfindeki gibi magnetik bir bobin tarafından işletilen bir valf mekanizması ile giriş-çıkış bağlantılarından meydana gelir. Benzin elektrovalfi, elektrik sisteminde bir arıza olduğunda benzin akışına imkan verecek bir acil durum mekanizmasına sahiptir.
BUHARLAŞTIRICI-REGÜLATÖR: Buharlaştırıcı- Regülatör, LPG sisteminin temel bir elemanıdır. LPG’nin buharlaşabilmesi için gerekli ısı alışverişini sağlar ve LPG basıncını motor tarafından emilebilecek atmosferik basınca yakın bir seviyeye düşürür. Pnömatik ve elektronik olmak üzere çeşitli kapasitele LPG’nin sistemin iyi çalışması için en uygun sıcaklıklarda kalmasını sağlar.rde değişik tipleri mevcuttur.
MİKSER: Mikserin görevi motora emilen havayla orantılı miktarda gaz sağlamaktır. Hava ve yakıtın uygun bir karışımının elde edilebilmesi bu cihaza bağlıdır. Mikser değişik şekillerde olabilir; karbüratörün venturi borusu kullanılabileceği gibi, bir venturi borusu mikserin kendi içinde de oluşturulabilir. Mikserin üretim biçimi, aracın besleme sistemi ile bağlantılıdır. Araç tipine göre değişir.
SEVİYE GÖSTERGELİ YAKIT SEÇİCİ ANAHTAR: Aracın istenilen yakıtla çalışmasını sağlayan elektronik bir anahtardır. Şoför mahalline yerleştirilmiştir. Üç konumlu olup, bunlar sırasıyla “Benzin-Bekleme-LPG” konumlarıdır. Aracın ateşleme sistemin aldığı sinyalle elektrovalflere aç/kapa komutu göndermektedir. Ayrıca kontak anahtarı açılır fakat motor çalışmazsa, bir emniyet tedbiri olarak 5 saniye içerisinde elektrovalfleri kapatır. Bu anahtar üzerinde LPG tankındaki yakıt seviyesini gösteren seviye led’ leri mevcuttur. Dönüşüm KİT’ lerini içerinde kumanda kablolarıyla birlikte gelmektedir.
Aracın istasyonlarda dolumunu sağlamak üzere araç dışına monte edilen özel bir parçadır. Dolum ucu üzerinde bir adet geri döndürmez yay-bilya mekanizması mevcuttur. Tozdan korunması için plastik muhafaza kapağı ile kullanılmalıdır. Emniyet açısından aracın dışına, özellikle tampona bağlanmaktadır.
LPG AYAR VİDASI : LPG karbüratöre bu ayar vidasından geçerek gelmektedir. Çatal şeklinde olup, bir adet girişi ve genelde iki adet çıkışı olmaktadır. Hortum Montajı Bu LPG ayar vidası çıkışa bağlanan esnek bir hortum marifetiyle LPG’ yi mikser parçasına iletilmektedir. Miksere giden LPG miktarı bu parça üzerindeki ayar vidaları tarafından ayarlanmaktadır.
LPG VE KATALİTİK KONVERTÖRLÜ ARAÇLAR: LAMBDA GAS CİHAZI Atmosfer kirliliğindeki sürekli artış yeni ve sıkı çevre kanunlarının hazırlanmasını beraberinde getirmektedir. Bunların ilki, yeni trafiğe çıkan araçlar için katalitik konvertör kullanımının zorunlu hale getirilmesidir. Oksijen sensörlü üç-yollu katalitik konvertör, çevreyi kirleten emisyonların azaltılmasında bugün için en gelişmiş yöntemdir. Katalitik konvertör, HC, CO ve NOx emisyonlarının %90 oranında önlenmesini sağlar; ancak yalnızca elektronik olarak kontrol edilen besleme sistemlerinde gerektiği gibi çalışır. Katalitik konvertörlü bir aracı LPG’ye dönüştürmek için, Oksijen Sensöründen faydalanılır. Sisteme ilave edilen LAMBDA STORM isimli cihaz LPG’ye mükemmel bir yanma sağlar ve benzinden gaza geçişin otomatik anahtarlamasını kontrol eder. Ayrıca, katalitik konvertörü korumaya yarayan teşhis fonksiyonlarına da sahiptir.
LAMBDA STORM ile LPG montajının gerçekleştirilmesi aşağıdaki cihazların eklenmesini gerektirir: 1- Yakıt Seçici Anahtar (Mikrokomütatör) : Üç konumludur. Sol konum benzin, orta konum otomatik gaz geçişi ve sağ konum LPG ‘ dir. Aracın benzinde veya LPG’ de çalıştığını gösteren kırmızı ve yeşil led’ ler mevcuttur. Ayrıca üzerinde tanktaki LPG seviyesini gösteren led’ler mevcuttur. 2- Aktuatör : Aktuatör, regülatörün üzerinde bulunan gaz çıkış rekoru sökülerek bu rekorun yerine bağlanır. Storm’dan iki kablo ile aldığı komuta göre regülatörden çıkan gaz miktarını azaltıp çoğaltır. 3- Lambda Storm Kutusu ve Kablosu : Lambda Storm sistemin beyni olup, aşağıdaki fonksiyonları yerine getirir : Aktuatöre komut vererek motorun ihtiyacı kadar gaz verilmesini sağlar. Aracın benzinde karşılaştığı sorunları orijinal röleye sinyal vererek hafızadan siler.Böylece tespit edilen eski hatalar motor çalıştığı zaman silinir ve yeni bir check-up başlar. Storm’da bir diagnostik box bağlama yeri mevcuttur. Böylece analiz cihazı olmasa bile en hassas ayarları yapmak mümkündür ve motorun çalışması devamlı olarak izlenebilir.
Aracın LPG ile çalışması performans kaybına neden olurmu ? Dönüşüm yapılan araçlarda, doğru ürün ile doğru montaj yapıldığı takdirde performans kaybına ve hasara neden olmaz Motora Zarar verirmi ? Tam tersi otogaz, yanma neticesinde motorda asit ve karbon atıkları bırakmadığından motorun ve motor yağının korunmasına yardımcı olur. Sıralı sistem nedir ? Otomobilin, elektronik kontrol ünitesi (ECU/halk arasında beyin) işlevi ile çalışması ile, sıralı olan ateşleme sistemi elemanlarının kontrol edilmesi ve aracın yakıt verilerine göre silindirdeki yanmayı bu sıralı ateşleme sistemine göre enjektörlerin açılma zamanlaması ve açık kalma süresini verdiği sinyallerle belirleyerek düzenlediği çalışma sistemidir. LPG montajı yapılmış araç benzin tüketirmi ? Sıralı sistem bir araç, dönüşüm yapıldıktan sonra da yapılan ayarlar, aracın özellikleri, takılan LPG dönüşüm sisteminin özelliklerine göre LPG yakıtı yanında benzin de tüketmektedir. Her sıralı sistem LPG dönüşümü yapılmış araç, ilk çalıştırmada araç ısınıncaya kadar yine yapılan ayarlarda belirlenecek süreler içinde benzinle çalışır daha sonra LPG’ye otomatik olarak geçer. Karbüratörlü araçlar ilk çalışma anında da LPG yakıtı kullanır.
Belçika’da bir Türk işadamı Ferrari’sine LPG taktırmak istedi. Şirket 145 bin Euro’luk arabayı derhal elinden aldıFerrari, Ferrari olalı böyle zulüm görmedi! Belçika'daki Türk işadamı Uğur C. 145 bin Euro'ya (250 milyar TL) satın aldığı Ferrari'sine "Çok benzin yakıyor" diyerek LPG (otogaz) taktırmak istedi. Türk Tamirciler LPG'yi Takamadı! LPG tesisatını bir türlü takamayan Türk oto tamircileri, İtalyan devinin Brüksel temsilcisinden yardım isteyince olay patlak verdi. Şok geçiren Ferrari yetkilileri hemen Uğur C.'nin evine gitti. Ferrari: İlk Kez Başımıza Geliyor El koydukları otomobilin bedelini Uğur C.'ye geri ödeyen Ferrari'ciler "İlk kez böyle bir şey yaşadık. LPG'ye izin verseydik şirketin prestijini sarsardık" diye konuştu.
Dünya’da LPG kullanımı Japonya/Tokyo'da 1980 yılından bu yana ticari taksilerde kullanımı zorunludur. İtalya'da LPG. dönüşümü yaptıran araçlar 3 yıl vergiden muaf tutulmaktadır. Ayrıca aşırı hava kirliliği olan günlerde ve bölgelerde uygulanan trafiğe çıkma yasağı LPG. kullanan araçlara uygulanmamaktadır. Belçika'da LPG. kullanımından vergi alınmamaktadır. Hollanda'daLPG kullanımı 1955 yılından beri teşvik edilmektedir. Avustralya'da 1992 yılından beri LPG. kullanıcılarına 5 yıllık vergi muafiyeti uygulanmaktadır.
Otogaz Dönüşümünde Yapılması Gerekenler Aracınızın LPG Dönüşümünü Yaptıracağınız Yetkili Firmalarda Bulunması Gereken Özellikler: 1. Bünyesinde "Araçların LPG'ye Dönüşümü Mühendis Yetki Belgesi" sahibi yetkili Makina / Uçak Mühendisi çalıştıran, 2. Makina Mühendisleri Odasından "SMM Büro Tescil Belgesi" almış, 3. TSE'den "TSE Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi" almış.
Aracınızda Yapılan Yakıt Sistemi Tadilatı Sonrası Yetkili Firmadan Almanız Gereken Belgeler: 1. "Montaj Tespit Raporu"2. Yetkili firma tarafından düzenlenmiş fatura3. "TSE Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi" fotokopisi4. "SMM Büro Tescil Belgesi" fotokopisi5. "Araçların LPG'ye Dönüşümü Mühendis Yetki Belgesi" fotokopisi6. "AİTM LPG Seri Tadilat Tip Onay Belgesi" fotokopisi7. "AİTM LPG Seri Tadilat Araç Uygunluk Belgesi" fotokopisi8. Garanti belgeleri Not: 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu' nun 32.Maddesi gereğince araçta yapılan her türlü tadilat 30 gün içerisinde tescili yapan kuruluşa bildirilmek zorundadır. Aracınızda yapılan tadilatı, 30 gün içerisinde mutlaka ruhsatınıza işleterek ilgili kanunlardan dolayı olan yükümlülüklerinizi yerine getirmelisiniz.
Makina Mühendisleri Odasına Verilmesi Gereken Belgeler: 1. "Montaj Tespit Raporu"2. Yetkili firma tarafından düzenlenmiş fatura3. "TSE Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi" fotokopisi4. "SMM Büro Tescil Belgesi" fotokopisi5. "Araçların LPG'ye Dönüşümü Mühendis Yetki Belgesi" fotokopisi6. AİTM LPG Seri Tadilat Tip Onay Belgesi fotokopisi7. AİTM LPG Seri Tadilat Araç Uygunluk Belgesi fotokopisi Makina Mühendisleri Odası, fotokopiler de dahil tüm evrakları üzerinde silinti kazıntı gibi tahrifat olmadan ıslak kaşe ve imzalı ister.
Makina Mühendisleri Odası'ndan Alınması Gereken Belgeler: 1. "Montaj Tespit Raporu"nun onaylanmış nüshasını2. LPG Gaz Sızdırmazlık Raporu'nu3. LPG stickerını4. LPG Ruhsatını (Bu ruhsat aracın Gaz Sızdırmazlık Raporu aldığını belgeler)
Periyodik Araç Muayene İstasyonlarına; 1. Vergi borcu olmadığını belirten belge2. Muayene harcı tahsilat makbuzu aslı3. Araç Trafik Tescil Müracaat ve İşlem Formu (EK-1 Belgesi) - (2 Adet)4. Aracın tescil ve trafik belgesi (Ruhsatı) 5. Egzoz emisyon ölçümünün yapıldığını belirten belge6. Gaz Sızdırmazlık Raporu7. Muayenesi yapılacak araca ait mali sorumluluk sigortası poliçesi (Trafik sigortası)
Araçın Kayıtlı Olduğu Trafik Tescil Bürosu'na Verilmesi Gereken Belgeler: 1) Montajı yapan yetkili firmadan alınan fatura2) MMO'dan onaylanmış "Montaj Tespit Raporu"3) "AİTM LPG Seri Tadilat Tip Onay Belgesi" fotokopisi4) "AİTM LPG Seri Tadilat Araç Uygunluk Belgesi" fotokopisi5) Aracınızı LPG'ye dönüştürdüğünüze ve bunun ruhsata işlenmesi husunda İl Emniyet Müdürlüğü'ne hitaben yazılmış dilekçe6) Onaylanmış Araç Trafik Tescil Müracaat ve İşlem Formu (EK-1 Belgesi) - (2 Adet)7) Yeni tescil ve trafik belgesi(Ruhsat) (Trf. Tescil Şube veya Bürosu'ndan alınacak)8) Eski tescil ve trafik belgesi(Ruhsat)
NOT: AİTM yönetmeliği gereği, her periyodik fenni muayene öncesi aracınıza Makina Mühendisleri Odasından Gaz Sızdırmazlık Raporu almanız ve bu raporu periyodik muayene sırasında ibraz etmeniz gerekmektedir. Aracınıza LPG dönüşüm montajı yapıldıktan sonra kullanılan malzemelerin ve yapılan montajın standartlara uygun olup olmadığını mutlaka Makine Mühendisleri Odası'na kontrol ettirin ve Montaj Tespit Raporu alın.
Murat KoçTayyar Kazım Güneri DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER