1 / 43

ARTRİTLİ HASTAYA YAKLAŞIM

ARTRİTLİ HASTAYA YAKLAŞIM. Yard. Doç. Dr Erhan ÇAPKIN K.T.Ü TIP FAK. FTR ANABİLİM DALI. SUNUM PLANI. Artrit nedir Artrit nedenleri Olgu sunumları Tanısal Algoritma. ARTRİT ?.

solada
Download Presentation

ARTRİTLİ HASTAYA YAKLAŞIM

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. ARTRİTLİ HASTAYA YAKLAŞIM Yard. Doç. Dr Erhan ÇAPKIN K.T.Ü TIP FAK. FTR ANABİLİM DALI Dr Erhan ÇAPKIN

  2. SUNUM PLANI • Artrit nedir • Artrit nedenleri • Olgu sunumları • Tanısal Algoritma Dr Erhan ÇAPKIN

  3. ARTRİT ? • Belirgin olarak eklemi tutan ve o eklemde ağrı, şişlik, hassasiyet, ısı artışı, bazen kızarıklık ve eklem hareketlerinde kısıtlılık • Süresine göre akut ve kronik olabilir. Genel olarak 6 haftadan uzun süren artritler kronik olarak kabul edilmektedirler • Tutulan eklem sayısına göre mono ,oligo ve poliartrit olarak sınıflanabilir. Dr Erhan ÇAPKIN

  4. Kişilerin doktora gitmelerinin en büyük sebeblerinden biri Yetişkinlerin % 20 sini etkileyen önemli bir toplum sağlığı sorunu Her 7 kişiden biri bu hastalıktan muzdarip Bir doktora başvurmada en yaygın ikinci sebep Gelişmiş ülkelerde çalışamamanın en önemli ikinci nedeni Kronik hastalıkların ve fiziksel özürlülüğün en önemli nedenlerinden biri Sağlık harcamalarının en fazla olduğu hastalıklardan biri Dr Erhan ÇAPKIN

  5. AĞRI • En sık görülen semptomdur. Ama subjektif • Birçok faktörden etkilenebilme, bireyden bireye farklılık gösterebilme,eklemin kendisi yanında komşu kemikler, tendonlar ligamentler, bursalar ve diğer yumuşak dokulardan da kaynaklanabilir. • Ağrının değerlendirilmesinde;başlangıç süresi, karakteri, şiddeti, sıklığı, yayılımı, eforla veya istirahatle ilişkisi araştırılmalıdır. Dr Erhan ÇAPKIN

  6. ŞİŞLİK • Eklemde şişlik daha objektif bir bulgudur. • Ancak çevre dokulardaki bursit, tendinit, noduller ve çeşitli lezyonlarda şişlik görünümüne neden olabilir. • Artrite bağlı şişlik eklemin tamamında ve homojen bir görünüm oluştururken, diğerlerinde şişlik genellikle düzensiz ve sınırlıdır. • Belli alanda sınırlı hassasiyet lokalize patolojileri düşündürürken, artritlerde yaygın bir hassasiyet mevcuttur Dr Erhan ÇAPKIN

  7. hayır Nonartiküler tutulum Şikayet artiküler mi? evet evet Kronik artiküler tutulum. Süre ≥ 6 hafta mı? hayır Akut artiküler tutulum hayır Enflamasyon var mı? Akut nonenflamatuar artküler tutulum evet Akut enflamatuar artrit evet Eklem tutulumu >4 mü? Akut Enflamatuar Poliartrit hayır Akut enflamatuar mono / oligoartrit Dr Erhan ÇAPKIN

  8. Dr Erhan ÇAPKIN

  9. İNFLAMASYON ? Dr Erhan ÇAPKIN Enflamatuar Nonenflamatuar Eklem ağrısı istirahathareketle artar Lokal ısı artışı var nadir Sabah katılığı* > 60 dk kısa süreli Sistemik semptomlar yaygın yoktur ESH, CRP artmış normal Sinov. sıvı hücre sayısı ≥ 2000< 2000

  10. SÜRE ? • Başlangıç şekli: Akut mu, kronik mi? • < 6 hafta  AKUT • > 6 hafta  KRONİK Dr Erhan ÇAPKIN

  11. TANI Dr Erhan ÇAPKIN Artritin Eşlik Ettiği Sistemik enflamatuar, Dejeneratif, Metabolik, Enfeksiyöz, Nörojenik, Neoplastik, Sebebi belirlenemeyen birçok hastalık ve sendrom vardır.

  12. Detaylı Anamnez ve Fizik Muayene Tanıya Yaklaşımda Çok Önemli Dr Erhan ÇAPKIN • Time • Talk • Touch

  13. İnflamatuvar Septik artrit ! Kristal artritleri Gut Yalancı gut Spondiloartrit FMF Behçet hastalığı Kronik artritlerin başlangıç formu RA JIA Non-inflamatuvar Travmatik artrit ! Eklem içi yırtıklar Eklem içine akut kanama Osteoartrit Osteonekroz Akut monoartrit nedenleri • !Acil tedavi gerektirir. Dr Erhan ÇAPKIN

  14. İnflamatuvar Mikobakteri inf. Fungal inf. Romatoid artrit Spondiloartritler FMF Behçet hastalığı Lyme artriti Sarkoid artriti Non-inflamatuvar Osteoartrit Eklem içi yırtıklar (diz) Kemiğin avasküler nekrozu Pigmente villonodüler sinovit Sinovyal kondromatozis Kronik monoartrit nedenleri Dr Erhan ÇAPKIN

  15. Akut monoartritle gelen her hastada aksi kanıtlanıncaya kadar septik artrit düşünülmelidir! Dr Erhan ÇAPKIN

  16. EKLEM PONKSİYONU YAPILMALI! • Eklem sıvısı kanlı ise direkt grafi çekilmelidir. . Sinoviyal sıvı analizi infeksiyon ve kristal ayrımını sağlar. Ürat kristalleri Dr Erhan ÇAPKIN Gram pozitif koklar

  17. İNFLAMATUVAR AKUT Viral inf.(HBV, HCV..) Bakteriyel inf. ARA Serum hastalığı Sarkoid poliartriti BDH başlangıcı Spondiloartritler Romatoid artrit KRONİK Romatoid artrit Juvenil idiyopatik artrit Spondiloartritler SLE ve diğer BDH Kronik gut Sarkoid poliartriti Poliartrit nedenleri Dr Erhan ÇAPKIN

  18. Poliartrit nedenleri • NON-İNFLAMATUVAR • Osteoartrit • Metabolik kemik hastalıkları • Okronoz, hemakromatoz vb • Maligniteye sekonder artritler • Hipertrofik osteoartropati Dr Erhan ÇAPKIN

  19. VAKA I 32 yaşında bayan ev hanımı 3-4 aydır ellerindeki eklemlerde ağrı ve şişlik. Semptomları sabahları daha belirgin bazen öğlene kadar şikayetleri sürüyormuş. Çeşitli ağrı kesiciler kullanmış kullandığı müddetçe şikayetleri rahatlıyor son zamanlarda ise ağrı kesicilerlede rahatlatmıyormuş. Dr Erhan ÇAPKIN

  20. FM bulguları: Her iki el 1,2,3 PIF ve MKF ve sağ EB eklemlerinde şişlik ve palpasyonda hassasiyet mevcut. Laboratuar bulguları: ESH: 35 mm/saat, Hgb 14 gr/dl, BK:7000mm3, Plt:350000mm3, CRP:1.8 mgr/dl, Dr Erhan ÇAPKIN

  21. Tanı? İnflamatuar poliartrit KCFT: normal RF (+), ANA(-), Hepatit antikorları (-) X-ray;yumuşak doku şişliği ve periartiküler osteporoz Poliartrit Sedim ve CRP yüksek Yaş ve cinsiyet Eklem tutulum tipi Sabah tutukluğu RF pozitif ROMATOİD ARTRİT Dr Erhan ÇAPKIN

  22. Romatoid Artrit • Etyolojisi bilinmeyen, simetrik eroziv sinovit ve eklem dışı tutulumlar ile karakterize kronik otoimmün bir hastalık • Prevelansı ortalama %1 • En sık görülen inflamatuar romatizmal hastalıktır. • Kadın/erkek oranı: 3/1 • 30-50 yaşları arasında daha sık • Daha çok el ve ayak küçük eklemleri tutmakla birlikte diğer eklem tutulumlarıda sıktır. Dr Erhan ÇAPKIN

  23. Eklemlerde ağrı şişlik hassasiyet • Daha çok elde PIF, MKF ve el bileğinde • Genelde eklem tutulumu simetrik • Sabah tutukluğu • Halsizlik ,hafif ateş kilo kaybı,iştahsızlık. • Eklem dışı bulgular( göz, AC, cilt, tuzak nöropatiler….) • Geç dönemde eklemlerde ciddi deformiteler ve fonksiyon kaybı Dr Erhan ÇAPKIN

  24. Labaratuar • Sedim ve CRP artmış • Anemi (kronik hastalık anemisi) • Trombositoz ve KCFT hafif yükselme • Romatoid faktör pozitif(%70-80) • Anti CCP (RF göre daha spesifik) Dr Erhan ÇAPKIN

  25. Erken dönemde yumuşak doku şişliği ve periartiküler osteoporoz Geç dönemde erezyonlar eklem mesafesinde darlık, subluksasyon ve ankiloz Erken dönemde USG ve MR ile erezyonlar erken tespit mümkün GÖRÜNTÜLEME Dr Erhan ÇAPKIN

  26. TEDAVİ • Erken, agresif tedavi • Şişlik ve ağrının kontrolü • Geri dönüşümsüz eklem harabiyetinin engellenmesi • Fonksiyonların korunması ve yaşam kalitesinin arttırılması Dr Erhan ÇAPKIN

  27. Romatoid Artritte Erken ve Etkili Tedavi neden gerekli? • RA’lı hastalarda eklemlerde erozyonlar erken gelişmektedir • ~40% 6 ayda • ~60% 1 yılda • >70% 2 yılda • Erozyon kalıcı yapısal hasar demektir • Eklem hasarı genellikle hızla ilerler • Hasarın önlenmesi fonksiyonu korur Dr Erhan ÇAPKIN

  28. RA TANISI DMARD (MTX,SSZ,LEF,HCQ) Kombine DMARD? Kortikosteroid (PO / İA) NSAID REHAB İ L İ T ASYON • Tedaviye rağmen (~3+ ay) • hastalık aktivitesi yüksek • DMARD değiştir (MTX) • DMARD ekle BİYOLOJİK İLAÇLAR Rekonstrüktif Cerrahi Dr Erhan ÇAPKIN

  29. VAKA II 45 yaşında obes erkek hasta 2 gündür sağ ayak ve baş parmağında bileğinde şiddetli ağrı kızarıklık ve ısı artışı şikayeti ile başvuruyor Ek bir şikayet ve hastalığı yok. Özgeçmişinde 6 ay önce ayak başparmağında benzer şikayetleri olmuş ağrı kesiciler ile kısmen rahatlamış bir hafta sonra tamamen iyileşmiş. Dr Erhan ÇAPKIN

  30. F.M: Sağ ayak bileği ve sağ 1. MTF eklemde şişlik, kızarıklık, palpasyonda hassasiyet • CBC: Hgb 14 gr/dl, BK:8000mm3, Plt:250000mm3 • Sedim 45 mm/saat • CRP 6 mg/dl • KCFT;normal sınırlarda ve biyokimyasal parametreler normal sınırlarda Dr Erhan ÇAPKIN

  31. Tanı? • İnflamatuaroligoartrit • Ürik asit seviyesi 9 mg /dl • X-ray:normal Orta yaşta Erkek hasta Obes Eklem tutulum tipi Podogra öyküsü Sedim ve CRP yüksek Hiperürisemi GUT Dr Erhan ÇAPKIN

  32. GUT • GUT= Podogra,Kralların hastalığı. • Hiperürisemi (7mg/dl üzeri) • Monosodyum ürat kristallerinin dokularda(sinoviyal sıvı ve diğer) birikmesi • Akut artrit atakları • Tofüsler • İdrar yolu taşları ve böbrek yetmezliği ile(bazen) karakterizedir. Dr Erhan ÇAPKIN

  33. TEDAVİ • 1-Eğitim • 2-Diyet (Bol sıvı, proteinden fakir diyet), istirahat, alkol yasaklanır, egzersiz, kilo verilmesi • 3-NSAID, Kortikosteroidler • 4-Kolşisin (akut atak döneminde) • 5- Ürik asit düzeyini düşüren ilaçlar • Ürik asit sentez inhibisyonu • Ürikozürik ilaçlar Dr Erhan ÇAPKIN

  34. VAKA III 55 Yaşında bayan hasta Her iki elinde eklemlerde ağrı ve şekil bozuklukları şikayeti başvuruyor Özgeçmiş ve soygeçmişte belirgin bir özellik yok Bu şikayetleri yaklaşık bir iki yıldır mevcut son zamanlarda şikayetleri artmış. Şikayetler özellikle hareketle artıp istirahatte azalıyor. Dr Erhan ÇAPKIN

  35. FM:Her iki elde PIF ve DIF eklemleride palpasyoda ağrı ve şişlikler mevcut • Rutin biyokimya normal sınırlarda • CBC ,Sedimantasyon hızı ve CRP normal • RF 40 ( 0-10) Dr Erhan ÇAPKIN

  36. TANI ? İleri yaş PIF ve DIF eklem tutulumu birlikte Eklem çevresi nodüller Sedim ve CRP normal sınırlarda RF pozitifliği? Nodal osteoartrit Dr Erhan ÇAPKIN

  37. OSTEOARTRİT • Eklemde kartilaj kaybı ve periartikuler kemik remodelingi ile karakterize multifaktöriyel etiyolojisi olan kronik dejeneratif kas- iskelet sistemi hastalığıdır. • Genel olarak kadın-erkek sıklığı aynıdır, ancak kadınlar daha fazla klinik bulgu verirler • Eklemin fazla kullanılması OA riskini artırır. Dr Erhan ÇAPKIN

  38. Primer (idiopatik) OA A)Lokalize OA; 1.Eller: Heberden, Bouchard,rizatroz 2.Ayak: Hallux valgus, H. rigidus 3.Diz: Medial, lateral, patello-femoral komp. 4.Kalça: Eksentrik, konsantrik, diffüz 5.Omurga: Apofizer, intervertebral, spondilozis, 6.Diğer lokal bölgeler: omuz(omatroz), sakroiliak eklem, ayak bileği(nadir), el bileği,akromioklaviküler ek. B)Generalize OA; Küçük periferik eklemler ve omurga Büyük periferik eklemler ve omurga Küçük ve büyük + omurga C)Varyantlar; Primer generalize Erozif enflamatuar Diffüz idiopatik skeletal hiperostoz(DISH) Sekonder OA Post-travmatik ve mekanik yüklenmeler (obezite, genu varum, genu valgum) Konjenital hastalıklar( Perthes, DKÇ,) Kristal depozisyon hastalığı Endokrin ve metabolik hast İnfeksiyonlar Romatizmal hastalıkları takiben Avasküler nekrozlar İatrojenik(IA aşırı steroid kullanımı) osteomalazi Nöropatik hast.(Tabes dorsalis, Charcot ekl.) Dr Erhan ÇAPKIN

  39. Nodal osteoartrit • Elin küçük eklemleri özellikle distal ve proksimal interfalangeal eklemleri tutar • Eklem çevresinde ağrılı şişlikler tipiktir. • Ailesel özellik gösterir. • Haberdan ve boushard nodülleri Dr Erhan ÇAPKIN

  40. TEDAVİ • 2.Medikal tedavi • NSAID,Steroidler (lokal veya sistemik ) • Diğer tedaviler ;Perkütan tedavi(lokal analjezikler, NSAID’lar),Hyaluronan , Kondroprotektif vb. ilaçlar • Analjezikler, • Kas gevşeticiler, • Sedatifler, • Vitamin ve anabolizanlar 3- İntraartiküler tedavi Ağrı ve enflamasyonun kontrolünde yararlı Asepsiye tam riayet Önce aspirasyon Büyük eklem Maksimum yılda 3-4 enjeksiyon Uzun etkili steroid (Triamnisolon..) injeksiyondan sonra 24 saat istirahat 1.Eğitim Hasta ve yakınlarının eğitimi, psikoterapi (gerekirse), telefon ile destek, diyet düzenlenmesi, zayıflama, istirahat yardımcı baston, yumuşak tabanlı ayakkabı önerilmesi • 6-Cerrahi tedavi • Eklem lavajı, debridman, kapalı tidal irrigasyon • Mikrocerrahik girişimler(kemik dekompresyonu) • Sinoviekomi • Osteotomi • Artroplasti 4-Fizik tedavi yöntemleri Yüzeyel ve derin ısıtıcılar, egzersiz yöntemleri elektroterapi Kaplıca tedavisi (Balneoterapi)…. Dr Erhan ÇAPKIN

  41. Monoartrit Ayrıntılı öykü ve FM Açık travma veya fokal kemik ağrısı Radyoloji (+) (-) Kırık, tümör Sinovyal sıvı Koagülopati Tümör Travma BK>2000 PNL>%75 Kanlı (-) (+) Non-inflamatuvar Yumuşak d. incinmesi Osteoartrit Osteonekroz Eklem içi yırtık İnflamatuvar artrit Steril inflamatuvar sıvı Kültür (+) Kristal (+) Kristal artriti RA, JIA, SpA, FMF, Behçet, SLE vb İnfeksiyöz artrit Dr Erhan ÇAPKIN

  42. Poliartrit-Poliartralji Ayrıntılı öykü-FM (+) (-) Poliartrit Duyarlı noktalar FMS, miyofasiyal ağrı, tendinit (+) Viral artralji, osteomalasi, hipotiroidi, nöropatik ağrı malignite, PMR, anksiyete, depresyon (-) Semptom süresi >6 hafta (-) (+) Sistemik romatizmal hastalık, osteoartrit Viral artrit, ARA, sistemik romatizmal hastalık başlangıcı İNCELE Hemogram, TİT, ESH, CRP, RF, ANA radyoloji Hemogram, TİT, ESH, CRP, ASO, KCFT, Hepatit B, C, viral seroloji, boğaz kültürü Dr Erhan ÇAPKIN

  43. DİKKATİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER Dr Erhan ÇAPKIN

More Related