1 / 49

AKCİĞER KANSERLERİNDE İZLEM

AKCİĞER KANSERLERİNDE İZLEM. Dr.İsmail Savaş Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı savas@medicine.ankara.edu.tr. Akciğer Kanseri. Kanserler arasında en önemli ölüm nedenidir. Malign tümörlerin %15’ini, tüm kanser ölümlerinin %29’unu oluşturur.

varian
Download Presentation

AKCİĞER KANSERLERİNDE İZLEM

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. AKCİĞER KANSERLERİNDE İZLEM Dr.İsmail Savaş Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı savas@medicine.ankara.edu.tr

  2. Akciğer Kanseri • Kanserler arasında en önemli ölüm nedenidir. • Malign tümörlerin %15’ini, tüm kanser ölümlerinin %29’unu oluşturur. • Görülme yaşı ortalama 60’dır. • Tanıdan sonra hastaların yaklaşık %42’si 1 yıl yaşar. • Tüm hücre tipleriyle birlikte değerlendirildiğinde 5 yıllık sağkalım %16 dır.

  3. Akciğer Kanseri • Küçük hücreli akciğer kanseri • Küçük hücreli olmayan akciğer kanseri Yassı hücreli kanser Adenokanser Büyük hücreli kanser

  4. Akciğer kanserli hastaların evrelerine göre dağılımı

  5. Akciğer Kanseri Tedavisi • Küçük hücreli olmayan Evre I Cerrahi Evre II Cerrahi+ Adj KT(?) Evre IIIA Cerrahi ve KRT Evre IIIB KRT Evre IV KT+palyatif RT • Küçük Hücreli Sınırlı Hastalık KRT Yaygın hastalık KT + palyatif RT

  6. Akciğer Kanseri Küratif tedaviden sonraki yaklaşımda 2 farklı konu ön plana çıkmaktadır. 1) Küratif tedavinin kendisine ait komplikasyonlarını izleyip , bunları tedavi etmek ( Cerrah, radyasyon onkoloğu, medikal onkolog, göğüs hastalıkları uzmanı ) 2) Nüksü izlemek ve bulmak

  7. Akciğer kanserinde izlem • Pulmoner rezeksiyonlardan sonra hastaneye yeniden başvuru, akciğerde fonksiyon kaybı ve kronik ağrı oldukça sıktır. • Pulmoner rezeksiyon geçiren hastaların %20’si 90 gün içerisinde yeniden hastaneye yatırılmaktadır. • Bu hastalarda sıklıkla cerrahi sonrası pulmoner problemler, infeksiyonlar, kalb problemleri gelişmektedir.

  8. Cerrahi sonrası komplikasyonlar • Pulmoner problemler akciğer fonksiyonlarının kaybı ve ağrı sonucunda ortaya çıkar. • Lobektomi veya pnömonektomiye bağlı olarak operasyon öncesine göre FEV1’de%15–35 oranında azalma olur. • Cerrahiden 6 ay sonra azalmalar dengeye oturur ve maksimal egzersiz kapasitesi sabitlenir.

  9. Cerrahi sonrası komplikasyonlar • Rezeksiyondan sonra torakotomi ağrıları devam edebilir ve 18-24 ay sürebilir. • Cerrahi tedaviden 1 yıl sonra dahi ağrılar için narkotik analjezik gerekebilir. • Yaşam kalitesi operasyon öncesi değerlere ancak 6 ay içinde döner.

  10. Cerrahi sonrası komplikasyonlar • Hidrotoraks • Ampiyem • Mediastinal kayma

  11. Radyoterapi sonrası komplikasyonlar • Akut radyasyon pnömonisi (11%) • Geç radyasyon pnömonisi (8%) • Deri, kalb,özofagus problemleri

  12. Kemoterapi sonrası komplikasyonlar • Tedavinin seyrinde bir çok komplikasyon ortaya çıkabilir. Nötropeni Trombositopeni Hemodinamik bozukluklar • Kemoterapinin tamamlandığı hastalarda uzun dönemde periferik nöropati, anemi gibi komplikasyonlar gelişebilir.

  13. Komplikasyonların takibi • Küratif tedavi sonrası komplikasyonların tedavisi uygun uzman tarafından yapılmalı ve yönlendirilmelidir. • Hasta multidisipliner bir kurul tarafından komplikasyonların tedavisi, nüks ve metakron tümör açısından değerlendirilmeli

  14. Akciğer kanserinde nüksler • Rezeke edilen hastaların 1/3’ünde nüks gelişir. • Nükslerin çoğu uzak metastazlar şeklindedir. • Cerrahiden sonraki ilk 4 yılda ortaya çıkar. • Tedaviden sonra yeni akciğer kanseri gelişim riski her yıl %1-2 civarındadır.

  15. Nüks ? Metakron ? • Histoloji farklı olması metakron • Histoloji aynı; Kanserler arasında en az 4 yıl Tanı sırasında ekstrapulmoner metastaz yoksa metakron

  16. Erken evre (Evre I) Küçük hücreli olmayan akciğer kanseri • Nodal tutulumu olmayan T1-T2 tümör • Tedavi almayan hastalarda ortalama yaşam 17 aydır. • Tüm hastalar 3 yıl içinde ölürler. • Cerrahi sonrası 5 yıllık sağkalım %50 dir. • Tedavi cerrahidir.

  17. Evre I hastalarda ölüm nedenleri

  18. Evre I SONUÇ • Cerrahi sonrası evre I hastalarda 5 yıllık nüks oranı %20-39. • Çoğu nüks uzak metastazlar şeklindedir. • Nükslerin çoğu ilk 4 yılda olmasına rağmen, 5 yıl sonrasında da nüks olabilir. • Nodal tutulumlu hastalarda nüks daha fazladır ve daha erken ortaya çıkar. • Küratif tedavi sonrası yeni primer akciğer kanseri gelişme hızı yılda %1-2 dir.

  19. Erken evre (Evre II )Küçük hücreli olmayan akciğer kanseri • N1’li T1 veya T2 tümörler ve T3N0 • Tedavisiz ortalama sağkalım 11 aydır. • Tüm hastalar 30 ay içerisinde ölürler. • Tedavi cerrahidir. • Adjuvan KT çalışmaları vardır.

  20. Evre II hastalarda nüks bölgeleri

  21. Erken evre Küçük hücreli olmayan akciğer kanseri • Evre II kanserlerin %75’i uzak metastazlarla nüks ederler. • Uzak metastazlar adenokarsinomada yassı hücreliden biraz daha fazladır. • Yeni primer kanserin sıklığı evre II de evre I den daha azdır. ( sağkalımın daha kötü olması nedeniyle )

  22. Akciğer kanserinde izlem • Akciğer kanseri rezeksiyonundan sonra rutin izlem yapılmalıdır,ancak bu izlemin etkinliği tartışmalıdır. • Dikkatli bir izlemin faydaları 1)Hastaya psikolojik destek sağlar, 2)rezeksiyondan sonraki seyir hakkında bilgi sağlar, 3)yeni primer kanser erken saptanır, 4)nüks daha erken bir dönemde saptanır.

  23. Akciğer kanserinde izlem • Nükslerin %59’u planlanmış vizitlerde saptanabilir. • Ancak önemli bir oranda nüksler planlanmamış, tesadüfi vizitlerde bulunmaktadır. • Hastaların semptomları çok önemlidir. • Metakron tümörlü hastalar genellikle asemptomatiktirler ve radyolojik takipte saptanabilirler.

  24. Akciğer kanserinde izlem • Cerrahi sonrası takip yapılan iki önemli çalışma vardır.Bu çalışmalar 346 ve 358 hastayı içine almaktaydı. • (İki yıl boyunca her 3-4 ayda bir klinik vizit ve Akciğer grafisi . İki yıl sonrasında 6-12 aylık takipler ) • Hastaların 1/3’ünde nüks bulunmuştur.

  25. Akciğer kanserinde izlem • Hastaların %36-45’inde semptomlar nedeniyle planlanan vizitlerin dışında nüks saptanmıştır. • Hastaların %21- 40’ında semptomla beraber planlanmış vizitlerde nüks saptanmıştır. • Hastaların %24- 31’inde ise asemptomatik dönemde planlanmış vizitlerde nüks saptanmıştır.

  26. Semptomatik hastalar • Semptomatik hastalarda klinik hikaye en önemli komponenti oluşturmaktadır. • Fizik muayeneyle %7, akciğer grafisi ve diğer testlerle nüks tanısı %36 oranında konulabilmketedir.

  27. Asemptomatik hastalar • Nüks fizik muayeneyle %3-6 oranında bulunurken, radyolojik olarak %76 oranında saptanmaktadır. • Lokal olarak nüks gelişen hastalarda semptomlar(%60) uzak metastazı olanlara (%21) göre daha fazladır.

  28. Semptom başlamadan önce nüksün saptanması faydalı mıdır ? • Asemptomatik hastalarda nüks tanısından sonra ortalama sağkalım 16 ay, semptomatik hastalarda 8 aydır. • Lokal nüksün sağkalımının uzak nükse göre daha iyi olduğu gözlenmekle beraber istatistiki anlam bulunamamıştır.

  29. Walsh GL et al:Ann Thorac Surg,1995 • Cerrahi sonrası 358 hasta izlemişler. • 135 Hastanın nükslerinin %76’sı semptomlarla tanınmıştır. • Semptomatik %29 ve asemptomatik %30 hasta küratif yaklaşımla tedavi edilmişlerdir. • Bu yoğun yaklaşım cost-effective bulunmamış • İlk yıl 6 ay arayla yapılan fizik muayene ve akciğer grafisinin daha sonraki yıllarda ise yıllık takibin uygun olduğu önerilmiştir.

  30. Akciğer kanserinde izlem • Yoğun ,sık izlemin sağkalım avantajı sağlamadığını ve maliyeti arttırdığı gösterilmiştir. ( Younes RN et al: Chest 1999) • Aile hekimlerinin semptomlar temelinde nüksleri daha fazla yakaladıklarını belirtilmiştir. (Gilbert S et al: Ann Thorac Surg, 2000)

  31. Westeel et al : Ann Thorac Surg, 2000 • Asemptomatik nükslü 36 hastanın sağkalımı semptomatik nükslü 100 hastanın sağkalımından daha iyi olarak bulunmuştur. • Ekonomik analizde yoğun takip programının kabul edilebilir bir maliyeti olduğu belirtilmektedir.

  32. Virgo et al :Ann Surg 1995; Thorac Cardiovasc Surg 1996 • Küçük hücre dışı akciğer kanseri rezeksiyonu sonrasında iki grup retrospektif olarak değerlendirilmiştir. • 120 hastaya yoğun takip programı uygulanmıştır. ( Yılda 4 kez kan biyokimyası, akciğer grafisi, her yıl bronkoskopi ve/veya CT ile balgam sitolojisi) • 62 hastaya ise daha hafif bir takip programı uygulanmıştır. ( Yılda 2 kez kan biyokimyası ve akciğer grafisi )

  33. SONUÇ İKİ GRUP ARASINDA NÜKS , METAKRON TÜMÖR VE SAĞKALIM YÖNÜNDEN FARK SAPTANAMAMIŞTIR

  34. Evre IIIA (N2) • Evre IIIA heterojen bir gruptur • Doğal seyrine bırakılırsa ortalama sağkalım 7 aydır. • Hastaların tümü 2 yıl içinde ölürler. • Tedavisiz 5 yıl sağkalım yoktur. • Rezeke edilen pN2 olgularda nüks oranı %50-70 arasındadır ( lokal %20, uzak %70 ve her ikisi %10 )

  35. Evre IIIa-b grubunda nüks

  36. Evre IIIb • Uzak nüksler tedaviye kemoterapinin eklenmesiyle azaldığını gösteren sınırlı çalışmalar vardır. • Eşzamanlı KRT lokal hastalık kontrolünü sağlar. • Eşzamanlı KRT’nin uzak metastazları azalttığına dair net bilgi mevcut değildir.

  37. Akciğer kanseri tarama programlarında CT’nin yeri • CT tarama akciğer kanserinin erken tanısında umut verici olmakla beraber henüz netlik yoktur. Sonuç: • CT ile taramaların akciğer kanseri mortalitesini azalttığına yönelik bir çalışma mevcut değildir. • Düşük doz CT tarama standart olmaktan çok araştırma amacıyla kullanılmalıdır. Bepler G et al: Cancer Control,2003,306-314

  38. Diğer tarama yöntemleri • Positron emission tomography (PET) ile tarama erken tanıya katkı sağlayabilir. • Nükslerin saptanmasında Hem PET hem de CT tarama 58 hastalık bir grupta küratif tedaviden sonra 3 aylık ve 6 aylık peryodlarda yapılmıştır. • Bu incelemelerin hastaların sağkalımı ve yaşam kalitesine etkileri tam olarak gösterilememiştir. • Sonuçlar net değildir.

  39. Serumda tümör belirteçleri • Carcinoembryonic antigen • Cytokeratin 19 fragmanları • Daha ileri çalışmalar gereklidir.

  40. BRONKOSKOPİ • Floresan bronkoskopi • Floresan bronkoskopiyi tarama programlarına sokmak için büyük çalışmalara gerek vardır.

  41. Sigaranın bırakılması • Akciğer kanseri tanısı konulduğunda sigaranın bırakılması metakron tümörlerin gelişmesini engeller. • Sigara içen akciğer kanserli hastaların mutlaka sigarayı bırakmalarının gerekliliği anlatılmalıdır.

  42. Günümüz rehberleri • Küratif tedavi sonrası ilk 2 yılda sık vizitleri önermektedir. • Vizitler 3. ile 5. yıl arasında daha az sıklıkta ve 5.yıldan sonra yılda bir kez şeklinde düzenlenmelidir. • Semptomlar nüksü göstermede son derecede önemlidirler.

  43. ÖZET 1) Küratif tedavi edilen akciğer kanserli hastalarda komplikasyonların takibi uzman tarafından yapılmalıdır. • Tıbbi hikaye, fizik muayene ve görüntüleme yöntemeleriyle değerlendirme ilk 2 yıl için 3-6 ay arayla, sonrasında her yıl önerilmektedir. • Hastalara semptomlar yönünden eğitim verilmelidir.

  44. ÖZET 3) Multidisipliner yaklaşım gerekir.Her hasta için uzun süreli programalar yapılmalıdır. 4) Küratif tedavi edilen hastalarda , kan testleri, PET incelemesi, balgam sitolojisi, floresan bronkoskopi rutin olarak önerilmemektedir. 5) Sigara içen akciğer kanserli hastaların sigarayı bırakmaları kuvvetle önerilmelidir.

More Related