Finanse samorządu terytorialnego

1. Finanse samorządu terytorialnego Finanse publiczne

2. Samorząd terytorialny • W modelu trójszczeblowym samorządu terytorialnego gmina jest szczeblem podstawowym, powiat – szczeblem pośrednim, a województwo – szczeblem najwyższym.

3. Samorząd terytorialny • obszar, • mieszkańcy, • władza, • jednostki organizacyjne gminy.

4. Sfery autonomii j.s.t. • własny majątek i prawa majątkowe, • stanowienie prawa, • formalne i merytoryczne oddzielenie budżetów gmin, budżetów powiatów i budżetów województw od budżetu państw • utworzenie administracji samorządowej.

5. Budżet samorządu terytorialnego • Budżet gminy, budżet powiatu, budżet województwa jest podstawą prowadzenia samodzielnej gospodarki finansowej gminy, powiatu, województwa. • Uchwalany jest na rok budżetowy (rok kalendarzowy).

6. Budżet samorządu terytorialnego Budżet jednostki samorządu terytorialnego jest rocznym planem: • przychodów i wydatków zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych oraz funduszy celowych jednostki samorządu terytorialnego.

7. Dochody podatkowe • I grupa - podatek od nieruchomości, podatek od środków transportowych, • II grupa - podatek rolny, podatek leśny, podatek od spadków i darowizn, podatki dochodowe opłacane na zasadzie uproszczonej, tj. w formie karty podatkowej,

8. Dochody podatkowe • dochody z samoopodatkowania się mieszkańców gminy w drodze referendum, • dochody z udziałów w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa,

9. Dochody niepodatkowe • opłata skarbowa, opłata eksploatacyjna, • opłaty lokalne, • opłaty z tytułu oddania gruntu w użytkowanie wieczyste,

10. Dochody niepodatkowe • opłaty adiacenckie pobierane od właścicieli gruntów zobowiązanych do wnoszenia udziału w kosztach budowy urządzeń komunalnych, energetycznych i gazowych

11. Przykładowe zadania samorządu gminy • Zapewnienie lokalnego transportu zbiorowego • Ochrona zdrowia • Utrzymanie czystości i porządku • Kultura, w tym biblioteki gminne • Targowiska i hale targowe • Zieleń gminna i zadrzewienia • Cmentarze gminne

12. Przykładowe zadania samorządu powiatowego • Edukacja publiczna, • Pomoc społeczna, • Polityka prorodzinna, • Wspieranie osób niepełnosprawnych, • Geodezja, kartografia i kataster • Porządek publiczny i bezpieczeństwo obywateli,

13. Zadania samorządu wojewódzkiego1 • Edukacja publiczna, w tym szkolnictwo wyższe, • Modernizacja terenów wiejskich, • Ochrona praw konsumentów, • Bezpieczeństwo publiczne, • Przeciwdziałanie bezrobociu i aktywizacja lokalnego rynku pracy.

14. Deficyt budżetu j.s.t. Może być pokryty przychodami pochodzącymi: • ze sprzedaży papierów wartościowych wyemitowanych przez jednostkę samorządu terytorialnego (obligacji, bonów), • z prywatyzacji majątku jednostki samorządu terytorialnego, • z nadwyżki budżetu jednostki samorządu terytorialnego z lat ubiegłych.

15. Ograniczenia Łączna kota przypadających w danym roku budżetowym spłat rat kredytów i pożyczek z odsetkami, wykupu papierów wartościowych nie może przekroczyć planowanych na dany rok budżetowy dochodów jednostki samorządu terytorialnego.

16. Ograniczenia Łączna kwota długu j.s.t. na koniec kwartału nie może przekroczyć wykonanych dochodów ogółem tej jednostki w tym roku budżetowym.

17. Polityka fiskalna Finanse publiczne

18. Obszary polityki gospodarczej policy mix Polityka fiskalna Polityka pieniężna Cel fiskalny Cel pieniężny dostarczenie potrzebnych państwu dochodów obrona wartości pieniądza, regulowanie podaży pieniądza krajowego, zachowanie bezpieczeństwa walutowego

19. Cele polityki fiskalnej Polityka fiskalna polega na wykorzystaniu różnych instrumentów, które służą: • zaspokojeniu popytu państwa na pieniądz- dochody, • realizacji statutowych zadań władz publicznych za pomocą zgromadzonych środków pieniężnych (wydatki), • realizacji celów pozafiskalnych państwa, ale przy wykorzystaniu instrumentów polityki fiskalnej.

20. Realizacja celów polityki fiskalnej Możliwa dzięki: • dobrze skonstruowanemu i rozwiniętemu systemu podatkowego, • skutecznemu aparatowi skarbowemu, • sprawnym procedurom legislacyjnym, • dobrze rozwiniętym instytucjom publicznym.

21. Pasywna polityka fiskalna • Pewne elementy dochodów i wydatków państwa autonomicznie reagują na zmiany sytuacji gospodarczej kraju, np. podatek dochodowy lub VAT, a po stronie wydatków np. zasiłki dla bezrobotnych – tworzone fundusze w okresie koniunktury są wydatkowane w dekoniunkturze.

22. Aktywna polityka fiskalna • Rząd stosuje określone środki i narzędzia mające na celu przeciwdziałanie wahaniom koniunktury oraz ograniczanie bezrobocia i wzrostu cen

23. Miary fiskalizmu – pojęcie nadmiernego fiskalizmu • stosowanie progresywnych skal podatkowych, • różnice między nominalną a efektywną stopa opodatkowania, • zakres występowania tzw. szarej strefy w gospodarce.