De kaart trekken voor de volgende generatie. Ann Lobijn , stafmedewerker kinderopvang

1. De kaart trekken voor de volgende generatie.Ann Lobijn, stafmedewerker kinderopvang Een atelier rond kinderopvang

2. Inhoud • Inleiding • Kinderopvang van baby’s en peuters • Definitie • Huidig (en toekomstig) kinderopvanglandschap • Vlaamse beleidsprioriteiten en Vlaams beleid • In de praktijk: rol van het lokaal bestuur • Kinderopvang van kleuters en schoolgaande kinderen • Preventieve gezinsondersteuning (Huizen van het Kind) • Vragen

3. Inleiding Waarom investeren in kinderopvang? • Instrument om je gemeente aantrekkelijk te houden/maken voor jonge gezinnen (noodzakelijke dienstverlening voor 2-verdieners) • Noodzakelijk in kader van activeringsbeleid (link met werkloosheid in je gemeente); • Tewerkstellingsproject (kortgeschoolden) • Instrument om gelijke kansen te realiseren (voor of naast onderwijs), kansarmoede te bestrijden enz. • Instrument in kader van eigen personeelsbeleid • ….

4. Inleiding 3 functies van kinderopvang • Economische functie: Dankzij kinderopvang kunnen ouders gaan werken en voor een inkomen zorgen. In de kinderopvang zelf werken ook heel wat mensen. • Sociale functie: Kinderopvang kan de uitsluiting van kansengroepen tegengaan en hun integratie helpen bevorderen. Uit onderzoek is gebleken dat kwaliteitsvolle kinderopvang heel veel kansen kan bieden aan kinderen in armoede. Ook voor de ouders: door de beschikbaarheid van opvang zijn ze in staat om een opleiding te volgen, te solliciteren zodat ze daarna kunnen gaan werken, ... Ouders kunnen bij de opvang terecht met allerhande vragen en leren er meteen ook andere ouders kennen. Soms hebben ouders opvang nodig om even tot rust te komen. • Pedagogische functie: Goede kinderopvang biedt jonge kinderen niet alleen verzorging en geborgenheid, maar stimuleert kinderen ook in hun fysische en psychische ontwikkeling. Kinderen ontmoeten er anderen en leren er van jongs af aan respectvol met elkaar om te gaan.

5. Kinderopvang van baby‘s en peuters Definitie Uit Decreet van 20 april 2012 (BS 15 juni 2012) houdende de organisatie van kinderopvang van baby’s en peuters kinderopvang van baby’s en peuters = het beroepsmatig en tegen betaling opvoeden, bijdragen aan de ontwikkeling en verzorgen van baby’s en peuters tot ze naar de kleuterschool, vermeld in artikel 3, 26°, van het decreet basisonderwijs van 25 februari 1997, gaan;

6. Kinderopvang van baby‘s en peuters Huidig kinderopvanglandschap (tot 1 jan. 2014): • Erkende en gesubsidieerde sector: Besluit van de Vlaamse Regering van 23 februari 2001 (BS 19 april 2001) houdende de voorwaarden inzake erkenning en subsidiëring van kinderdagverblijven en diensten voor onthaalouders • (erkende en gesubsidieerde) Kinderdagverblijven • Lokale diensten voor buurtgerichte kinderopvang • Diensten voor onthaalouders (onthaalouders en samenwerkende onthaalouders) • Zelfstandige sector:Besluit van de Vlaamse Regering van 13 februari 2009 (BS 23 april 2009) houdende de regeling van het attest van toezicht voor zelfstandige opvangvoorzieningen Ministerieel besluit van 24 april 2009 (BS 27 mei 2009) houdende de regeling van het attest van toezicht voor zelfstandige opvangvoorzieningen • Zelfstandige kinderdagverblijven • Zelfstandige onthaalouders • Met attest van toezicht (en/of financiële basisondersteuning) • Met inkomensgerelateerde ouderbijdrage • Enkel gemelde opvangBesluit van de Vlaamse Regering van 13 februari 2009 (BS 2 april 2009) houdende de regeling van de melding aan Kind en Gezin van opvang op bestendige wijze

7. Kinderopvang van baby‘s en peuters Toekomstig kinderopvanglandschap (1 jan. 2014): • Enkel gemelde opvang • Vergunde opvang: • Groepsopvang: minimaal negen tegelijk aanwezige kinderen kunnen zijn • Kinderdagverblijven; • Samenwerkende onthaalouders • Gezinsopvang: voor maximaal acht tegelijk aanwezige kinderen • Onthaalouders

8. Kinderopvang van baby‘s en peuters Toekomstig kinderopvanglandschap (1 jan. 2014): • Subsidie vergunde kinderopvang: 3 trappen • Trap 1: basisondersteuning (zonder programmatie) • Trap 2: inkomensgerelateerde ouderbijdrage (met programmatie) • Trap 3: sociale functie (met programmatie) • Bijkomende modules: • inclusieve opvang van kinderen met een specifieke zorgbehoefte (structureel met programmatie, individueel zonder programmatie); • flexibele opvang (met programmatie)

9. Kinderopvang van baby‘s en peuters Vlaamse beleidsprioriteiten en Vlaams beleid (omzendbrief Minister Vandeurzen met Vlaamse beleidsdoelstellingen bij de uitvoering van het decreet betreffende het lokaal sociaal beleid voor de periode 2014-2019) • Gezinnen helpen in zoektocht naar een opvangplaats; • Organisatoren samenbrengen ifv opzetten van een lokaal loket kinderopvang; • Kinderopvanginitiatieven ondersteunen (behoud en uitbreiding opvangaanbod); • Uitbreiding kinderopvang: beleidsprioriteiten formuleren (geldt als advies voor besluitvorming door Kind en Gezin);

10. Kinderopvang van baby‘s en peuters In de praktijk 1. Voldoende aanbod realiseren Hoe behoefte aan kinderopvang inschatten? • Theoretische inschatting, uitgedrukt in een aanbod voor % kinderen rekening houdend met prognose geboortecijfer en tewerkstellingsgraad 1 plaats wordt gebruikt door meerdere kinderen. Huidige berekening 1 plaats = 1,2 of 1,3 kinderen • Barcelona-norm: aanbod voor 33% kinderen (voorbijgestreefd) • Vlaamse streefcijfers (op Vlaams niveau): • 2016: een aanbod voor 50% van de kinderen • 2020: behoeftedekkend aanbod (62% kinderen behoefte – studie CSB) • Lokaal? • Behoefteonderzoek (instrumenten – bevraging, verwerkingsmogelijkheid - op website Kind en Gezin) Opdracht voor VVSG?

11. Kinderopvang van baby‘s en peuters In de praktijk 1. Voldoende aanbod realiseren Hoe er als lokaal bestuur voor zorgen dat er voldoende, kwaliteitsvol en betaalbaar aanbod is? • Zelf organiseren: • 70 lokale besturen organiserend bestuur van DVO • 48 lokale besturen organiserend bestuur van KDV • 10-tal lokale besturen organiserend bestuur van LoDi • 10-tal lokale besturen organiserend bestuur van ZKDV • Middelen? • Uitbreidingsronde • 2013: 6 miljoen voor uitbreiding kinderopvang van baby’s en peuters (waarvan 2 miljoen uit VIA4) • Voor erkende KDV: ook VIPA

12. Kinderopvang van baby‘s en peuters In de praktijk 1. Voldoende aanbod realiseren Hoe er als lokaal bestuur voor zorgen dat er voldoende, kwaliteitsvol en betaalbaar aanbod is? • Derden ondersteunen (en samenwerken) • Financieel: van renteloze leningen tot jaarlijkse subsidie, dragen verlies, prefinanciering, enz. • Logistiek: infrastructuur aanbieden (via concessie uitbesteden); • Inhoudelijk: vorming, overleg • ….

13. Kinderopvang van baby‘s en peuters In de praktijk 2. Toegankelijk maken van het aanbod Hoe er als lokaal bestuur voor zorgen dat aanbod toegankelijk is? • Informatie bundelen en verspreiden (website, folder enz) • Lokaal loket kinderopvang • ….

14. Kinderopvang van baby‘s en peuters Lokaal loket kinderopvang Zie: Decreet van 20 april 2012 (BS 15 juni 2012) houdende de organisatie van kinderopvang van baby’s en peuters definitie: neutraal informatie- en ondersteuningspunt voor gezinnen met een vraag naar kinderopvang, in de vorm van een netwerk van actoren die relevant zijn voor kinderopvang Opdrachten: 1° registratie van vragen naar kinderopvang coördineren – gelinkt aan Kinderopvangzoeker; 2° gezinnen binnen een redelijke termijn informeren over beschikbare kinderopvangplaatsen en hen zo nodig in contact brengen met de kinderopvanglocaties, met aandacht voor maatschappelijk kwetsbare gezinnen; 3° samenwerken met alle kinderopvanglocaties binnen het werkingsgebied, met instanties die werken met gezinnen die kinderopvangvragen kunnen hebben, en met andere lokale loketten kinderopvang; 4° het lokaal bestuur of de lokale besturen, de organisatoren van kinderopvang en Kind en Gezin informeren over de vragen naar kinderopvangplaatsen.

15. Kinderopvang van baby‘s en peuters Lokaal loket kinderopvang Wie? binnen het Lokaal Overleg Kinderopvang een initiatiefnemer aanwijzen of een structuur creëren om het lokaal loket kinderopvang te organiseren. Elke lokale actor die relevant is voor kinderopvang, kan de organisatie op zich nemen. Als er geen initiatiefnemer wordt aangewezen of als er geen structuur wordt gecreëerd en een operationeel werkend lokaal loket kinderopvang ontbreekt, neemt het lokaal bestuur de organisatie ervan op zich. Intergemeentelijk: het lokaal loket kinderopvang kan betrekking hebben op verschillende gemeenten binnen de grenzen van de zorgregio.

16. Kinderopvang van baby‘s en peuters In de praktijk 3. Andere taken • Lokaal overleg kinderopvang organiseren: gemeentelijke adviesraad kinderopvang • Zie: Besluit van de Vlaamse Regering van 4 mei 2007 (BS 19 juni 2007) houdende het lokaal beleid kinderopvang • Handhaving (sluiten voorzieningen): • Vandaag (tot 1 januari 2014): binnen algemene opdracht (Nieuwe gemeentewet) garanderen van openbare orde, veiligheid en gezondheid (niet op basis van intrekking attest van toezicht door K&G); • Morgen (vanaf 1 januari 2014):

17. Kinderopvang van baby‘s en peuters In de praktijk 3. Andere taken • Handhaving (sluiten voorzieningen): • Morgen (vanaf 1 januari 2014): “Als de uitoefening van de kinderopvang opgeschort moet worden of als een kinderopvanglocatie moet sluiten, licht Kind en Gezin zo spoedig mogelijk de burgemeester van de gemeente van de kinderopvanglocatie daarover in. De burgemeester gaat na of de opschorting of het sluitingsbevel wordt nageleefd, en informeert Kind en Gezin daarover. Als na de inwerkingtreding van de schorsing of de sluiting van een kinderopvanglocatie wordt vastgesteld dat de werking ervan niet is stopgezet, gaat de burgemeester, op schriftelijk verzoek van Kind en Gezin, over tot de uitvoering van de bestuurlijke maatregel. Die maatregel wordt op kosten en risico van de organisator uitgevoerd.”

18. Kinderopvang van baby‘s en peuters In de praktijk 3. Andere taken • Attest brandveiligheid: • Vandaag: attest brandweer • Morgen (vanaf 1 januari 2014): A, B of C-attest, “De inachtneming van de specifieke brandveiligheidsvoorschriften, vermeld in artikel 6, paragraaf 1, 2°, wordt vastgelegd in een attest over brandveiligheid. Dat attest wordt afgegeven door de burgemeester van de gemeente waarin de kinderopvanglocatie gelegen is, met de medewerking van de territoriaal bevoegde brandweerdienst.”

19. Kinderopvang van kleuters en schoolgaande kinderen Omschrijving Buitenschoolse kinderopvang, of • voor- en naschooltijd • Op woensdagnamiddag • Op schoolvakantiedagen • Van kinderen die zijn ingeschreven in een kleuter- of basisschool Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst

20. Kinderopvang van kleuters en schoolgaande kinderen Huidig kinderopvanglandschap • Erkende (en gesubsidieerde) IBO’s (initiatieven voor buitenschoolse kinderopvang) Besluit van de Vlaamse Regering van 23 februari 2001 (BS 27 april 2001) houdende de voorwaarden inzake erkenning en subsidiering van initiatieven voor buitenschoolse opvang • Gesubsidieerd door FCUD, Kind en Gezin, weerwerkgesco-premie • Ook ouderbijdragen = inkomsten • Lokale dienst buurtgerichte kinderopvang • BOKDV (gelinkt aan kinderdagverblijf) Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst

21. Kinderopvang van kleuters en schoolgaande kinderen Huidig kinderopvanglandschap • Zelfstandige buitenschoolse opvangvoorzieningen • Financiële basisondersteuning • Vakantieopvang met attest van toezicht Besluit van de Vlaamse Regering van 27 april 2012 (BS 29 mei 2012) houdende de voorwaarden voor een attest van toezicht van Kind en Gezin voor vakantieopvang van kleuters en lagere schoolkinderen • Enkel gemelde opvang (vaak opvang in scholen) ! Fiscaal attest ouders: ook enkel gemelde opvang (indien erkend, gecontroleerd of gesubsidieerd door lokaal bestuur) Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst

22. Kinderopvang van kleuters en schoolgaande kinderen Vlaamse beleidsprioriteiten en Vlaams beleid (omzendbrief Minister Vandeurzen met Vlaamse beleidsdoelstellingen bij de uitvoering van het decreet betreffende het lokaal sociaal beleid voor de periode 2014-2019) • Lokale netwerken opzetten waarbinnen verschillende partners samenwerken om aan schoolgaande kinderen een kwaliteitsvol opvang- en activiteitenaanbod aan te bieden • Overleg stimuleren om aanbod op elkaar af te stemmen (Lokaal overleg kinderopvang) • Uitbreiding kinderopvang: beleidsprioriteiten formuleren (geldt als advies voor besluitvorming door Kind en Gezin); Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst

23. Kinderopvang van kleuters en schoolgaande kinderen In de praktijk • Voldoende aanbod realiseren • Zelf organiseren • 160 lokale besturen organiserend bestuur van IBO • Overlaten/delegeren aan derden (al dan niet in nauwe samenwerking met het lokaal bestuur) • Regie (en coördinatie) • Financiële ondersteuning • Logistieke ondersteuning (gebouw) • Inhoudelijke ondersteuning ! Interesse commerciële sector beperkt (vakantiekampen) Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst

24. Kinderopvang van kleuters en schoolgaande kinderen In de praktijk 2. Toegankelijk maken van het aanbod Hoe er als lokaal bestuur voor zorgen dat aanbod toegankelijk is? • Informatie bundelen en verspreiden (website, folder vakantieaanbod enz) • Lokaal loket kinderopvang • …. Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst

25. Preventieve gezinsondersteuning Ontwerp van decreet houdende de organisatie van preventieve gezinsondersteuning in Huizen van het Kind Moet decreet opvoedingsondersteuning opheffen Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst

26. Preventieve gezinsondersteuning Wat (door Kind en Gezin gesubsidieerde aanbod)? • Consultatiebureau • Prenatale steunpunten • Expertisecentra kraamzorg • Regio-verpleegkundigen Kind en Gezin • Inloopteams • CKG’s • Opvoedingsondersteuning Ruimer (niet gesubsidieerd door Kind en Gezin): • huisartenkringen, vroedvrouwen, CLB, OCMW, CAW enz Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst

27. Slot Meer weten? Inpiratiedag Kinderopvang en Gezinsbeleid Mechelen, dinsdag 26 maart 2013 Ann Lobijn 02/211.55.73 ann.lobijn@vvsg.be Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst