Docentendag Politicologie 2013 Israël en de Palestijnse Westoever Waar is de grens?

1. Docentendag Politicologie 2013 Israël en de Palestijnse Westoever Waar is de grens? Parallelle ‘waarheden’ Fer Hooghuis Martin van der Velde Docenten Academie en Sociale Geografie Radboud Universiteit Nijmegen

2. Programma • Inleiding • Inhoudelijke informatie over ‘de grens’ • Video en Kijkopdracht • (Leren) argumenteren

3. Relatie met maatschappijwetenschappen • VWO • Domein A: informatie- en onderzoeksvaardigheden • Domein C: machtsverhoudingen in de wereld • Domein F: analyse van een sociale actualiteit • HAVO • Domein A: informatie- en onderzoeksvaardigheden • Domein E: macht en invloed van media • Domein F: analyse van een sociale actualiteit

4. Controversieel onderwerp • Meerdere perspectieven op de werkelijkheid • Gepolitiseerde berichtgeving • Veel leerlingen hebben al mening • Voor veel leerlingen is het een onderwerp dat ver van hen weg staat. • Hoe ga je als docent met je eigen mening om?

5. De uitdaging • Betrokkenheid bij het onderwerp oproepen bij de leerlingen • Verschillende perspectieven te laten zien • Bevorderen van een onderzoekende houding (Media-‘literacy’) • Komen tot een consistent beargumenteerde mening

6. Didactische principes • Probleem terugbrengen tot een casus die model staat voor het grotere probleem. • Inleving en empathie bevorderen door ‘levensechte’ beelden en verhalen (personaliseren, visualiseren). • Opdrachten die zich (ook) richten op het leren vragen naar de herkomst en ‘boodschap’ van een bron. • Gebruik maken van een argumentatiemodel.

7. Een paar feiten: • De naam: • Afscheidingshek • Veiligheidshek • Antiterrorisme hek • Segregatie muur • Apartheidsmuur • (Westoever) Barrière

8. Een paar feiten: • Geschiedenis: • 1992: Eerste idee (YitzakRabin) • 1994: Eerste deel muur (Tulkarem) • 1995: Commissie voor het verloop • 2002: Start integrale afscheiding • Sindsdien wordt er gebouwd • (route regelmatig aangepast door uitspraken van de Israëlische Hoge Raad)

9. Een paar feiten: • Structuur: • 708km (gebouwd (62%), in aanbouw (8%) of gepland (30%)) • twee keer de lengte van de ‘Groene Lijn’ (bestandslijn 1949) • 10% muur; 90% hek • 9% West Bank ten westen van de barrière; 3% geheel of gedeelte- lijk omgeven

10. Een paar feiten:

11. Doel, Effect en Gevolgen: • veiligheid van de burgers Israël (Israël) • voorschot op de toekomstige grens tussen Israël en het Palestijnse gebied (Palestijnen) • reductie zelfmoordaanslagen (452 doden in 2002; 9 in 2010) … • … maar is dit wel een effect van de barrière (IDF infiltratie; bestand tussen partijen; politieke activiteit Hamas etc.) • verandering van tactiek en strategie Palestijnen

12. Doel, Effect en Gevolgen: • … voor de Palestijnen • beperking vrijheid (o.a. minder overgangen) • verlies van land • bedrijven • (vruchtbaar) land • water • mindere gezondheidszorg • economische gevolgen • meer Palestijnen vestigen zich permanent in Israël

13. Het beeld als getuige? Beelden zijn • Visueel bewijs • Primaire bronnen  suggereren ‘de waarheid’

14. De waarheid? Het beeld is een zelfstandig object  gaat een eigen leven leiden 2. Inkadering definieert de inhoud 3. Tijd: niet meer dan een momentopname 4. Detail: niet het hele verhaal, het beeld wordt een symbool 5. Camerapositie: boven, onder, achter, voor, ...

15. Didactische criteria voor beelden actuele informatie, typerend voor een situatie of proces (geen toevallig-heden) informatierijk: het beeld moet een ‘verhaal’ uitdrukken verwondering oproepend en uitnodigend tot inleving

16. Filmbeelden Parallelle waarheden van verschillende actoren, o.a.: • Abu Azzam (Palestijnse boer) • Ron Nachman (Burgemeester Ariel) Gedeelte uit de documentaire Bankroet (Factor, IKON, 10 oktober 2003)

17. Kijkvragen: Representatie • Hoe wordt Abu Azzam geïntroduceerd en afgebeeld? • Hoe wordt Ron Nachman geïntroduceerd en afgebeeld? • Naar wie gaat de sympathie van de filmmaker uit? Welke aanwijzingen heb je daarvoor?

18. Kijkvragen: De Barrière • Wat is dit voor een grens? • Wat betekent deze grens voor de mensen? • Israëli's • Palestijnen • Welke normen en waarden komen aan de orde?

19. Video

20. Waardenkwadrant Recht op inkomen Muur wel bouwen Muur niet bouwen Recht op veiligheid

21. Oefening Waardenkwadrant

22. Waardenkwadrant Recht op inkomen AA JJ Muur wel bouwen Muur niet bouwen MZ DL Recht op veiligheid RN

23. Aangepast model van Toulmin Situatie: Oplossing: • Wat is dit voor gebied? • Wat betekent dit gebied? • Wat is dit voor grens? • Wat betekent deze grens? • … • Muur moet blijven • Muur moet weg • … Normen • Jezelf beschermen • Effectieve begrenzen • Ontwikkeling nastreven • … Gegevens uit: Voorbehoud: • Kaarten • Verhalen • Kranten • Foto’s • … • Mits … • Tenzij … Waarden • Recht op veiligheid • Recht op inkomen • Recht op gezinsvorming • Recht op …

24. Standpunt Israel Situatie: Oplossing: • De westelijke Jordaan oever bakent het oorspronkelijke ‘Bijbelse’ land van de Joden af. De Jordaan is een natuurlijke grens. De muur volgt die grens. • Palestijnse terroristen zijn een gevaar . • Muur is noodzakelijk en moet blijven Normen • Jezelf beschermen • Effectief begrenzen Voorbehoud: Gegevens uit: • Tenzij Palestijnen erkennen dat dit ons grondgebied is en afzien van terroristische acties. • Kaarten • Verhalen • Kranten • Foto’s • … Waarden • Recht op veiligheid

25. Oefening Toulmin

26. Standpunt Palestijnen Situatie: Oplossing: • De westelijke Jordaan oever is Palestijns gebied. D e muur gaat deels over Palestijns gebied en snijdt burgers af van grond en water. Dat leidt tot meer armoede en verzet en belemmert de ontwikkeling van een Palestijnse staat. • Muur moet weg Normen • Economische zelfstandigheid nastreven. Voorbehoud: • Tenzij de muur buiten Palestijns gebied wordt gebouwd en Palestijnen onbelemmerd toegang krijgen houden tot hun grond en water. Gegevens uit: • Kaarten • Verhalen • Kranten • Foto’s • … Waarden • Recht op inkomen

27. Een paar Internet-bronnenhttp://www.israel-palestina.infohttp://www.caabu.org/what-we-do/education/teaching-resources/lesson-plans/exploring-palestinehttp://www.cidi.nlDocumentaires:Bankroet (Factor, IKON)http://cgi.omroep.nl/cgi-bin/streams?/tv/ikon/factor/bb.20031010.asfDe Blinde Vlek (Israel, tussen droom en werkelijkheid, Joodse Omroep)http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/638