BARİATRİK CERRAHİ UYGULAMALARI VE TIBBİ BESLENME TEDAVİSİ

1. BARİATRİK CERRAHİ UYGULAMALARI VE TIBBİ BESLENME TEDAVİSİ DYT. SEREN AKSOY http://www.gencdiyetisyenler.com/

2. OBEZİTENİN TANIMI • Obezite, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından "sağlığı bozacak ölçüde vücutta anormal veya aşırı yağ birikmesi" olarak tanımlanmaktadır. Yetişkin erkeklerde vücut ağırlığının ortalama %15-20'sini, kadınlarda ise %25-30'unu yağ dokusu oluşturmaktadır. • Erkeklerde bu oranın %25, kadınlarda ise %30'un üzerine çıkması durumunda obezite söz konusudur.

3. Obeziteyi saptamak için DSÖ’nün obezite sınıflandırması  kullanılmakta ve genellikle Beden Kitle İndeksi (BKİ) esas alınmaktadır.

4. OBEZİTENİN ETİYOLOJİSİ • Genetik • Sosyo-Kültürel ve Psikolojik • Çevresel • Biyokimyasal • Fizyolojik • Nörolojik

5. OBEZİTENİN KOMPLİKASYONLARI! • Safra Kesesi Hastalıkları • Bazı Kanser türleri • Ruhsal sorunlar • Hipertansiyon, Koroner Arter Hastalığı • Hiperlipidemi – Hipertrigliseridemi • İnsülin Direnci – Hiperinsülinemi • Tip 2 Diyabet • Metabolik Sendrom

6. Obezitede Kullanılan Tedavi Yöntemleri

7. OBEZİTE CERRAHİSİ • Morbid obezitenin ilaç, diyet veya psikososyal terapilerle kesin ve kalıcı olarak tedavi edilmesi zordur. • Uygulamada başarısız olan diyet, akupunktur, ilaç vs. denemeleri kişinin psikolojik durumunu bozmakta, hem de "Yo-yo etkisi"denen bir etki ile kaybedilen kiloların her seferinde fazlasıyla alınmasına ve metabolizmanın bozulmasına yol açmaktadır. Bu nedenle, • Alınan gıda miktarını kısıtlamak : Restriktif cerrahi • Besin emilimini azaltmak: Malabsorbtif cerrahi üzere çeşitli cerrahi teknikler geliştirilmiştir. • Geliştirilen bu teknikler bariatrik cerrahi ya da obezite cerrahisiolarak adlandırılmıştır.

8. OBEZİTE CERRAHİSİ • ENDİKASYONLAR • Hastanın Santral Obezitesi olmalıdır. • En az 5 yıllık diyet, egzersiz, ilaç tedavisine karşın BMI 40 üzerinde devam eden hastalar • Yaş: 18 - 55 • BMI ≥ 40 kg/m2 • BMI 35 - 40 kg/m2 +Metabolik Sendrom • Hipertansiyon • Hiperlipidemi • DM • Dejeneratif artrit

9. RestriktifUygulamalar (Mide hacmini küçülten ameliyatlar) • Ayarlanabilir mide bandı : Adjustable silastic gastric banding • Mide tüpleştirmesi (Sleeve Gastrektomi) • MalabsorptifUygulamalar (İnce bağırsak boyutunun kısaltılması) • Mini gastrik bypass • Biliopankreatik Diversiyon / Duodenal Switch • Duodojejunal bypass • 3. KombineUygulamalar • Roux-en-Y gastric bypass ( GBP )

10. Mide bandı / balonu • Mide hacmini kısıtlayıcı bir ameliyattır.  • BMI : 40 ve üzeri olan hastalara önerilir. • Diyet ve egzersiz ile anlamlı kilo kaybı sağlanır.

11. SLEEVE GASTREKTOMİ • Midenin tüpleştirilmesi işlemidir. • Ghrelin hormonu %70-80 oranında azalır. • Ameliyat sonrası bağırsak hareketleri artar. • Hastalara en sık önerilen ameliyattır.

12. Mini Gastrik Bypass • METS lu hastalarda uygulanır. • Mide hacmi küçültülür. İnce bağırsağın ise 2m lik kısmı çıkarılır. İnce bağırsaklardan emilim azalır. • Safra akımı bağırsağın 2 m den sonraki kısıma olduğu için gıdalar emilmeden atılır. • Safra reflüsü görülür. • Hastalara mide koruyucu bir diyet önerilir. • Gastrik bypass’tan sonra hastalara A, D, E ve B12 vitamini ve Ca desteği yapılmalı.

14. Roux NY Gastrik Bypass • En sık kullanılan yöntemdir. • BMI 35 ve üzerinde olan ve semptom gösteren hastalar için kullanılan bir yöntemdir. • BMI 40 üzerinde ise endikasyondur.

15. Fe- B12 – Folik asit eksikliği anemisi görülür. • Safra akımı sağlanamaz. • ADEK vitaminlerinin emilimi azalır. • Ameliyat sonrası DUMPİNGSENDROMU meydana gelebilir, hastaya dumping sendromu diyeti önerilir.

16. DUMPİNG SENDROMU DİYETİ • ÖNERİLER : • Yemeklerinizi 6 öğünde eşit miktarda ve az az sık sık tüketiniz. • Yemeklerle beraber sıvı tüketmeyiniz. Yemeklerden 45 dakika önce ve sonra sıvı alınız. • Bal, reçel, şeker gibi basit karbonhidratlar tüketmeyiniz. • Meyve kabuksuz olarak ana öğünlerde 1 porsiyon tüketebilirsiniz. • Çok soğuk besinler uyarıcı olduğu için soğuk besinleri tüketmemeye özen gösteriniz. • Yağ tüketiminizi azaltınız. ( Günde 30 gr, porsiyonda 10 gr ölçüsünü aşmayınız. ) • Yemek öncesi ve sonrası mutlaka dinleniniz. • Maden suyu, çay ve kahve tüketiminizi azaltınız, gazlı içecek tüketmeyiniz.

17. Biliopankreatik Diversiyon / Duodenal Switch • Midenin alt kısmı alınır. • İnce bağırsak alt kısmı ile mide bağlanır. • Yağ ve karbonhidrat emilimi gerçekleşmez.

18. BARİATRİK CERRAHİ DİYETLERİ Post-op diyet 4 aşamadır.

19. Postop ilk ay sıvı diyet (irritasyonu azaltır.) • Diyeti destekleyici EB solüsyonları kullanılır. • Saat başı 10 ml • her 8 saatte bir 10 ml artış 30 ml ye ulaşılır.

20. 1. evre diyeti : Açık sıvı diyet • 2 gün boyunca uygulanır. • Hastaya her saat 100 ml sıvı verilir. • 2. evre diyeti : Tam sıvı (R2) diyet : Çorba, et, meyve-sebze suları • 1-2 hafta boyunca uygulanır. • 3. evre diyeti : Püre : Sebze - meyve püreleri, süt, yoğurt, meyve, çorba, yumurta, peynir vb. • 1-2 hafta boyunca uygulanır. • 30-60 ml / 30 dk • 4. evre diyeti : Katı diyet : İyi pişmiş et ve et ürünleri diyete eklenir.

21. CERRAHİ SONRASI GÖRÜLEN BAZI YEME DAVRANIŞ BOZUKLUKLARI • Hastalar uzun yıllardır kilo problemi yaşadığından hastalarda yeme bozukluğu gelişme riski söz konusudur. Bazı kişilerde ameliyat sonrasında Bulimia ya da Anoreksiya Nervosa gelişebilir. • Ameliyat sonrası en çok görülen problem yanlış bir yiyeceği hızlıca ve çiğnemeden yemenin ardından kusmadır. • Yiyecekleri çiğnedikten sonra tükürüp atmak da bir diğer alışkanlıktır. Kimileri sadece tadını almak ve hatırlamak için bu davranışta bulunurlar. Bu ve buna benzer durumlarda mutlaka profesyonel destek alınması gerekmektedir. (Multi-disipliner yaklaşım)

22. CERRAHİ SONRASI BESLENME ÖNERİLERİ • Hastalarda ameliyat sonrasında iştah neredeyse tamamen ortadan kalkmaktadır ve  ufacık lokmalarla bile ciddi bir doygunluk hissi oluşmaktadır. • Dolayısı ile hastaların ameliyat ile yeniden yapılandırılan üst sindirim sistemlerinin yeni çalışma düzenine daha kolay adapte olabilmeleri, uzun dönemde bazı hayati protein, mineral ve vitamin eksiklikleri yaşamamaları ve en önemlisi yeniden kilo almamaları için uymaları gereken özel bir diyet gerekmektedir.

23. Ameliyat sonrasında hastalar günde 1500-2000 kalori almalıdırlar. • Kalitesiz karbonhidratları ise tamamen yaşamlarından çıkarmalıdırlar. Hiçbir porsiyon 10 gr’dan fazla şeker içermemelidir. • Günde en az 100 gr protein almak bu hastalar için ömür boyu uymaları gereken çok önemli bir kuraldır. Ameliyat sonrası erken dönemde (ilk aylarda ) protein desteğinin birtakım ek protein tozları ya da sıvıları ile yapılması esasdır . • Proteinle birlikte bol lif alımı hem ameliyat sonrası gözlenebilen konstipasyonu önlemek hem de basit şekerlerin emilimini azaltmak açısından önemlidir.  Bu amaçla her porsiyon en az 3 gr lif içermelidir. • Diyette protein vitamin ve minerallerden zengin olan taze meyve-sebze, et ve et ürünleri, tahıllar yer almalıdır.

24. CERRAHİ SONRASI BESLENME ÖNERİLERİ • Midede dolgunluk ve doygunluk hissedildiğinde yeme içme sonlandırılmalı. • Yiyecek ve içecekler birarada alınmamalı. • Günde 4-6 öğün beslenilmeli. • Yiyecekler en az 30 kez çiğnenmeli, sulu hale gelmeden yutulmamalı. • Protein kaynağı yiyecekler her öğünde bulunmalı. • Tatlı tüketilmemeli ( şeker, bal, kek, pasta vb.) • Bir porsiyonunda 5 g dan fazla yağ içeren yiyecek günde birden fazla tüketilmemeli. • Yağ tüketimi sınırlandırılmalı (mayonez, krema, kaymak, salata sosu, krem peynir vb.) • Yağ günde 30 gramdan fazla tüketilmemeli (3 yemek kaşığı)

25. CERRAHİ SONRASI BESLENME ÖNERİLERİ • Gazlı ve kabarcıklı içecekler ise ameliyat sonrası erken dönemde yasaktır. • Alkol de ameliyat sonrasında en az iki ay süre ile hiç alınmamalıdır. • Mide by-pass ameliyatından sonra bazı mineral ve vitaminlerin ( kalsiyum, folik asit, D ve B vitaminleri gibi ) emiliminin bozulmasından kaynaklanan yetersizlikleri önlemek için vitamin ve minerallerin ekstra olarak verilmesi ve bu durumun yaşam boyu sürmesi gerekebilir. • Gerekli olduğu durumlarda vitamin supplementlerinin kullanımına doktor ve diyetisyen tarafından karar verilir.

26. Günde 45 dakika ya da haftanın en az 3 günü 45 dakikalık egzersizler yapılmalı. http://www.gencdiyetisyenler.com/