Wakacyjna poprawa nastrojów

1. PENGAB - wartości trendu cyklu 7 / 2009 MONITOR BANKOWY Wakacyjna poprawa nastrojów W lipcowym pomiarze nastąpił wzrost wartości wskaźnika koniunktury bankowej Pengab w porównaniu do wyniku sprzed miesiąca o 5,3 punktu, z poziomu 13,6 do 18,9. Zmiana wynika z silnego wzrostu wartości zarówno wskaźnika bieżących ocen (o 4,6 p.), jak i prognoz (o 6,0 p.). Wzrostowi wskaźnika Pengab towarzyszy poprawa wartości wskaźnika ogólnego klimatu koniunktury (o 14,6 p.) do poziomu 23,4 pkt. Odnotowano wzrost zainteresowania depozytami złotowymi zarówno bieżącymi jak i terminowymi oraz spadki w zakresie depozytów dewizowych zarówno terminowych jak i bieżących. Oczekuje się poprawy na rynku depozytów złotowych oraz depozytów walutowych bieżących. Obserwowana jest dalsza poprawa koniunktury na rynku kredytów zarówno złotowych jak i dewizowych, kredytów konsumenckich oraz kredytów do 1 mln euro dla przedsiębiorstw. Oczekuje się, wzrostu zainteresowania kredytami zarówno złotowymi, jak i dewizowymi, zarówno konsumenckimi, jak i kredytami dla przedsiębiorstw. Obserwuje się nieznaczny wzrost cen kredytu na cele gospodarcze. Na rynku papierów wartościowych poprawę odnotowano na rynku obligacji oraz polis ubezpieczenia na życie. Poprawy oczekuje się jedynie na rynku obligacji. Zdecydowanie spadły oczekiwania inflacyjne i obecnie wynoszą 4,05. W dalszym ciągu przewiduje się umacnianie złotego w stosunku do dolara: do końca roku ma kosztować 3,18 zł. Przewiduje się także, że złoty może się wzmocnić w stosunku do euro i kosztować pod koniec roku 4,29 zł. Przejęcia i fuzje banków działających w Polsce cieszą niezmiennie poparciem dwóch trzecich bankowców, stopniowo topnieje krąg przeciwników tego zjawiska. Silnie spolaryzowane są opinie środowiska reprezentującego banki spółdzielcze. Dwóch na trzech badanych pozytywnie ocenia obniżenie przez RPP stóp procentowych, jeden na czterech bankowców odmiennie ocenia decyzję Rady. Przeszło 60% bankowców uważa, że zjawisko prania brudnych pieniędzy ma w Polsce niewielkie rozmiary lub jest wręcz marginalne. Co trzeci badany jest zdania, że zjawisko jest rozpowszechnione. Z upływem czasu skala procederu zdaje się kurczyć. Coraz częściej powodem rezygnacji przez klientów z usług banku są zbyt wysokie ceny usług. Choć nadal często przywoływana, to jednak zepchnięta na dalszy plan została kwestia oceny jakości usług czy dostosowania wachlarza produktów danego banku do potrzeb klientów. Coraz powszechniejsze jest wśród bankowców przekonanie o tym, że reklamy nie informują rzetelnie o usługach bankowych, a wręcz wprowadzają klientów w błąd. Coraz częściej są także zdania, że przekazy reklamowe są zbyt agresywne. Nie oznacza to jednak, że bankowcy nie wierzą w ich skuteczność. W porównaniu z zeszłym miesiącem, zdecydowanie wzrósł stopień, w jakim bankowcy odczuwają wpływ sytuacji na światowych rynkach finansowych na kondycję banków działających w Polsce. Ich skutki coraz silniej odczuwane są w funkcjonowaniu placówek banków. Lipcowy sondaż w placówkach bankowych został przeprowadzony w dniach 6-15 bm. W telefonicznym sondażu wspomaganym komputerowo (CATI) wzięło udział 200 placówek bankowych z całego kraju, reprezentujących wszystkie typy banków krajowych PENGAB 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 DEPOZYTY ZŁOTOWE Oceny. Wkłady na rachunkach bieżących ogółem rosły w 38 proc. placówek (w stosunku czerwca wzrost o 2): ludności – w 41 proc. (+1), a podmiotów gospodarczych w 25 proc. (-3). Spadek aktywności deponentów wystąpił łącznie w 23 proc. placówek (-4); ludności 14 proc. (-11), podmiotów gospodarczych 31 proc. (+4). Salda ocen informujące o różnicy między odsetkiem placówek stwierdzających wzrost i spadek wynoszą: dla łącznych lokat bieżących 15 punktów (+5), klientów indywidualnych 27 punktów (+12) oraz korporacyjnych -6 punkt (-7). Lokaty terminowe rosły łącznie w 45 proc. placówek (w stosunku poprzedniej fali – 10 pkt. więcej). W segmencie gospodarstw domowych wzrastały w 46 proc. placówek (+9), a podmiotów gospodarczych w 23 proc. placówek (+1). Spadki wystąpiły łącznie w 26 proc. oddziałów (-4); ludności 21 proc. (-7), a podmiotów gospodarczych w 32 proc. (+2). Wskaźniki netto, czyli salda ocen, wynoszą: dla depozytów terminowych ogółem 19 pkt. (+14); gospodarstw domowych 25 pkt. (+16) oraz podmiotów gospodarczych -9 pkt. proc. (-1). Oczekiwania. Wzrostu stanów lokat a vista ogółem spodziewa się 40 proc. placówek (w stosunku do czerwca – wzrost o 2 pkt.), spadek przewiduje 14 proc. (-4), a 45 proc (+1) nie oczekuje zmiany. Wzrostu aktywności deponentów indywidualnych oczekuje 40 proc. (+3), korporacyjnych – 30 proc. (+4); spadek przewiduje 13 proc. (-4) podmiotów indywidualnych i 17 proc. (-4) gospodarczych. Saldo prognozy dla lokat łącznie wynosi 26 pkt. (+6), gospodarstw domowych 26 pkt. (+6) oraz podmiotów gospodarczych 13 pkt. (+9). Poprawy sytuacji w zakresie depozytów terminowych ogółem spodziewa się 45 proc. oddziałów (-1), spadek przewiduje 16 proc. (-4), a 39 proc. (+4) nie oczekuje zmiany sytuacji. Wzrostu aktywności deponentów indywidualnych oczekuje 46 proc. (+3), a instytucjonalnych 29 proc. (+2); pogorszenia - odpowiednio 14 proc. (-3) i 18 proc. (-7). Salda prognozy wynoszą: ogółem 29 pkt. (+3), depozyty ludności 32 pkt. (+6), natomiast podmiotów gospodarczych 11 pkt. (+9). 1

2. DEPOZYTY WALUTOWE Oceny. Wkłady na rachunkach bieżących ogółem rosły w 14 proc. placówek (-1); w segmencie ludności w 15 proc. (+2) i podmiotów gospodarczych 11 proc. (-3). Malały natomiast: ogółem w 17 proc. (+3), ludności 14 proc. (+1) oraz firm 20 proc. (+4). Saldo oceny w odniesieniu do wkładów ogółem wynosi -3 punkty (-4), lokat ludności 1 punkt (+1) i depozytów podmiotów gospodarczych -9 punktów (-6). Depozyty terminowe ogółem rosły w 12 proc. placówek (=), jednocześnie malejąc w 25 proc. (+5) i nie ulegając zmianie w 63 proc. (-5).Depozyty ludności wzrosły w 12 proc. (-2), podmiotów gospodarczych w 8 proc. (-1), malejąc odpowiednio w 20 proc. (+6) i 25 proc. (+3). Salda oceny kształtują się następująco: dla lokat ogółem -13 punktów proc. (-6), lokat klientów indywidualnych -8 punktów (-7) oraz korporacyjnych --16 pkt. (-3). Oczekiwania. Przewidywania wzrostowe dla wkładów a vista ogółem formułuje 16 proc. placówek (+3), spadkowe 14 proc. (=), a 70 proc. (-3) nie oczekuje zmiany sytuacji. Wzrostu aktywności deponentów indywidualnych oczekuje 17 proc. placówek (+5), a podmiotów gospodarczych 13 proc. (+4). Spadek przewiduje odpowiednio 12 proc. (-2) i 17 proc. (+1). Salda prognoz są następujące: lokaty ogółem 2 punkty (+4), gospodarstwa domowe 5 punktów (+7) oraz firmy i instytucje -5 punktów (+2). Wzrostu aktywności deponentów terminowych ogółem spodziewa się 10 proc. placówek (-2), spadku 18 proc.(+2), a 72 proc. nie przewiduje zmiany (=). Wzrost depozytów terminowych ludności przewiduje 10 proc. (-2), a podmiotów gospodarczych 9 proc. (-1); spadek odpowiednio 16 proc. (+2) i 18 proc. (=). Salda prognoz wynoszą: lokaty ogółem -7 punktów (-4), ludności -5 punktów (-3) oraz podmioty gospodarcze -8 punktów (=). KREDYTY ZŁOTOWE Oceny. Akcja kredytowa ogółem rosła w 61 proc. placówek (+1), malała w 15 proc. (=) i nie zmieniła się w 23 proc. (-3). Wzrost kredytów dla ludności odnotowało 62 proc. placówek (-3), a na cele gospodarcze 52 proc. oddziałów (+6); spadek wystąpił odpowiednio w 14 proc. (+3) i 16 proc. (-4). Saldo ocen dla kredytów ogółem wynosi 46 punktów (+1), dla kredytów ludności 48 punktów (-5) oraz podmiotów gospodarczych 36 punktów (+10). Oczekiwania. Rozwoju akcji kredytowej ogółem spodziewa się 70 proc. placówek (+7), dla ludności 69 proc. (+6) i 60 proc. dla klientów korporacyjnych (+7). Spadek akcji kredytowej ogółem przewiduje 7 proc. (-5), kredytów dla ludności 6 proc. (-3), a podmiotów gospodarczych 10 proc. (-5). Salda prognoz wynoszą: w odniesieniu do kredytów ogółem 63 punktów (+12), ludności 64 punkty (+10), podmiotów gospodarczych 50 punktów (+13). OPROCENTOWANIE KREDYTÓW Oprocentowanie kredytów pozostało bez zmian w 48 proc. (-17), w 30 proc. wzrosło (=), a w 21 proc. zmalało (+15). Utrzymania ceny kredytu na obecnym poziomie spodziewa się 72 proc. (+7), zmniejszenia 11 proc. (+1), a wzrostu 17 proc. (-9). 2 Monitor Bankowy – ZBP/Pentor 07’2009

3. KREDYTY NIEREGULARNE (ZAGROŻONE) Kredyty nieregularne dla ludności wzrastały w 28 proc. placówek (-6), jednocześnie malejąc w 10 proc. (+2) i nie zmieniając się w 60 proc. (+3). Saldo oceny odnotowano na poziomie 18 punktów (-8). Wzrost wartości kredytów nieregularnych przewiduje 40 proc. placówek (-3), spadek 7 proc. (+2), a 53 proc. (+1) nie przewiduje zmiany. Saldo prognozy spadło do poziomu 33 pkt. (-6). KREDYTY WALUTOWE Kredyty walutowe rosły w 11 proc. placówek (+2), malały w 37 proc. (+1), a w 52 proc. (-3) nie wystąpiły zmiany. Saldo oceny jest na poziomie -26 punktów proc. (+1). Wzrostu akcji kredytowej w walutach obcych spodziewa się 12 proc. (+3), spadku 31 proc. (+1), a 57 proc. (-3) nie spodziewa się zmiany. Saldo prognozy wynosi minus 19 pkt. proc. (+2). KREDYTY O WARTOŚCI DO 1 MLN EURO UDZIELANE PRZEDSIĘBIORSTWOM Wzrost liczby kredytów o wartości do 1 mln euro wystąpił w 26 proc. placówek (+2), spadek w 15 proc. (-3), a w 59 proc. nie nastąpiły zmiany (+1). Wskaźnik oceny netto wyniósł 11 pkt. proc. (+4). Wzrost liczby kredytów o wartości do 1 mln euro przewiduje 33 proc. (+8), spadek 11 proc. (-2), a 55 proc. nie przewiduje zmiany (-8). Wskaźnik prognozy wynosi 22 pkt. (+9). KREDYTY KONSUMENCKIE DLA OSÓB PRYWATNYCH Wzrost kredytów konsumenckich dla osób prywatnych wystąpił w 62 proc. placówek (+4), spadek w 9 proc. (-1), a w 30 proc. kredyty oceniono na niezmienionym poziomie (-2). Wskaźnik netto wynosi 53 pkt. proc. (+5). Kredyty konsumenckie dla osób prywatnych wzrosną według 70 proc. placówek (+9), zmaleją według 4 proc. (-5), a 26 proc. nie przewiduje zmiany (-4). Wskaźnik prognozy wynosi 66 pkt. (+14). KREDYTY MIESZKANIOWE DLA OSÓB PRYWATNYCH Wzrost kredytów mieszkaniowych dla osób prywatnych wystąpił w 45 proc. placówek (=), spadek w 18 proc. (+1), a w 37 proc. kredyty oceniono na niezmienionym poziomie (-2). Wskaźnik oceny netto wyniósł 26 pkt. proc. (-2). Kredyty mieszkaniowe dla osób prywatnych wzrosną według 51 proc. placówek (-3), zmaleją według 12 proc. (-2), a 37 proc. nie przewiduje zmiany (+5). Wskaźnik prognozy wynosi 39 pkt. (-1). AKCJE I OBLIGACJE Wzrost popytu na akcje stwierdzono w 18 proc. placówek (-4), spadek w 11 proc. (-1), brak zmian w 71 proc. (+5). Saldo oceny wynosi 8 pkt. (-3). Wzrost popytu na obligacje odnotowało 16 proc. placówek (+2), spadek 10 proc. (-2), a 75 proc. nie stwierdziło zmiany popytu (+1). Saldo oceny wyniosło 6 pkt. (+3). Wzrostu popytu na akcje spodziewa się 27 proc. (-13), spadku 6 proc. (-2), a 67 proc. (+15) nie przewiduje zmiany. Saldo prognozy wynosi 21 punktów (-11). Wzrost popytu na obligacje przewiduje 21 proc. (+1), spadek 4 proc. (-6), a 74 proc. (+4) spodziewa się stabilizacji popytu na obecnym poziomie. Saldo prognozy wynosi 17 pkt. (+6). . 3 Monitor Bankowy – ZBP/Pentor 07’2009

4. JEDNOSTKI FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH • Wzrost popytu na jednostki funduszy inwestycyjnych zaobserwowało 24 proc. placówek (=), spadek 16 proc. (+3), a w 61 proc. nie stwierdzono zmian (-2). Saldo wynosi 8 pkt. (-3). • Wzrost popytu przewiduje 34 proc. (-3), spadek 10 proc. (+1), a 57 proc. (+3) nie spodziewa się zmiany. Saldo prognozy wynosi 24 pkt. (-4). • POLISY UBEZPIECZEŃ NA ŻYCIE • Wzrost popytu na polisy zaobserwowało 22 proc. placówek (+5), spadek 10 proc. (-3) i brak zmian w 68 proc. (-3). Saldo oceny wzrosło do poziomu 12 pkt. (+8). • Wzrost popytu na polisy przewiduje 25 proc. (-3), spadek 9 proc. (-1), a 66 proc. nie spodziewa się zmiany (+3). Saldo prognozy spadło do 16 pkt. (-2). • RACHUNKI OSZCZĘDNOŚCIOWO-ROZLICZENIOWE • Liczba nowo otwieranych ROR-ów rosła w 49 proc. placówek (+3), malała w 6 proc. (-3) i nie zmieniła się w 45 proc. (=). Saldo oceny wyniosło 43 punkty (+6). • Wzrostu liczby nowo otwieranych rachunków spodziewa się 54 proc. placówek (+2), spadku 7 proc. (+2), a 39 proc (-4) nie przewiduje zmiany. Saldo prognozy wyniosło 47 pkt. (=). • OGÓLNA SYTUACJA EKONOMICZNA (WOKKB 23,4) • O poprawie ogólnej sytuacji ekonomicznej informuje 31 proc. placówek (+9). Pogorszenie wystąpiło w 9 proc. (-6), a 60 proc. oddziałów nie odnotowało zmiany sytuacji (-4). Saldo oceny wzrosło do 22 punktów (+14). Poprawa kondycji ekonomicznej wystąpiła w 35 proc. oddziałów banków z przewagą kapitału krajowego (+12) i 23 proc. banków z przewagą kapitału zagranicznego (+5), 22 proc. banków giełdowych (+2) i 49 proc. banków spółdzielczych (+18). • Poprawy sytuacji ekonomicznej spodziewa się 35 proc. ankietowanych placówek (+8), pogorszenia 10 proc. (-7), a 55 proc. nie przewiduje zmiany (-1). Wskaźnik prognozy netto wyniósł 24 pkt. (+14). • Wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury (WOKKB), obliczany jako średnia arytmetyczna sald odpowiedzi na oba pytania dotyczące ogólnej sytuacji ekonomicznej - tzn. obecnej i przewidywanej, wzrósłw stosunku do wyniku z czerwca o 14,6 pkt. i wynosi 23,4 proc. • WSKAŹNIK KONIUNKTURY BANKOWEJ – 18,9 pkt. • Indeks PENGAB traktowany jako syntetyczny wskaźnik koniunktury w placówkach bankowych wzrósł o 5,3 pkt. w stosunku do czerwca (z 13,6 do 18,9). Skumulowany wskaźnik ocen wyniósł 14,8 pkt. i jest wyższy od poprzedniego o 4,6 pkt., natomiast skumulowany wskaźnik prognoz wzrósł o 6,0 pkt., z poziomu 17,0 do 23,0 pkt. • Indeks PENGAB w grupie placówek z przewagą kapitału krajowego wzrósł z 16,7 do 24,3 (o 6,7 pkt.), w grupie banków giełdowych z 6,8 do 12,0 (o 5,2 pkt.), z przewagą kapitału zagranicznego – z 4,9 do 13,5 (o 8,6 pkt.), zaś w grupie banków spółdzielczych spadł z 31,6 do 27,1 (o 4,5 pkt.). • STOPY PROCENTOWE • Placówki przewidują następujące oprocentowanie (dane uśrednione): • kredytu lombardowego – 4,87 proc. (-0,19 pkt.) • redyskonta weksli – 3,63 proc. (-0,24 pkt.) • kredytu na cele gospodarcze – 12,31 proc. (+0,07 pkt.) • lokaty trzymiesięcznej – 5,21 proc. (+0,11 pkt.) • INFLACJA • Bankowcy przewidują, że w 2009 roku, w okresie od grudnia 2008 do grudnia 2009, inflacja wyniesie 4,05 proc. (dane uśrednione). Oznacza to spadek o 0,28 pkt. w porównaniu z inflacją przewidywaną przed miesiącem. Mediana wynosi 3,53 proc. Reprezentanci z banków z przewagą kapitału krajowego szacują stopę inflacji na 3,85 proc, banków spółdzielczych – 3,95 proc., banków giełdowych – 4,03 proc. i banków z przewagą kapitału zagranicznego – 4,10 proc. • KURS DOLARA I EURO • Oczekiwania kursowe wobec dolara i euro według przewidywań (uśrednionych) na koniec 2009 roku wynoszą dla ceny dolara – 3,18 zł (mediana – 3,18), a dla euro – 4,29 zł (mediana 4,28). Średnia dla ceny dolara spadła w porównaniu z przewidywaniami z czerwca o 5 grosze, zaś dla euro - o 6 groszy. Monitor Bankowy – ZBP/Pentor 07’2009 4

5. PYTANIA DODATKOWE Ocena przejęć i fuzji banków w Polsce Poparcie dla przejęć i fuzji banków działających w Polsce utrzymuje się od dwóch lat na podobnym poziomie - średnio opowiada się za nimi blisko dwóch na trzech bankowców (64%). Jednocześnie stopniowo topnieje krąg przeciwników tego typu działań: obecnie obejmował 30% badanych, czyli o 7 punktów procentowych mniej niż przed dwoma laty. Najwięcej zwolenników rzeczona idea znajduje wśród przedstawicieli banków z przewagą kapitału krajowego (71%). Najbardziej podzielone w opiniach jest natomiast środowisko bankowców zatrudnionych w bankach spółdzielczych (grupy zwolenników i przeciwników są równoliczne i obejmuje po 46% badanych). Zjawisko prania brudnych pieniędzy w Polsce Przeszło połowa badanych (53%) jest zdania, że proceder prania brudnych pieniędzy przyjmuje w Polsce niewielkie rozmiary. Co dziesiąta osoba (11%) uważa, że zjawisko jest marginalne lub wręcz nie istnieje. Natomiast według co trzeciego bankowca, zjawisko prania brudnych pieniędzy jest w Polsce rozpowszechnione (34%, suma ocen „duża” i „dość duża”). Z upływem czasu zjawisko staje się coraz mniej zauważalne: w 2005 roku średnia ocena wyniosła 3,7, w minionym roku - 3,4, zaś obecnie sięga 3,2 (na 5-punktowej skali). Ten kierunek zmian potwierdzają także odpowiedzi na kolejne pytanie - o dynamikę zjawiska. Od czterech lat systematycznie zmniejsza się grupa bankowców uważających, że skala procederu rośnie: w 2005 roku tego zdania było 44% badanych, z czasem ta grupa stopniała o 10 punktów procentowych. Jednocześnie co dziesiąty badany uważa, że zjawisko traci na znaczeniu. Od trzech lat, przeszło połowa badanych jest zdania, że zasięg zjawiska się nie zmienia. Osobiście jest Pan(i) za czy przeciw przejęciom i fuzjom działających w Polsce banków? Jak ocenił(a)by Pan(i) skalę przestępczego procederu zwanego praniem brudnych pieniędzy? Czy w Polsce zjawisko to występuje w skali? ŚREDNIE 3.7 3.5 3.3 3.4 3.2 Czy, zdaniem Pana(i), skala przestępczego procederu prania pieniędzy w Polsce wzrasta, nie zmienia się czy maleje? 5 Monitor Bankowy - ZBP/Pentor 07’2009

6. Powody rezygnacji klientów z usług banku Najczęstszym powodem, dla którego klienci rezygnują z usług danego banku, są zbyt wysokie ceny (zetknęło się z nim dwie trzecie bankowców). W porównaniu z zeszłorocznymi wynikami, to właśnie ta przyczyna najbardziej zyskała na znaczeniu (wzrost odsetka wskazań o 16 pp.). Co trzeci badany (32%) spotkał się z wyjaśnieniem, że powodem rezygnacji jest niezadowolenie z jakości usług - przed rokiem taki powód przywoływany był przez przeszło 40% bankowców. Na dalszy plan przesunęło się także niedostosowanie zakresu usług banku do potrzeb klientów (spadek z 27% do 18%). Skutki sytuacji na światowych rynkach dla bankowości w Polsce Ponownie odnotowano wzrost stopnia, w jakim bankowcy odczuwają wpływ światowego kryzysu na rynkach finansowych na kondycję banków w Polsce, za bardzo duży, bądź duży uważa go niespełna połowa badanych - o 8 pp. więcej, niż w czerwcu br. W porównaniu z wynikami sprzed miesiąca, powiększyła się także grupa bankowców odczuwających realne skutki kryzysu w funkcjonowaniu własnej placówki - obecnie takiego zdania jest 60% badanych - o 4 pp. więcej niż przed miesiącem. W ich ocenie zwiększa się także stopień, w jakim skutki kryzysu dotykają banków: w lipcu 55% uznało je za dotkliwe - jest to najwyższy wynik odnotowany od lutego br. Jakie powody swojej decyzji podają najczęściej konsumenci przenoszący konto do innego banku lub rezygnujący z usług banku? Jak duży przewiduje Pan(i) wpływ światowego kryzysu finansowego na sytuację i kondycję banków działających w Polsce? ŚREDNIA: 2.5 2.6 2.5 2.4 2.5 Czy Pana(i) bank/placówka odczuwa realne skutki światowego kryzysu finansowego? TAK Czy realnie odczuwalne skutki są dla banku/placówki: 6 Monitor Bankowy - ZBP/Pentor 07’2009