Inspectiecampagne 2010 AD Toezicht Welzijn Werk België

1. Inspectiecampagne 2010AD Toezicht Welzijn Werk België Houtbewerking Ing. Giovanni Bandinu / Ir. Christl Bolle RD Namen-Luxemburg / RD Antwerpen www.werk.belgie.be Inspectiecampagne "Houtbewerking"

2. Overzicht presentatie • Doelstellingen van de campagne • Wetgevende middelen • Organisaties houtbewerking • Ideaal proces houtbewerking • Werkwijze campagne houtbewerking • Invullen controlelijst • Beheersing gevaren gebruik arbeidsmiddelen • Risicoanalyse brand- en explosiegevaar • Risicoanalyse blootstelling lawaai • Risico blootstelling chemische, kankerverwekkende en mutagene agentia (blootstelling aan solventen, lijmen, verven, …) • Risico voor blootstelling aan houtstof • Campagne houtbewerking • Opdrachten AD TWW Inspectiecampagne "Houtbewerking"

3. Doelstellingen van de campagne • Arbeidsongevallen (AO), beroepsziekten ( BZ) en beroepsaandoeningen verminderen • Beschermingsniveau van werknemers in houtbewer-kingsateliers verhogen (minder amputaties) • Kennisoverdracht betreffende risicoinventarisatie en –evaluatie specifiek voor houtbewerkingsateliers • Acties van AD TWW in het daglicht stellen • Voldoen aan de objectieven van het strategisch en het operationeel plan van FOD WASO, AD TWW Inspectiecampagne "Houtbewerking"

4. Doelstellingen van de campagne • Logische aanpak • Effect krachtdadig optreden (tijd 2 maanden) • Federaal effect (ruimte België) • Effect structurering enquête (10 NACE-codes in de houtbewerkingssector) • Globaal effect Wet Welzijn op arbeidsom-standigheden in houtbewerkingsateliers • Effect implicatie Codex Welzijn op alle onderzochte structuren Inspectiecampagne "Houtbewerking"

5. Wetgevende middelen • Voornaamste van toepassing zijnde wetten: • Wet van 04/08/96 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk; • Wet van 10/03/25 betreffende de elektriciteits-voorziening; • Wet van 16/11/72 betreffende de arbeidsinspectie. Inspectiecampagne "Houtbewerking"

6. Wetgevende middelen 2. Voornaamste van toepassing zijnde koninklijke uitvoeringsbesluiten van de Codex op het Welzijn op het Werk (volgens controlelijst) en andere regelgeving: • KB 12/08/1993 betreffende het gebruik van arbeidsmiddelen (Codex, Titel VI Arbeidsmiddelen, Hfst I Algemene bepalingen) • ARAB, art. 52 Voorzorgen tegen brandgevaar, ontploffingen en de toevallige ontsnapping van schadelijke of ontvlambare gassen • KB 26/03/2003 betreffende het welzijn van de werknemers die door explosieve atmosferen gevaar kunnen lopen (Codex, Titel III Arbeidsplaatsen, Hfst IV Bijzondere arbeidsplaatsen, Afd X Ruimten met risico’s voor werknemers door een explosieve atmosfeer) • AREI, art. 19, art. 105-113, art. 270 en art. 271 • KB 16/01/2006 betreffende de bescherming van de gezondheid en de veiligheid van de werknemers tegen de risico’s van lawaai op het werk (Codex, Titel IV Omgevingsfactoren en fysische agentia, Hfst III Geluidsomgeving) • KB 11/03/2002 betreffende de bescherming van de gezondheid en de veiligheid van de werknemers tegen de risico’s van chemische agentia op het werk (Codex, Titel V Chemische, kankerverwekkende, mutagene en biologische agentia, Hfst I Chemische agentia) • KB 02/12/1993 betreffende de bescherming van de werknemers tegen de risico’s van blootstelling aan kankerverwekkende en mutagene agentia op het werk (Codex, Titel V Chemische, kankerverwekkende, mutagene en biologische agentia, Hfst II Kankerverwekkende en mutagene agentia) Inspectiecampagne "Houtbewerking"

7. Wetgevende middelen 3. Aanvullende koninklijke uitvoeringsbesluiten van de Codex op het Welzijn op het Werk: • KB 27/03/1998 betreffende het welzijnsbeleid (onthaal en DRBS) (Codex, Titel I Algemene beginselen, Hfst III) • KB 28/05/2003 betreffende het gezondheidstoezicht (Codex, Titel I Algemene beginselen, Hfst IV) • KB 27/03/98 IDPB (Codex, Titel II Organisatorische structuren, Hfst I) • KB 27/03/98 EDPB (Codex, Titel II Organisatorische structuren, Hfst II) • KB 29/04/99 EDTC (Codex, Titel II Organisatorische structuren, Hfst III) • KB 06/07/2004 betreffende de werkkledij (Codex, Titel VII Individuele uitrusting, Hfst I) • KB 13/06/2005 betreffende het gebruik van PBM’s (Codex, Titel VII Individuele uitrusting, Hfst II) Inspectiecampagne "Houtbewerking"

8. Organisaties houtbewerking • Werkgeversorganisaties: • Nationale Federatie der houthandelaars, Vrijwilligerslaan 2, 1040 Etterbeek, tel: 02/229 32 60, fax: 02/229 32 64, e-mail: annick.de.beukelaer@nfh.be • Nationale Federatie der zagerijen, Koningsstraat 163, 1210 Sint-Joost-Ten-Node, tel: 02/2192743, fax: 02/2195139, e-mail: f.ruchenne@houtinfobois.be • Belgische Federatie der bosuitbaters, papier- en mijnhouthandelaars, Avenue Gouverneur Bovesse 112/6, 5100 Namur, tel: 081/313158, fax: 081/313159, e-mail: fedemar.demeersman@skynet.be • Houtunie houtbewerkers, Spastraat 8, 1000 Brussel, tel: 02/2380612, fax: 02/2380611, e-mail: geert.ramaekers@bouwunie.be • Fedustria, Belgische Federatie van de ondernemingen van de hout-, meubel- en textielindustrie, Hof-Ter-Vleesdreef 5 bus 1, 1070 Anderlecht, tel: 02/5285811, fax: 02/5285809, e-mail: pascal.dewandeleer@fedustria.be Het Technisch centrum der hout- en meubelnijverheid (TCHN) fungeert als centrum voor collectief onderzoek voor de houtnijverheid en verleent aan de houtnijverheid een wetenschappelijke en technische ondersteuning in alle domeinen van belang voor deze sector. De dienst Veiligheidsadvies van het TCHN geeft een praktische bijstand bij het uitvoeren van het wettelijk preventie- en veiligheidsbeleid. Inspectiecampagne "Houtbewerking"

9. 16 100 Zagen en schaven van hout 16 210 Vervaardiging van fineer en van panelen op basis van hout 16 230 Vervaardiging van ander schrijn- en timmerwerk 16 240 Vervaardiging van houten emballage 16 291 Vervaardiging van andere artikelen van hout 31 010 Vervaardiging van kantoor- en winkelmeubelen 31 020 Vervaardiging van keukenmeubelen 31091 Vervaardiging van eetkamer-, zitkamer-,slaapkamer, badkamermeubelen 31092 Vervaardiging van tuin- en terrasmeubelen 43320 Schrijnwerk Beoogde NACE-codes (werkgevers): Inspectiecampagne "Houtbewerking"

10. Enkele toepassingen: Inspectiecampagne "Houtbewerking"

11. Enkele arbeidsmiddelen en machines: Inspectiecampagne "Houtbewerking"

12. Inspectiethema’s: Beheersing gevaren gebruik arbeidsmiddelen Risicoanalyse brand en explosiegevaar Risicoanalyse blootstelling aan lawaai Risico blootstelling chemische, kankerverwekende en mutagene agentia (solventen, lijmen, verven) Risico voor blootstelling aan houtstof Inspectiecampagne "Houtbewerking"

13. Ideaal proces houtbewerking Thema’s houtbewerking te onderzoeken via raadplegen documenten of opvragen inlichtingen betreffende: • explosieveiligheidsdocument volgens Titel III, Codex Welzijn, • stofzoneringsdossier volgens art. 110 AREI, • keuring elektrische laagspanningsinstallatie (met aangesloten houtbewerkings-machines en equipotentiaalverbindingen) volgens art. 19 en 272 AREI, • elektrisch gelijkvormigheidsattest volgens art. 274 AREI, • minstens 1 indienststellingsverslag met toetsing op de minimum veiligheidsvoor-schriften bijlage I Titel VI, Codex Welzijn, • minstens 1 veiligheidsinstructiekaart voor een houtbewerkingsmachine geviseerd door de preventieadviseurs, • minstens 1 risicoinventaris en –evaluatie (RIE) voor een operator aan een houtbe-werkingsmachine (vb. werkpostfiche,…), • minstens 1 indienststellingsverslag van een stofmasker en een gehoorbescher-mingsmiddel (PBM), • minstens 1 omstandig arbeidsongevallenverslag aan een houtbewerkingsmachine opvragen. Inspectiecampagne "Houtbewerking"

14. Ideaal proces houtbewerking Volgende wettelijk voor te leggen documenten blijken nogal eens te ontbreken: • de indienststellingsverslagen met toetsing op de minimum veiligheids-voorschriften van de houtbewerkingsmachines en de veiligheids-heidsinstructies geviseerd door de preventieadviseurs (Titel VI Codex Welzijn, KB gebruik arbeidsmiddelen); • de explosieveiligheidsdocumenten (Titel III Codex Welzijn, KB sociale ATEX) met de aanstelling van een explosieveiligheidscoördinator; • de stofzoneringsdossiers voor houtstofafzuiginstallaties en gaszone-ringsdossiers voor gebruik en opslag van chemische agentia met een vlampunt < 55 °C (externe invloed BE3, art. 19 en art. 105 t/m 111 en art. 274, AREI) met de 5-jaarlijkse keuringen elektrische laagspanningsinstallaties met de gelijkvormigheidsattesten. Inspectiecampagne "Houtbewerking"

15. Ideaal proces houtbewerking Een frequent terugkomende vaststelling is het ontbreken van risicoinventarisaties en –evaluaties (RIE’s) betreffende: • de blootstelling van de operatoren aan het snij- en inklemmingsgevaar bij het gebruik van houtbewerkingsmachines met amputaties van vingers tot gevolg door het ontbreken van de evidente afschermingen en het gebruik van hulpstukken; • de blootstelling van de operatoren aan het brand- en explosiegevaar door de aanwezigheid van het hout, het houtstof en de chemische agentia met een vlampunt < 55 °C zonder de vereiste bouwtechnische brandcompartimentering, de houtstofaf-zuiging aan de bron doorgaans zonder equipotentiaalverbinden en een goede ‘housekeeping’; • de blootstelling van de operatoren aan het lawaai door het ontbreken van collectieve en individuele gehoorbeschermingsmiddelen en het toepassen van geluidsreducerende preventiemaatregelen ter bestrijding van het geluid aan de bron met mogelijks per-soonlijke gezondheidsmonitoring; Inspectiecampagne "Houtbewerking"

16. Ideaal proces houtbewerking Een frequent terugkomende vaststelling is het ontbreken van risicoinventarisaties en –evaluaties (RIE’s) betreffende: • de blootstelling van de operatoren aan een concentratie van gebruikte chemische en carcinogene agentia boven de grens-waarden door het niet-gebruik van voorgeschreven passende persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s), o.a. volgens de veiligheidsinformatiekaarten (MSDS); • de blootstelling aan fijn houtstof welke carcinogeen zijn bij het ontbreken van lokale en centrale houtstofafzuigingsinstallaties en het niet-gebruik van stofmaskers (PBM’s). Inspectiecampagne "Houtbewerking"

17. Werkwijze campagne houtbewerking • Op basis van de Nace-codes 16100, 16210, 16230, 16240, 16291, 31010, 31020, 31091, 31092, 43320 een 20-tal exploitatieadressen per RD oplijsten (ISIS). • Dit voor de 8 RD over België. • De toewijzing per directie gebeurt via de lokale coördinatoren. • Ideaal voor de statistische verwerking is nationaal het bezoeken van 16 werkgevers per nace-code indien technisch mogelijk. • Het directiehoofd overlegt binnen zijn (haar) directie en selecteert minstens 4 inspecteurs. De selectiecriteria die kunnen een rol spelen zijn: vertrouwdheid met de inspectiethema’s, enthousiasme, geogra-fie, beoogde beroepen, competentie,…. • Per inspecteur dienen er minstens 5 exploitatieadressen bezocht te worden. Er wordt de voorkeur gegeven aan het versturen van een aankondigingsbrief. Inspectiecampagne "Houtbewerking"

18. Invullen controlelijst Onderzochte thema’s: • Bedrijfsgegevens (adres, IDPB, EDPB,…) • Actie inspecteur (aangemaakt(e) inspectie-produkt(en) reeks 100 aanduiden) • Gebruik arbeidsmiddelen • Brand- en explosiegevaar • Lawaai (indien metingen lijst A, indien geen metingen lijst B) • Chemische, kankerverwekkende en mutagene agentia • Houtstof Inspectiecampagne "Houtbewerking"

19. Invullen controlelijst Algemene principes: • Per thema is er mogelijkheid tot commentaar (bijkomende verduidelijking of justificatie van het antwoord). • Waar relevant wordt er een proportionaliteitsprincipe gehanteerd t.t.z. een gradatie over de omvang van het machinepark (0%, 25%, 50%, 75%, 100%). • Indien het onderwerp van de eis of deelvraag niet aan de orde is, dan dient ‘niet van toepassing (NVT)’ ingevuld te worden. • Voor lawaai, chemische agentia en houtstof zijn er minimumvragen voorzien. Inspectiecampagne "Houtbewerking"

20. Invullen controlelijst Taken lokale coördinator: • Is de helpdesk voor de inspecteurs van zijn regionale directie bij allerlei soorten moeilijkheden (interpretatie, invullen, …). • Moet met het software ‘Excel’ op gebruikersniveau kunnen werken. • Verzamelt al de ingevulde controlelijsten (manueel of elek-tronisch) van zijn regionale directie. De manueel ingevulde lijsten zet hij/zij om in elektronische en bezorgt deze onder elektronische vorm aan de nationale coördinator, ir. Christl Bolle tegen uiterlijk eind april 2010. • Verzamelt al de inspectieproducten (reeks 100) en scant deze in als PDF-file en bezorgt deze eveneens aan de nationale coördinator, ir. Christl Bolle tegen uiterlijk eind april 2010. Inspectiecampagne "Houtbewerking"

21. Campagne houtbewerking Enquêtes februari - maart 2010 • Kies minstens 20 werkgevers per RD uit de 10 weerhouden NACE-codes met bij voorkeur 2 per NACE-code; • Stel minstens 4 inspecteurs aan per RD en geef iedere inspecteur 5 werkgevers (voorkeur aan de grotere); • Verstuur bij voorkeur aankondigingsbrief naar te bezoeken werkgever (minstens 1 week op voorhand); • Vul controlelijst in samen met en bij werkgever; • Valideer de ingevulde controlelijst tijdens een inspectierondgang in het houtbewerkingsatelier; • Stel inspectieprodukt op volgens GP20. Inspectiecampagne "Houtbewerking"

22. Campagne houtbewerking • Flagrante fouten melden aan strafrechterlijke eindverantwoor-delijke volgens procedure GP20 • Controlelijst invullen bij werkgever en overmaken aan lokale coördinator • Schrijven voor bevestiging opmerkingen aan strafrechterlijke eindverantwoordelijke volgens procedure GP20 (reeks 101 t/m 109) • Opvolgen volgens procedure GP20 (reeks 101 t/m 109) • Balans regionale directie door lokale coördinator (via dienst-vergadering) • Nationale balans door ir. Christl Bolle • Evaluatie campagne door ir. Christl Bolle Inspectiecampagne "Houtbewerking"

23. Opdrachten AD TWW:producten in dienstverlening De opdrachtenv/d AD TWW zijn vastgelegd in: • de Internationale conventienr. 81 van 11 juli 1947 v/d Internationale Arbeidsorganisatie (I.A.O.) te Genève (Zwitserland), geratificeerd bij Wet van 29 maart 1957, en in • de Wet op de arbeidsinspectie van 16 november 1972. De opdrachten, uitgewerkt als producten in dienstverlening volgens een kwaliteitssysteem ISO 9001:versie 2000, zijn: • Het verzekeren dat de reglementering wordt toegepast en wordt nageleefd (100 reeks producten). • Het informeren en adviseren over de beste uitwerking van de reglementering (200 reeks producten). • Het verzekeren dat kennis uit de praktijk in de reglementering wordt geïntegreerd (300 reeks producten). • Specifieke Seveso-producten (400 reeks producten). Inspectiecampagne "Houtbewerking"

24. Opdracht 1 : verzekeren van de naleving van de reglementering (inspectieproducten) 101 : Inspectierapport met positieve opmerkingen 102 : Inspectierapport zonder opmerkingen 103 : Inspectierapport met corrigerend advies 104 : Bevestiging van mondelinge waarschuwingen 105 : Schriftelijke waarschuwingen (art. 9) 106 : Opleggen van maatregelen (art. 3) 107 : Stopzetting (art. 3) 108 : Pro Justitia (art. 9) 109 : Vastleggen van afspraken en maatregelen Inspectiecampagne "Houtbewerking"

25. Einde Vragen ? Goede moed ! Inspectiecampagne "Houtbewerking"