Ontkooien met competenties

1. Ontkooien met competenties 17 november 2011 I Albert Kampermann

2. Even voorstellen: Even voorstellen: Albert Kampermann Kooi: Open Universiteit Nederland, faculteit Managementwetenschappen, Strategisch Human Resource Management Universitair afstandsonderwijs 2e kans onderwijs o.a. onderzoek naar competentiemanagement: “tussen bevoegdheid en bevlogenheid”

3. Inhoud: Inhoud: een populair wetenschappelijke verhandeling over de zin en onzin van een leven lang leren en het managen van competenties en talenten en de noodzaak van ..ontkooien en openen van de luiken..

5. Actualiteit van het thema Huidige uitstoot van arbeid tgv (wereldwijde) recessie Op termijn dreigende tekorten op de arbeidsmarkt als gevolg van ontgroening en vergrijzing Belang van duurzaam (door-)werken & vitaliteit Tekort hoger opgeleiden Snellere veroudering van competenties Met één loopbaan kom je er niet…

6. Actualiteit van het thema (2) Grote onzekerheid over klassieke economische modellen Mobiliteit op historisch dieptepunt Toenemende maatschappelijke onrust en onzekerheid

7. Gekooid in klassieke opvattingen en gedrag • “Human Capital”- theorie • Maakbare samenleving • Maakbare & kneedbare medewerker • Spanningsveld Individu-organisatie • Competentiemanagement

8. Wat is competent(ie)? doorgewinterd deskundig gekwalificeerd erkend geoefend mondig bevoegd handig bestemd getraind vakkundig volleerd geschikt bekwaam pienter gemachtigd passend vaardig vakbekwaam handelingsbekwaam (ter zake) kundig capabel bedreven knap

9. Wat zijn competenties? Competenties is een samenspel van kennis en vaardigheden waarover mensen beschikken Het succesvol aanwenden daarvan is afhankelijk van de persoon, de persoonlijkheid, het gedrag, de houding en de motivatie van de medewerker in een arbeidsorganisatie Succes sterk afhankelijk van de kenmerken van de werksituatie en de organisatie waarin men werkzaam is

10. Wat is competentie/talent-management? Het proces waarin de doelstelling en de inrichting van de organisatie en de aanwezige competenties (talenten) voortdurend in onderlinge samenhang worden afgestemd en aangepast aan de veranderingen in een organisatie. Schoemaker en Geerdink, 1991

11. Waarom willen organisaties competentiemanagement? Boeien Binden LLL Behouden Concurrentievoordeel Wervingskracht Versterking positie Borging continuïteit Kwaliteitsverbetering

12. Wat vinden werknemers? 39% werknemers vindt competentie/talent- beleid niet goed 58% werknemers in de publieke sector zegt: * Geen goed (uitgevoerd) personeelsbeleid * Werkgever doet nauwelijks iets om mij aan het werk te houden Bron: The Research Centre forEducationand the Labour Market (ROA) 2010

13. “zonder dat medewerkers mentale aandelen hebben in de organisatie , krijgen competentiemodellen geen betekenis”

14. Oorzaak: mismatch percepties en belangen Conflict boven- en onderstroom: systeemconflict en te merken aan - onbeweeglijkheid medewerkers - en ‘mentale pensionering’ Ultieme beheersing: het is leuk en veilig in de kooi! Vereniging slachtofferhulp competentiemanagement Competentiemanagement is transactioneel, functiegericht en niet loopbaangericht

15. “We have lockedgoodpeople in bad systems” Al Gore

17. Het nieuwe werken/medewerker 2.0

18. Oude ideeën: Proteancareer Psychologie van omdraaiing werkgever en werknemer “The proteancareer is a processwhich the person, not the organization, is managing. It consists of all of the person'svariedexperiences in education, training, work in severalorganizations, changes in occupational field, etc. “ (Hall, 1976)

19. Elements in the proteancareer Hall, 1976

20. “De medewerker is zijn eigen loopbaan- en competentiemanager en daarmee zelf verantwoordelijk voor zijn carrière, de werk(onder-)nemer”

21. 3 Hoe te komen tot ontkooien? 1. Geen binden en boeien, maar boeien en bewegen 2. Van werkgever naar werknemer 3. Noodzaak van allianties op een turbulente transitie ipv arbeidsmarkt

22. 3.1 Boeien en bewegen Medewerkers hebben nodig: • Zicht op belemmerende en bevorderende factoren loopbaan en vastlopers voorkomen (activeageing, duurzaam HRM, leeftijds- en loopbaanfasen) • Zicht op mogelijkheden om dat te voorkomen (alternatieven en wegen om daar te komen) • Inschatting van haalbaarheid • Concrete, realistischemogelijkheden

23. 3.2Ontkooien= ontbinden en faciliteren Bieden van faciliteiten voor e-portfolio, scholing/omscholing, oriëntatie, coaching (bij voorkeur over de grenzen van de eigen organisatie heen: regionale / sectorale samenwerking Recht op onafhankelijke loopbaanontwikkeling (stimuleren en inspireren) Creëren van een klimaat waar beweeglijkheid/mobiliteit normaal is Stimuleren en inspireren met onafhankelijke loopbaanontwikkeling Buitenland: skills-management en creativiteit, ondernemerschap en leervermogen belangrijkste competenties

24. 3.3. Organisatie: van werkgever naar werk-nemer Van competentie- naar talentmanagement Verkennen personele vraagstukken: • welke kwaliteiten hebben we nu in huis? • welke kwaliteiten zijn in de toekomst nodig? • hoe ontwikkelen deze zich mbt door- en uitstroom? • welke stappen om discrepantie gewenste en aanwezige kwaliteiten te voorkomen? inzicht in bestaande en gewenste competenties nu en in de toekomst  onzekerheidsreductie

25. 3.4. Strategische allianties Samenwerking op de arbeidsmarkt broodnodig Leren contextualiseren Onderwijs + ondernemers/organisaties / overheid Leren in natuurlijke omgeving plaatsen en flexibiliseren Onderwijs: rol in leven lang leren volwassenen Voorkant van het leren faciliteren Ontwikkelen in plaats van opleiden

27. Voorbeelden Nieuwe samenwerkingsmodellen voor 1-loket Servicecentrum mobiliteit en duurzaam werken Zorgacademie Ketenbenadering 1-loket voor HR advisering, competentiemetingen / e-portfolio en flexibele & doorlopende leerlijnen Unieke samenwerking ArcusCollege, Leeuwenborgh opleidingen Hogeschool Zuyd en Open Universiteit In nauwe afstemming met MKB/organisaties en overheid

28. Discussie • Wie van u heeft een e-portfolio? • Gebruikt u de geschetste instrumenten? • Hoe ziet u de instrumenten in relatie tot ontkooien? • Waar brengt het ontkooien ons?