170 likes | 798 Views
AFRIKAANS. 1652: Die Kaap word Hollands. Hollands word in die volksmond Afrikaans * Erfgoed – Hollands ( straat , hond , kind ) * Leengoed – Maleis , Portugees , Khoisan ( bollemakiesie , twak , bobotie ) * Eiegoed – Nuwe woorde
E N D
1652: Die Kaap word Hollands Hollands word in die volksmond Afrikaans * Erfgoed – Hollands (straat, hond, kind) * Leengoed – Maleis, Portugees, Khoisan(bollemakiesie, twak, bobotie) * Eiegoed – Nuwewoorde (lekker, baiesukkel, vloermoer, flaterwater) Kombuistaal
1795: Die Kaap word Engels Engels word ampteliketaalvirregering, howe, kerk StigEngelseskole – mislukking Mensepraat Afrikaans, maardit word nie as taalerkennie
1860 - 1890: 1ste Afrikaansebeweging Reaksie teen verengelsingbeleid Bybel in Afrikaans vertaal EersteAfrikaansekoerant EersteAfrikaanseuitgewers (HAUM) Reaksie teen eerste Anglo-Boereoorlog Afrikaans word hartstaal
1902-1920: Die 2de Afrikaansebeweging Teenreaksie op die 2de Anglo-Boereoorlog Vredesooreenkoms: Engels as enigstevoertaal Afrikaners moet land materieelopbou en geestelikweerbaar word Publiseer Die Burger, Die Huisgenoot, De Afrikaner ens. om Afrikaans tebevorder Afrikaans word kultureletaal met poësie & prosa
1920’s: Afrikaans ‘n ampteliketaal Na die uniewording van Suid-Afrika word Afrikaans saam met Engels die amptelike tale in die land Afrikaans word in skoleaangebied Vir die eerstekeervoelAfrikaanssprekendesdat Afrikaans erken word en ditbou ‘n gevoel van nasietrots Afrikaans ‘n regeringstaal
1948: Die nasionale party 1948: Nasionale party aanbewind, Afrikaans as politieke instrument gebruik Afrikaans word voorgehou as die ‘wit’ man se taal en sywerklikeontstaan is ontken Skrywers en moedertaalsprekersdraai rug op Afrikaans omprotes teen apartheid aanteteken Afrikaans ‘n taal van konflik
1960: Die sestigers Skrywers & kunstenaarsprotesteer sterkteen die apartheidsbeleid Boeke en gedigte word verban AntjieKrog, BreytenBreytenbach, Bartho Smit, John Miles, Ingrid Jonker, Ettienne le Roux Stigskrywersgildeomte protesteer teen apartheid
1976: Die Soweto-optogte Afrikaans word naas Engels as die medium in skoleingevoer Hoogtepunt van opstand teen Afrikaans Breytenbachtronktoe Taalmonumentdeur PW Botha ingewy Afrikaans word taal van onderdrukker
1980’s: Die Voëlvry-beweging Johannes Kerkorrel, KoosKombuis, Jeanne Goosen, Pieter Dirk Uys en andere ‘In your face’-protes: “Sit ditaf, sit ditaf” Word op universiteit-kampusseverbied 1991 Afrikaans word taal van protes
Afrikaans word vry Gebruikougedigte, liedjiesompolitiekekommentaartelewer Begin Engelsewoordegebruikomtewys … Onsis Afrikaans, maaronsis niesónie
1994: SA word demokrasie Nelson Mandela word vrygelaat Madiba lees die gedig “Die kind” van Ingrid Jonkervoor in die parlementsopening Kerkorrel sing in die parlementsopeningsaam met Lady Smith Black Mambasa Afrikaans word ‘n taal van versoening
Watgebeurvandag? Afrikaans gebruikomjongAfrikaanssprekendes se gevoel van isolasieuittebeeld Die nuwestemme is sangers, niedigters Gebruik steeds ouvolksliedjies en gedigteomsosialekommentaartelewer Stemmesoos Karen Zoid, GertVlokNel, Valiant Swart, Jan Blohm, ****polisiekar Afrikaans word stem van nuwegenerasie