BURSA HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ’NÜN TSM OBEZİTE DANIŞMA MERKEZLERİNDEN BEKLENTİLERİ

2. BURSA HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ’NÜN TSM OBEZİTE DANIŞMA MERKEZLERİNDEN BEKLENTİLERİ UzmDr. Yasemin COŞKUN

3. Kronik Hastalıklar > Bulaşıcı Hastalıklar DSÖ 57 milyon ölümün 36 milyonu Kronik Hastalıklardan Türkiye’de ölümlerin %80’i Kronik Hastalıklardan Kronik hastalıklar Risk Faktörleri Kalp-Damar Hastalıkları, Kanser Obezite, Hareketsizlik, Alkol Kronik Solunum Yolu Hastalıkları, Diyabet Tütün, Hiperlipidemi, Hiperglisemi Obezite vücutta aşırı ölçüde yağ dokusu bulunması DSÖ 300 milyonun üstünde insanı etkilemekte Yaklaşık 1 milyar kişi ise aşırı kilolu

4. ÜlkeOlarakŞişmanlıyoruz Çalışma Obezite TURDEP I %22,3 Türkiye genel) TURDEP II %36 Türkiye (genel) TURDEP II %41 Bursa TBSA %41 Kadın %20,5 Erkek %30,3 Genel %3 Morbid Obez Türkiye’de Diyabet, Obezite, HT Sıklığı Çalışması (TURDEP-I) 1997-1998, ≥20 yaş erişkin popülasyon Türkiye Diyabet, Hipertansiyon, Obezite ve Endokrinolojik Hastalıklar Prevalans Çalışması-II (TURDEP-II ) Ocak 2010-Haziran 2010 tarihleri arasında 15 ilden 540 merkezde tamamlanmıştır Türkiye Beslenme Sağlık Araştırması (TBSA) Sağlık Bakanlığı tarafından 81 ilde 2010 yılında yapılmıştır

5. Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı 2013-2017’ye revize edildi

6. Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı 2013-2017 Sağlık Kuruluşlarında Obezitenin Teşhisi ve Tedavisine Yönelik Önlemler Strateji ‘’Sağlık Kuruluşlarına Başvuran Bireylerin Fazla Kiloluluk Ve Obezite Açısından Değerlendirilmeleri ve Tedavilerinin Sağlanması’’ Aktivite ‘’Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarında Obezite Üniteleri Kurulması’’

8. Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı 2013-2017 Sağlık Kuruluşlarında Obezitenin Teşhisi Ve Tedavisine Yönelik Önlemler Strateji ‘’Sağlık Personelinin obezitenin tanı ve tedavisi konularında bilgilerinin aktarılmasına ve topluma yönelik uygulamaların yaygınlaştırılmasına katkı sağlanması’’ Obezite Danışma Birimi personelinin eğitimi Bölgedeki obezite sıklığının azaltılmasına yönelik programlar geliştirilmesi

10. Halk Sağlığı Müdürlüğü ve Bağlı Birimleri Performans Değerlendirme Kılavuzu Kriter Tavan puan Değerlendirme Yöntemi Obezite ile mücadele hizmetleri 600 (Obezite Danışmanlığı Verilen TSM Sayısı/Toplam TSM Sayısı)x Tavan Puan • PLANLANANLAR • TSM’lerde Obezite Danışma Merkezi kurulması • İldeki 3 büyük TSM(Osmangazi, Nilüfer, Yıldırım) başta olmak üzere • TSM’lerde diyetisyen görevlendirilmesi için çalışma başlatılması gerekiyor • Aile Hekimleri tarafından tespit edilen obez hastalara Obezite Danışma • Merkezinde obezite danışmanlığı verilmesi

11. Program devam ediyor ve güncelleniyor Program devam ediyor

12. Beslenme Dostu Okul HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ-MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ İŞBİRLİĞİ

13. 19 OKULUMUZ “BESLENME DOSTU OKUL” İlimizde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı 1500 okul bulunmakta Beslenme dostu okul sayımız yetersiz! 2013-2014 Eğitim-Öğretim yılında sayının artması için TSM bölgelerindeki okullara yönelik çalışmalar yapılmalı

14. Türkiye’de 15gr/gün DSÖ önerisinin 3 katında TSM Obezite Danışma Merkezlerine başvuran hastalara obezitenin yanısıra tuz tüketiminin azaltılmasına yönelik bilgilendirme de yapılmalı

15. TSM HALK EĞİTİM ÇALIŞMALARI YAPILMALI Sağlıklı Beslenme Diyabet Tuz Fiziksel aktivite

16. Sağlık Bakanlığı Aile Hekimlerine ‘’Obezite ile Mücadele El Kitabı’’ dağıtımı yapılacak Aile Hekimliği ‘’Mesleki Gelişim Programında’' Obezite eğitimi yapılıyor Ulusal fiziksel aktivite rehberi hazırlandı

17. I. BASAMAKTA OBEZİTE TAKİBİ TSM Örgütlenmesi

18. TSM Obezite Danışma Merkezi - Halk Eğitimi - Hasta Takibi ??? TSM’den Eğitime Katılan Kişiler Diyetisyen Egzersiz Uzmanı Psikolog Aile Hekimi Tespit/tetkik Kayıt Sevk kriteri ???? Obezite Ünitesine yönlendir

19. BKI DEĞERLENDİRME TABLOSU Aile Hekimi 18.5-22.9 ZAYIF23-24.9 NORMAL25-29.9 HAFİF ŞİŞMAN30-34.9 OBEZİTE (I. Derece)35-39.9 CİDDİ OBEZİTE (II. Derece) 40 – ++ İLERİ DERECEDE OBEZİTE (MORBİD OBEZİTE) TSM Hastane

20. MORBİD OBEZ HASTA Aile Hekimi yatağa bağımlı morbid obez hastayı mutlaka Bilmeli!!! Bildirmeli!!! Morbid Obez takip formunun e-mail ve yazılı olarak Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Şubesine bildirmeli Morbid Obez hastayı tedavi için bölge hastanesine sevk etmeli

21. Obezite Danışma Merkezine Başvuru İlk başvuru yeri TSM olanlar Anamnezi alınır TSM Obezite Danışma Merkezi/Aile Hekimliği Birimi İletişim Formu doldurulur BKİ ölçümleri yapılır, obezite durumu tespit edilir BKI normal sınırlarda değilse, kişiler kendi aile hekimlerine iletişim formu ile yollanır İlk başvuru yeri Obezite Danışma Merkezi ise hastanın Aile Hekimine Obezite Danışma Merkezi kayıt bilgisi bildirilir Aile hekimi tarafından yönlendirilenler Anamnezi alınmış, fizik muayenesi yapılmış BKİ ölçülmüş, obezite durumu saptanmış Tetkikleri yapılmış, değerleri normal sınırlarda olanlar Herhangi bir kronik hastalığı olmayanlardır

22. TSM- OBEZİTE DANIŞMA MERKEZİ/ İŞ AKIŞI-1 Hasta Aile Hekimine başvurur • Aile Hekimi, Fizik Muayene ardından rutin tetkiklerini ister • Tetkik sonuçları normal ise ve psikiyatrik vb. sorunu yok ise Obezite Danışma Merkezine görüşme için yönlendirir • TSM Obezite Danışma Merkezi • Eğitime katılan Toplum Sağlığı Personeli • Diyetisyen (Mevcut olan TSM’ler için) • Eğitim verir • Diyet programını hazırlar • Fiziksel aktivite konusunda program yapar • İzlem dosyasını hazırlar • Sonraki görüşme için randevu verir • Psikolog (Mevcut olan TSM’ler için) • Görüşme yapar • Gerektiğinde sonraki görüşme için randevu verir Tetkik sonuçlarında I.basamakta çözülemeyecek bir sorun varsa hastaneye gönderir ve sonucunu izler Hastanede değerlendirildikten sonra hastayı aile hekimi tekrar görür Hastanın sorunu çözülmüşse tekrar Obezite Danışma merkezine yönlendirir Hastanede değerlendirilen kişide kronik hastalık ya da I.basamakta obezite tedavisine engel bir durum saptanmışsa tedavisi hastanede sürdürülür Diyetisyen ve psikolog sonraki görüşmelerde herhangi bir sağlık sorunu fark ederse, konu hakkında bilgi notu ile birlikte kişiyi Aile Hekimine yönlendirir

23. TSM- OBEZİTE DANIŞMA MERKEZİ/ İŞ AKIŞI-2 Aile hekiminden yönlendirilirse Kişi direk TSM ye başvurursa • Antropometrik ölçümleri yapılır • (0-5 yaş ve 5-19 yaş gruplarının, Sağlık Bakanlığı’nın belirlemiş olduğu persentil tabloları kullanılarak değerlendirilmesi, 19 yaş ve üzerindeki kişilerin Beden Kitle İndeksi, bel ve kalça ölçümlerinin yapılması) • Değerlendirme Formu Doldurulur • Sağlıklı Beslenme Ve Fizik Aktivite Konusunda Bilgilendirme yapılır • Sağlıklı Beslenme Ve Fizik Aktivite Konusunda El Broşürü verilir

24. TSM Obezite Danışma Merkezinin Amacı • TSM’ye başvuran kişilere etkin danışmanlık • Antropometrik ölçümler için tartı, boy ölçer, mezura temin edilmeli • Antropometrik ölçümleri doğru yapılmalı • Kullanılan ölçüm cihazlarının kalibrasyonunun yapılması sağlanmalı, • Telefon ile danışmanlık almak üzere başvuran bireyler birime yönlendirilmeli • Danışmanlık hizmetinde bireye motivasyonal yaklaşımda bulunulmalı • Halk eğitimleri planlamalı ve yürütülmeli, • İlgili formlar her ay düzenli olarak İl Halk Sağ.Müd. Bulaşıcı Olmayan Hast. Ve Programlar Şubesine iletilmeli • Birim için gerekli olan malzeme, materyal, broşür, poster vb. ihtiyaçları tespit edilmeli, talepte bulunulmalı ve sürekliliği sağlanmalıdır

25. OBEZİTE DANIŞMANLIĞI • Güvenilir olma • Bilgili olma • Becerili olma • İyi bir danışmanlık ortamı oluşturma

26. Güvenilir Olma Hasta Hakları gereğince bireyi bilgilendirmeli Fizik mekanın ve ortamın uygunluğunu sağlayarak bireyin mahremiyetini korumalı Kişinin haklarına saygı duymalı Kişinin güvenini kazanmada duyarlı olmalı Açık, anlaşılır ve yalın konuşmalı Yeterli zaman ayırabilmeli İlk başvuruda danışma için birimin iletişim bilgileri verilmeli

27. II. BASAMAKTA OBEZİTE TAKİBİ Kamu Hastanelerinde Obezite Birimi

28. Aile Hekimi TSM Obezite Birimi Devlet Hastanesi-Üniversite-EAH II. Basamak Obezite Birimi/Beslenme Polikliniği Eğitim-Danışmanlık Tespit-Tetkik Ayakta Tedavi-Takip

29. AİLE HEKİMİNİN 2. BASAMAĞA SEVK EDECEĞİ HASTALAR Uygun kilo verme programı ve eğitime rağmen Yeterli diyet ve egzersize rağmen kilo veremeyenler BKİ 40 üzeri olan, obezite ile ilişkili hastalığı olanlar, cerrahi tedaviye uygun olanlar Cushing sendromu, tedaviye cevapsız hipotiroidi, insülinoma, polikistikover sendromu, hipogonadizm, büyüme hormonu yetersizliği gibi durumlar Kişide eşlik eden ruhsal bir hastalık belirtisi veya bulgusu olanlar(Depresyon, tıkınırcasına yeme bozukluğu gibi) ruh sağlığı kliniklerine yönlendirme Genetik sendromlardan şüphelenildiğinde

30. OBEZİTE DANIŞMA BİRİMİ BAŞVURU KAYNAKLARI www.beslenme.gov.tr www.bhsm.gov.tr Bursa Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar ve Programlar Şubesi

31. TSM’lere dağıtımı yapılan Beslenme Bilgi Serisi BESLENME EĞİTİMİ VE DANIŞMANLIĞI Hazırlayan Prof. Dr. Türkan Kutluay Merdol Hacettepe Üniversitesi-Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü

32. SONUÇ Obezite tüm dünyada salgın şeklinde yayılmakta Sağlık harcamalarında artışla beraber ülkelerin ekonomilerine ağır yükler getirmektedir

33. Obeziteden korunmaya yönelik çabalar bu hastalık ile mücadelenin temelini oluşturur Bu amaç doğrultusunda birinci basamak sağlık çalışanlarımıza büyük görevler düşmektedir

34. ÖNEMLİ OLAN Obeziteyi iyi tedavi etmek değil Obeziteden korunmaktır

35. BURSA HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI OLMAYAN HASTALIKLAR VE PROGRAMLAR ŞUBESİ İLETİŞİM İÇİN: Telefon: 0 (224) 808 30 00 e-Posta: obezite@bhsm.gov.tr www.bhsm.gov.tr