H2OBŁĘDNI w laboratorium chemicznym UAM

1. H2OBŁĘDNI w laboratorium chemicznym UAM

2. Elektroliza wody Opis eksperymentu Kapilarna pipetę Pasteura wypełniamy w ¾ pojemności roztworem wodorotlenku sodu. Banieczkę pipety przebijamy na wylot dwiema szpilkami (szpilki nie mogą się stykać). Do każdej ze szpilek podłączamy przewody z krokodylkami. Wolne końce przewodów przyłączamy do baterii. Wylot pipety zanurzamy w wodzie z płynem do mycia naczyń umieszczonej na szalce Petriego. Wydzielający się gaz zbieramy w bańkach mydlanych. Kiedy baniek mydlanych będzie ? rozłączamy cały układ. Po chwili zbliżamy zapaloną wykałaczkę. Obserwacje Na elektrodach wydziela się bezbarwny gaz. Gaz w pęcherzykach spala się wybuchowo. Wnioski Pod wpływem prądu woda ulega elektrolizie, czyli rozkłada się na wodór i tlen. 2H₂O 2H₂ + O₂ Wodór spala się w tlenie wybuchowo (tworzą tzw. Mieszaninę piorunującą). 2H₂ + O₂ 2H₂O

4. Odwodnienie cukru Opis eksperymentu Do wąskiej zlewki o pojemności 150 cm³ sypiemy cukier (ok. 1-2 wysokości), można zwilżyć jego powierzchnię paroma kroplami wody, a następnie nalewamy ok. 20 cm³ stężonego kwasu siarkowego (VI). Obserwujemy zmianę zabarwienia cukru, sprawdzamy temperaturę zlewki. Obserwacje Zawartość zlewki zmienia barwę z białej na czarną i zwiększa swą objętość. Wnioski Pod wpływem stężonego H₂SO₄ sacharoza ulega odwodnieniu, co prowadzi do zwęglenia cukru.

7. Woda utleniona a pasta dla słonia Opis eksperymentu Do szklanego cylindra obj. 250 ml, ustawionego w misce lub kuwecie, wlewamy 30 ml perhydrolu i niewielką ilość płynu do mycia naczyń, mieszamy. Jednym, śmiałym ruchem wlewamy do cylindra 5 ml stężonego roztworu jodku potasu. Obserwacje Zawartość cylindra pieni się i zwiększa swoją objętość, wypływając poza naczynie. Wnioski Nadtlenek wodoru rozkłada się z wydzieleniem tlenu, który pod wpływem płynu do mycia naczyń tworzy pianę.

10. Otrzymywanie wodorotlenku sodu Opis eksperymentu Ustawiamy mały krystalizator lub szalkę Petriego na płycie grafoskopu. Do naczynia wlewamy około 5 cm³ wody. Do wody dodajemy 2-3 krople roztworu fenoloftaleiny. Wyjmujemy z pojemnika kawałek sodu (który przechowuje się pod naftą), osuszamy go bibułą filtracyjną i nożem odcinamy kawałeczek metalu. Wrzucamy sód do naczynia z wodą i na ekranie obserwujemy przebieg doświadczenia. Obserwacje Sód rozpuszcza się w wodzie. Wydziela się gaz. Fenoloftaleina barwi się na malinowo. Wnioski Sód reaguje energicznie z wodą. 2Na + 2H₂O 2NaOH + H₂

12. Rozkład nadtlenku wodoru z udziałem katalizatora Opis eksperymentu Do trzech probówek nalewamy roztwór nadtlenku wodoru. Następnie do pierwszej probówki wrzucamy niewielką ilość tlenku manganianu(IV), do drugiej grudkę drożdży, do trzeciej KMnO₄. Identyfikujemy gazy wydzielające się w probówkach. Obserwacje Po dodaniu MnO₄, drożdży i KMnO₄ energicznie wydzielał się gaz, który powodował zapalenie się żarzącego się łuczywka. Wnioski Pod wpływem katalizatorów nadtlenek wodoru rozkłada się z wydzieleniem tlenu. 2H₂O₂ 2H₂O + O₂ kat.

14. Reakcja tlenku węgla(IV) z zasadą wapniową Opis eksperymentu Do probówki nalewamy około 2 cm³ wody wapiennej, czyli roztworu wodorotlenku wapnia (zasady wapniowej), a następnie wkładamy do niego rurkę szklaną i wdmuchujemy przez nią powietrze wydychane z płuc. Obserwacje Woda wapienna mętnieje. Wnioski Wodorotlenek wapnia reaguje z CO₂, tworząc nierozpuszczalny w wodzie CaCO₃. Ca(OH)₂ + CO₂ CaCO₃ + H₂O

16. Fontanna z wody amoniakalnej Opis eksperymentu W kolbie okrągło dennej ogrzewamy wodę amoniakalną. Wydzielający się gaz zbieramy w odwróconej do góry dnem kolbie (amoniak jest gazem lżejszym od powietrza). Kolbę z zebranym gazem zamykamy korkiem z osadzoną w nim rurką szklaną zakończoną wężykiem gumowym ze ściskaczem. Koniec wężyka gumowego zanurzamy w zlewce pojemności 1000 cm³ z wodnym roztworem fenoloftaleiny, po czym zwalniamy ściskacz i obserwujemy co dzieje się we wnętrzu kolby oraz jakie zachodzą zmiany. Obserwacje Do wnętrza kolby zostaje zassana woda. Wskaźnik (wywar z czerwonej kapusty) zmienia zabarwienie z fioletowego na zielony. Wniosek Amoniak bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie (około 720 objętości w 1 objętości wody). Woda amoniakalna ma odczyn zasadowy.

18. Działanie wody bromowej na olej roślinny i smalec Opis eksperymentu W probówkach umieszczamy niewielką ilość (ok. 0,5 – 1cm³) oleju roślinnego i smalcu doprowadzonego do postaci płynnej przez lekkie ogrzanie probówki, np. w ciepłej wodzie. Do obu probówek dodajemy po 1 cm³ wody bromowej bądź przygotowanego ,,In situ” roztworu bromu. Zamykamy probówki korkiem i intensywnie mieszamy. Obserwujemy zawartość probówek. Obserwacje Po wymieszaniu woda bromowa odbarwiła się w probówce z olejem roślinnym. W probówce ze smalcem woda bromowa nie odbarwiła się. Wnioski RCH = CHR’ + Br₂ RCHBrCHBrR’ Woda bromowa pozwala odróżnić tłuszcze nienasycone od nasyconych.