CHOROBY I HIGIENA UKŁADU KRWIONOŚNEGO

1. CHOROBY I HIGIENA UKŁADU KRWIONOŚNEGO

2. BIAŁACZKA (leukemia) • Jej istotą jest niekontrolowana, nieprawidłowa i samoistnie nieodwracalna ekspansja krwinek białych (leukocytów) wytwarzanych ze szpiku kostnego. Białaczka powstaje w wyniku działania co najmniej kilku czynników m.in. natury wirusowej, predyspozycji genetycznych oraz czynników zewnętrznych. • Rodzaje białaczki: szpikowa, limfatyczna (ostre lub przewlekłe). Objawy białaczki ostrej: gwałtowny wzrost gorączki, bóle stawów, wrzodziejące zapalenie jamy ustnej, zmiany we krwi. Objawy białaczki przewlekłej: oprócz zmian we krwi występuje powiększenie węzłów chłonnych, śledziony, wyniszczenie i niedokrwistość. • Choroba trwa latami, czasami jedynym sposobem na uratowanie człowiekowi życia jest przeszczep szpiku kostnego. Rozmaz szpiku kostnego u pacjenta z ALL http://niepoddamsie.blogspot.com/2011/10/non-omnis-moriar.html#comment-form

3. MIAŻDŻYCA TĘTNIC (arterioskleroza) • Przewlekła choroba polegająca na zmianach zwyrodnieniowo-wytwórczych w błonie wewnętrznej i środkowej tętnic. Wysepkowe gromadzenie się cholesterolu oraz innych lipidów, a następnie zwyrodnienie i wpanienie tych ognisk prowadzi do stwardnienia i zawężania światła tętnic. • Przyczyny: niewłaściwy sposób odżywiania się, niedobór heparyny, nadciśnienie tętnicze, zaburzenie krzepnięcia krwi, a zwłaszcza szkodliwe oddziaływanie na bodźce nerwowe współczesnej cywilizacji. M. t. powoduje niedokrwienie mózgu i udary. Miażdżyca aorty może doprowadzić do powstania tętniaka. • W leczeniu duże znaczenie ma odpowiednia dieta, ruchliwy tryb życia, racjonalny odpoczynek.

4. NADCIŚNIENIE TĘTNICZE (hipertensja) • Wzrost ciśnienia tętniczego krwi ponad wartości uznane za graniczne (150/90 mm Hg) stały lub napadowy objaw chorobowy w pierwotnych schorzeniach nerek, tętnic, nadnerczy, przysadki i innych narządów. • W czasie rozwoju choroby duże znaczenie mają bodźce psychiczne, związane z konfliktowym i nerwowym życiem we współczesnym świecie. Choroba nasila się stopniowo: bóle i zawroty głowy, zaburzenia widzenia i szum w uszach. Napadowe n. t. jest wywołane przez chromochłonny gruczolak nadnercza, wyzwalający falowo duże ilości noradrenaliny. • Utrwalone n. t. wywołuje zmiany miażdżycowe w tętnicach prowadzi do przerostu serca i do niewydolności mięśnia sercowego.

5. Choroba wieńcowa • W większości przypadków choroba wieńcowa ma podłoże miażdżycowe. U osób z miażdżycą, w ścianach naczyń wieńcowych odkładają się blaszki miażdżycowe (materiał tłuszczowy z krwi) spowalniając przepływ krwi i ograniczając powoli jej dopływ do mięśnia sercowego. • Istnieje czterostopniowa skala zaawansowania choroby wieńcowej:1. Bóle dławicowe podczas ciężkich wysiłków fizycznych2. Bóle dławicowe są znikome podczas zwykłych czynności, pojawiają się podczas np. szybkiego wchodzenia po schodach.3. Znaczne dolegliwości np. podczas wolnego wchodzenia na pierwsze piętro.4. Bóle dławicowe podczas spoczynku lub niewielkiego wysiłku. • Istnieją 3 główne drogi leczenia schorzeń wieńcowych. Należą do nich modyfikacja stylu życia, leczenie lekami i zabiegi na tętnicach wieńcowych. • Wśród leków wyróżniamy leki przeciw dławicowe (Nitrogliceryna i jej pochodne, Beta-blokery, Leki metaboliczne, Blokery kanału wapniowego) - mają one za zadanie zapobieganie napadom dusznicy bolesnej.

6. NIEDOKRWISTOŚĆ (aniemia) • Zmniejszenie poniżej normy ilości krwinek czerwonych (erytrocytów) lub ilości zawartej w nich hemoglobiny (barwnika czerwonego krwi), a w następstwie niedotlenienia komórek i tkanek ustroju. • Objawy: bladość powłok ciała, osłabienie, duszność, brak apetytu, szum w uszach, omdlenia, przyspieszenie czynności serca i oddechów, trudność skupienia uwagi, drażliwość, senność, stany podgorączkowe.

7. NIEDOKRWISTOŚĆ POKRWOTOCZNA NIEDOKRWISTOŚĆ HEMOLITYCZNA Spowodowana niszczeniem krwinek czerwonych i występuje w zatruciach i zakażeniach pod wpływem przeciwciał skierowanych przeciw własnym krwinkom oraz w skutek nieprawidłowej budowy erytrocytów. • Może być ostra, po obfitym krwotoku lub przewlekła w skutek utraty znacznej ilości krwi w przeciągu długiego czasu.

8. NIEDOKRWISTOŚĆ APLASTYCZNA NIEDOKRWISTOŚĆ ENZYMATYCZNA genetycznie uwarunkowany brak zdolności wbudowywania atomu żelaza w cząsteczkę -> hemu. • Jest następstwem zahamowania tworzenia erytrocytów przez szpik, samoistna lub spowodowana przez czynniki toksyczne czy promieniowanie jonizujące.

9. ZATOR (embolia) • Zjawisko zatykania tętnic czopem niesionym przez krew, czop może być ciałem stałym (najczęściej skrzepem lub nowotworem złośliwym) płynnym (tłuszcze, płyn owodniowy) albo gazem (powietrze, azot). • Zator skrzepliny tętnicy płucnej może spowodować nagłą śmierć, natomiast tętnicy drobnej np. mózgu, śledziony lub nerek -> zawał. • Zator skrzeplinami zakażonymi powoduje liczne ropnie (ropnice), komórkami nowotworowymi inicjuje powstanie przerzutów odległych od ogniska pierwotnego. Zator płynem owodniowym niemal zawsze powoduje nagłą śmierć. Zator azotowy jest podłożem choroby dekompresyjnej.

10. Zawał serca (mięśnia sercowego) • Ognisko martwicy w mięśniu sercowym wywołane nagłym i długotrwałym niedokrwieniem określonego obszaru mięśnia serca. Powstaje często skutkiem miażdżycy tętnic wieńcowych lub neuropochodnego zaburzenia w regulacji przepływu krwi przez układ naczyń wieńcowych. Zawał zdarza się na ogół osobom po 40 roku życia. Występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet, zwłaszcza u osób otyłych i z nadciśnieniem tętniczym. • Typowym objawem jest silny ból za mostkiem nie ustępujący po zażyciu nitrogliceryny. Najczęściej poza objawami klinicznymi zawał serca rozpoznaje się w wyniku badań enzymatycznych krwi lub zmian w EKG. • Po zawale zostaje blizna w obszarze martwicy. Leczenie szpitalne a powrót do życia czynnego powinien być stopniowy i powolny.

11. UDAR MÓZGU (apopleksja) • Uszkodzenie tkanki mózgowej spowodowane upośledzeniem krążenia krwi w pewnym obszarze mózgu, w skutek zakrzepu czy zatoru tętnic mózgowej lub pęknięcia naczynia krwionośnego (wylew krwi do mózgu). • Do udaru mózgu dochodzi najczęściej w przebiegu nadciśnienia, wad serca, chorób nerek, miażdżycy tętnic. Objawy zależą od bezpośredniej przyczyny oraz rozległości i miejsca uszkodzenia tkanki mózgowej: najczęściej występuje utrata przytomności, porażenie jednej kończyny lub porażenie połowiczne. • Leczenie polega na wyrównaniu zaburzeń w krążeniu krwi, zmniejszeniu obrzęku mózgu, zapewnienie choremu spokoju i właściwej pielęgnacji, a następnie na intensywnej rehabilitacji.

12. Choroba Takayasu Przyczyny: choroba Takayasu jest przewlekłym zapaleniem aorty i jej gałęzi o nieznanej etiologii. Przy obecnym stanie wiedzy można jedynie powiedzieć, że są pewne geny, które zwiększają ryzyko jej wystąpienia. Podejrzewa się również podłoże immunologiczne. Choroba Takayasu charakteryzuje się naciekami komórkowymi w ścianie naczyń, co prowadzi do ich włóknienia. W konsekwencji powstają odcinkowe zwężenia, w obrębie których tworzą się zakrzepy. Objawy: początkiem choroby mogą być mało specyficzne objawy grypowe lub rzekomo reumatyczne pod postacią stanów podgorączkowych i uczucia osłabienia, a także bólów mięśniowych i stawowych. W późniejszej fazie choroby pojawiają się objawy będące skutkami zmian w obrębie naczyń i zależą w dużej mierze od lokalizacji tych zmian. Należą do nich zawroty głowy, omdlenia, ból głowy, nadciśnienie tętnicze, ból brzucha i biegunka, duszność, krwioplucie, arytmie, zaburzenia widzenia czy chromanie przestankowe kończyn dolnych. Leczenie: leczenie rozpoczyna się od podawania chorym sterydów. W przypadkach gdy terapia sterydami jest nieskuteczna chorych leczy się preparatami immunosupresyjnymi. Postępowanie inwazyjne (operacyjne) wykonuje się w zależności od objawów klinicznych niedokrwienia narządów.

13. Choroba Raynauda • Jest to napadowy skurcz tętnic w obrębie rąk, rzadziej stóp. • Choroba zaczyna się w wieku młodzieńczym, prowokowana jest przez emocje lub oziębienie kończyn. Typowy napad charakteryzuje się zblednięciem palców, parestezjami lub bólem. Etiopatogeneza jest nieznana, być może jest to nadmiar receptorów adrenergicznych w świetle naczyń i wynikająca z tego nadwrażliwość na noradrenalinę. Długotrwała choroba może prowadzić do zmian troficznych a nawet zgorzeli w obrębie kończyn. • Leczenie: • unikanie ekspozycji na zimno • leki blokujące kanały wapniowe: nifedypina, amlodypina, isradypina, azotany, nitrogliceryna

14. Higiena układu krwionośnego • przede wszystkim należy pamiętać o odpowiedniej diecie; powinna być ona urozmaicona, z dużą ilością produktów bogatych w nienasycone kwasy tłuszczowe (należy unikać nasyconych kwasów tłuszczowych!); idealna jest tzw. dieta śródziemnomorska –uznawana za najzdrowszą wśród diet. Można ją stosować przez całe życie. Pozwala utrzymać dobre zdrowie i znakomitą kondycję. • odpowiedni tryb życia – zdrowy i aktywny; zaleca się dużo ruchu, który dobrze wpływa właściwie na każdy układ w organizmie człowieka; poza tym ważne jest życie bez różnego typu używek, zwłaszcza papierosów, które działają niszcząco na serce oraz inne narządy

15. KONIEC Wyk.: RUMAK KAROLINA 2a gim