Rola audytora wewnętrznego w uczelni Antoni Bukaluk Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy

1. Rola audytora wewnętrznego w uczelni Antoni Bukaluk Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy W Bydgoszczy Sandomierz, 20.05.2010 r.

2. Kontrola zarządcza i audyt wewnętrzny w nowej ustawie o finansach publicznych Pismo sekretarz stanu MNiSzW Marii E. Orłowskiej do rektorów wyższych uczelni z dnia 30.04.2010 r.: „Audyt wewnętrzny jest działalnością należną i obiektywną, której celem jest wspieranie ministra kierującego działem lub kierownika jednostki w realizacji celów i zadań przez systematyczną ocenę kontroli zarządczej oraz czynności doradcze. Ocena ta dotyczy w szczególności adekwatności, skuteczności efektywności kontroli zarządczej w dziale administracji rządowej lub jednostce”. Ustawa o finansach publicznych – art. 272 ust. 1

3. Kontrola zarządcza „Kontrolę zarządczą w jednostkach sektora finansów Publicznych stanowi ogół działań podejmowanych dla zapewnienia realizacji celów i zadań w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszczędny i terminowy Cele kontroli zarządczej: Zapewnienie w szczególności: • zgodności działalności z przepisami prawa oraz procedurami wewnętrznymi • skuteczności i efektywności działania • wiarygodności sprawozdań • ochrony zasobów • przestrzegania i promowania zasad etycznego postępowania • efektywności i skuteczności przepływu informacji • zarządzania ryzykiem

4. Odpowiedzialność za kontrolę zarządczą Zapewnienie adekwatnej, skutecznej i efektywnej kontroli zarządczej należy do obowiązków: • Minister - w kierowanych działach • Wójt (burmistrz, prezydent), starosta, marszałek województwa – w jednostkach samorządu terytorialnego • Kierownik – w kierowanej jednostce • Standardy kontroli zarządczej - wytyczne MF • Wytyczne ministrów dla działów

5. Regulacje pomocnicze • Standardy kontroli zarządczej określone przez Ministra Finansów (określane obligatoryjnie) • Wytyczne MF w sprawie kontroli zarządczej (określane fakultatywnie) • Wytyczne ministrów dla działów administracji rządowej (określane fakultatywnie)

6. Kontrola zarządcza – nowe obowiązki w administracji rządowej • Plan działalności na następny rok • Sprawozdanie z wykonania planu działalności • Oświadczenie o stanie kontroli zarządczej w poprzednim roku • Obowiązek publikacji powyższych dokumentów w Biuletynie Informacji Publicznej

7. Plan działalności • Minister – sporządza plan działalności dla kierowanych działów administracji rządowej, w tym ministerstwa • Minister może zobowiązać kierowników podległych jednostek do sporządzania planu • Minister Finansów określi wzór planu • Najważniejsze cele i mierniki na następny rok spójne z budżetem zadaniowym • Korzyści dla audytu wewnętrznego

8. Sprawozdanie z wykonaniaplanu działalności • Minister sporządza sprawozdanie z wykonania planu działalności dla kierowanych działów administracji rządowej, w tym ministerstwa • Minister może zobowiązać kierowników podległych jednostek do sporządzania sprawozdania • Minister Finansów określi w rozporządzeniu wzór sprawozdania

9. Oświadczenie o stanie kontrolizarządczej • Wystarczająca pewność, że kontrola zarządcza jest skuteczna • Kluczowe zagadnienie – na jakiej podstawie można podpisać oświadczenie • Możliwość zgłoszenia zastrzeżeń • Rola audytu wewnętrznego

10. Koordynacja kontrolizarządczej Zadania Ministra Finansów: • upowszechnianie standardów • wydawanie wytycznych • współpraca z krajowymi i zagranicznymi organizacjami • współpraca z komitetami audytu

11. Odpowiedzialność za naruszeniedyscypliny finansów publicznych Dopuszczenie przez kierownika jednostki wskutek Zaniedbania lub niewypełnienia obowiązków w zakresie kontroli zarządczej: • do uszczuplenia wpływów należnych jednostce samorządu terytorialnego lub innej j.s.f.p. (art. 5 ust. 2) • do dokonania wydatku powodującego przekroczenie kwoty wydatków ustalonej w rocznym planie finansowym (art. 11 ust. 2) • do niewykonania zobowiązania jednostki, którego termin płatności upłynął (art. 16 ust. 2) • w sprawach związanych z udzielaniem zamówienia publicznego (art. 17 ust. 7)

12. Zmiany przepisów w zakresie audytu wewnętrznego

13. Zmiany w przepisach ustawowych • Zmiana definicji audytu wewnętrznego • Wyraźne wskazanie roli audytu wewnętrznego • Wspieranie realizacji celów • Obowiązek kierowania się standardami audytu wewnętrznego

14. Audyt wewnętrzny akontrola zarządcza Audyt wewnętrzny jest działalnością niezależną i obiektywną, której celem jest wspieranie ministra kierującego działem lub kierownika jednostki w realizacji celów i zadań przez systematyczną ocenę kontroli zarządczej oraz czynności doradcze Ocena dotyczy w szczególności adekwatności, skuteczności i efektywności kontroli zarządczej w dziale administracji rządowej lub jednostce

15. Obowiązkowe prowadzenieaudytu wewnętrznego Zmiany w zakresie podmiotowym jednostek zobowiązanych Zmniejszenie liczby jednostek imiennie wskazanych w przepisach Uzależnienie obowiązku audytu od wielkości środków publicznych dla większej grupy jednostek Próg 40 mln zł Próg definiowany w inny sposób

16. Zakres podmiotowy Bez względu na wielkość budżetu: • KPRM i ministerstwa • Urzędy wojewódzkie • Izby celne i skarbowe • ZUS i zarządzane przez niego fundusze • KRUS i fundusze zarządzane przez Prezesa KRUS • Narodowy Fundusz Zdrowia

17. Zakres podmiotowy Po przekroczeniu progu 40 mln zł: • Państwowe jednostki budżetowe • Uczelnie publiczne • Samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej • Agencje wykonawcze • Państwowe fundusze celowe

18. Zakres podmiotowy Konieczna decyzja kierownika jednostki lub ministra: • Niektóre urzędy centralne • Niektóre UKS • Urzędy celne i skarbowe • Państwowe osoby prawne • Powszechne jednostki organizacyjne prokuratury • Jednostki organizacyjne Służby Więziennej • Sądownictwo powszechne – tylko kierownik jednostki

19. Podległość audytorówwewnętrznych Kierownik komórki audytu wewnętrznego podlega bezpośrednio kierownikowi jednostki Dyrektorowi generalnemu (kanclerzowi) w zakresie określonym odrębnymi ustawami Ustawa o służbie cywilnej

20. Ochrona stosunku pracy • Rozwiązanie stosunku pracy i zmiana warunków pracy i płacy • Ograniczona do kierowników komórek audytu wewnętrznego • Przepisy stosuje się do audytorów w jednoosobowych komórkach • Zgoda właściwego komitetu audytu

21. Zlecanie usług audytuwewnętrznego • Wydatki i rozchody oraz dochody i przychody mniejsze niż 100 mln zł lub zatrudnienie do 200 pracowników • Umowa pisemna na co najmniej rok • Wymagania kwalifikacyjne osób prowadzących audy • Zgoda ministra

22. Dokumentacja związana zaudytem wewnętrznym • Plan audytu na następny rok – do końca roku (nie dotyczy planu na 2010 – do końca października) • Sprawozdanie z wykonania planu – do końca stycznia • Roczny plan audytu i sprawozdanie z jego wykonania • informacja publiczna udostępniana na wniosek • Dokumenty robocze – chronione

23. Komitet audytu Cel: doradztwo na rzecz ministra w zakresie Zapewnienia adekwatnej, skutecznej i efektywnej kontroli zarządczej oraz skutecznego audytu wewnętrznego w dziale Powoływany w drodze zarządzenia Może być jeden dla wszystkich działów kierowanych przez ministra

24. Zadania komitetu audytu • Sygnalizowanie istotnych ryzyk • Sygnalizowanie istotnych słabości kontroli zarządczej oraz proponowanie jej usprawnień • Priorytety do rocznych i strategicznych planów audytu wewnętrznego (jednostek w dziale – nie tylko ministerstwa) • Przegląd istotnych wyników audytu wewnętrznego oraz monitorowanie ich wdrożenia

25. Zadania komitetu audytu • Przegląd sprawozdań z wykonania planu audytu wewnętrznego oraz z oceny kontroli zarządczej • Monitorowanie efektywności pracy audytu wewnętrznego • Wyrażenie zgody na rozwiązanie stosunku pracy oraz zmianę warunków pracy i płacy kierowników komórek audytu wewnętrznego

26. Skład komitetu audytu Co najmniej 3 osoby, w tym: • Sekretarz lub podsekretarz stanu jako przewodniczący • 2 członków niezależnych (nie mogą być pracownikami jednostek w dziale) Regulamin komitetu audytu – nadawany przez ministra Kwalifikacje, wynagrodzenie, wymogi co do regulaminu – rozporządzenie Ministra Finansów

27. Nowe zadania komórkiaudytu w ministerstwie • Gromadzi plany audytu, sprawozdania z wykonania planów oraz inne, niezbędne dla komitetu audytu, informacje z jednostek w dziale • Przygotowuje zbiorcze informacje o istotnych ryzykach i słabościach kontroli zarządczej oraz proponowanych usprawnieniach • Zapewnia obsługę organizacyjną komitetu audytu i inne działania wspierające

28. Obowiązki sprawozdawcze • Roczne plany i sprawozdania – nie przekazywane do MF • Informacja o realizacji zadań z zakresu audytu wewnętrznego w roku poprzednim • Informacje związane z funkcjonowaniem kontroli zarządczej • Informacje i dokumenty związane z prowadzeniem audytu wewnętrznego

29. Przepisy w zakresiekwalifikacji zawodowych • Międzynarodowe certyfikaty (np. CGAP, CIA) • Uprawnienia biegłych rewidentów • Egzamin Ministerstwa Finansów w latach 2003-2006 • Studia podyplomowe + doświadczenie (co najmniej 2 lata): • tzw. asystenci audytu • Inspektorzy kontroli skarbowej

30. Przygotowano na podstawiemateriałów MNiSzW i MF • Michalina Wójcik Dyrektor Departamentu Finansowania Szkół Wyższych Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego • Sławomir Kacprzak Dyrektor Departamentu Audytu Sektora Finansów Publicznych Ministerstwo Finansów

33. Dziękuję za uwagę!