1 / 18

Bronnen van androgenen bij de vrouw

Bronnen van androgenen bij de vrouw. Ovaria Bijniercortex Plasma ← Perifere weefsels Ovaria: testosteron (T), androsteendion ( Δ 4 A) Bijniercortex: DHEA, DHEAS, Δ 4 A Perifere weefsels: DHEA→ Δ 4 A → T. Oorzaken van androgeentekort bij de vrouw.

zachery-ramos
Download Presentation

Bronnen van androgenen bij de vrouw

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Bronnen van androgenen bij de vrouw Ovaria Bijniercortex Plasma← Perifere weefsels Ovaria: testosteron (T), androsteendion (Δ4A) Bijniercortex: DHEA, DHEAS, Δ4A Perifere weefsels: DHEA→ Δ4A → T

  2. Oorzaken van androgeentekort bij de vrouw 1.Verminderde androgeenproductie In ovaria: - normale veroudering - bilaterale ovariëctomie - radiotherapie - chemotherapie GnRH-agonisttherapie In bijniercortex: - normale veroudering - primaire/secundaire bijnierschorsinsufficiëntie - bilaterale adrenalectomie In ovaria en bijniercortex: panhypofysaire insufficiëntie

  3. Illustration of the 50% parallel decrease in serum DHEA, DHEA-S, and testosterone between the ages of 21 and 40 years in healthy women

  4. Oorzaken van androgeentekort bij de vrouw (vervolg) 2. Verhoogde binding van circulerende androgenen aan SHBG → verlaagde vrije androgeenfractie: - oestrogeentherapie - (hyperthyreoïdie) 3. Gestoorde androgeenreceptorwerking: - aangeboren volledige of partiële androgeeninsensitiviteit - inname van androgeenreceptorblokkeerders: bv. cyproteronacetaat, spironolacton, flutamide

  5. Fysiologische rol van androgenen bij de vrouw • Neuropsychologisch: stemming; seksuele respons • Botmassa? • Spierkracht • Lichaamssamenstelling

  6. De vrouwelijke seksuele respons: het biopsychosociaal model (R.Basson) Oxytocine ?? Androgenen Arousal Oestrogenen motivatie voor Emotionele intimiteit + + Emotionele en fysieke tevredenheid Spontane seksuele honger (drive) Seksuele stimuli Zin in seks & verdere arousal + +

  7. Female androgen insufficiency: Princeton consensus (Fertil Steril 2002;77:660-5) • Symptomen: - verminderd welbevinden en neerslachtige stemming - blijvende onverklaarde vermoeidheid - verstoorde seksuele respons (libido) • Omdat oestrogenen ook een invloed hebben op stemming en seksuele respons, kan de diagnose alleen gesteld worden bij vrouwen met adequate oestrogenisatie • Vrije testosteronwaarde ≤ 25ste percentiel van normale waarden bij vrouwen tussen 20 en 40 jaar

  8. Is er een plaats voor androgeentherapie bij postmenopauzale vrouwen? < 1975 2004 1980-90 Testosteronpropionaat IM Testosteron in lage dosis Testosteronoenanthaat+Oestradiolvaleraat IM (PO, transdermaal) Nandrolonacetaat IM DHEA Methyltestosteron 10-25 mg PO Tibolon

  9. Effect van testosteronpreparaten op seksuele respons • Zes gecontroleerde studies sinds 1980, waarvan 3 placebo-gecontroleerd • Duur van behandeling: 3-24 maanden • Doelgroep: - vrouwen na natuurlijke / heelkundige menopauze - postmenopauzale vrouwen met verstoorde seksuele respons ondanks oestrogenen • Preparaten: testosteron IM (1), SC-implant (1), methyltestosteron PO 1,25-5 mg (3), testosteron TTS 150-300 µg • Resultaten: neutraal of gunstig effect op parameters van seksuele repons

  10. Sexual desire in surgically postmenopausal women treated with placebo, estrogens or/and testosterone Sherwin et al, Psychosomat Med 1985;47:345

  11. Nadelen van testosteronpreparaten • Acne/hirsutisme: - methyltestosteron 1,25 mg/d: toename van acne-score na 16 wk - testosteron TTS 300 µg/d: meer gezichtsdepilatie nodig na 12 wk • Lipidenprofiel: - methyltestosteron 1,25-2,5 mg: ↓ HDL-cholesterol; ↓ triglyceriden - testosteron TTS 300 µg: geen significante effecten

  12. Is er een plaats voor dehydroepiandrosteron (DHEA)? • “Nutritioneel supplement” (VS) of magistrale bereiding (BE); gepromoot als “fontaine de la jeunesse” • Gebruikelijke doses: 25-50 mg/d • Precursor-steroïd (Δ5) met zowel oestrogene als androgene effecten; liefst toedienen in monotherapie

  13. Klinische studies met DHEA

  14. Androgene effecten van tibolon • Studies: - 85 ♀ (54±5 j), 1-15 j postmenopauze, 43/85 placebo en 42/85 tibolon 2,5 mg/d, 12 md (Meeuwsen 2001, 2002) (A) - 38 ♀ >65 j, cross-over tussen placebo en tibolon 2,5 mg, 12 wk (Laan 2001) (B) • Effecten: - Milde toename van spierkracht (A): handgreepkracht +0,99 (0,1– 1,19) kg (p = 0,04) - Veranderde lichaamssamenstelling (A): Gewicht: NS Vetvrije massa: +0,85 (0,29-1,14) kg (p = 0,003) Lichaamswater: +0,78 (0,34–1,22) L (p = 0,001) - Gunstig effect op seksuele respons (B): vragenlijst en vaginale plethysmografie

  15. Baseline vaginal pulse amplitude in postmenopausal women after 3 months treatment with tibolone or placebo Laan et al, Climacteric 2001;4:34

  16. Andere neveneffecten en risico’s van tibolon • Neveneffecten: - Bloedingen: > placebo, << standaard HRT (<10 %) - Huid-haarproblemen?: seborree? • Risico’s (klinische eindpunten): - Veneuze thrombo-embolie: 0? - Lipidenprofiel: ↓ HDL-cholesterol, ↑ CRP, 0 homocysteïne → versnelde atherosclerose? - Endometriumcarcinoma? - Borstcarcinoma? MWS ↔ in vitro, preklinische en mammografie data Meer gerandomizeerde data nodig !!

  17. Besluit: androgeentherapie na de menopauze Probleem: postmenopauzale vrouw met lage stemming/ verstoorde seksuele respons ↓ Standaard-HRT (Oe+P) in lage dosis; zo onvoldoende effect Tibolon 2,5 mg/d ↓ HRT + testosteron in lage dosis ( T transdermaal > oraal)

More Related