„Być zwyciężonym i nie ulec to zwycięstwo, zwyciężyć i spocząć na laurach to klęska .”

1. Marszałek Józef Piłsudski – PatronSzkoły Podstawowej w Iłowie. Pamięć i wdzięczność w90 rocznicę Bitwy Warszawskiej „Być zwyciężonym i nie ulec to zwycięstwo, zwyciężyć i spocząć na laurach to klęska.” J. Piłsudski

2. Józef Klemens Piłsudski… Józef Klemens Piłsudski ur. 5.12.1867 w Zułowie pod Wilnem, zm. 12.05.1935 w Warszawie. Polski działacz niepodległościowy, dowódca wojskowy, polityk, Naczelnik Państwa Polskiego w latach 1918-1922 i Wódz Naczelny Armii Polskiej od 11 listopada 1918, pierwszy Marszałek Polski od 1920; dwukrotny premier Polski (1926-1928 i 1930), twórca tzw. rządów sanacyjnych w II Rzeczypospolitej wprowadzonych w 1926, w wyniku przeprowadzonego zamachu stanu.

3. Lata młodości i konspiracji (1867-1914) Z zesłania wrócił do Wilna w lipcu 1892 roku. Od razu konsekwentnie zaangażował się w działalność miejscowych socjalistów, poznał też swą przyszłą żonę – Marię z Koplewskich Juszkiewiczową, możliwe, że również Romana Dmowskiego. Po utworzeniu w listopadzie 1892 roku Polskiej Partii Socjalistycznej Piłsudski wszedł w skład sekcji litewskiej tej organizacji. Z czasem stanął konsekwentnie na gruncie PPS-owskiej koncepcji niepodległości Polski, preferując – odmiennie niż SDKPiL – stanowisko klasowe. Podobne stanowisko prezentował w 1896 roku, gdy przez sześć miesięcy przebywał w Londynie, m.in. na kongresie II Międzynarodówki. Po powrocie do Wilna kontynuował dotychczasową działalność w „Robotniku”, coraz wyraźniej też zaczęły się ujawniać jego zdolności przywódcze. Po powrocie z kolejnego wyjazdu do Londynu (1899) ożenił się z Marią Juszkiewiczową, a wkrótce państwo Piłsudscy przenieśli się do Łodzi. Ojciec (Józef Wincenty Piłsudski) był komisarzem powstania styczniowego na Żmudzi, zaś matka (Maria z Billewiczów) wywodziła się ze znakomitego rodu litewsko-polskiego. Trudności gospodarcze i pożary w majątku sprawiły, że cała rodzina przeniosła się w końcu do Wilna, gdzie przyszły marszałek uczęszczał do gimnazjum. W 1885 roku Piłsudski rozpoczął w Charkowie studia medyczne. Bardzo ważną datą w życiu młodego Piłsudskiego stał się 13 marca 1887 roku, kiedy został przypadkowo aresztowany razem z grupą spiskowców przygotowujących zamach na cara Aleksandra III. Brat przyszłego marszałka Bronisław został skazany na 15 lat katorgi na Syberii, zaś on sam na 5 lat zesłania do wschodniej Syberii.

4. Kłopoty ze zdrowiem Konflikty z parlamentem, przeciążenie pracą i specyficzny tryb życia marszałka sprawiły, że Piłsudski zaczął mieć kłopoty ze zdrowiem. W kwietniu 1928 roku przeszedł lekki atak apoplektyczny, którego skutki dość szybko się cofnęły, lecz od tego czasu polityk zaczął się szybko starzeć zewnętrznie, nieproporcjonalnie do rzeczywistego wieku, i coraz częściej zdarzały mu się niekontrolowane reakcje w kontaktach służbowych. Nie utracił co prawda trzeźwości oceny sytuacji międzynarodowej Polski, zaczął być jednak nieco anachroniczny w rozumieniu roli poszczególnych rodzajów broni na współczesnym polu walki. Dla podratowania zdrowia nadal jeździł do Druskiennik, a od 1930 roku do resztówki w Pikieliszkach, na północ od Wilna. Bywał również w Rumunii, ponadto w 1930 roku wyjechał na Maderę, a w roku 1932 do Egiptu.

5. Śmierć Józefa Piłsudskiego Ostatnie miesiące życia Piłsudskiego upłynęły w atmosferze pracy nad nową konstytucją, znacznie wzmacniającą znaczenie prezydenta w państwie. Była to tzw. konstytucja kwietniowa z 1935 roku. Piłsudski był już wtedy ciężko chory i w tym samym roku, w niedzielę 12 maja, zmarł w Belwederze na raka wątroby. Po manifestacyjnym pogrzebie jego ciało złożono w krypcie św. Leonarda w katedrze wawelskiej. Rok później na wileńskim cmentarzu na Rossie złożono w jednym grobie ekshumowane z Sugint na Litwie szczątki Marii z Billewiczów Piłsudskiej, matki marszałka, oraz urnę z jego sercem. W roku 1938 trumna ze szczątkami Józefa Piłsudskiego została przeniesiona do krypty pod Wieżą Srebrnych Dzwonów, gdzie stoi do dziś.

6. Dlaczego Piłsudski? Z okazji Święta Niepodległości oraz zbliżającej się rocznicy przywrócenia imienia Marszałka Józefa Piłsudskiego Szkole Podstawowej w Iłowie, ksiądz Jan Gałażewski Honorowy Obywatel Gminy Iłów napisał rozważania na temat postaci wielkiego Polaka w powiązaniu z historią Polski, w tym również z historią Iłowa. Przytoczę fragmenty tych rozmyślań: „Wiek XX był dla naszej Ojczyzny czasem cierpień, wojen. Był też czasem nadziei i budowania nowej rzeczywistości. Wiek ten wycisnął również na naszej gminie i parafii iłowskiej, a szczególnie na samym Iłowie niezatarte smutne piętno. Niegdyś mieliśmy rynek iłowski otoczony pięknymi budowlami o charakterystycznej, architekturze, piękny budynek remizy Straży Pożarnej i tuż przed nią pomnik bohaterów Iłowszczyzny oraz Marszałka Józefa Piłsudskiego. Działania wojenne zniszczyły większość zabudowań. Lata trzydzieste ubiegłego stulecia to czas, kiedy zacząłem chodzić do szkoły. Jako dziecko brałem udział w budowie nowego budynku szkolnego. W tych murach mamy swoje dziecięce cegiełki, bo wiele tych cegiełek naszymi dziecięcymi rękami zostało wniesione na rusztowania i mury. Trzeba pamiętać, że wtedy nie było takich dźwigów, jakie dzisiaj są używane na budowie. Wszystkie materiały budowlane wnoszone były na barkach robotników i na rękach dzieci. Wtedy jako dziecko nie rozumiałem, ale dziś po długich latach to rozumiem i wiem, jak odważni i wspaniali byli ci ludzie, którzy podjęli decyzję budowy nowej szkoły w Iłowie. Chwała wam rodzice, którzyście w wielkiej biedzie sami żyli, a pomagaliście finansowo w tym przedsięwzięciu. Chwała i cześć tym, którzy z racji stanowiska, jakie piastowali, decydowali o powstaniu nowej szkoły, a więc panu Janowi Łachecie przedwojennemu wójtowi gminy oraz kochanemu naszemu kierownikowi szkoły panu Józefowi Skwierzyńskiemu. Były to wspaniałe wzory do naśladowania. W naszych domach, w rozmowach naszych najbliższych, częstym gościem był Marszałek. Nam, dzieciom, już z tych rozmów był dobrze znany. A jeśli dodamy jeszcze i to, co w szkole mówili nam nauczyciele, to okazało się, że my, dzieci, dużo wiedzieliśmy o naszym wspaniałym Polaku, o Marszałku Józefie Piłsudskim. I byliśmy tacy dumni, że patronem naszej szkoły jest tak wielki człowiek. Również nasi rodzice, nauczyciele, mieszkańcy parafii i gminy Iłów wiedzieli, kim był i co zrobił dla Polski Marszałek Piłsudski. Wiedzieli, bo wielu z nich było na wojnie w 1920 roku i pod wodzą Marszałka Piłsudskiego zagrodzili drogę armii bolszewickiej, nie tylko do Warszawy, lecz do całej Europy. Dlatego z wielką dumą nadali imię swojego wielkiego wodza nowobudowanej szkole. Nadanie więc szkole w Iłowie imienia Marszałka było wyrazem wdzięczności tego ludu iłowskiego dla swojego wodza, który ich ocalił. Czy molo być inaczej? Trudno sobie wyobrazić.

7. Dlaczego Piłsudski? cd. Ale tym, którzy mieliby jakiekolwiek wątpliwości, chciałbym przypomnieć, że Marszałek Józef Piłsudski był nie tylko doskonałym wodzem i strategiem na polu bitwy, na polu dowodzenia, ale był przede wszystkim dobrym i niesłychanie skromnym człowiekiem, a szczególnie wielkim patriotą kochającym Polskę. Przytoczę tu niektóre wydarzenia z życia Marszałka. W 1919 roku Józef Piłsudski jako naczelnik powstałego państwa polskiego reaktywował zamknięty przez cara uniwersytet wileński, będący niegdyś ośrodkiem kultury polskiej i polskiego patriotyzmu. Marszałek na potrzeby tej uczelni przeznaczał odtąd całą swoją pensję. Innym gestem świadczącym o wielkości, a zarazem pokorze Marszałka jest to, że w momencie, kiedy parlament zaproponował Piłsudskiemu stanowisko prezydenta, Marszałek odpowiedział skromnie: moje zadanie wypełniłem, wolność Polski z moimi żołnierzami wywalczyłem, a teraz wy dobrze rządźcie Polską. A dla siebie nic nie zostawił. Miał tylko jeden szynel wojskowy, a dom w Sulejówku postawili mu jego żołnierze z własnych składek. Swego bogactwa nie miał żadnego. Jeszcze jedna refleksja i przypomnienie. Kiedy w 1920 roku sowieci zaplanowali po gruzach Warszawy opanowanie całej Europy. Radziłbym postarać się o niewielką nowelę Stefana Żeromskiego p.t. „ Na plebanii w Wyszkowie”, w której autor opisuje, jak to rząd Polski pod przewodnictwem Dzierżyńskiego, na plebanii w Wyszkowie czekał na upadek Warszawy. Warto tę nowelkę przeczytać, aby dowidzieć się, w jakich to luksusach czekał ten rząd, niby Polski rząd, na gruzy Warszawy i upadek Polski. Właśnie Piłsudski okazał się dla Sowietów bardzo niegościnny! Powiedział Bolszewikom: Nie! Dalej nie pójdziecie. Przez Polskę nie ma przejścia. To sławetne :”nie!” my Polacy nazywamy cudem nad Wisłą, a historycy stawiają w rzędzie siedmiu największych bitew świata, a Marszałka Józefa Piłsudskiego na panteonie największych wodzów świata. Takiego to Wodza, Męża Stanu nosi nasza ukochana iłowska szkoła. Do tego tak przywykliśmy, że nie potrafimy inaczej myśleć, jak tylko: Szkoła Podstawowa imienia Marszałka Józefa Piłsudskiego w Iłowie” Fragmenty rozważań o Marszałku Józefie Piłsudskim wybrała Emilia Dragan

8. Marszałek Józef Piłsudski to wielki Polak i patriota. To jemu Polacy zawdzięczają odzyskanie niepodległości w 1918 roku po 123 latach niewoli. To on 1920 roku zatrzymał i rozgromił agresorów sowieckich podczas Bitwy Warszawskiej, zwanej Cudem nad Wisłą. Społeczeństwo Iłowa doceniło i docenia ogromne zasługi Marszałka dla naszej Ojczyzny. W 1932 roku ze składek mieszkańców zbudowano w Iłowie okazały pomnik ku czci Marszałka Józefa Piłsudskiego oraz Iłowiaków poległych w walkach w 1920 roku. Pomnik usytuowano w centralnej części Iłowa – przed remizą OSP. Przed pomnikiem odbywały się uroczystości patriotyczne. Podczas II wojny światowej pomnik uległ zniszczeniu.

9. Pomnik Marszałka Piłsudskiego w Iłowie wzniesiony w 1932 r.

10. Szkoła Podstawowa w Iłowie Przed wojną Obecnie

11. Wniosek o nadanie imienia

12. Uchwała w sprawie nadania imienia

13. Patronat Prezydenta Kaczorowskiego nad uroczystością przywrócenia imienia Szkole Podstawowej w Iłowie

14. Uroczystość nadania imienia Szkole Podstawowej w Iłowie 5 grudnia 2004r.

15. Uroczystość przekazania sztandaru przez fundatora – Mariusza Ambroziaka społeczności szkolnej na ręce dyrektora szkoły - Ewy Ryfa.

16. Parada orkiestry i Kompanii Reprezentacyjnej Wojska Polskiego na ulicach Iłowa

17. Przedwojenna absolwentka szkoły Podstawowej w Iłowie – Alina Szymaniak wykonuje pieśń o Marszałku. Warta honorowa przy tablicy z wizerunkiem Marszałka Piłsudskiego w Szkole Podstawowej w Iłowie

18. Występy dzieci na uroczystości nadania imienia Szkole Podstawowej w Iłowie. Absolwent iłowskiej szkoły - prof. Jan Antoszkiewicz dziękuje za zaproszenie i składa gratulacje społeczności szkolnej.

19. Wiersz o Józefie Piłsudskim… „APEL” To już prawie wiek przeminął, Wichry dziejów przeleciały. Polak wciąż będzie wspominał Tamten czas wspaniały. Spójrz na kraj ten, bracie młody, Może hen pod lasem Nad mogiłą brzezin chłody Pieśń ojczystą szumią czasem. Może wiatr w gałęziach huczy, Ty serce otwieraj Niech się wielkich rzeczy uczy, Skarby dziejów zbieraj. Jak to jęczał kraj w niewoli, Jak to wieszcze śnili, Jak powstańcy w czarnej roli Kości swe złożyli. Aż opatrzność Polsce dała Męża z wielkim duchem. Rozkazał aby powstała, Wstrząsnęła łańcuchem. I wyruszyły Legiony Naprzeciw historii. Dokonał się czyn szalony Chwały i wiktorii. Miły bracie zamknij oczy. Szabel błysk, strzemiona dzwonią. Za Wisłą co koń wyskoczy, Nasi Bolszewików gonią. Nasyć ducha, pokrzep ciało I stań z pokoleniem. Wesprzyj Polskę zmartwychwstałą Prawym swym ramieniem. Skróć pazerne łapy śliskie, Co rwą kawał sukna święty. Wykorzeniaj chęci niskie, Niech zły chwast będzie wycięty. Z woli naszej niech wyrasta Marszałka posag dziejowy. Nad nami Królewska Łaska Świętej Panny z Częstochowy. (Karol Cieślak)

20. Hymn Szkoły Podstawowej w Iłowie I. Krótka i długa ta droga jest, Szkoła na życie daje nam chrzest, Tak umocnieni dzielnie staniemy Rozwiązać życiowy test. Ref. Wdzięczną zanućmy pieśń A Ty ją wietrze nieś, Niech sławi dziś radosny czas W miejscu, co łączy nas. Tworzymy zgodny chór, Mając Marszałka wzór. Połączmy dłonie siostra - brat, W dorosły krocząc świat. II. Męstwem i wiarą masz słabość znieść, Tak patronowi oddamy cześć, Młodość i wiosna to pieśń radosna Na twoją śpiewana cześć. Ref. Wdzięczną zanućmy pieśń…. III. My wierne dzieci iłowskich stron Na narodowy śpiewamy ton. Nasza spuścizna – honor, ojczyzna, Przeszłych pokoleń plon. Ref. Wdzięczną zanućmy pieśń…. Słowa: Karol Cieślak Muzyka: Zbigniew Kubiak

21. Odsłonięcie tablicy na obelisku – 20 sierpnia 2006 r. W roku jubileuszu 500-lecia nadania praw miejskich dla Iłowa zorganizowano uroczystość patriotyczną, podczas której odsłonięto tablicę ku czci Marszałka Józefa Piłsudskiego i Iłowiaków poległych w obronie Ojczyzny. Obelisk z tablicą znajduje się w Rynku Staromiejskim w Iłowie.

23. Uroczystość z okazji Święta Niepodległości Począwszy od 2006 r. przy obelisku Marszałka Józefa Piłsudskiego w Iłowie organizowane są uroczystości z okazji święta odzyskania niepodległości. Uroczystościom towarzyszą: apel poległych, składanie kwiatów oraz śpiewanie pieśni patriotycznych.

24. 15 sierpnia 2010 – 90 rocznica Bitwy Warszawskiej W 2010 r. przypadła 90 rocznica Bitwy Warszawskiej. Z tej okazji zorganizowano w Iłowie uroczystość patriotyczną upamiętniającą to wydarzenie.

25. Honorowy patronat Grupa Młodzieżowa PAMIĘĆ działająca przy Stowarzyszeniu na Rzecz Rozwoju Ziemi Iłowskiej objęła honorowym patronatem gminny konkurs „ Życie i działalność Marszałka Józefa Piłsudskiego”, organizowanym przez Szkołę Podstawową im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Iłowie

26. Rozstrzygnięcie konkursu

27. Nagrodzone i wyróżnione albumy w gminnym konkursie.

28. Historia ocalonego medalionu W 2010 r. Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Ziemi Iłowskiej weszło w posiadanie medalionu z wizerunkiem Marszałka Józefa Piłsudskiego, znajdującego się przed wojną w Iłowie na pomniku ku czci Marszałka. Medalion ten został uchroniony i schowany w 1939 r. przez mieszkańca Iłowa – Juliana Gajewskiego, po zniszczeniu pomnika przez Niemców. Wnuk Juliana - Mieczysław Eugeniusz Gajewski podarował ukrywany przez 70 lat medalion. Młodzież włączy się w prace prowadzące do wzniesienia pomnika na wzór przedwojennego , znajdującego się przed remizą straży pożarnej w Iłowie.

29. Prezentację wykonała Grupa Młodzieżowa PAMIĘĆ Działająca przy Stowarzyszeniu na Rzecz Rozwoju Ziemi Iłowskiej w ramach programu: MY DLA REGIONU Opiekun grupy: Wanda Dragan