İmalat Planlama ve Kontrol Sistemi (İPKS)

1. İmalat Planlama ve Kontrol Sistemi (İPKS) • İPKS; Makine,malzeme,insan ve üreticileri içeren imalat sürecinin planlanması ve kontrol edilmesi süreci • Pazarın gereklerini karşılayacak şekilde tasarlanıp, müşterilerle ilişkiyi sağlama yeteneğine sahip olmalı

2. Planlama ve Kontrol Sistemleri: Amaç • Bireysel-örgütsel gereksinimlerin karşılanması • en az maliyetle gerçekleştirilmesi • işgücü,makine, hammadde, ara girdi gibi kaynakların üretimi geciktirmeyecek şekilde zamanında sağlanması • Planlama için bilgisayar destekli etkin,bilimsel yöntemlerin geliştirilmesi • En Güncel 2 İPK felsefesi!: MRPII ve JIT

3. İPKS’nin Temel İşlevleri • Kapasite ve pazarda ortaya çıkabilecek gereksinimler için elverişli bir ortam hazırlanması • Önceden kestirilmesi zor olan durumlara ilişkin (dinamik bir çevrede) müşteri taleplerini karşılamak: Dolayısıyla uzun dönemli müşteri ilişkilerine girilmesini sağlayıcı iletişim bağının kurulması

4. İPKS’nin Temel İşlevleri • Malzeme planı hazırlanarak üretimde kullanılacak malzeme miktarının zamanında ulaşmasını sağlamak • Techizat ve benzeri araç-gerecin uygun olup olmadığının ortaya konulması • Envanter (hammade, yarıürün, nihai ürün) kontrolunun yapılması, uygun yerlerde depolanması • İşgücü, müşteri, tedarikçi kayıtlarının tutulması

5. İPKS’nin Temel İşlevleri • Üretim etkinliklerinin şematik olarak programlanması, böylece insan ve makinelerin doğru şekilde çalışması • İmalat işlemlerinde; fiziki, finansman ve diğer fonksiyonlarla ilgili ortaya çıkabilecek değişiklikler konusunda yöneticilere bilgi sağlamak

6. Kaynak Planlama Üretim Planlama Talep Yönetimi Ana Üretim Programı Kısım A Ayrıntılı Kapasite Planlama Ayrıntılı Malzeme Planlama Kapasite ve Malzeme Planlama Kısım B Atölye Sistemi Satış Sistemi Kısım C Genel İmalat Planlama ve Kontrol Sistem Şeması

7. Kısım A:Stratejik Düzey • Üst düzey yönetim ile ilgili işlemleri içerir. • İPK için şirketin amaçlarının belirlendiği aşama • 4 bileşen içerir:

8. Kısım A: Talep Yönetimi • Müşteri ürün taleplerinin önceden kestirilmesi (satış kestirimleri), • Sipariş girişleri, Sipariş taahhütleri (sipariş kontrolü), • Şirketler ve yerleşimler arası talebin dengelenmesi ile • Talebin etkilediği işletmenin tüm etkinliklerinin eşgüdümlenmesi işlemini içerir.

9. Kısım A: Üretim Planlaması • Şirketin stratejik planına üretim girdi değeri sağlar ve aynı planda imalatın rolünü belirler. • Üretimin planlandığı gibi gerçekleştirilmesini kontrol eder.

10. Kısım A: Ana Üretim Programı • Ürün imalat seçenekleri ve nihai ürünlerin neler olacağı belirlenir. • Üretim planının toplam değerlerini girdi olarak alır. • Nihai ürünlerin tümü için miktar ve tarih bilgilerini içerir.

11. Kısım A: Kaynak Planlama (Arz Yönetimi) • Şimdi ve gelecekteki ürünü üretmek için gerekli kapasiteyi sağlar. • Kısa vadede makine ve işgücü tedariki • ÜP,AÜP,MRPI,atölye,satış sistem kontrolü • Uzun vadede büyük inşaat, yatırımlar v.b anlamındadır. • İmalat planlama ve kapasite arasındaki dengenin sağlanması için bir temel oluşturur.

12. Kısım B:Taktik Düzey • Ayrıntılı malzeme ve kapasite planlamasını gerçekleştirmek için gerekli sistemler kümesidir. • AÜP ile ayrıntılı malzeme planlama doğrudan ilişkilidir. • Ürün üretimi için az sayıda üretim aşamasına sahip firmalar bu planları geliştirmek için üretim oranları tanımlayabilirler. • Çok değişik ürünler üreten çok aşamalı süreçlere sahip firmalarda ayrıntılı malzeme planlama MRP (Malzeme Gereksinim Planlama) adı verilen bir tanımsal yöntem kullanılarak gerçekleştirilebilir.

13. MRP • AÜP bağlı olarak hammadde ve ara girdilerin sağlanması ve parçaların üretimine ilişkin başlama ve tamamlama tarihlerinin programlanması işlemini yerine getirir. • Hammadde ve yarı ürünlere ilişkin zamana bağlı (zaman evreli) planlar hazırlanmasını sağlayabilir • Bu malzeme planı tüm yarı ürünlerin üretimi için gerekli makine ve emek miktarını hesaplamak için ayrıntılı kapasite planlama sisteminde kullanılabilir.

14. Kısım C: İşlemsel Düzey • Sistemin uygulanmasına ilişkindir. • Atölye kontrol sistemleri; her bir iş merkezine ilişkin mağaza sipariş önceliklerini düzenler (öncelik sıralaması). • JIT de tolye kontrol sistemi kullanımı gerekmez.Üretim oranları yaklaşımı yeterli. • Satınalma Sistemleri; gerçekleşen planlanan satınalma işlemleri konusunda ayrıntılı planlama bilgileri sağlar.

15. JIT (Just in Time) • Toyota’da geliştirildi. • Büyük ölçekli yığın imalat yapan tekrarlı imalat sürecine sahip ya da band sistemli işletmeler için uygun • Temel amaçlar • Malzeme akışının sağlanmasında bir sonraki aşamanın gereksinimlerini zamanında karşılamak • Minimum üretim zamanı, her türlü çalışma kaybını önlemek • Üretilen ürünlerin alıcının ihtiyacı olduğunda eline geçmesini sağlamak • Üretimin hedeflenen zamanda yetiştirilmesini sağlamak

16. JIT (tam zamanında)Temel Amaçlar • Her aşamada stok düzeylerini en küçüklemek (emniyet) • Yalnız ihtiyaç duyulanları ihtiyaç kadar üretmek • Taşıma bekleme zamanlarını en aza indirmek, akımı hızlandırmak, geliş zamanını azaltmak • Ürün çeşitliliği kalite artışı sağlamak • Tüm bunlar için tedarikçilerle güçlü ilişkiler kurmak • Sıfır Hata, • 5S, tertip,düzen,temizlik,disiplin,şeffaf

17. MRP II (Üretim kaynak Planlama • ABD 1975’li yıllarda geliştirildi. • Müşteri, servis,stok kontrol modelleri ile imalat plan, program ve kontrol yaklaşımlarını ve bunlarailişkin bilgisayar yazılımlarını birleştirdiler. • Üretim,satış,tedarik,kaynak, gibi yalnız fiziksel değil finans gibi parasal... tüm sistemin planlanmasını kapsar.

18. Planlama ve Uygulama Aşamasına Ayrılmış MPRII Şeması

19. JIT, MRP II rakip yaklaşımlar; bazı düşünürlere göre ;)! • Planlama ve uygulama aşamasının kritik bağlantısı MRP I fonksiyonudur. • MRP II bir planlama stratejisi • JIT bir uygulama stratejisi • MRP I; JIT ve MRP II bağlantısını gerçekleştirir.

20. Hangi İPK Yöntemi • İPK işlemleri; firmaların ara ve nihai amaçlarını gerçekleştirmek için yapılır. • Değişik imalat süreçleri değişik İPK sistem tasarımlarını ortaya çıkarır. • İPK sistemi çerçevesinde kullanılan yöntemler de imalat sürecine bağlı olarak değişebilir. • Genel olarak imalatı 1-2 gün süren ürünler T-Radyo için JIT • 1-2 haftada yapılabilenler (oto) için MRP • imalatı aylarca sürenler (uçak,bina) için PERT-CPM yöntemleri kullanılması uygun olabilir.

21. İmalat Planlama ve Kontrol Sistemi çerçevesinde Kapasite Planlama

22. İPKS UYGULAMA: İtme -Çekme • MRP • İtme • JİT • Çekme (Yalın Üretim, Çevik Üretim) • Üretim oranları( tüm hücrelerde eşit)

23. Alt Konular • Stratejik Planlama (makale) • MRP I ( makale ksezen, örnek) • Atolyede tezgahlara iş atama, Üretim programı hazırlama (MRP bazlı), Çizelgeleme, (makale ) • Akışların çizelgelenmesi(bilgi, malzeme, para, dokuman)SAP,Visio... • Bütçeleme (proje,haftalık,aylık,3 aylık,6 aylık, yıllık, 2 yıllık,4yıllık), Nakit yönetimi. • Satış Sistem Yönetimi ve Müşteri Odaklılık • Tahmin(Uygulama) • Kalite Yönetimi(iso16000) • Tedarik zinciri Yönetimi: Planlamanın yeni kapsamı: Uç optimizasyon, vergi yönetimi • Zincirin değersiz halkaları ve iyileştirme (makale) • Kapasite planlama (makale,makale,) • Benzetim