Zorginnovatie in welzijn Koen Hermans LUCAS, Centrum voor zorgonderzoek en consultancy

1. Zorginnovatie in welzijn Koen Hermans LUCAS, Centrum voor zorgonderzoek en consultancy

2. Zorginnovatie in Welzijn is een project van het Vlaams Welzijnsverbond in samenwerking met Zorgnet Vlaanderen, Lucas, Cera en Weliswaar.

3. Aanpak project ‘Zorginnovatie in welzijn • Focus op welzijnsvoorzieningen • Intersectorale aanpak • Wetenschappelijke onderbouw • Innovatiemethodiek • 4-daagse begeleiding van 6 voorzieningen ahv methodiek • Vormingsprogramma voor teamverantwoordelijken en staf in ontwikkeling •  Praktijkboek ‘Zet je licht op groen voor zorginnovatie’

4. Innovatie als zaligmakend ? • Samenleving in verandering • Nieuwe vragen en groeiende zorgbehoeften • Technologische ontwikkelingen • Overheidsfinanciën onder druk: meer doen met dezelfde middelen • ‘Vergrijzing’ van personeel in de zorg • Vermaatschappelijking van de zorg •  Innovatie lijkt wenselijk en noodzakelijk •  Innovatie als wondermiddel?

5. Wat is (zorg)innovatie? • Technologische innovatie • Marktinnovatie • Productinnovatie • Procesinnovatie of sociale innovatie • Zorginnovatie = innovatie in de primaire zorgprocessen • Nieuwe doelgroepen • Nieuwe vormen van zorg • Nieuw gebruik van technologie • Ten goede van en vooral ook met de gebruiker • Niet enkel radicale innovatie : nieuw voor organisatie of doelgroep

6. Verspreiden van innovaties: was Rogers (1962) right?

7. Factoren die verspreiding versnellen • Betrokkenen zijn overtuigd van het voordeel • Innovatie sluit aan op huidig gedrag • Eenvoudig te gebruiken • Betrokkene moet innovatie kunnen uitproberen • Gebruik is zichtbaar voor anderen

8. De omgekeerde beweging: klaar om te veranderen/innoveren? • “Readiness to change” (Weiner et al., 2008): • Bereidheid om te veranderen (WILLEN) • Capaciteit om te veranderen (KUNNEN)

9. De wil om te veranderen/innoveren • Waarom veranderen mensen ? • Omdat ze het willen, omdat ze geen keuze hebben of omdat ze zich verplicht voelen • Hulpverlening: eerste motief is het meest duurzaam • Niet enkel bij directie maar in alle geledingen • Hulpverleners moeten innovatie realiseren • Belang van een ‘innovatiecultuur’ of innovatiedynamiek • Zoeken naar een wervend perspectief • Toon hoe innovatie meerwaarde betekent voor gebruiker •  Praktijkboek ‘Zet je licht op groen voor zorginnovatie’

10. Prioritaire uitdagingen: 500 welzijnswerkers

11. 7 voorzieningen werden geïnitieerd in methodiek • Innovatiedag als startdag om dynamiek op gang te brengen • Mivalti vzw in Tielt • “dat er heel veel enthousiaste, goede ideeën leven! Dat het brainstormen en deze manier van werken tot HEEL VEEL resultaten kan leiden in zo’n korte periode” • Vzw Onze Kinderen in Roeselare • “Door de opbouw van de dag werd de betrokkenheid groter. Aanvankelijk was m’n betrokkenheid eerder laag. Het besef dat iedereen zal nodig zijn om dit gestalte te geven is er nu”.

12. Willen maar niet kunnen? • Belang van innovatieve capaciteit: • Leiderschap • Visionair • Ondernemer • Leider: faciliteren, communiceren en participeren • Teamwerking • Netwerken • Ga in je voorziening aan de slag met de innovatiemeter

13. Innovatieparadoxen overstijgen • Paradox 1: • werken aan randvoorwaarden  weinig motiverend • werken aan concrete innovaties: wordt bemoeilijkt als randvoorwaarden niet voldaan zijn • hoe beide combineren: focus op meerwaarde voor gebruiker • Paradox 2: • Innovatie kan maar één keer gebeuren • Overnemen van innovatie = ‘heruitvinding’ • Creëer innovatiedynamiek door praktijkwerkers te betrekken • Paradox 3: • Nieuwe zorgverlening, maar ook gebruikers veranderen niet zo snel ? • Zet in op gebruikersparticipatie: betrek gebruikers in het innovatieproces

14. Volgende stap in het project • Mensen leren op verschillende wijzen: doeners, denkers… • Praktijkboek vertalen naar vormingsprogramma • Samen met partners : VOCA Training en Consult en Sociale School Heverlee • Houd onze website in de gaten voor meer info of abonneer u op onze nieuwsbrief