Propozycja legislacyjna Rzecznika Ubezpieczonych w odniesieniu do rzeczoznawców samochodowych

1. Propozycja legislacyjna Rzecznika Ubezpieczonych w odniesieniu do rzeczoznawców samochodowych Bartłomiej Chmielowiec Wydział Prawny Biura Rzecznika Ubezpieczonych

2. nowego uregulowania zawodu rzeczoznawcy samochodowego; wprowadzenia do polskiego modelu procesu likwidacji szkód komunikacyjnych rozwiązań dających poszkodowanemu możliwość skorzystania z usług niezależnego eksperta oraz obowiązku pokrywania przez zakłady ubezpieczeń kosztów ponownych „weryfikacyjnych opinii” rzeczoznawców samochodowych. Zaproponowane rozwiązania dotyczą dwóch zagadnień:

3. Geneza propozycji zmian dotyczących zawodu rzeczoznawcy samochodowego: • wzrastająca rola rzeczoznawcy samochodowego w trakcie postępowań odszkodowawczych prowadzonych przez zakłady ubezpieczeń; • znaczenie opinii rzeczoznawców samochodowych w procesach cywilnych oraz karnych; • konieczność dostosowania unormowań prawnych do rozwoju rzeczoznawstwa i wykonywanych w jego ramach czynności

4. Główne cele zmian w zakresie nowego uregulowania zawodu rzeczoznawcy samochodowego: • podniesienie rangi zawodu rzeczoznawcy samochodowego; • zobiektywizowanie opinii wydawanych przez rzeczoznawców; • spowodowanie, iż osoby zajmujące się rzeczoznawstwem samochodowym będą wybitnej klasy specjalistami, których cechować będzie obiektywizm, szczególna staranność, etyka, bezstronność oraz wysokie standardy w prowadzonych badaniach i formułowanych ocenach.

5. Propozycja zmian w ustawie Prawo o ruchu drogowym w szczególności zakłada, iż: • rzeczoznawstwo samochodowe jest działalnością zawodową wykonywaną przez rzeczoznawców samochodowych; • rzeczoznawcą samochodowym może być tylko osoba fizyczna posiadająca uprawnienia zawodowe i została wpisana do centralnego rejestru rzeczoznawców samochodowych prowadzonego przez ministra właściwego do spraw transportu; • uprawnienia rzeczoznawcy samochodowego nadaje się osobie, która będzie spełniała określone w ustawie wymagania.

6. Propozycja zmian w ustawie Prawo o ruchu drogowym w szczególności zakłada, iż: • tytuł zawodowy „rzeczoznawcy samochodowego” podlega ochronie prawnej; • biegłych sądowych powołuje się spośród osób posiadających tytuł zawodowy „rzeczoznawcy samochodowego”; • rzeczoznawca samochodowy podlegałby obowiązkowemu ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej; • rzeczoznawcy samochodowi mieliby obowiązek stałego doskonalenia kwalifikacji zawodowych oraz wykonywania swoich obowiązków zgodnie z przepisami prawa, standardami zawodowymi oraz zasadami etyki; • rzeczoznawcy samochodowi ponosiliby odpowiedzialność zawodową za niewypełnianie lub niewłaściwe wypełnianie obowiązków określonych ustawą.

7. Geneza propozycji zmian zapisów w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK: • brak możliwości po stronie konsumenta, potwierdzenia prawidłowości wycen sporządzonych przez zakłady ubezpieczeń; • poprawienie pozycji poszkodowanego w procesie likwidacji szkody w ramach obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, z wykorzystaniem rzeczoznawstwa samochodowego; • wytyczne płynące z orzecznictwa Sądu Najwyższego: • „Odszkodowanie przysługujące z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów może – stosownie do okoliczności sprawy – obejmować także koszty ekspertyzy wykonanej na zlecenie poszkodowanego” (orzeczenie SN z dnia 18 maja 2004 roku, sygn. akt III CZP 24/04, OSNC 2005/7-8/117);

8. krok w kierunku umożliwienia realnego skorzystania przez poszkodowanego z systemu niezależnej wyceny szkody w sytuacji zastrzeżeń związanych z ustaleniami dokonanymi przez zakłady ubezpieczeń; obowiązek pokrywania przez zakłady ubezpieczeń kosztów „weryfikacyjnych opinii” niezależnych rzeczoznawców samochodowych. Główne cele zmian w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych UFG i PBUK:

9. Dodaje się art. 36b w brzmieniu: Odszkodowanie przysługujące z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje także koszty ekspertyzy rzeczoznawcy samochodowego wykonanej na zlecenie poszkodowanego, jeżeli wycena wartości pojazdu mechanicznego przed zdarzeniem, wartości jego pozostałości po szkodzie bądź też kosztów naprawy, określona w tej ekspertyzie różni się o więcej niż 10% w stosunku do ustaleń dokonanych przez zakład ubezpieczeń. Odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1 obejmuje także koszty ekspertyzy rzeczoznawcy samochodowego wykonanej na zlecenie poszkodowanego, jeżeli jej wykonanie było istotne dla ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń lub jeżeli miało wpływ na zmianę stanowiska zakładu ubezpieczeń. Ciężar dowodu wykazania nieprawidłowości ustaleń dokonanych w ekspertyzach, o których mowa w ust. 1 i 2, spoczywa na zakł. ubezpieczeń. Propozycja dodania art. 36b w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK:

10. Art.. 13 otrzymuje brzmienie: „Zakład Ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie lub świadczenie z tytułu ubezpieczenia obowiązkowego na podstawie uznania roszczenia uprawnionego z umowy ubezpieczenia w wyniku ustaleń, zawartej z nim ugody, wyceny sporządzonej przez rzeczoznawcę samochodowego, o której mowa w art. 36b lub prawomocnego orzeczenia sądu.” Propozycja nowego brzmienia art. 13 w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych UFG i PBUK:

11. Dziękuję za uwagę i zapraszam na stronę: www.rzu.gov.pl