Pedagogika ogólna

1. Pedagogika ogólna

2. Pedagogika Gestalt

3. Fundamenty pedagogiki Gestalt • Edukacja przez „stapianie się” • Zajęcia interakcyjne skoncentrowane na temacie • Agogika integracyjna • Pedagogika wychodząca od pedagoga

4. Cele pedagogiki Gestalt • Wprowadzenie jednostki do kształtowania własnych umiejętności, • Poznanie własnych potrzeb i zainteresowań, ich dalsze rozwijanie, • Dostrzeganie szans poszerzania potencjału działań i przeżyć, • Samostanowienie z jednoczesną świadomością więzi społecznych, • Przyczynianie się do autonomii osoby, • Doskonalenie zdolności doznawania i postrzegania, • Zdolność rozpoznawania oczekiwań i gotowość odpowiadających im zachowań

5. Rola wychowawcy • Uświadomienie sobie celów, a dopiero potem określenie, jakimi metodami można je osiągnąć • Budowanie relacji opartych na intersubiektywności • Odstąpienie od jednostronnego przekazywania wiedzy • Hasło „Ja zapraszam do uczenia się” • Okazywanie uczuć i przejawianie postawy zaufania i równouprawnienia

6. Zasady wychowawcy • Zasada pierwszeństwa relacji uczeń – nauczyciel • Zasada tworzenia horyzontalnych sytuacji nauczania i uczenia się • Zasada zajmowania się jednością ciała, psychiki i duszy • Zasada uczynienia punktem wyjścia do zajęć tego, co w danym momencie angażuje uczniów • Zasada zajmowania się jednością indywiduum – środowisko • Zasada uczenia się przez przeżywanie i działanie

7. Propozycje „Gestaltystów”

8. Krytyka • Brak jasnych definicji zjawisk i procesów • Zbytnia koncentracja na emocjach, na tym co tu i teraz – niedostateczne docenianie tego, co było lub będzie • Niedostateczna liczba / a nawet brak / instytucji przygotowujących do nabywania licencjonowanych kompetencji • Niedostatek literatury i badań w zakresie terapii Gestalt

9. Antypedagogika

10. Geneza antypedagogiki • Artykuł „Antypsychiatria czy antypedagogika” (H. Kupffer, 1974) • Odwołanie się do antropologicznych tez M. Mead na temat możliwości rozwiązania konfliktów międzypokoleniowych • Wojna między pokoleniami wynika z intencjonalnych oddziaływań wychowawczych, jakie generują dorośli – pedagogika rodzi patologie

11. Istota antypedagogiki • Teorie wychowania są nieudowodnionymi hipotezami, spekulacjami • Całkowita rezygnacja z wychowywania innych • Ujawnienie braków, wręcz „nędzy” pedagogiki • Dorośli nie powinni odgrywać żadnej roli w wychowywaniu młodego pokolenia • Negacja konkretnej tradycji praktyki wychowawczej • Negacja zinstytucjonalizowanego systemu kształcenia • Negacja pedagogicznych teorii, ich podstaw i rozwoju

12. Postpedagogika • Forma kultury, w której dotychczasowym jej wzorcom post i kofiguratywnym przeciwstawia się wolna od wychowania praktyka i filozofia życia

13. Krytyka • Antypedagogika niesłusznie utożsamia wychowanie z „urabianiem” – obecnie wychowanie polega na dialogu, wyzwalaniu, wspieraniu • Wyobrażenie o wyzwoleniu od wychowania jest idealistyczną iluzją • Błędne jest zakwestionowanie sekwencji rozwojowych przez przypisanie szczytu dorosłości dziecku • Sytuacje potencjalnie rozwojowe w dzieciństwie wymagają ingerencji zewnętrznej (tzw. kryzysy rozwojowe)

14. Pedagogika [w] ponowoczesności

15. Postmodernizm • Zanik podziału na kulturę wysoką i niską • Ambiwalencja • Relatywizm wartości • Wieloznaczność • Fragmentaryczność, epizodyczność • Niepewność, nieprzewidywalność • Zmienność • Młodość, sprawność, piękno

16. Wychowanie w postmodernizmie • Zrywa się z poszukiwaniem optymalnego wychowania • Brak autorytetu i apelowania do posłuszeństwa • Brak apelowania do przestrzegania norm • Brak wzorców postępowania • DOBROWOLNOŚĆ • Pedagog nie może założyć, że określone działania doprowadzą do pożądanych celów • Prawo do wolności i samorealizacji

17. Reforma edukacji • Przywrócić rangę kultury popularnej • Przyznać jednostkom prawa do odpowiedzialności za wybór sposobu życia • Pozbawić władzy dyskurs konsumpcji • Doświadczać wielu dostępnych wrażeń i sposobów poszukiwania ekspresji • Zaaprobować uczenie się w codzienności (a nie w systemie oficjalnym)

18. System kształcenia • Demonopolizacja – wielość instytucji edukacyjnych • Wielość ofert edukacyjnych • Nowe przedmioty i treści kształcenia • Eksponowanie podmiotu – indywidualizacja • Twórcze metody nauczania i uczenia się

19. Bibliografia • Hejnicka – Bezwińska T., Pedagogika ogólna, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008. • Szkudlarek T., Śliwerski B., Wyzwania pedagogiki krytycznej i antypedagogiki, Impuls, Kraków 2000. • Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Impuls, Kraków 1998.