PRAWNE ASPEKTY ŁĄCZENIA POWIATÓW

1. PRAWNE ASPEKTY ŁĄCZENIA POWIATÓW KANCELARIA PRAWNICZA A.S. KWIETNIOWSCY

2. USTAWA z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną. Art. 1. Ustawa określa zasady i tryb wprowadzenia w życie ustaw: 1) z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. Nr 91, poz. 576), 2) z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie (Dz. U. Nr 91, poz. 577), 3) z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. Nr 91, poz. 578), 4) z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz. U. Nr 96, poz. 603 i Nr 104, poz. 656), zwanej dalej "ustawą o podziale terytorialnym", 5) z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa (Dz. U. Nr 106, poz. 668), zwanej dalej "ustawą kompetencyjną".

3. USTAWA z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym. tekst pierwotny Dz.U.1990.16.95 Art. 4. 1. Tworzenie, łączenie i znoszenie gmin, ustalanie ich granic i nazw oraz siedzib władz następuje w drodze rozporządzenia Rady Ministrów, po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami. 2. Przy tworzeniu, łączeniu, znoszeniu gmin i ustalaniu ich granic należy dążyć do tego, aby gmina obejmowała obszar możliwie jednorodny ze względu na układ osadniczy i przestrzenny oraz więzi społeczne i gospodarcze zapewniające zdolność wykonywania zadań publicznych. 3. Nadanie gminie statusu miasta następuje w drodze rozporządzenia Rady Ministrów.

4. USTAWA z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym tekst pierwotny Dz.U.1998.91.578 Art. 3. 1. Powiat jako jednostka zasadniczego podziału terytorialnego obejmuje całe obszary graniczących ze sobą gmin albo cały obszar miasta na prawach powiatu. Przy tworzeniu, łączeniu, podziale, znoszeniu powiatów i ustalaniu ich granic należy dążyć do tego, aby powiat obejmował obszar możliwie jednorodny ze względu na układ osadniczy i przestrzenny oraz więzi społeczne i gospodarcze, zapewniające zdolność wykonywania zadań publicznych. 2. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, tworzy, łączy, dzieli i znosi powiaty, po zasięgnięciu opinii zainteresowanych rad gmin, rad powiatów i sejmików województw. 3. Rozporządzenie, o którym mowa w ust. 2, określa gminy wchodzące w skład powiatów oraz nazwy powiatów i siedziby ich władz. 4. Rada Ministrów ustala, w drodze rozporządzenia, zasady i tryb postępowania przy składaniu wniosków w sprawach tworzenia, łączenia, podziału i znoszenia powiatów oraz określania ich granic.

5. USTAWA z dnia 11 kwietnia 2001 r. o zmianie ustaw: o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym, o samorządzie województwa, o administracji rządowej w województwie oraz o zmianie niektórych innych ustaw. (Dz. U. z dnia 15 maja 2001 r.)

6. ŁĄCZENIE POWIATÓW

7. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia: 1) tworzy, łączy, dzieli i znosi powiaty oraz ustala ich granice; 2) ustala i zmienia nazwy powiatów oraz siedziby ich władz.

8. Ustalenie granic powiatu następuje poprzez wskazanie gmin wchodzących w skład powiatu, a zmiana jego granic dokonywana jest w sposób zapewniający powiatowi terytorium możliwie jednorodne ze względu na układ osadniczy i przestrzenny, uwzględniający więzi społeczne, gospodarcze i kulturowe oraz zapewniający zdolność wykonywania zadań publicznych.

9. Przez łączenie powiatów należy również rozumieć połączenie miasta na prawach powiatu z powiatem mającym siedzibę władz w tym mieście. Z dniem połączenia wygasają prawa powiatu posiadane dotychczas przez miasto.

10. Rozporządzenie może być wydane także na wniosek zainteresowanej rady powiatu, rady miasta na prawach powiatu lub rady gminy.

11. TRYBY POŁĄCZENIA

12. POŁĄCZENIE Z URZĘDU Wydanie rozporządzenia w przedmiocie połączenia powiatów wymaga zasięgnięcia przez ministra właściwego do spraw administracji publicznej opinii zainteresowanych rad powiatów albo rady miasta na prawach powiatu i rady powiatu - poprzedzonych przeprowadzeniem przez te rady konsultacji z mieszkańcami, a w przypadku zmian granic powiatów naruszających granice województw - dodatkowo opinii odpowiednich sejmików województw. Minister właściwy do spraw administracji publicznej może wystąpić także o opinie zainteresowanych rad gmin; w tym przypadku nie jest konieczne przeprowadzenie konsultacji z mieszkańcami gminy.

13. POŁACZENIE NA WNIOSEK Wydanie rozporządzenia w sprawie połączenia powiatów, na wniosek odpowiednio rady powiatu, rady miasta na prawach powiatu lub rady gminy wymaga: 1) wniosku rady powiatu, rady miasta na prawach powiatu lub rady gminy poprzedzonego przeprowadzeniem przez tę radę konsultacji z mieszkańcami, wraz z uzasadnieniem oraz niezbędnymi dokumentami, mapami i informacjami potwierdzającymi zasadność wniosku; 2) opinii odpowiednio rad powiatów lub rady miasta na prawach powiatu objętych wnioskiem, poprzedzonych przeprowadzeniem przez te rady konsultacji z mieszkańcami, a w przypadku zmiany granic powiatu naruszającej granice województw - opinii sejmików województw; 3) opinii rad gmin, których dotyczy wniosek; 4) opinii wojewody właściwego dla powiatu lub miasta na prawach powiatu objętego wnioskiem.

14. KONSULTACJE

15. W przypadkach przewidzianych ustawą oraz w innych sprawach ważnych dla powiatu mogą być przeprowadzane na jego terytorium konsultacje z mieszkańcami powiatu. Zasady i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami powiatu określa uchwała rady powiatu.

16. POŁĄCZENIE OBLIGATORYJNE

17. W przypadku uzyskania zgody na połączenie miasta na prawach powiatu z powiatem mającym siedzibę władz w tym mieście lub utworzenie powiatu, w którego skład wejdzie dotychczasowe miasto na prawach powiatu, wyrażonej we wniosku lub opinii rady powiatu lub rady miasta na prawach powiatu oraz w wyniku przeprowadzonych przez te rady konsultacji z mieszkańcami, Rada Ministrów obowiązana jest dokonać tego połączenia lub utworzenia powiatu, w drodze rozporządzenia

18. ZGODNOŚĆ Z KONSTYTUCJĄ RP

19. WyrokTrybunału Konstytucyjnego z dnia 8 kwietnia 2009 r. Sygn. K 37/06 Art. 4 ust. 1-3, art. 4a i art. 4b ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym są zgodne: a) z art. 163 i art. 165 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Art. 3 ust. 1-3, art. 3a i art. 3b ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym są zgodne: a) z art. 163 i art. 165 ust. 2 Konstytucji,

20. KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. Art. 163. Samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych. Art. 165. 1. Jednostki samorządu terytorialnego mają osobowość prawną. Przysługują im prawo własności i inne prawa majątkowe. 2. Samodzielność jednostek samorządu terytorialnego podlega ochronie sądowej.

21. SZCZEGÓŁOWY TRYB SKŁADANIA WNIOSKÓW (rozporządzenie wykonawcze)

22. ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 9 sierpnia 2001 r. w sprawie trybu postępowania przy składaniu wniosków dotyczących tworzenia, łączenia, dzielenia, znoszenia i ustalania granic powiatów oraz ustalania i zmiany nazw powiatów i siedzib ich władz oraz dokumentów wymaganych w tych sprawach

23. Rada powiatu, rada miasta na prawach powiatu lub rada gminy, składają wnioski w sprawie połączenia do ministra właściwego do spraw administracji publicznej, za pośrednictwem wojewody właściwego ze względu na siedzibę wnioskodawcy, w terminie do dnia 31 marca. .

24. W sprawach tworzenia, łączenia, dzielenia, znoszenia oraz ustalania granic powiatów wniosek powinien zawierać informacje obejmujące: 1) treść proponowanej zmiany wraz z uzasadnieniem; 2) stanowisko wnioskodawcy dotyczące spełnienia przesłanek, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy; 3) podstawowe dane statystyczne dotyczące liczby ludności i powierzchni terenu, którego wniosek dotyczy; 4) określenie szacunkowych kosztów jednorazowych i stałych wprowadzenia proponowanej zmiany; 5) określenie szacunkowych planów dochodów i wydatków w następnym roku budżetowym powiatów objętych proponowanymi zmianami, a w przypadku utworzenia powiatu - także tego powiatu; 6) wyniki konsultacji z mieszkańcami uwzględniające liczbę osób uprawnionych do głosowania, liczbę osób, które wzięły udział w konsultacjach, oraz liczbę oddanych głosów popierających, przeciwnych i wstrzymujących się. 2. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, należy dołączyć następujące dokumenty: 1) uchwałę wnioskodawcy w sprawie przeprowadzenia konsultacji z mieszkańcami; 2) uchwały organów stanowiących zainteresowanych jednostek samorządu terytorialnego zawierające opinie, o których mowa w art. 3b ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy, wraz z wynikami konsultacji z mieszkańcami lub informacje o przyczynach ich braku; 3) mapę topograficzną w skali 1:25 000 lub 1:50 000 z zaznaczeniem obecnych granic powiatów objętych wnioskiem i siedzib ich władz oraz proponowanych zmian; 4) wypis z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy lub gmin objętych wnioskiem uwzględniający wiodącą funkcję, infrastrukturę techniczną, społeczną, układ komunikacyjny oraz sposób zagospodarowania terenu; 5) inne dokumenty mogące mieć wpływ na rozpatrzenie wniosku.

25. Właściwy wojewoda, nie później niż w ciągu 30 dni od dnia otrzymania wniosku, przekazuje go wraz ze swoją opinią, a w przypadkach gdy wniosek obejmuje zmianę granic powiatu naruszającą granice województwa, także z opinią odpowiedniego wojewody, ministrowi właściwemu do spraw administracji publicznej.

26. Wnioski są rozpatrywane w ciągu roku od dnia złożenia wniosku, nie później jednak niż do dnia 31 lipca roku poprzedzającego rok budżetowy, w którym ma nastąpić zmiana.

27. Zmiany wynikające z rozporządzenia Rady Ministrów w przedmiocie połączenia (gmin, powiatów) następują z dniem 1 stycznia.

28. PROJEKT ZMIAN

29. Projekt z 4 listopada 2013 r. USTAWA z dnia ………………………… o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw Projekt ustawy stanowi realizację założeń przyjętych przez Radę Ministrów w dniu 11 czerwca 2013 r. Celem projektowanej regulacji jest poprawa funkcjonowania i organizacji wykonywania zadań publicznych przez jednostki samorządu terytorialnego (własnych i zleconych). Wskazane powyżej cele projektu realizują przepisy zawarte się w kilku grupach tematycznych, w tym:

30. Ułatwienie współpracy jednostek samorządu terytorialnego. Zwiększenie zachęt do dobrowolnego łączenia jednostek samorządu terytorialnego.

31. USTAWA z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego Art. 41. 1. Dla gminy powstałej w wyniku połączenia dwóch lub więcej gmin, w drodze zgodnych uchwał, wskaźnik udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, określony w art. 4 ust. 2, w okresie 5 lat, począwszy od dnia 1 stycznia roku następującego po roku, w którym podjęto decyzję o połączeniu, jest zwiększony o pięć punktów procentowych. 2. Dla powiatu powstałego w wyniku połączenia dwóch lub więcej powiatów, w drodze zgodnych uchwał, wskaźnik udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, określony w art. 5 ust. 2, w okresie 5 lat, począwszy od dnia 1 stycznia roku następującego po roku, w którym podjęto decyzję o połączeniu, jest zwiększony o pięć punktów procentowych.

32. Do wniosku w przedmiocie połączenia gmin należy dołączyć m.in. następujące dokumenty: - uchwałę wnioskodawcy w sprawie przeprowadzenia konsultacji z mieszkańcami, - uchwały organów stanowiących zainteresowanych jednostek samorządu terytorialnego zawierające opinie, o których mowa w art. 4b ust. 1 pkt 2 ustawy, wraz z wynikami konsultacji z mieszkańcami lub informację o przyczynach ich braku,

33. Art. 4b ust. 1 pkt 2 u.s.g. Wydanie rozporządzenia o połączeniu gmin, na wniosek rady gminy, wymaga opinii rad gmin objętych wnioskiem, poprzedzonych przeprowadzeniem przez te rady konsultacji z mieszkańcami, a w przypadku zmiany granic gminy naruszającej granice powiatów lub województw - opinii odpowiednich rad powiatów lub sejmików województw