WIELKIE KATASTROFY EKOLOGICZNE WYWOŁANE DZIAŁALNOŚCIĄ CZŁOWIEKA

1. WIELKIE KATASTROFY EKOLOGICZNE WYWOŁANE DZIAŁALNOŚCIĄ CZŁOWIEKA

2. Katastrofy nuklearneWycieki ropy naftowej Przerwania zapór wodnych Pustynnienie

3. Katastrofy zapór wodnych • Zapora Vajont • Zapora Malpasset • Zapora we Włocławku ??

4. Zapora Vajont • Zapora wodna w Alpach w regionie Friuli-Wenecja Julijska w północnych Włoszech • Wybudowana w latach 1956-61 na rzece Vajont • W chwili ukończenia budowy była najwyższą zaporą wodną na świecie • Do katastrofy doszło we Wrześniu 1963r.

5. Przyczyny katastrofy • Silne opady deszczu • Złe rozpoznanie budowy geologicznej terenu • Zbagatelizowanie pierwszego osunięcia części zbocza, które miało miejsce w 1960r.

6. Skutki • Zmiana w topografii terenu otaczającego zaporę • Całkowite zniszczenie 2 wiosek • Wypełnienie dna zbiornika gruzem i zmniejszenie jego możliwości retencyjnych • Śmierć poniosło prawie 2 tysiące osób

7. Zapora Malpasset • Zapora łukowa wybudowana na rzece Reyran w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże • Została wybudowana w latach 1952-54 • Uległa zniszczeniu 2 grudnia 1959

8. Katastrofa – przyczyny • Podłoże zapory nie miało jednorodnej budowy geologicznej • Zapełnianie zbiornika rozpoczęto, gdy skały pod przyczółkami były rozgrzane przez słońce, co doprowadziło do powiększenia się szczelin w piaskowcu • Piaskowce te były podścielone łupkami, które stanowiły dobrą powierzchnie poślizgu • Duże opady • Nie zbadanie pierwszych oznak pękania tamy

9. Katastrofa – przyczyny • Całkowita destrukcja tamy • Śmierć poniosły 423 osoby • W wyniku jej zniszczenia system hydrologiczny uległ gwałtownej zmianie

10. Włocławek – miejsce przyszłej katastrofy na skale światową ?? • Tama ta powstała w latach 70 – tych i początkowo miała działać jedynie 10 lat, aż do wybudowania tamy w Nieszawie • Aktualny jej stan grozi jej zawaleniem się w każdej chwili

11. Dlaczego jest zagrożeniem? • Samo zawalenie się tamy nie byłoby aż tak wielką tragedią • Główne zagrożenie stanowi 40 mln metrów sześciennych osad, które się odłożyło przez 38 lat istnienia zapory • Wśród tych osadów znajduje się tysiące ton metali ciężkich, które w razie uwolnienia spowodują zagładę życia na odcinku Wisły od Włocławka do Bałtyku wraz z dużą jego częścią

12. Jak jej zapobiec ?? • Wyremontowanie • Rozebranie i wybudowanie innej zapory w Ciechocinku lub Nieszawie • Zbudowanie obok istniejącej tamy stałego progu podnoszącego poziom wody

13. KATASTROFY NUKLEARNE

14. Przyczyny wybuchów • katastrofy elektrowni atomowych • Wybuchy bomb atomowych • Wybuchy bomb neutronowych

15. Katastrofa w Czarnobylu 26.04.1986 1. Zawodność ludzi oraz błędy konstrukcji spowodowały gwałtowną eksplozję wodoru, która zniszczyła obudowę reaktora oraz spowodowała stopienie pręta paliwowego 2. Rozpoczęło to reakcję i uwolniło się promieniowanie radioaktywne

16. Skutki wybuchu • 32 osoby zginęły w bezpośrednim wyniku wybuchu • 7000 osób zginęło w wyniku choroby popromiennej • 200 000 km 2 zostało skażonych radioaktywnością • Napromieniowanie spowodowało liczne zaburzenia genetyczne w kolejnych pokoleniach

17. Radioaktywny mech w wesołym miasteczku, przy którym licznik Geigera wychodzi poza skalę

18. Ograniczenie skutków wybuchu Blok 4, który uległ zniszczeniu zniknął pod betonowym sarkofagiem wykonanym z 300 000 m3 betonu i 6 000 ton metalu. Ma to ograniczyć dalsze promieniowanie

19. Hiroszima i Nagasaki

20. Hiroszima i Nagasaki Czynniki rażenia broni jądrowej niszczące środowisko: • fala uderzeniowa, • promieniowanie przenikliwe, • promieniowanie cieplne (świetlne) • skażenie promieniotwórcze

21. Wpływ wybuchu na środowisko • Do atmosfery dostaje się wiele radioaktywnego pyłu • Skażenie wody (np. rzeka Tęcza w Rosji) • Zmiana krajobrazu • Duża dawka promieniowana na terenie wybuchu • Zmiany genetyczne roślin i zwierząt • choroba popromienna • Godzilla Krater po wybuchu o sile 104 KT, przeprowadzonym przez Stany Zjednoczone w 1962

22. Źródła substancji ropopochodnych w morzu: -katastrofy tankowców -załadunek i wyładunek ropy-mycie tankowców i wymiana zużytej wody-spuszczanie ścieków z oczyszczalni -czyszczenie rur i drenów burzowych-bezpośrednio z atmosfery Wycieki ropy naftowej

23. Badania przeprowadzone przez National Research Council w 1985 roku mówią, iż wielkie wycieki z tankowców stanowią tylko ok. 12% z 3.5 mln ton ropy, wpływających co roku do morza. Program Środowiskowy ONZ (UNEP) stwierdza, że zanieczyszczenie ropą jest niewielkie. Pewne jej ilości pojawiają się naturalnie lub mogą być tolerowane przez środowisko morskie, zatem ropa nie zagraża życiu mórz i oceanów. Wyjątek stanowią duże katastrofy tankowców…

24. Skutki • - zlepianie piór ptaków i futer morskich ssaków • - zniszczenie ikry, larw i narybku, powodujące zagładę całych pokoleń ryb • zatrucie ptaków i ssaków poprzez połykanie, w trakcie oczyszczania - pochłanianie ropy przez ryby w wyniku bezpośredniego kontaktu oraz przez skrzela- powodowanie mdłości i problemów zdrowotnych u mieszkańców terenów położonych w pobliżu miejsca wycieku • osadzanie się na plażach kulek smoły • - bioakumulacja w łańcuchu pokarmowym

25. Środki zapobiegawcze -mechaniczne (zgarniacze powierzchniowe, łodzie zbierające ropę etc.) -chemiczne (dyspersja)-mikrobiologiczne (bakterie)

26. Największe katastrofy • „Torrey Canyon” • „Amoco Cadiz” • „Exxon Valdes” • ropa i syberyjski step

27. „Torrey Canyon” • 26.03.1967 • błąd nawigacji • do Atlantyku wyciekło 80 000 ton ropy • 100 km południowo zachodniego wybrzeża Anglii zostało skażone

28. „Amoco Cadiz” • 16.03.1978 • usterka układu sterowniczego • wyciekło 223 000 ton • 200 km wybrzeża Bretońskiego zostało skażone

29. „Exxon Valdes” • 24.03.1989 • 42 000 ton ropy • 1300 km wybrzeża Alaski zostało skażone • zaniedbanie obowiązków przez kapitana

30. Ropa i syberyjski step • Luty 1994 • 300 mln litrów ropy naftowej • przez 3 dni skażeniu uległo 68 km2

31. Wypadki mające miejsce od 1980 roku na Bałtyku, powodujące wyciek większy niż 100 ton ropy

32. Pustynnienie

33. Pustynnienie • Co to jest pustynnienie ? • Etapy pustynnienia • Skutki pustynnienia • Jak temu zapobiegać ?

34. Pustynnienie to …. • Pustynnienie to proces rozszerzania się obszarów (środowisk) suchych pustyń lub półpustyń, wyrażający się w krajobrazie zanikaniem roślinności półpustynnej lub stepowej, a w związku z tym nasileniem procesów eolicznych, szybszą erozją gleb i zmianą świata zwierzęcego (Ziaja, Krzemień 2004) • Pustynnienie jest to proces degradacji ziemi (gleb, szaty roślinnej i lokalnych zasobów wodnych) na terenach suchych i półsuchych, który prowadzi do powstania warunków pustynnych (Dobrzańska1997)

35. Etapy pustynnienia 1 etap: • zmniejszenie liczby gatunków zasiedlających glebę • zmniejszeniem produkcji biomasy • ubytek substancji organicznej w glebie (próchnicy) • zmniejszeniem retencji wodnej gleb • zwiększeniem rozpylenia wierzchniej warstwy gleby i nasileniem erozji wietrznej i wodnej.

36. Etapy pustynnienia 2 etap: • postępujące odsłonięcie powierzchni ziemi • utrata wód glebowych • postępująca erozja • powiększający się obszarowo teren pozbawiony szaty roślinnej i gleby.

37. Jezioro Aralskie

38. Skutki pustynnienia • zwiększenie powierzchni pustynnych i półpustynnych, co prowadzi do zmniejszenia powierzchni gruntów możliwych do wykorzystania rolniczego, a to skutkuje ograniczeniem możliwości produkcji rolnej; • przyspieszona erozja gleb, co prowadzi do obniżenia żyzności gleb i zmniejszenia jej produktywności; • występowanie burz pyłowych; • wzrost zasolenia gleb (np. rejon Jeziora Aralskiego, suche stepy południowego Kazachstanu, Wyżyna Irańska); • niszczenie ekosystemów - naturalnej pokrywy roślinnej i siedlisk wielu zwierząt. • Oblicza się, że aktualnie aż 7% powierzchni lądów zajmują te pustynie, do powstania których przyczynił się człowiek (Kassas,1991).

40. Jak zapobiegać • zakaz wycinania drzew • zalesianie • nawadnianie • ograniczenie wypasu bydła • sadzenie roślinności w dolinach rzek okresowych • tworzenie pomiędzy polami pasów drzew i krzewów • mniejsze zużycie wody