150 likes | 322 Views
Laat vernieuwing groeien! Een onderzoek naar de begeleidingskenmerken van leerkrachten die actieonderzoek uitvoeren Frank Cornelissen Inter-Actie, advies in leren en ontwikkelen VELON Congres, 13 maart 2007. Overzicht. Actieonderzoek: Leergemeenschap & kennisontwikkeling
E N D
Laat vernieuwing groeien!Een onderzoek naar de begeleidingskenmerken van leerkrachten die actieonderzoek uitvoerenFrank CornelissenInter-Actie, advies in leren en ontwikkelenVELON Congres, 13 maart 2007
Overzicht • Actieonderzoek: Leergemeenschap & kennisontwikkeling • Hoe begeleid je actieonderzoek? (kenmerken) • Conclusie en discussie Actieonderzoek Begeleiding Conclusie
Actieonderzoek:Leergemeenschap & kennisontwikkeling • Actieonderzoek werd in de onderzoekssituatie toegepast door leerkrachten om: het eigen handelen en de eigen onderwijspraktijk te onderzoeken om zo (gezamenlijk) professionele kennis te ontwikkelen en de eigen onderwijspraktijk te verbeteren. • Een leergemeenschap wordt omschreven als (Senge, 2003): ‘een diverse groep van mensen die samenwerken aan het verzorgen en behouden van een kenniscreërend systeem’
Actieonderzoek:Leergemeenschap & kennisontwikkeling • Kennisontwikkeling binnen zo’n leergemeenschap gebeurt continu in de vorm van het ontwikkelen van (Senge, 2003): • nieuwe theorie • nieuwe gereedschappen en methodes • nieuwe praktische kennis (tacit/impliciet) • Zowel in een kenniscreërend systeem in het algemeen als specfiek in actieonderzoek hangen deze drie basiselementen nauw samen en zijn van elkaar afhankelijk (Senge, 2003).
Onderzoekssituatie Een leergemeenschap? • In het kader van een post initiële opleiding voerden leerkrachten individueel actieonderzoek uit in hun eigen onderwijspraktijk. • De resultaten en voortgang van hun actieonderzoek werden besproken in bijeenkomsten met collega’s (3) en een begeleider. • Tijdens de bijeenkomsten fungeerden ze als ‘Critical Friends’. Kennisontwikkeling? • Ontwikkeling van nieuwe praktische kennis van de leerkrachten met praktische resultaten voor hun eigen onderwijspraktijk. • Ontwikkeling van nieuwe theorie en/of nieuwe gereedschappen & methoden. <<
De begeleiding van actieonderzoek De bijdrage van actieonderzoek aan de professionele (kennis)ontwikkeling van leerkrachten komt voornamelijk tot stand onder invloed van de begeleiding. (Ponte, Beijaard & Wubbels, 2002)
Begeleidingskenmerken Motieven: Wat waren de kenmerkende uitgangspunten van de begeleiders van leerkrachten die actieonderzoek uitvoerden? Leerkracht:”De begeleiding geeft je eigenlijk alle ruimte om het onderzoek zo in te vullen zoals het jou goed dunkt, zoals het bij jouw onderwijs, persoon en omgeving past.”
Begeleidingskenmerken Houding:Welke houding nemen deze begeleiders van de leerkrachten aan? Leerkracht:“Je wilt niet een begeleider die zegt of het goed of fout is. Je wilt een begeleider die met jou mee beweegt, maar die wel jouw spiegel blijft.”
Begeleidingskenmerken Kennis: De deskundigheid en kennis die de begeleiding van actieonderzoek door leerkrachten nodig heeft. Leerkracht: “De begeleiders zijn wel mensen die meer ervaring hebben in ‘het begeleiden van’; als zodanig zijn ze expert: deskundig in de begeleiding en deskundig op het gebied van actieonderzoek.”
Begeleidingskenmerken • Vaardigheden: Vaardigheden in de ondersteuning van leerkrachten in: • Taken: de methode en uitvoering van actieonderzoek • Communicatie: de interactie in de begeleidingssetting • Kennisgebieden: de professionele (kennis)ontwikkeling
Conclusies • De begeleidingskenmerken worden bepaald door de gekozen motieven. • De begeleidingskenmerken vormen één samenhangend geheel. • De begeleiding van actieonderzoek is afhankelijk van de persoon en de situatie. 4. De begeleiding van actieonderzoek kenmerkt zich door de beweging van een sturende naar een ondersteunende rol.
Discussie • De ontwikkeling van welk soort kennis moet de begeleiding van de leerkrachten vooral aanmoedigen? Praktischekennis (tacit/implicit) of theorie/methode (explicit)? • Hoeft de begeleider helemaal geen verstand te hebben van het onderzoeksthema? • Moet je heel bewust proberen de begeleider en de onderzoeker te matchen? • Hoe ga je om met verschillende behoeftes aan sturing en ondersteuning van de onderzoekers?
Vragen Hartelijk dank voor uw aandacht! Het onderzoeksverslag is te downloaden op: www.inter-actie.com <<