Viðfangsefni okkar í dag: Markmið í kennslu

1. Viðfangsefni okkar í dag: Markmið í kennslu Hvaða hlutverki gegna þau? Hvaða þýðingu hafa þau? Hversu mikla áherslu á að leggja á þau? Hvernig er best að setja þau fram (í áfangalýsingum, fyrir nemendur)? (Hver á að ákveða markmiðin?)

2. Ísl202

3. Álitamál á álitamál ofan • Fá efni í kennslufræðum eru umdeildari en þýðing markmiða • Ólík viðhorf: • Markmið eru grundvöllur náms og kennslu • Markmið geta jafnvel hindrað nám

4. Viðtækt samkomulag sýnist um að markmið séu ... 1. Mikilvægur leiðarvísir um skipulag kennslunnar 2. Þýðingarmikil við kynningu(fyrir nemendur, samstarfsmenn, aðra) 3. Mikilvæg forsenda þess að nemendum sé ljós tilgangur námsins 4. Forsenda þess að unnt sé að meta kennsluna skipulega(kennari, nemendur, aðrir)

5. Markmið eru flokkuð á ýmsa vegu - T.d. eftir því hvort þau eru langdræg eða skammdræg Almenn markmið Langtímamarkmið Meginmarkmið Yfirmarkmið Lokamarkmið (Aims, Goals) Einstök námsmarkmið Skammtímamarkmið Áfangamarkmið Þrepamarkmið Atferlismarkmið (Objectives) Nemendur geti flutt stutta ræðu meðhliðsjón af minnispunktum Nemendur nái góðum tökum á mæltu máli

6. Vörður í markmiðsumræðunni • Franklin Bobbitt (1918) • Ralph Tyler (1949) • Benjamin Bloom o.fl. (1956, 1964) • Robert Mager (1962) ... • Gæðastaðlahreyfingin (Standards movement)

7. Ralph Tyler (1902-1994) • Einn áhrifamesti skólamaður sem uppi hefur verið • Átta ára rannsóknin – Eight-Year Study (1933–1941) • Basic Principles of Curriculum and Instruction 1949 (36 útgáfur 1994)

8. Ralph Tyler (1949) Basic Principles of Curriculum and Instruction Undirbúningi kennslu (námskrárgerð) er best háttað með því að svara (í þessari röð) eftirfarandi spurningum: 1. Hver er tilgangur kennslunnar? Hver eru markmiðin? 2. Hvaðaviðfangsefni (educational experiences / learning experiences) eru líkleg til að stuðla að því að þessi markmið náist? 3. Hvernig er heppilegast að skipuleggja þessi viðfangsefni? 4. Hvernig er unnt að meta hvort þessi tilgangur hefur náðst? (Tyler 1949, bls. 1.)

9. Nokkrar meginhugmyndir Tylers um námsmat • Markmiðin eru grunnur alls mats • Matsaðferðir verða að vera í samræmi við markmiðin • Frammistöðu nemenda þarf að meta stöðugt (ekki bara í lokin) • Vettvangsathuganir, viðtöl, spurningalistar, markviss söfnun verkefna • Einkunnir eru þýðingarlitlar einar sér - þeim verða að fylgja umsagnir

10. Markmiðstafla Tyler: Atferli Skilningur á mikil- vægum stað- reyndum Þekking á heimild-um Hæfi- leiki til að túlka upp- lýsingar Hæfi- leiki til að beita reglum Hæfileiki til að gera grein fyrir niðurstöðum Víðsýni og þroskaður áhugi Félagsl. viðhorf Inntak

11. Nemandinn Samfélagið Fræðigreinin (Síur) Sálfræði Heimspeki Markvisst orðalag sem lýsir því atferli og þeirri þekkingu sem að er stefnt Tyler: Þrjár meginrætur markmiða:

12. Fræðigreinin Nemandinn Samfélagið Námskrárþróun einkennist af togstreitu Áhersla á miðlun þekkingar Nám miðað við þarfir, áhugasvið og getu nemenda Áhersla á gagnsemi Klein 1989

13. Hver eru mikilvægustu markmiðin? • Læsi (miðlalæsi, vísindalæsi) • Tækniþekking (miðlar, upplýsingatækni) • Samstarfshæfni • Gagnrýnin hugsun • Skapandi hugsun • Tjáning • Tungumálakunnátta • Frumkvæði, dugnaður, áræðni • Sjálfstraust

14. Hlutverk framhaldsskóla – 2. grein laganna 2008 ... er að stuðla að alhliða þroska allra nemenda og virkri þátttöku þeirra í lýðræðisþjóðfélagi með því að bjóða hverjum nemanda nám við hæfi. Framhaldsskólar búa nemendur undir þátttöku í atvinnulífinu og frekara nám. Þeir skulu leitast við að efla færni nemenda í íslensku máli, bæði töluðu og rituðu, efla siðferðisvitund, ábyrgðarkennd, víðsýni, frumkvæði, sjálfstraust og umburðarlyndi nemenda, þjálfa þá í öguðum og sjálfstæðum vinnubrögðum, jafnrétti og gagnrýninni hugsun, kenna þeim að njóta menningarlegra verðmæta og hvetja til þekkingarleitar. Framhaldsskólar sinna miðlun þekkingar og þjálfun nemenda þannig að þeir öðlist færni til að gegna sérhæfðum störfum og hafi forsendur til að sækja sér frekari menntun.

15. Við lok náms í framhaldsskóla er stefnt að því að nemendur: • hafi fengið alhliða menntun sem er við hæfi hvers og eins • séu undir það búnir að fara í áframhaldandi nám og/eða starf í þjóðfélagi • sem er í sífelldri þróun • geri sér ljóst að námi lýkur ekki við lok skólagöngu heldur er nauðsynlegt • að halda áfram að afla sér nýrrar þekkingar og reynslu • hafi fengið góða þekkingu á íslensku samfélagi • kunni skil á réttindum og skyldum einstaklings í lýðræðisþjóðfélagi • hafi tamið sér sjálfstæði í hugsun og vinnubrögðum, ábyrgð á eigin • námi, öðlast sjálfstraust og lært að bera virðingu fyrir sjálfum sér og • öðrum • hafi ræktað með sér gagnrýna hugsun, dómgreind og umburðarlyndi • séu færir um að tjá skoðanir sínar, taka ákvarðanir og séu óhræddir • við breytingar í námi og starfi. Aðalnámskrá, 2004

16. Áhrifamikil rit • Bloom, Benjamin o.fl. 1956. Taxonomy of Educational Objectives. The Classification of Educational Goals. Handbook 1. Cognitive Domain. New York: David McKay Company, Inc. • Krathwohl, David, R. o.fl. 1964. Taxonomy of Educational Objectives. The Classification of Educational Goals. Handbook II. The Affective Domain. [Endurprentun 1974.] New York: David McKay Company, Inc. Þekking Viðhorf Leikni

17. Markmiðskerfi B. Bloom o.fl.

18. Þekkingarsviðið samkvæmt Bloom

19. Upphafleg heiti Ný heiti • Mat • Nýmyndun • Greining • Beiting • Skilningur • Kunnátta • Sköpun • Mat • Greining • Beiting • Skilningur • Minni (Tekið úr sýningu Denise Tarlinton)

20. Gildi þess að styðjast við flokkunarkerfi • Gátlisti við undirbúning kennslu • muna eftir verkefnum sem reyna á skilning, hugsun, sköpun • verkefnagerð • gerð spurninga • Námsefnisgerð • Prófgerð • Námskrárgerð • Námsmat (við mat á úrlausnum)

21. Hvernig er best að setja fram markmið? • Linn, Miller og Gronlund: • Markmið á að setja fram sem lýsingu á frammistöðu nemenda að lokinni kennslu • Ekki sem lýsingu á því sem kennarar eða nemendur gera

22. Verkefni • Skoðið markmið áfanganna • Hvers eðlis eru markmiðin? Á hvað reyna þau? (Þekking, skilningur, hugsun, sköpun, leikni, viðhorf) • Hversu vel eru markmiðin sett fram? • Skilja nemendur þau? • Gefa markmiðin skýra vísbendingu um hvernig þeim verði best náð? • Er ljóst hvernig unnt er að meta hvort þeim hafi verið náð?