TC SAĞLIK BAKANLIĞI

1. TC SAĞLIK BAKANLIĞI TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

2. İZMİR SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

3. BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBESİ 1.BAĞIŞIKLAMA2. BULAŞICI HASTALIKLARLA MÜCADELE İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

4. BAĞIŞIKLAMA ÇALIŞMALARI İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

5. Tüberküloz-(BCG) Çocuk Felci-(OPV) Kızamık Difteri Boğmaca Tetanoz Hepatit B 01.01.2006 tarihinden itibaren Hib Kızamık-Kızamıkçık-Kabakulak GENİŞLETİLMİŞ BAĞIŞIKLAMA PROGRAMI } DBT TT DT Td İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

6. Genişletilmiş Bağışıklama Programı hedefleri nelerdir? • 0 yaş grubunda her bir antijende %95 aşılama oranına ulaşmak ve devamlılığını sağlamak, • 0 yaş grubu bebeklerin %90’ını 12.aya ulaştıklarında tam aşılı hale getirmek, • Okul çağı çocuklarının pekiştirme aşılarını tamamlamak, • 5 yaş altı (0-59 aylık) eksik aşılı ya da aşısız çocukları belirleyerek aşılarını tamamlamak, • Her il düzeyinde %90 aşılama oranlarına ulaşmak ve devamlılığını sağlamak, • Tespit edilen tüm gebelere en az iki doz tetanos aşısı uygulamak. • Kayıt bildirim sistemini güçlendirmek, • Toplum katılımını sağlamak. İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

7. AŞI İLE KORUNULABİLİR HASTALIK KONTROL PROGRAMLARI • Polio Eradikasyon Programı • Kızamık Eliminasyon Programı • Hepatit B Kontrol Programı • Maternal ve Neonatal Tetanos Eliminasyon Programı • Difteri / Boğmaca Kontrol Programı İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

8. Polio Eradikasyon Programı (05.07.2002/ 6191 –2002/67 nolu genelge) İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

9. POLİO ERADİKASYONU HEDEFİ NEDİR? Polionun eradikasyonu hedefi; sadece klinik olarak vakaların görülmemesi değil, aynı zamanda hastalığa neden olan polio virüsünün de yok edilmesidir. İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

10. Guillain-Barre Sendromu Poliovirüs travmatik nevrit Enteroviruslar Akut flask paralizi transvers myelit diğer virüsler diğer (toksin, vs.) İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

11. POLİO ERADİKASYONU PROGRAMI ŞÜPHELİ VAKA HEMEN 1.Telefon ile İl Sağlık Müdürlüğüne bildirilir. 2. Vaka Bildirim Formu doldurulur. VAKA ARAŞTIRMASI SALGIN ARAŞTIRMASI İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

12. Avrupa Bölgesi Melik Minas Türkiye 1998 21 HAZİRAN 2002 İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

13. “Sıfır” polio vakası bildiren bir ülkede, vahşi poliovirüs olmadığından nasıl emin olabiliriz? İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

14. Akut Flask Paralizi Sürveyansı İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

15. ŞÜPHELİ VAKA • 15 yaşından küçük bir kişide şiddetli travma haricinde, herhangi bir nedenle akut flask paralizi olması, • 15 yaşından büyük kişilerde hekimin klinik olarak poliodan şüphelendiği akut flask paralizili hastalar. İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

16. Gösterge: Hedef 1. 15 yaş altındaki her 100 000 1 kişide polio dışı AFP vakası 2. “Uygun” gaita numunesi % 80 toplanan AFP vakalarının oranı *Uygun gayta numunesi klinik bulguların başlangıcından sonraki ilk 14 gün içinde alınarak soğuk zincir kurallarına uyularak laboratuara gönderilmiş numune AFP SÜRVEYANSI PERFORMANSI GÖSTERGELERİ İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

17. AKUT FLASK PARALİZİ SÜRVEYANSI • Polio Türkiye’de bitti, ancak sürveyansı bitmedi • Dünyada halen görülüyor (Polio endemik ülke sayısı 6 ; Nijerya, Hindistan, Pakistan, Nijer, Afganistan, Mısır) İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

18. İZMİR’DE AFP SÜRVEYANSI 1998-2005 yılları arası Toplam 200 vaka İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

19. İzmir ilinde tespit edilen AFP Vaka Sayıları 1998-2005 İzmir-93 Manisa-31 Muğla-17 Balıkesir-14 Aydın-13 Denizli-10 Uşak-5 Çanakkale-3 Kütahya-3 Batman-1 Mardin-1 Erzurum-1 Konya-1 Tokat-1 Van-1 • 200 vaka İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

20. Genel- 200 vaka 114 Erkek- %57 85 Kadın- %43 İzmir- 93 vaka 54 Erkek- %58,1 39 Kadın-% 41,9 Cinsiyetlerine göre dağılım İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

21. Numune Dağılımı • 149 vaka- %74,5- uygun numune • 47 vaka- % 23,5- uygunsuz numune • 4 numune alınamadı-%2;0- (bildirimden sonra hasta hemen ex olduğundan, bulguların başlangıcının üzerinden 6 haftadan fazla zaman geçtiği için) *Uygun numune paralizi başlangıcından sonraki ilk 14 gün içinde , 24 saat arayla 2 kez alınan , soğuk zincir ile laboratuara ulaştırılmış ve 72 saat içinde virolojik tetkiklerine başlanmış numune İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

22. Bildirim yeri dağılımı • Çocuk Hastanesi- 100 • SSK Tepecik Hastanesi-57 • Ege Üniversitesi-29 • 9 Eylül Üniversitesi- 8 • Çeşitli -5 Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

23. Aktif Sürveyans Yapılan Kurumlar Ve Birimler-1 • Dr.Behçet Uz Çocuk Hastanesi • Süt 1 Kliniği • Süt 2 Kliniği • Büyük Çocuk Kliniği • Çocuk İntaniye Kliniği • Acil Polikliniği Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

24. Aktif Sürveyans Yapılan Kurumlar Ve Birimler-2 • Ege Üniversitesi Hastanesi • Çocuk İntaniye Kliniği • Yoğun Bakım Servisi • Çocuk Nöroloji Kliniği Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

25. Aktif Sürveyans Yapılan Kurumlar Ve Birimler-3 • Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi • Çocuk İntaniye Kliniği • Yenidoğan servisi • Süt Çocuğu Kliniği Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

26. Aktif Sürveyans Yapılan Kurumlar Ve Birimler-4 • Dokuz Eylül Üniversitesi Çocuk Hastalıkları Kliniği • Buca Seyfi Demirsoy Çocuk Sağlığı Kliniği • Özel Şifa Tıp Merkezi Bornova-Alsancak • Özel Kent Hastanesi Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

27. Poliomyelit eradikasyonu doğrultusundaki çalışmalar DSÖ, UNICEF gibi organizasyonlar tarafından desteklenmekte ancak uygulamada asıl sorumluluk ülkelerin sağlık personeline düşmektedir. Dünya’da poliomyelit eradikasyonu hedefine özel ve kamu kuruluşlarında çalışan sağlık personelinin aktif destek ve yardımları olmadan ulaşılamayacağı açıktır. Sağlanabilecek destekler şunlardır. İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

28. Destek Olun!!!! • Akut Flask Paralizili hastaları Sağlık Müdürlüğüne en kısa zamanda ve en seri şekilde bildirmek. • Ani başlayan flask paralizi vakalarında poliomyelit tanısını düşünmek • Bakım altındaki hastalardan uygun numune alınmasını sağlamak • Takip edilen çocukları yaşına uygun önerilen aşı takvimine göre aşılamak • Poliomyelit eradikasyonu hedefi konusundaki bilgileri diğer sağlık personeli ve klinisyenlerle paylaşmak İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

29. Hepatit B • İlköğretim 8. Sınıflara 3 doz Hep B aşısı uygulaması (22.12.2005 tarih 092169 sayı ile) ( BDK kararı ile 0-1-4 aylarda) İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

30. MATERNAL NEONATAL TETANOS ELİMİNASYON PROGRAMI (10.05.2002/7551 sayılı genelge) İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

31. Neonatal Tetanos Standart Vaka Tanımı Yaşamın ilk iki gününde normal emen ve ağlayan yenidoğanda, yaşamın 3.-28. günlerinde emme güçlüğü ve katılık VEYA dış uyaranlarla (ses, ışık, dokunma) başlatılabilen kasılma ve konvülsiyonların veya tümünün görülmesi ile seyreden vakalardır. İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

32. DÜNYADA MNT • Dünyada her yıl 450.000 yenidoğan, yaşamlarının ilk ayı içinde Neonatal Tetanosa, 40.000 anne Maternal Tetanos (MT)’a bağlı olarak ölmektedir. • DSÖ, iyi gelişmiş surveyans sistemleri ile bile NT vakalarının %5’inden azının bildirildiğini tahmin etmektedir. Bu nedenle NT “sessiz katil” olarak da adlandırılmaktadır. İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

33. 13.08.2004 tarihinde yapılan Bağışıklama Danışma Kurulu toplantısında Genişletilmiş Bağışıklama Programı kapsamında Tetanos Toksoidi (TT) uygulaması gereken her durumda (gebelik aşıları dahil) uygulamanın Tetanos-erişkin difteri (Td) şeklinde uygulanmasına karar verilmiştir. İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

34. ÇOCUKLUK ÇAĞI AŞI TAKVİMİ 01.01.2006 İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

35. İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

36. Td AŞI TAKVİMİ İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

37. YARALANMALARDA TETANOZ PROFİLAKSİSİ * Son dozun yapılması üzerinden 10 yıldan fazla süre geçmişse, Evet **Son dozun yapılması üzerinden 5 yıldan fazla süre geçmişse, Evet İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

38. Maternal ve Neonatal Tetanos Eliminasyon Programı (10.05.2002/7551 sayılı genelge) AMAÇ Türkiye’de anne ve yenidoğan tetanosu ve buna bağlı ölümlerin engellenmesidir. HEDEFLER • Aşılama • 3 Temiz Kuralı (Temiz ortam, temiz eller, temiz göbek bakımı) • Gebe, Lohusa İzlemi • Veri toplama ve değerlendirme İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

39. ELİMİNASYON SAĞLANMASI (2005-2007) • Aşılama oranlarının yükseltilmesi • Düzenli takip • Bilinçlendirilmiş toplum ile mümkündür • Hızlandırılmış tetanos aşılama aktiviteleri • Doğurganlık çağı 15-49 yaş kadın aşılamaları • Halk eğitimleri • Personel eğitimleri İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

40. 1-DSÖ Avrupa Bölgesinde Neonatal Tetanosu elimine etmemiş TEK ÜLKE TÜRKİYE’dir. 2-Dünya’da halen 200 ülkeden sadece 41’inde eliminasyon hedefine ulaşılamamştır. 3-Ülkemizde de 2008 yılına kadar eliminasyon hedefine ulaşılması kararlaştırılmıştır. İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

41. KIZAMIK ELİMİNASYON PROGRAMI İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

42. KIZAMIK ELİMİNASYONU PROGRAMI Avrupa Bölgesi Stratejik Planı: Üyesi olduğumuz Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölgesi 2002-2010 yılları için hedefi Yerli kızamık virüsü geçişini durdurmak Temel stratejiler şunlardır: • Yüksek oranlarda rutin 2 doz kızamık aşısı uygulamak • Kızamığa duyarlı nüfuslara ikinci kızamık dozu fırsatını vermek • Sürveyans sistemlerini güçlendirmek • Sağlık çalışanlarını ve halkı, kızamık bağışıklaması hakkında bilgilendirmek İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

43. Eliminasyon Programı Stratejileri 1. Bağışıklama • Rutin: tüm SO bölgelerinde her iki dozda da >%95’e ulaşmak • 2003 yılı aralık ayında ilk öğretim okullarında (1.-8.sınıf) tüm çocuklara kızamık aşısı yapmak(Okul Aşı Günleri – OAG ) • 2004 yılı nisan ayında okul çağı öncesi tüm çocuklara ve 7-14 yaş arası okula devam etmeyen çocuklara kızamık aşısı uygulamak (Kızamık Aşı Günleri – KAG ) • KAG sırasında tespit edilen 0-59 ay (5 yaş altı) eksik aşılı çocukların diğer rutin aşılarının tamamlanması (DBT, OPV, Hepatit-B, BCG) • Sağlık ocağı düzeyinde aşılama oranı %95’e ulaşmamış yerlerde kapı kapı dolaşarak eksik aşılıları aşılamak (Mop-up) İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

44. KAG sonrası kızamık bulaşma riskinin azalması ile ilk doz kızamık aşılama yaşını 12. aya çıkarmak ve MMR aşısı uygulamak (2006 yılı ocak ayından itibaren) • 2002 – 2009 yılları arasında tüm askere gelen erlere silme kızamık aşılaması yapmak • Tüm aşılama çalışmalarını soğuk zincir bozulmadan ve güvenli koşullarda ( enjeksiyon güvenliği ) yapmak • Aşı Sonrası İstenmeyen Etkiler İzleme Sistemini ( ASİE ) kurmak İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

45. Kızamık Eliminasyon Programı Sonrası Stratejiler • KAG sonrası AFP sürveyansına entegre ederek haftalık aktif kızamık sürveyansını oluşturmak • KAG sonrası kızamık insidansının azalması ile vaka bazında, laboratuar destekli kızamık sürveyansına geçmek • Karşılaşılabilecek aşı yan etkilerini takip etmek ve anında inceleme yapabilme mekanizmasını kurmak (ASİE) İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

46. AŞI SONRASI İSTENMEYEN ETKİ (ASİE) İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

47. Aşıya Özel Durumlar Nelerdir? • Aşılamada hedef; bir hastalığın görülme sıklığının azaltılması ya da yok edilmesidir. • Çok geniş bir topluluğa uygulanır. • Sağlam kişilere uygulanır. • Toplumla ilgilidir: • Aşının talep beklenmeden sunumu yapılmaktadır. • Toplumda aşı hakkında yanlış inanış ve tutumlar olabilmektedir. İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

48. Aşı Sonrası İstenmeyen Etki Nedir? Aşı sonrası istenmeyen etki (ASİE): “Aşı uygulanan bir kişide, aşı sonrası ortaya çıkan, bilinen aşı yan etkisi ya da aşıya bağlı olduğu düşünülen herhangi bir istenmeyen tıbbi olaydır.” İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

49. ASİE Gruplaması • Aşı yan etkisi (aşının içerdiği bileşenlere bağlı) • Program uygulama hatası (aşının hazırlanması, dağıtımı ya da uygulanması sırasında yapılan hatalar) • Rastlantısal (aşıdan sonra ortaya çıkan ama aşıya bağlı olmayan) • Enjeksiyon reaksiyonu (anksiete veya ağrı) • Bilinmeyen İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi

50. ASİE İzlem Sisteminin Amaçları Nelerdir? • Araştırılması ve çözümü için harekete geçilmesi gereken acil durumların tespiti ve tanımlanması • Ciddi ASİE’lerin görülme sıklıklarının tahmin edilmesi • Program uygulama hatalarının ve seri problemlerinin tanımlanması • Olası risk hakkında sağlık personelinin bilinçlendirilmesi İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi