1.28k likes | 1.69k Views
NAZAL KAVİTE ve PARANAZAL SİNÜSLER (Anatomi). ÜSY: Sinonazal bölge: Nazal kavite+ paranazal sinüs *2 temel epitel: ÇKYE Pseüdostratifiye kolumnar epitel * Seromüköz glandlar. Anatomi 2. Nazal kavite: Dış vestibül iç nazal fossa
E N D
NAZAL KAVİTE ve PARANAZAL SİNÜSLER (Anatomi) ÜSY: Sinonazal bölge: Nazal kavite+ paranazal sinüs *2 temel epitel: ÇKYE Pseüdostratifiye kolumnar epitel *Seromüköz glandlar
Anatomi 2 • Nazal kavite: Dış vestibül • iç nazal fossa • Nazal fossa lateralinde ki konkalar(orta ve alt ) solunum epiteli ile örtülü
Anatomi 3 • Paranazal sinüsler; frontal, maksiller, ethmoid ve sfenoid • Epiteli, goblet h. İçeren solunum epiteli • Nazofarinks; farinksin ilk bölümüdür, orofarinksle devam eder
Anatomi 4 • Larinks; farinksi trakeaya bağlar • L. Propriasında çok sayıda kıkırdak • Büyük kıkırdaklar, hyalen • tiroid, krikoid, aritenoid • Küçük kıkırdaklar , elastik • Epiglot, kuneiform • Epiglot; larinks kenarından farinkse uzanır(lingual yüz ÇKYE, laringeal yüz solunum epiteli)
BURUN • İnflamasyonlar • Destrüktif iltihabi hastalıklar • Primer tümörler • Enfeksiyöz Rinit:Adene, eko, rinovirüs • Nazal mukozada kalınlaşma • Ödem ve kırmızılık • Kavitede daralma
Burun-1 • Allerjik rinit: Tip I hipersensitivite reaksiyonudur • Kronik rinit.Akut ataklar sonucu • Mikrobik veya allerjik o.b • Septum deviasyonu ve polipler predispozan • Epitelde deskuamasyon, ülserasyon, inflamasyon
Burun- 3 • Kronik sinüzit: Akut sinüzit ve riniti takiben o.ç • Maksiller sinüzit en sık görülendir • Sinüsün kemik tabanı veya periapikal enfeksiyon sonucu o.b • İnflamasyon ve ödemle tıkandığında ampiyemle sonlanabilir
Burun 4 • Makroskopik: • Ödematöz, kırmızı, gri yumuşak • Mikroskopik: • İnflamatuar solunum mukozası, ödem, glandüler hiperplazi, bazal membran kalınlaşması, skuamöz metaplazi • Eozinofiller o.b • Alttaki kemikte remodeling ve kalınlaşma
Burun 5 • Special boyalar: Fungal enfeksiyonlar için PAS ve Gomori’s methamin silver boyası • Ayırıcı tanı: • 1- Mucormycosis: • Kan damarlarını invaze eder ve trombüs ve infarkta n.o • Genellikle Dm ile birliktedir ve hızla beyne yayılır • Kalın, çift cidarlı, septasız hifaları vardır
Burun 6 • 2- Myosferülozis: • İatrojeniktir • Kalın membranla çevrelenmiş, dejenere eritrositler içeren kistler • 3- Rhinoscleroma: • İnflamatuar( Clebciella) • Köpüklü histiyositler ve plazma hücreleri • Vaskülit , ülserasyon, pseudoepitelyamatöz hiperplazi
Burun 7 • 4 Rhinosporidozis: • Nazal kavitenin hiperplastik polipoid lezyonudur • Globüler kistlerle karakterizedir • Kist içinde spor içeren sporonjiomlar var • 5- Mukosel( pseudokist) • Kronik sinüzitin komplikasyonudur • Frontal ve ön ethmoid sinüste sık • Kavite genişler ve çevre kemikleri destrükte eder
Nazal Polip • Gerçek neoplazm değildir • İnflamasyon, allerji ve mukovisidozisle ilşkilidir • Paranazal sinüslerden gelişene choanal polip denir • Patogenezi bilinmeyen stromal ve epitelyal proliferasyon • Genellikle bilateral ve multipl • 20 yaş altında nadir( mukovisidozisli olanlar hariç) • Lokal rekürrens sık
Nazal polip 2 • Makroskopi: • Değişen çapta, yumuşak, gri-pembe renkli kitle • Kesit yüzeyi ödemli parlak • Mikroskopi: • Nadiren skuamöz metaplazi odakları içeren solunum epiteli ile örtülü • Mikzoid ödematöz stroma • Miks inflamatuar hücreler • Kalınlaşmış bazal membran ve submukozal inflamasyon • Nötral müsin içeren kistik glandların varlığı, mast hücre degranülasyonu, eozinofil ve bazal membran kalınlaşması yok(mukovisidozisle bb olanlar)
Nazal polip 3 • Ayırıcı tanı: • 1- Rhinosporidozis • 2- Allerjik fungal sinüzit • Abondan eozinofil içeren müsin gölcükleri • Fungal hifalar • Charcot leyden kristalleri ob • 3- Anjiofibrom • 4- Allerjik polip • 5- Atipik stromalı polip • Gençlerde ve fibröz stromalı poliplerde sık • Atipik hücreker submukoza ve damarlar çevresinde yoğun • Botyroid RMS ile karışır
ÜSY nın NEKROTİZAN LEZYONLARI-1 • 1- Fungal enfeksiyonlar • 2- Wegener Granülomatozisi: • Pulmoner ve renal hastalık birlikteliği • Mikroskopik ; • Arteriol, küçük arter ve venleri tutan değişik evrelerde akut vaskülit, coğrafik nekroz ve dev hücreli granülomatöz reaksiyon • Epitelyal ülserasyon • Lenfosit hakimiyeti yok • A.T: Tbc ve malign lenfoma
ÜSY nın NEKROTİZAN LEZYONLARI-2 • 3- Letal Midline granülomu(Polimorfik Retiküloz, nazal Anjiosentrik T cell Lenfoma) • NK hücrelerin neoplazmı • Vaskülit olmaksızın nekroz ve nonspesifik inflamasyon • Konvansiyonel diffüz büyük hücreli lenfoma. • Polimorfik görünüm( küçük lenfosit, büyük atipik lenfositler) • Herzaman EBV pozitiftir ve endemik bölgelerde sıktır
ÜSY nın BENİGN TÜMÖRLERİ • 1-SİNONAZAL PAPİLLOM (Skuamöz ve Schneiderian papillomlar) • Adült erkeklerde 30-50 yaş arasında sık • Nazal obstrüksiyon ve epistaksis • Sıklıkla tek taraflıdır • HPV ile bb ob • İnverted, silindirik, transizyonel, skuamöz • Verrüköz hiperkeratotik skuamöz papillom
Sinonazal papillom-1 • Makroskopi • Küçük papillalar içeren yumuşak, kırmızı beyaz renkli • Lateral nazal duvar orjinli olanlar inverted tip • Nazal septumdan köken alanlar ekzofitik
Sinonazal papillom-2 • Mikroskopi: • Schneiderien tip, inverted, fungiform, onkositik/ silendirik ve miks tipte • Skuamöz tip, vestibülden köken alır ve polipoid kitledir • Polipllerin aksine lezyonun tabanı hariç seromüköz gland içermez • İnverted olan lokal agresiftir
Sinonazal papillom-3 • Malignite ile ilgisi; • 1- Papillom eksizyonundan yıllar sonra %3 oranında CA • 2-İlk eksizyon sırasında fokal invaziv CA odağı ob • 3- Sitolojik atipi içeren gelişim paterni papilloma benzeyen tümörler
Papillomlar • A- Çoğunda HPV tip 6 ve 11 tespit edilir • B- %3 ünde eksizyondan yıllar aylar sonra CA gelişebilir • C- İnverted papillomlu çoğu olgu CA ile birliktedir, fungatif olanlar CA eşlik etmez • D- Papillomdan CA gelişeceğine dair kriter yok • E- %70 nüks ederler, nüks CA gelişimi ile korele değildir
Nazofaringeal Anjiofibrom • 10-25 yaş arası erkeklerde sıktır • Androjen bağımlı olduğu düşünülüyor • Burun tavanının posterolateralindeki fibrovasküler stromadan gelişir • Nazal obstrüksiyon ve epistaksisle gelir • Özel Boyalar: F VIII ile endotel, vimentin ve testosteron ile stroma + boyanır
Nazofaringeal anjiofibrom-2 • Makroskopik: • İyi sınırlı, kapsülsüz, polipoid kitle • Kesit yüzü gri-kırmızı ve fibrotiktir • Mikroskopi • Çok sayıda küçük, düzensiz , ince duvarlı kan damarları • Damarlar kapillerden venöz çapa kadar değişir,periferde daha küçük çaplıdır, daha büyük çaplı olanlarda inkomplet musküler tabaka vardır, fakat elastik tabaka içermez • Stroma ödemli, asellüler veya kollejenize • Yıldızsı, iğsi veya mültinükleer stromal hücreler • Çok sayıda mast hücresi • Mitoz nadir
Nazofaringeal anjiofibrom-3 • Ayırıcı tanı: • 1- Kapiller hemanjiom: • Lokalizasyonu sıklıkla nazal kavitedir • Lobüler yapıdadır • Santraldeki büyük damarlar çevresinde küçük damarlar • Fibröz doku daha azdır • 2- Hemanjioperisitom • Geyikboynuzu şeklinde , irregüler şekilli damarlar, uniform, ovoid, iğsi şekilli stromal hücreler • Değişken mitoz, nekroz yok
Nazofaringeal anjiofibrom-4 • 3- Glomus tümörü • Nazal septumda lokalizedir • Stroma mikzoid ob • Uniform, yuvarlak glomus hücreleri ile çevrili çok sayıda damar • 4- Kaposi sarkomu • İmmün yetmezliği olan hastalarda sık • Yarık şeklinde vasküler alanlar, ekstravaze eritrositler ve hyalen globüller • 5- Anjiosarkom
MALİGN TÜMÖRLER-1 • A- SİNONAZAL KARSİNOM • En sık görüleni SCC dur • Sinonazal bölgenin SCC nadirdir(%3), baş boyun bölgesinin en sık SCC u dudakta lokalizedir • Paranazal SCC ların yarısından fazlası, maksiller antrum, %30 u nazal kavite, %10 ethmoid lokalizasyonludur • Ethmoid tümörler sol tarafı tercih eder • Sigara, nikel, chromium ve radium maruziyeti predispozandır • 6 ve 7. Dekadda erkeklerde sık
Sinonazal CA-1 • Makroskopi: • İnfiltratif gelişim paternli • Kesit yüzeyi kırmızı, beyaz renkli, yer yer nekroz ve hemoraji alanları içeren • Mikroskopi: • Çoğunlukla intermediate veya yüksek grade’li iyi diferansiye SCC • Daha nadir histolojik tipleri (Verrüköz, bazaloid, sarkomatöz) • Lezyon kenarlarında displastik skuamöz epitel görülür • LNM nazal tümörlerde %15 • ÖZEL BOYA: Sitokeratin +
Sinonazal CA-2 • Ayırıcı tanı: • I- Andiferansiye anaplastik Ca • Yüksek mitotik oranlı, nekroz içeren , kötü diferansiye hücrelerin oluşturduğu adacıklar, kordonlar, trabeküller • Tipik olarak vasküler invazyon var • Çok agresiv • II- Adenokarsinom • Orta türbinat veya ethmoidden köken alır • Çoğu iyi diferansiyedir ve tübülopapiller yapı oluşturur