Doç. Dr. Salih PAY GATA Romatoloji BD

1. Romatoid Artriti Nasıl Tanırız? Doç. Dr. Salih PAY GATA Romatoloji BD 9. Ulusal İç Hastalıkları Kongresi 06 Eylül 2007

2. Tanım Romatoid artrit; Periferik diathrodial (sinoviyal) eklemleri simetrik olarak tutan klinik bulguları ve seyri hastadan hastaya değişkenlik gösteren kıkırdak tahribatı ve kemik erozyonları ile eklem harabiyeti ve deformasyonu oluşturabilen çoğunlukla RF’nin pozitif bulunduğu eklem dışı bulguların eşlik ettiği kronik iltihabi eklem hastalığıdır. periferik simetrik poliartrit heterojen, sendrom? erozif, deforman seropozitif sistemik inflamatuvar, artrit

3. Sık tutulan eklemler

4. Romatoid artritin tanısı Klinik başlangıç noktası: 2 veya daha fazla eklemde, 6 haftadan uzun süren artrit (şişlik ve efüzyon)

5. Romatoid artritin tanısı Klinik başlangıç noktası: 2 veya daha fazla eklemde, 6 haftadan uzun süren artrit (şişlik ve efüzyon) Sinsi, poliartiküler tutulum ağrı, tutukluk ve şişlik, sabah tutukluğu Öncelikle MKF, PİF, 1.İP, EB ve MTF tutulumu

6. Romatoid artritin tanısı Klinik başlangıç noktası: 2 veya daha fazla eklemde, 6 haftadan uzun süren artrit (şişlik ve efüzyon) Sinsi, poliartiküler tutulum ağrı, tutukluk ve şişlik, sabah tutukluğu Öncelikle MKF, PİF, 1.İP, EB ve MTF tutulumu Akut poliartrit; miyalji, yorgunluk, ateş, kilo kaybı, depresyon Palindromik romatizma; 2-3 saat-gün arası, migratuvar artrit Kr.monoartrit; diz, omuz, kalça, el ve ayak bileği travma öyküsü Eklem dışı; genel ağrı, tutukluk, KTS, kilo kaybı, serozit, episklerit, vaskülit

7. Romatoid artritin tanısı Klinik başlangıç noktası: 2 veya daha fazla eklemde, 6 haftadan uzun süren artrit (şişlik ve efüzyon) Laboratuar bulguları Diğer klinik bulgular

8. Romatoid artritin tanısı Klinik başlangıç noktası: 2 veya daha fazla eklemde, 6 haftadan uzun süren artrit (şişlik ve efüzyon) Laboratuar bulguları Diğer klinik bulgular Etkilenen eklemlerin sayısı ve dağılımı, Sabah tutukluğu, Eklem dışı bulgular Radyoloji: Düz grafiler, US, MRG Sinovit, Erozyon Kemik iliği ödemi Seroloji; RF ve anti-CCP Akut faz yanıtı; CRP ve ESR

9. Romatoid artritin tanısı Klinik başlangıç noktası: 2 veya daha fazla eklemde, 6 haftadan uzun süren artrit (şişlik ve efüzyon) Laboratuar bulguları Diğer klinik bulgular Etkilenen eklemlerin sayısı ve dağılımı, Sabah tutukluğu, Eklem dışı bulgular Radyoloji: Düz grafiler, US, MRG Sinovit, Erozyon Kemik iliği ödemi Akut faz yanıtı; CRP ve ESR Seroloji; RF ve anti-CCP Ayırıcı tanıya giren hastalıkların gözden geçirilmesi Romatoid artrit

10. Romatoid artritin tanısı Klinik başlangıç noktası: 2 veya daha fazla eklemde, 6 haftadan uzun süren artrit (şişlik ve efüzyon) Laboratuar bulguları Diğer klinik bulgular Etkilenen eklemlerin sayısı ve dağılımı, Sabah tutukluğu, Eklem dışı bulgular Radyoloji: Düz grafiler, US, MRG Sinovit, Erozyon Kemik iliği ödemi Akut faz yanıtı; CRP ve ESR Seroloji; RF ve anti-CCP Ayırıcı tanıya giren hastalıkların gözden geçirilmesi Romatoid artrit Eklem harabiyeti ve fonksiyon kaybı yönünden kötü prognoz belirteçlerinin aranması

11. El ve parmak deformiteleri

12. Parmak deformiteleri Düğme iliği deformitesi Kuğu boynu deformitesi

13. Sistemik bulguları

14. Tanımlar  Erken sinovit  Erken artrit  Çok erken iltihabi artrit  Erken iltihabi poliartrit  İdyopatik poliartrit  Çok erken romatoid artrit  Erken romatoid artrit

15. Erken Sinovit & RA Erken Sinovit Erken RA Yerleşik RA İlerleyici eklem hasarı Klinik semptomların ortaya çıkması p53 mutasyonları(?) Sinoviyal inflamasyonun başlaması Otoimmün yantın başlaması Tak, PP Best Practice and Res Clin Rheum 2001

16. Erken Poliartritin Değerlendirilmesinde Sorunlar  NSAİİ cevabı çok iyi, tam tedavi olduğu sanılabilir  RA klinik bulguları non-spesifik  Kendine sınırlı artrit te sınıflandırma kriterlerini doldurabilir  Tek önemli fark RA’nın kronik olması Laboratuar testleri ve radyoloji negatif olabilir Akut faz %60, radyoloji %70 normal ve RF %70 negatif  OA ile birlikte olduğunda, radyolojiyanıltabilir Quinn MA ve ark Rheumatology 2003

17. Erken Poliartrit: Hangi Hasta Uzmana Gönderilmeli  Eklem şişliği olanlar  MKF ve MTF tutulumu  NSAİİ’ iyi yanıt verenler  Simetrik tutulumu olanlar  Aile öyküsü pozitif olanlar  Belirgin sabah tutukluğu olanlar 6-12 haftadan uzun süren poliartrit? DMARD Quinn MA ve ark Rheumatology 2003

18. Sabah tutkluğu 58/76

20. Erken RA: Tanı Antikor Spesifisite (%) Sensitivite (%) AKA 93-99 26-33 AFA 93 33 Anti-RA33 98 2-27 Anti-Sa 98 22-40 *Anti-CCP 91-98 30-70 Anti-hFibA 98 64 Anti--enolaz 97 33 AKA: Antikeratin Antikor, Anti-hFibA: Antihuman fibrinojen peptid A, AFA: Anti-filagrin Antikor, Anti-CCP: Anti-cyclic citrullinated peptide Hueber W ve ark. Clin Exp Rheum 2003

24. Erken RA: Tanı İki önemli bulgusu vardır: Eklem aralığında daralma: kıkırdak harabiyeti Kemik erozyonları: kemik yıkımı Diğerleri, Yumuşak doku şişliği, Periartiküler osteoporoz, Subluksasyonlar, Sekonder osteoartroz

29. Erozyon

30. Sinovit

31. Sinovit RKMÖ RKMS

32. Sinovit Sinovit

33. Sinovit

34. Kemik iliği ödemi RKMS RKMÖ

36. ACR 1987 Klasifikasyon Kriterleri Eklem ve eklem çevresinde en az bir saat süren sabah tutukluğu, Doktor tarafından gözlenen ve en az 6 hafta süren üç veya daha fazla eklem bölgesinde artrit ; PİF, MKF, EB, dirsek, diz, AB, MTF El eklemlerinde en az 6 hafta süren (EB, MKF veya PİF) artrit Simetrik artrit Romatoid nodul Romatoid faktör pozitifliği Radyolojik değişiklikler; El ve EB AP grafilerinde erozyon ve kistik görünüm veren dekalsifakasyonlar

37. Poliartrit: Ayırıcı Tanı Bağ dokusu hastalıkları Sistemik lupus eritematozus Sjögren sendromu Dermatomiyozit/ polimiyozit Skleroderma Belirlenemyen bağ dokusu hastalığı İnflamatuar artritler Romatoid artrit Postviral artrit Psoriyatik artrit Reaktif artrit Ankilozan spondilit Enteropatik artrit Poliartiküler gut Kalsiyum pirofosfat artriti Vaskülitler Behçet hastalığı Poliarteritis nodoza Ayırıcı tanıda önemli klinik tablolar Septik artrit Paraneoplastik sendrom Subakut bakteriyel endokardit Polimiyalji romatika İnflamtuar olmayan durumlar Osteoartrit Fibromiyalji Quinn MA ve ark Rheumatology 2003

39. Erken RA: Prognostik Faktörler  Otoantikorlar- RF/Anti-CCP  Genetik faktörler- Paylaşılmış epitop  Akut faz cevabı- CRP, ESR  Cinsiyet- Kadın  Görüntüleme- erozyon/kist (US/MRG/X-ray)  Fonksiyonel bozukluk- HAQ  Hastaların %60-70’ni değerlendirebilir Quinn MA ve ark Rheumatology 2003