SANAYİNİN ÜLKE EKONOMİSİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ

1. SANAYİNİN ÜLKE EKONOMİSİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ

2. Sektörlerin Gayri Safi Yurt İçi Hasıla İçindeki Payları(2011) -İhracatımızın %90’ını sanayi ürünleri oluşturur. -İstihdam sağlar. -Hammadde kaynaklarımız değer kazanmıştır. -Ülkemizde sanayi daha çok tarıma dayalıdır. Tarım: % 8,1 Sanayi: % 20,1 Hizmetler: % 71,8 2011 yılı GSMH: 772.3 milyar $

3. Endüstrini kollarının dağılışında; • Hammaddeye yakınlık • Ulaşım ağlarına yakınlık • Enerjiye yakınlık • Pazara yakınlık önemli rol oynamaktadır. • Sermaye de sanayinin dağılışını etkileyen faktörlerden biridir.

4. Besin Sanayisi • Ülkemizde en yaygın sanayi koludur.Sebep:Bol miktarda ve çeşitli tarım ürünlerinin üretilmesi. • Un mamülleri; İç Anadolu Bölgesi ve büyük kent çevrelerinde • Süt ve süt ürünleri; Büyük baş hayvancılığının geliştiği illerle büyük kent çevrelerinde

5. Yağ Sanayisi • Zeytinyağı; Ege bölgesinde • Ayçiçek Yağı; Marmara Bölgesi’nde yaygındır.

6. Konserve sanayisi • Marmara, Ege ve Akdeniz bölgesinde yaygındır.Sebep; yaş sebze ve meyve üretiminin yoğun olması. • Ülkemizde konserve tüketimi beklenilen kadar artmamıştır. Sebep; - Halkımızınmeyvevesebzeleridahaçokyaşolaraktüketmesi- Türkiye’dehemen her mevsimdetazesebzevemeyvebulunması- Halkımızınönemlibirbölümününkonserveihtiyacınıkendiüretimleriyle (salçayapma, sebzekurutma vb.) karşılamasıdır.

7. ŞEKER SANAYİSİ • Ülkemizde kıyı kesimlerinin dışında şeker fabrikaları, şeker pancarının üretildiği yerlere yakın olarak, ülke geneline dağılmıştır.

8. Çay sanayisi • Doğu Karadeniz kıyı kesimleri

9. Tütün Fabrikaları • Türkiye’deüretilentütününbirbölümüihraçedilirken, birbölümü de sigarafabrikalarındaişlenmektedir. Samsun, Tokat, Adana, İzmir, Malatya veİstanbul’dasigarafabrikalarıvardır.

10. Alkollü İçecekler • Arpa, mısır, çavdarveüzümgibibitkilerdenispirtolu(alkollü) içkiimaledenküçükimalathanelerinyanısıra;İstanbul, İzmir, Ankara, YozgatveTekirdağ’darakıveşarapfabrikalarıvardır.

11. . Dokuma, DeriveGiyimSanayisi • Türkiye’de işyeriveçalışanişçisayısıbakımındandokuma, derivegiyimsanayi ilk sıradayeralmaktadır.Dokumacılıksanayisininülkemizde en gelişmişkolupamukludokumadır.

12. Dokuma Sanayisi; • Yünlüdokumacılık; Dahaçokiçpazariçinüretimyapmaktadırvefazlagelişmemiştir. • Örmeişleri (trikotaj); Baştaİstanbulolmaküzerebüyükkentlerdekiatölyeler de yapılmaktadır. Kazak, çorap, iççamaşırıbaşlıcatrikotajürünleridir.

13. İpekli Dokuma; • İpekdokumacılığı; Gemlik, Bursa veİstanbul’datoplanmıştır. Suniipekkullanımınıngiderekyaygınlaşmasıüzerineipekdokumacılığıgerilemektedir. Ancak son zamanlardaipekhalıticaretiipekdokumacılığınıbirazdaolsahareketlendirmiştir.

14. Hazır Giyim Sanayisi; • Hazırgiyimsanayisi (konfeksiyonculuk); Son yıllardabüyükgelişmegöstermiştir. Baştaİstanbulolmaküzere, Bursa, İzmir, Ankara veAdana’dabüyükfabrikalarvardır.

15. Halıcılık; • Ülkemizdedokumacılığınönemliüretim, alanlarındanbiri de halıcılıktır. Gerek el yapımı, gereksemakinaüretimihalılarımızçokünlüdür. Kula(Manisa),Uşak, Gördes(Manisa), İsparta, Bünyan(Denizli), Konya, Sivas, Hereke(İzmit)başlıcahalıüretimmerkezleridir. El halılarıdahaçokAvrupaveA.B.D’ye, makinahalılarıiseOrtaDoğuülkelerineihraçedilmektedir.

16. Deri Sanayisi • Deriürünlerisanayi; istanbul’dayoğunlaşmıştır. Derisanayitesisleri; İstanbul, İzmir, Kayseri, ErzincanveErzurum’datoplanmıştır.

17. Maden Sanayisi; A) Demir-Çelik tesisleri;Türkiye’dekurulan ilk demir-çeliktesisiKırıkkale’dehizmetegirmiştir. Bu tesisdahasonraMakinaveKimyaEndüstrisiKurumu’nadevredilmiştir. Kırıkkale’dekifabrikadasilah, çelik, pirinç, elektrikmakinalarıvebarutüretilmektedir. ikinciönemlitesisKarabükDemir-ÇelikFabrikası’dır. DahasonraEreğliDemir-ÇelikFabrikasıileİskenderunDemir-ÇelikFabrikasıişletmeyeaçılmıştır. BatıKaradenizBölümü’ndekiKarabükveEreğliDemir-Çelikfabrikalarınınyanındademirmadeniçıkarılmadığıhaldedemirinişlenmesindeenerjikaynağıolarakkullanılantaşkömürününburadaolmasındandolayıfabrikalarbubölümekurulmuştur.

18. Maden Sanayisi; • Demir-çelikfabrikalarınındışındaSeydişehir’dekialüminyum, ElazığveAntalya’dakiferro-krom, Ergani, MurgulveSamsun’dakibakırtesisleriönemlimadensanayitesislerimizdir. Ferro-Krom Tesisi Alüminyum işleme tesisi Bakır işleme tesisi

19. Makine Sanayisi; Türkiye’demakinesanayinin en gelişmişkoluotomotivsanayidir. Bu sanayidetraktör, kamyon, kamyonet, minibüs, otomobilgibiulaşımaraçlarınınüretimigerçekleştirilir. OtomotivsanayisiBursa, İstanbul, İzmit, Adapazarı, Adana, İzmirve Gaziantep illerindeyoğunlaşmıştır. ÜlkemizdedemiryoluaraçlarıüretimiEskişehir, Adapazarıve Ankara illerindeyapılmaktadır. Ülkemizdegelişmegösterensanayikollarındanbiri de gemiyapımıdır. Bu sektöreaittersanelerİstanbul, İzmitveİzmir’deyoğunlaşmıştır.

20. Kimya Sanayisi İlaçsanayiİstanbul, İzmirveAnkara’dafaaliyetgöstermektedir. Sunigübresanayi, Kütahya, İskenderun, İzmit, Elazığ, Gemlik, Samsun, Karabük, Bandırma, Mardin (Mazıdağı) veMersin’degelişmiştir. petro-kimyaendüstrisikuruluşlarıda Batman, Mersin, İzmir, İzmitveKırıkkaleçevresindeyoğunlaşmıştır. Batman Rafineri’sininkurulmasındahammaddeyeyakınlıketkiliolurkendiğerlerininkuruluşyerlerininbelirlenmesindeulaşımvepazarşartlarıetkiliolmuştur. İlaç üretim tesisi Petrokimya tesisi

21. Orman Sanayisi; • Odununhammaddeolduğu en önemliüretimalanıkağıtendüstrisidir. Türkiye’dekâğıtüretimitüketimikarşılamadığıiçinkağıtihtiyacınınbirkısmınıithalatyoluylakarşılar. Sanayileşmişülkelerinçoğunda, hammaddekaynaklarınınönemlibirbölümünükullanılmışkâğıtoluşturmaktadır.Böylece, ormankaynaklarıkorunduğugibi, çevrekirlenmesine de dahaazmeydanverilmişolmaktadır. Ülkemizdebiryıllıkbitkilerdenkâğıtüretilebilecektesislerinkurulmasıvekâğıtüretimindekullanılmışkâğıtkullanımoranınınarttırılmasıyolundaçalışmalarsürdürülmektedir.

22. Orman Sanayisi; BatıKaradenizBölümü’ndeBolu, KastamonuveSinopçevresindeormansanayisioldukçagelişmiştir. Bu durum hammaddeyeyakınlıklailgilidir. Başlıcakâğıtfabrikaları:- Giresun-Aksu- Zonguldak-Çaycuma- Muğla-Dalaman- Afyon-Çay- Kastamonu-Taşköprü- Silifke-Taşucu(Mersin)- Balıkesir’debulunmaktadır.

23. H. Çimento, Cam, SeramikEndüstrisi Çimento tesisi • İnşaatsektörününgelişmesiileçimentoendüstrisihızlıbirgelişmegöstererektümyurdadağılmıştır. Çimentonun ham maddesi her yerdebulunduğundanvetüketimifazlaolduğundanfabrikalarıülkemizin her bölgesindemevcuttur.Üretilençimentoülkeihtiyacınıkarşıladıktansonrabirkısmıdaihraçedilmektedir. Çimentoihracatı en çokOrtaDoğuveAfrikaülkelerineyapılmaktadır.

24. H. Çimento, Cam, SeramikEndüstrisi • seramikendüstrisi;Çanakkale(Çan), Bilecik (Bozüyük), Kütahya, Tekirdağ, Bursa(İznik) seramikendüstrisininyoğunolduğuyerlerdir. • Cam sanayitesisleriisedahaçokİstanbul, Gebze, Mersin, Kırklareli, Denizli’detoplanmıştır. Cam ürünlerininbirkısmıihraçedilir. Cam Fabrikası Seramik Fabrikası