180 likes | 431 Views
Prof. dr. Rob de Wijk Directeur HCSS Voorzitter Denktank Nationale Veiligheid. De Nationale Veiligheidsstrategie. Project Nationale Veiligheid (1). 9/11 en moord op Fortuyn (2002) gaven aanzetten voor anders denken over nationale veiligheid.
E N D
Prof. dr. Rob de Wijk Directeur HCSS Voorzitter Denktank Nationale Veiligheid De Nationale Veiligheidsstrategie
Project Nationale Veiligheid (1) • 9/11 en moord op Fortuyn (2002) gaven aanzetten voor anders denken over nationale veiligheid. • Aanslagen Madrid (2004) en Londen (2005) waren katalysatoren. • Deelname aan militaire operaties gaf extra dimensie.
Project Nationale Veiligheid (2) Besef ontstond dat: • Interne en externe veiligheid verweven raken • De bescherming van individuen noodzakelijk is voor politieke en maatschappelijke stabiliteit • Onveiligheid kan worden uitgelokt
Project Nationale Veiligheid (3) Daarnaast besef dat: • Terrorisme een steeds reëlere bedreiging wordt • De schaalgrootte van rampen en crises toeneemt • De dreiging grensoverschrijdend is • Een multidisciplinaire aanpak vereist is • Er nauwelijks een ‘operationele mindset’ is • De organisatie uiterst complex is.
Terroristische dreiging • Tegen symbolische doelwitten en gericht op catastrofale effecten • 9/11 had ook in Europa kunnen gebeuren • CBRN dreiging is reëel • Aanwezigheid moslimminderheid, buitenlandse politiek en houding publieke figuren verhogen de risico’s • Alle grote, gelukte aanslagen in Europa tegen vervoerssystemen
Minister President/Ministerraad Landelijke Organisatie RvdVR RNV MBT* • MinBzk is de coördinerend minster danwel een vakminister danwel de Minister president • Criteria: • Operationele inzetduur en betrokken disciplines • Interdepartmentale keteneffecten • Publiciteit Ministers MinBZK Voor crisis top-down improviseren NCC LOCC Toezichthouder NCBB 1x 1x 13x IBT* DCC** 1x Commissaris van de Koningin Provinciale Organisatie Rijksheer** Zit niet formeel in de bevelslijn PCC** 12x Coördinerend Burgemeester Regionale Organisatie Overleg van Burgemeesters Regionaal Beleidsteam* Operationeel Leider ??x Secties Regionaal Operationeel Team RCC** Burgemeester Gemeente Secretaris GCC** Gemeentelijk Operationeel team* Managementteam Gemeentelijk Beleidsteam* Commandant Rampterrein Voor ramp bottum up standaard regelingen voor handen Actiecentra Parate Diensten Actiecentra Gemeentelijke Diensten CTPI** Commando Rampterrein Secties Gemeentelijke organisatie Bedrijven en Burgers Eenheden Diensten
Wat is een crisis? • Een serie gebeurtenissen of rampen die vaak een groot gebied treft en vraagt om een zware bestuurlijke coördinatie waarin maatregelen om de crisis te beheersen en de voorlichting te coördineren. • Een crisis tast de openbare orde of de nationale veiligheid aan…. • of volgens het Nationaal Handboek Crisisbesluitvorming leidt tot 'een ernstige verstoring van de basisstructuren, dan wel aantasting van de fundamentele waarden en normen van het maatschappelijk systeem'.
Voyager: besluitvorming en sturing • Onvoldoende oog voor operationele effecten • Besluitvorming regionaal, beter dan op landelijk niveau. • Besluiten zijn niet altijd helder, processen tussen relevante organisaties niet altijd duidelijk. +Besluiten worden genomen op basis van benodigde informatie. +Informatie is toegankelijk +Regelmatige vergaderstructuur, prioriteiten worden gesteld
Strategie nationale veiligheid (2007) Werkwijze om d.m.v. analyse, via strategische planning naar opvolging en beleid te komen
Analyse Strategische planning Wat bedreigt Nederland en hoe erg is dat? Wat moeten we kunnen? Wat hebben we daarvoor nodig? Dreigingsanalyses Nationale Risico- beoordeling Capaciteiten Opvolging beleid Agenda Taken Toekomst-verkenningen
Nationale veiligheid is in het geding bij bedreiging van: Territoriale veiligheid Economische veiligheid Ecologische veiligheid Fysieke veiligheid Sociale en politieke stabiliteit
Bedreigingen voor de nationale veiligheid Matige impact, waarschijnlijk: Dierenrechtextremisme Rechts / links politiek extremisme Droogte, hitte Gemiddelde impact, grote waarschijnlijkheid: Politiek salafisme Jihadisme Landelijke black-out Hoge impact, geringe waarschijnlijkheid: Ergst denkbare overstromingen / Dijkring 14 Moedwillige verstoring ICT en elektriciteitsvoorziening Hoge impact, grote waarschijnlijkheid: Financiële crisis Grieppandemie Verstoring energie voorziening
Conclusie voor 2007 Fitna was enige ‘crisis’ in 2007/8 met mogelijke repercussies voor de nationale veiligheid en waarbij sprake was van een sterke verwevenheid tussen interne en externe veiligheid.
Maatregelen • Overheid: versterken landelijke regie bij nationale crises • Bedrijfsleven: versterken van de continuïteit van vitale producten en diensten • Burger: versterken van zelfredzaamheid en burgerparticipatie
Hoe verder? • Betere structuur voor rampenbestrijding en crisisbeheersing met duidelijke taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden voor gemeente, veiligheidsregio en rijk (GRIP 5) • Betere operationele ‘mindset’ bij bestuurders en heldere scheiding tussen beleid en uitvoering in responsefase • Capaciteiten georiënteerde planning op landelijk niveau • Civiel – militaire samenwerking • Invoering van operationele aansturing op basis van netwerkcentrische principes • Kortom, grotere operationele effectiviteit op basis van beginselen als ‘unity in effort’ door ‘unity in command’