150 likes | 337 Views
Asthmi og RSV. Þorgerður Guðmundsdóttir 27.apríl 2005 Seminar. Kyn (börn aðall kk) BHR Atopy Útsetning f allergenum Öndunarfærasýkingar Tóbaksreykur Perinatal þættir ofl. Áhættuþættir astma. Veirusýk. vs astmi.
E N D
Asthmi og RSV Þorgerður Guðmundsdóttir 27.apríl 2005 Seminar
Kyn (börn aðall kk) BHR Atopy Útsetning f allergenum Öndunarfærasýkingar Tóbaksreykur Perinatal þættir ofl Áhættuþættir astma
Veirusýk. vs astmi • Öndunarfæra-veirusýkingar (VRI) geta haft mikilvæg áhrif á þróun astma • VRI eru algengasta orsök wheezing eða aukinna sjd einkenna hjá sj m astma! • Áhrif VRI eru • aldursbundin og • mögulega veirubundin einnig! (sbr RSV vs aðrar veirur)
Áhættuþættir önghljóða með veirusýk • Áhættuþættir önghljóða (wheezing) á meðan á veirusýk stendur, hjá ungbörnum og ungum börnum: • Reykingar móður • Astmasaga hjá móður • ↑ IgE • Sjá töflu
Áhættuþættir veiru-induceraðra önghljóða hjá börnum Up2date
Möguleg ferli í veiru-induceraðri loftvega obstruction og astma • Increased airway responsiveness • ↑ sensitivity • ↑ maximal response • Altered neural control mechanisms • ↑ parasympat efferent signal • etc • Altered small airway geometry • Airway wall thickening • Plugging of the lumen (mucus secretion, cellular debris) • Increased airway inflammation • Nonspecific immune responses • Epithelial cells, endothelial cells, macrophages& monocytes, granulocytes • T-cell responses to viral infection • Antigen independent & - specific Up2date
RSV • Respiratory syncytial virus • Öndunarfærasýkingar + myndar syncytia (samfrymi) í frumurækt • Subgroups: A og B (oft samhliða í faröldrun en A>B) • Ætt: Paramyxoviridae, ættkvísl: pneumovirinae. • Helsta orsök alvarl öndunarfærasýk hjá börnum <2ára • Árlegir faraldrar, 2-5mán yfir vetrarmán. • Flestir hafa sýkst af veirunni f 3ja ára aldur • Endursýkingar algengar! (í sama faraldri, ónæmissvar takmarkað) • Incubations tími 3-8d • Snerti- og úðasmit, skilst út í öndunarfæra secreti • Smitandi í 1-2v. Sjúkdómslengd 7-21d. Dánartíðni <1%. • Greining: nefkokssog e 3-7d, syncytia í veirurækt • Ribavirin meðferð hjá high risk sj
RSV einkenni • Hiti 38-40°C • Efri loftv eink: • Kvef • Hósti • Hálssærindi • Neðri loftv eink: • Bronchiolitis (lungnahríslukvef) • Lungnabólga • Barka – og berkjubólga • Eyrnabólga • Sjd mynd háð aldri og hv undirliggjandi sjd Alvarlegur sjd algengari hjá drengjum
RSV meðferð • Stuðningsmeðferð • O2 • Mikil hypoxemia • Einstaka lenda í öndunarvél (<1% inniliggjandi) • Berkjuvíkkandi lyf • Innöndunarlyf • Mikið notað við bronchiolitis • Rannsóknir sýnt mism árangur • Corticosteroidar • Rannsóknir ?árangur
Tengsl RSV og astma • RSV sýkingar eru taldar mögulegir meðverkandi þættir í þróun astma! • Hjá börnum <2ja ára er RSV sýk algeng orsök ‘wheezing’/önghljóða • Börn m stöðug astmaeink eða sem fá astma eftir RSV sýk hafa þó venjul aðra áhættuþætti f astma • ss astmasaga hjá móður og ↑IgE • Nákvæml hvernig RSVsýk valda aukinni hættu á astma myndun er enn óljóst!
Tengsl RSV og astma frh • Þekjufr öndunarvegs hýsa RSV (ofl öndunarfæraveirur sbr influenzu) • Influenza og RSV valda cytopathískum áhrifum á þekjufr – geta br virkni fr og sl vöðva í loftvegum • Samb eosinophila og veirusýk ekki fullþekkt en • Í börnum m önghljóð á meðan á RSVsýk stendur fannst ↑ magn leukotrien C4 í nasal secretion bendir til • eosinophila recruitment til öndunarv. Sem sést ekki í öðrum öndunarfæraveirusýk.
RSV in early life and risk of wheeze and allergy by age 13 years– Lancet 1999; 354: • Rannsókn þs börn fædd 1980-84 (n=1246) • Includeruð í rannsóknina við fæðingu • Fylgt eftir mtt öndunarfærasýkinga • Neðri öndf sýk m RSV <3ára sjálfstæður áhættuþ f wheezing upp að 11ára aldri (ótengt atopiu) • NB – RSV neðri öndf sýk er ekki áhættuþáttur f myndun atopic astma!
Hugarflug ? RSV <3ára ↑astmi <11ára • Sérstaða RSV mv aðrar veiru öndunarfærasýk þs RSV myndar samruna fr (syncytium) skemmdir á öndunarfæra þekju! • Áhrif á function þekju og slétta vöðva í loftvegum • Minni lungu meiri áhrif veirunnar (skemmdir lungnavefs? • Jafnar sig þegar nálgast pubertet og stærð loftvega eykst ↓aftur líkur á önghljóðum sem eru ekki tengd allergískri bólgu í loftvegum) • Vanþroskaðra ónæmiskerfi <3ára? • RSV sýking tengd meðfæddri/áunninni starfstruflun í stjórnun á loftvega tonus? (sem minnki svo með aldrinum?) • ???
Heimildir • Barr FE, Graham BS. Respiratory syncytial virus (serial online) Jan 2005 (cited 2005 Apr 25). Available from: URL: http://www.utdol.com • Busse WW. Viral-induced wheezing and asthma (serial online) Jan 2005 (cited 2005 Apr 25). Available from: URL: http://www.utdol.com • Lissauer T, Clayden G. Illustrated textbook of paediatrics, 2nd ed. Edinburgh, Mosby ,2002. • Litonjua AA, Weiss ST. Risk factors for asthma (serial online) Nov 2004 (cited 2005 Apr 25). Available from: URL: http://www.utdol.com • Renato ST et al. Respiratory syncytial virus in early life and risk of wheeze and allergy by age 13 years. Lancet 1999; 354: 541-45. • Rudolph AM, Kamei RK, Overby KJ. Rudolph’s fundamentals of pediatrics, 3rd ed. San Francisco: McGraw-Hill, 2002.