INTERPRETACJA JONÓW SODOWYCH,POTASOWYCH I CHLORKOWCYH- STANY ODWODNIENIA I PRZEWODNIENIA

1. INTERPRETACJA JONÓW SODOWYCH,POTASOWYCH I CHLORKOWCYH- STANY ODWODNIENIA I PRZEWODNIENIA Agata Banaśgr. A/B

2. PRZESTRZENIE WODNE ORGANIZMU: Płyny wewnątrzkomórkowe (60%) Płyny zewnątrzkomórkowe (40%) GŁÓWNE ELEKTROLITY: (PO4)3- , K+, Na+ , Cl- * Także H+,Ca2+,Mg2+, SO3-,HCO3-

3. ELEKTROLITY USTROJOWE • są jonami ,odpowiadającymi za równowagę wodno-elektrolitową • Zmiana poziomu wody  zmiany elektrolitowe (i odwrotnie) • Wewnętrzna równowaga- dystrybucja wody między różnymi przestrzeniami • Zewnętrzna równowaga- przyjmowanie i wydalanie wody

4. Oznaczenie poziomu elektrolitów w płynach ustrojowych MATERIAŁ KLINICZNY • Krew pełna • Osocze heparynizowane • Surowica • Mocz • Stolec • PMR • Płyn oparzeniowy • Płyn przewodu pokarmowego • Pot

5. Wartości prawidłowe (u dorosłych)

6. Oznaczanie jonów Na+ • Poziom Na NIE MOŻE być stosowany jako prosty pomiar statusu Na, ponieważ często jest nieprawidłowy na skutek utraty lub zatrzymania wody! • Interpretacja poziomu Na w połączeniu z historią i badaniem klinicznym pacjenta • W obecności hiperlipidemii i hiperproteinemii poziom Na może być zaniżony= pseudohyponatremia • Pseudohypernatremia- przy ciężkiej hypoproteinemii

7. Zaburzenia gospodarki sodowej HYPERNATREMIA • Na+ prawidłowo ale mniejsza ilość wody: • Odwodnienie hipertoniczne (zmniejszona podaż wody, nadmierna utrata wody przez nerki, niewyrównana cukrzyca, diureza osmotyczna, nadpotliwość, gorączka, wymioty, biegunki, hiperwentylacja)

8. Zaburzenia gospodarki sodowej HYPERNATREMIA • prawidłowa ilość wody ale nadmiar Na+: • Zwiększona podaż • Zmniejszone wydalanie (niewydolność nerek, obniżona filtracja kłębkowa) • Hiperaldosteronizm • hiperkortyzolemia Wzrost ilości wody i duży nadmiar Na+

9. Zaburzenia gospodarki sodowej HYPONATREMIA • Duży niedobór Na+ ze spadkiem ilości wody • Nadmierna utrata przez nerki • Obfite pocenie się • Oparzenia • Wymioty, biegunki • Niedobór Na+ izolowany: • Leczenie diuretykami • SIADH • Niedoczynność tarczycy

10. Zaburzenia gospodarki sodowej HYPONATREMIA • Na+ prawidłowo ale zatrzymanie płynów: • Przewodnienie hipotoniczne (zwiększona podaż płynów, zmniejszone wydalanie, niewydolność nerek, niedobór kortyzolu, zwiększona sekrecja wazopresyny)

11. Oznaczanie jonów K+ INTERFERENCJE  wzrost K+: • Kontaminacja antykoagulantami (EDTA, NaF) • Opóźnione oddzielenie surowicy • Liza komórek • Hemoliza • Rozpad leukocytów (przewlekła białaczka limfoblastyczna) • Trombocytoza

12. HIPERKALIEMIA Uwolnienie K+ z komórki Kwasica Niedobór insuliny Niedotlenienie tkanek Liza komórek Wzrost podaży K+ Zmniejszone wydalanie K+ niewydolność nerek Hypoaldosteronizm ***Hiperkaliemia może spowodować porażenie mięśni, wywołać arytmię lub – w skrajnych przypadkach – zatrzymać akcję serca. Zaburzenia gospodarki potasowej

13. Zaburzenia gospodarki potasowej HIOKALIEMIA • Niedostateczna podaż K+ • U chorych po zabiegach operacyjnych (żywienie pozajelitowe) • Nadmierne wydalanie K+ • Wymioty, biegunki • Przetoki jelitowe, żołądkowe • Leki moczopędne • Kwasica • Zaburzenia funkcji nerek

14. Oznaczanie chlorków • Poziom chlorków we krwi zmienia się analogicznie do zmian poziomu sodu we krwi • HIPOCHLOREMIA • W stanach nadmiernej utraty sodu • W przewlekłej kwasicy oddechowej • HIPERCHLOREMIA • Nadmierna utrata wody (przez płuca, skórę, przewód pokarmowy, nerki) • Przez przetoki trzustkowe, żółciowe • W nadczynności przytarczyc • W nadmiernej podaży chlorków

15. Oznaczanie chlorków • Oznaczane w pocie- jako test przesiewowy- pediatria • Diagnostyka MUKOWISCYDOZY • Mukowiscydoza jest chorobą wielonarządową. Jej występowanie uwarunkowane jest defektem genetycznym, w wyniku którego produkowane jest nieprawidłowe białko regulujące przepływ jonów chlorkowych przez komórki nabłonka. • Norma 5-35 mmol/l • 30-60 mmol/l oznaczenie watpliwe • >60 mmol/l choroba

16. PRZEWODNIENIE I ODWODNIENIE

17. PRZEWODNIENIE IZOTNICZNE • zaburzenie gospodarki wodnej, polegające na zwiększeniu zawartości sodu w organizmie • zwiększenie się przestrzeni wodnej pozakomórkowej • rozwój obrzęków

18. PRZEWODNIENIE IZOTNICZNE PRZYCZYNY • wzrost ciśnienia hydrostatycznego, • spadek ciśnienia onkotycznego, • utrudniony odpływ chłonki • zwiększenie przepuszczalności ścian naczyń krwionośnych

19. PRZEWODNIENIE HIPOTONICZNE • zaburzenie gospodarki wodnej, w którym dochodzi do nadmiaru wody w ustroju • Występuje hiponatremia PRZYCZYNY • hipoproteinemia • niedoczynność tarczycy • niedoczynność kory nadnerczy • choroby nerek

20. PRZEWODNIENIE HIPERTONICZNE • zaburzenie gospodarki wodnej, w którym dochodzi do namiaru wody w ustroju, przebiegające z hipernatremią. PRZYCZYNY • Nadmierna podaż płynów elektrolitowych • Pozajelitowe podawanie płynów hipertonicznych • Kłębuszkowi zapalenie nerek

21. ODWONIENIE IZOTONICZNE • niedobór wody w organizmie, przebiegający z prawidłową molarnością płynów PRZYCZYNY • utrata izotonicznych płynów przez : • przewód pokarmowy • nerki • skórę wskutek oparzenia • utrata krwi

22. ODWOENIENIE HIPOTONICZNE • niedobór wody w organizmie, przebiegający z obniżoną molarnością płynów ustrojowych PRZYCZYNY • Utrata sodu i wody przez nerki • Stosowanie środków moczopędnych • Uzupełnienie niedoboru lub strat wody płynami pozbawionymi elektrolitów

23. ODWODNIENIE HIPERTONICZNE • niedobór wody w organizmie, przebiegający z podwyższoną molarnością płynów PRZYCZYNY • utrata wody ubogiej w elektrolity (przy hiperwentylacji) • utrata hipotonicznych płynów (w moczówce prostej) • nadmierna diureza osmotyczna (w przypadku hiperglikemii)

24. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ