450 likes | 645 Views
Waarom Kalibratie. -Vormingsdag VITO Contactdag LABS Juni 2007. Kalibratie. Wat is kalibratie. Testen ijken De noodzaak van kalibratie. Hoe gaan we om met kalibratie. WAT. Oorsprong. Model- en praktijkwaarden. Perfectie = alle punten op de rechte lijn.
E N D
Waarom Kalibratie. -Vormingsdag VITO Contactdag LABS Juni 2007
Kalibratie • Wat is kalibratie. • Testen • ijken • De noodzaak van kalibratie. • Hoe gaan we om met kalibratie. Stork Intermes Frans Verheyden
WAT Oorsprong Model- en praktijkwaarden. Perfectie = alle punten op de rechte lijn. Wapen industrie - de diameter van de loop van een stuk geschut, het kaliber. Stork Intermes Frans Verheyden
Kalibratie model Ontwikkellen van een simulatiemodel. Rekening houdende met alle beïnvloedingsfaktoren Met onzekerheidsbudget Met validatie. Stork Intermes Frans Verheyden
Kalibratie modelMeettoestel kalibratie • Men bepaalt de afwijking (bias –correctie) tegenover referentie inrichting. • Samenstelling van onzekerheidsbudget • Aantoonbare herleidbaarheid. • Met juiste eenheden en EA aanbevolen voorstellling. Stork Intermes Frans Verheyden
Testen • Uitgevoerd door de testlaboratoria met accreditatie BELAC • Steekproef gewijze testen, destructief of non-destructief. • Steeds met onzekerheids opgave Stork Intermes Frans Verheyden
Wettelijke metrologieijken of verificatie • Alle wettelijke metrologie moet op kalibratie gesteund zijn. • Wettelijke metrologie zijn vereenvoudigde proeven met andere doelstelling dan kalibratie • Wettelijke metrologie is actueel niet altijd aantoonbaar herleidbaar Stork Intermes Frans Verheyden
Agenda • Waarom kalibratie ? • Hoe gebeurt kalibratie.? • Wanneer behoeven we kalibratie Stork Intermes Frans Verheyden
Waarom kalibratie ? • Aantoonbare herleidbaarheid • Alle laboratoria moeten tot hetzelfde resultaat komen (binnen de gegeven onzekerheid) Tot omstreeks 1970 was ; 1V in USSR ≠ 1 V in Europa en USA Stork Intermes Frans Verheyden
Anekdote over herleidbaarheid. Stork Intermes Frans Verheyden
Instandhouding herleidbaarheid • Werkstandaarden afleiden van referentie standaarden • Vergelijking standaarden onderling • Interlaboratorium proeven • Onder genormeerde of conventionele omstandigheden Stork Intermes Frans Verheyden
schuifmaat 2.47 cm ± 0.03 cm Moer is gekende waarde met eigen reeks fouten met onzekerheden Correctie en onzekerheidtemperatuur moer en schuifmaat temperatuur invloed handwarmte, verschillen, vormfouten meetdruk, lezing analoog, gebreken schuifmaat Samengevoegde onzekerheid en correctie Stork Intermes Frans Verheyden
Gewichten en massa’sVoor kalibratie van weegtoestellen drukbalansen en loadcellen tevens basis voor elektrische grootheden. • De werkstandaard afgeleid van de super kg volledig gecertifiëerd in alle aspecten • Drie ongeveer gelijke gewichten t/o standaard met een gelijke massa vergelijking • We meten alle mogelijke onderlinge verschillen 1-2 1-3 1-4 2-3 2-4 3-4 • Al deze verschillen zijn de basis van een gesloten wiskundige ringvergelijking. • Hieruit is elk gewicht afzonderlijk berekend met correctie en onzekerheid. De balans zelf dient niet gekalibreerd te zijn met deze methode • Er zijn wiskundige reeksen voor een decadeMet 1 kg als standaard de gewichten 100g 200 g 500 g bepalen Stork Intermes Frans Verheyden
Methodiek onzekerheidsbudget Standaard 100.000 09 g 0.025 mg normaal 1 0.025 mg Drift+vervuiling 0.0g 0.00 mg rechthoek 1 0.0001 mg Massa verschil 0,001 g 0.004 mg normaal 1 0.004 mg Opzetfout 0.0 g 0.005 8 mg driehoek 1 0.005 8 mg Archimedes 0.0 g 0.00 mg rechthoek 1 0.0002 mg Min lezing 0.0 g 0.004 1 mg rechthoek 1 0.004 1 Magnetisme 0.0 g 0.003 1 mg rechthoek 1 0.003 1 Kwadratische som Rekenkundige som Stork Intermes Frans Verheyden Som 100.000 091 g 0.042 0 mg
Het certificaat • Administratieve vereisten ISO 17025 • Technische vereisten ISO 17025 • Aantoonbare herleidbaarheid vanaf standaard • Competentie uitvoerend laboratorium BELAC • Toegepaste procedures • Omgevingsparameters • Beschrijving gekalibreerde meettoestel • Norm verwijzingen EA ISO OIML enz (optioneel) • Meetresultaten (voor 1 punt of voor een bereik) • Vastgestelde meetwaarde in conventionele omstandigheden • Uitgebreide onzekerheid voor dekkingswaarschijnlijkheid k=2 (95%) Stork Intermes Frans Verheyden
Meetresultaten 2015,22 g ± 0.14 g Analytische voorstelling y=ax+b ±U=7.426 10-6 x + 0.123409 g ±Umin= 0.123409 g ±Umax=0.242231 g ±U= 0.12 g ±U= 0.24 g Stork Intermes Frans Verheyden
Overzicht • Certificaten van geaccrediteerden. • Certificaten van niet geaccrediteerden • Wat is onzin. Druk verscil massa Temp. volume tijd Debiet luchtdruk dichtheid vochtigheid Stork Intermes Frans Verheyden
Massakalibratie Van 1 mg tot 50 kg d = 0.1µg Stork Intermes Frans Verheyden
Druk kalibraties • Van 10-7 mbar abs. tot 4000 bar . • Vacuum Stork Intermes Frans Verheyden
Anemometrie Stork Intermes Frans Verheyden
Mechanische kalibraties • Moment, • kracht, • Load cellen Stork Intermes Frans Verheyden
Accellerometrie • Snelheidversnelling puls Stork Intermes Frans Verheyden
Temperatuur kalibraties • - 195 °C tot +1400 °C Stork Intermes Frans Verheyden
Vochtigheids kalibraties Stork Intermes Frans Verheyden
Geometrische kalibraties Stork Intermes Frans Verheyden
Elektrische kalibraties • Gelijkspanning Wisselspanning Weerstand Gelijkstroom Wisselstroom Frequentie Vermogen Capacitantie Reactantie Stork Intermes Frans Verheyden
Tachimetrie en tijdmeting Stork Intermes Frans Verheyden
Elektrische kalibraties • Speciale set-up voor luchtvaart industrie. Stork Intermes Frans Verheyden
Testen • Destructieve mechanische proeven • Trek- en buig-proeven tot 100 ton Stork Intermes Frans Verheyden
Testen - Kerfslagproeven Stork Intermes Frans Verheyden
Testen -Hardheidsproeven Stork Intermes Frans Verheyden
Testen • C/S analyse • Materiaalanalyses • Plasma spectrograaf (ICP) Stork Intermes Frans Verheyden
Testen • Materiaalanalyses • Metaalkundig schade-onderzoek • Microscopisch onderzoek Stork Intermes Frans Verheyden
Materiaalanalyses Corrosietesten, HIC, enz... Testen Stork Intermes Frans Verheyden
Aardgas volume meting MID • MID richtlijn van Europa voor gastellers • Measuring Instruments Directive 2004/22/EC • Water volume • Aardgas volume • Wattuurmeters • Warmte verbruiksmeters • Hoeveelheden vloeistoffen anders dan water • Uitlaat en gas analysatoren • ...........Zie bijlage documentatie Stork Intermes Frans Verheyden
Certifcaten geaccrediteerden • Alleen geldig voor: • Gegeven competentie • Binnen de toegestane mogelijkheden • Herleidbaarheid procedures en standaarden hebben bewijslast Stork Intermes Frans Verheyden
Certifcaten NIET geaccrediteerden • Alles is toegestaan: • Herleidbaarheid procedures en standaarden hebben Geen bewijslast • Alles moet aangetoond en bewezen worden met bijlagen, onafgezien een ISO of andere normverwijzing Stork Intermes Frans Verheyden
(Onzin) op certificaten • Herkalibratie datum (is de competentie van de gebruiker) • Goed of afkeuring van het instrument tenzij contractueel overeengekomen, MTF in %? • Meetresultaten zonder onzekerheid en k=2 • Meetresultaten die niet overeenkomen met de onzekerheid • Meetonzekerheden als gevolg van gebruik door klant (indekking door procedures of normen voor klant) • Adviezen, opmerkingen, bedenkingen. (tenzij met klant overeengekomen) Stork Intermes Frans Verheyden
Overzicht kalibratie • Raadpleeg de lijst BELAC geaccrediteerde laboratoria. www.belac.fgov.be Kalibratie www.stork.com/intermes/kalibratie Frans.verheyden@stork.com Stork Intermes Frans Verheyden
Wat zijn GEEN onzekerheden • Meetfouten en vergissingen • Toleranties Toelaatbaarheidsgrenzen voor een proces of een product • MTF is geen tolerantie • Specificaties Wat men verwacht - beschrijvend • Nauwkeurigheid Nauwkeurigheid is kwalitatief Onzekerheid is kwantitatief -- Fouten ≠ onzekerheden -- statistische analyse ≠ onzekerheidsanalyse aan de hand van het onzekerheidsbudget. -- Ijking is verifcatie onverenigbaar met kalibratie Stork Intermes Frans Verheyden
A B C D bovengrens ondergrens help Omgaan met onzekerheden MTF Productie tolerantie MTF= maximum toegestane fout
Meet analyse Te onderhandelen met klant Verbetering meetsysteem
Bronnen • Andere opleidingen Stork Intermes • Hoe MTF bepalen • Omgaan met onzekerheden • Literatuuroverzicht. • EA, ISO 17025, OIML, BELAC • Te raadplegen diensten. • BELAC lijsten geaccrediteerden Stork Intermes Frans Verheyden
VRAGEN ??? Stork Intermes Frans Verheyden