180 likes | 346 Views
Normalisering Een nieuwe lente of herfsttij voor de ambtenarij ?. Lunchcollege Albeda-leerstoel 6 maart 2014, CAOP p rof.mr. B. Barentsen. Normaliseringstendens . Een kwestie van ‘ framing ’: werknemer is de norm
E N D
NormaliseringEennieuwelente of herfsttijvoor de ambtenarij? LunchcollegeAlbeda-leerstoel 6 maart 2014, CAOP prof.mr. B. Barentsen
Normaliseringstendens Een kwestie van ‘framing’: • werknemer is de norm • alleen afwijken van de norm als bijzondere positie overheid dat noodzakelijk maakt Voorbeelden: • Stakingsrecht • Medezeggenschap (WOR) • Werknemersverzekeringen (OOW) • Ziekteverzuim (Wvp) Ongelukkig voorbeeld:Sectorenmodel/ “overheids-cao’s” Hoe eenzijdig is ambtelijke aanstelling nog?
Wetsvoorstel 32550 • Artikel I • Ambtenarenwet 201. (17?, 18?) • Nieuwe definitie ambtenaar • Hernummering Titel III Ambtenarenwet 1929 • Overgangsrecht • Artikel IIa en IIb • Aanvulling Politiewet/Militaire ambtenarenwet tbv politieambtenaren/burgerpersoneel defensie • Artikel III • Intrekking art. 7:615 BW • Artikel X en XI • Geen instemmingsvereiste/inwerkingtreding
Uitzonderingen (art. 3) • Overheidswerkgever sluit geen arbeidsovereenkomsten met: • Eenhoofdige bestuursorganen, leden organen/colleges publieke rechtspersonen • O.a. politieke ambtsdragers, leden Hoge Colleges van Staat, bestuur ZBO’s • ± art. 2 AW 1929 • Rechterlijke ambtenaren (rechters, OM) • Politieambtenaren • Militaire en burgerlijke ambtenaren defensie
Positie ‘blijfambtenaren’ • Rechters c.a. en militairen: houden eigen wet • Politie • Grondslag/plicht nadere regels (art. 125 AW 1929) naar art. 47 Politiewet • Materiële bepalingen AW 201. van toepassing • Burgerpersoneel defensie • Grondslag/plicht nadere regels (art. 125 AW 1929) naar art. 12o MAW • Materiële bepalingen AW 201. van toepassing • Expliciet stakingsrecht (12o lid 4 MAW) • Aanstelling berust op art. 12o MAW
Wie zijn er NIET uitgezonderd? • Belastingambtenaren • Inspecteurs, douane • Cipiers (Medewerkers DJI) • BOA’s (vgl. TAR 2014/8) • Niet-rechterlijke ambtenaren bij de gerechten • Medewerkers Raad van State/Hoge Colleges • Medewerkers AIVD • Griffier Kamer, Provinciale Staten, Raadsgriffier
Maar: er komen ambtenaren bij! • Art. 1 lid 1 Ambtenarenwet 201. Ambtenaar in de zin van deze wet is degene die krachtens een arbeidsovereenkomstmet een overheidswerkgever werkzaam is. • Overheidswerkgever: • Staat, provincie, gemeente, waterschap • Overige krachtens publiekrecht ingestelde rechtspersonen • Niet-publiekrechtelijke rechtspersoon bekleed met openbaar gezag met gezagsuitoefening als kernactiviteit
Nieuwe overheidswerkgevers: voorbeelden • Hun werknemers gaan onder AW vallen • Uwv en Svb • SER en publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie • TNO, Staatsbosbeheer • Stichting Afm, DNB N.V. , Stichting CBR • Private instelling met gezag als kerntaak • Niet alle bestuursorganen • Niet alle door overheid ‘beheerste’ private instellingen (vgl. Blijdorp, TAR 2007/196)
Voor alle duidelijkheid… • Zonder arbeidsovereenkomst met overheidswerkgever GEEN ambtenaarschap! • Vrijwilligers/stagiairs (TAR 2013/53) • Uitzendkrachten • Gedetacheerden • Payrollkrachten • Pas op: soms wordt wél arbeidsovereenkomst met overheidswerkgever aangenomen (schijnconstructies JAR 2013/95 en 144)
De grote verandering • Awb niet langer van toepassing • Interne ‘voorprocedure’ kan ook in cao zijn vastgelegd • Bestuursrechter niet meer bevoegd • ‘Verambtelijkt’ civiel ontslagrecht • Nieuw ontslagrecht per 1 juli 2015 • Gesloten stelsel ontslaggronden • Toestemming UWV bij reorgansatie-ontslag en ziekte-ontslag • Ontbinding via kantonrechter bij ‘persoonlijke’ ontslagredenen • Transitievergoeding ipv ontslagvergoeding
Wat blijft het zelfde? • Materiële bepalingen AW 1929 gehandhaafd, maar hernummerd • § 2 t/m 4 AW 201. • Voeren integriteitsbeleid • Ambtseed • Plichtsvervulling & goed ambtenaarschap • Beperking grondrechten • nevenfuncties, geheimhouding, vrijheid van meningsuiting/vereniging, visitatie, vetrouwensfunctie, reisverbod
Individuelepositie ‘nieuwe ambtenaar’ • Art. 14 AW 201. • ‘Big bang’: omzetting aanstelling in arbeidsovereenkomst • Inclusief ‘bestaande beslissingen, afspraken en toezeggingen’ • In ieder geval m.b.t.: duur dienstverband, bezoldiging, werktijden & rooster, verlof, faciliteiten functie-uitoefening en studie • Lopende procedures: Awb en bestuursrechter (art. 16 lid 2 AW 201.)
Rechtspositieregeling (art. 17 AW 201.) • Krachtens AW 1929 vastgestelde voorschriften vervallen • Blijven van kracht bij uitblijven cao • voor welke regeling komt cao in de plaats? • Blijven van kracht ‘als waren zij cao’ • Uitzonderingen: bepalingen in strijd met AW 201. en dwingend burgerlijk recht • wetsgeschiedenis: ontslagrecht, verval vakantie-uren, boetes, schadevergoeding • maar: is afwijken hoofdregels BW per se ‘in strijd met’ die regels? • voorbeeld: extra ontslagbescherming 35-minners, VWNW-traject uit Hoofdstuk 10d CAR/UWO
Nieuwe overheidscao’s • Vrijheid van collectief onderhandelen • geen onderhandelingsplicht, geen overeenstemmingsvereiste • cao-afspraken over procedure en partijen mogelijk • Géén automatische binding ambtenaren • Lidmaatschap cao-partij vereist • Incorporatiebeding • in marktsector gebruikelijk, maar bij ambtenaren onbekend • telt verwijzing naar rechtspositieregeling in aanstellingsbesluit als incorporatie rechtsopvolger? • Aanbod en aanvaarding toepassen cao • kan dat ook stilzwijgend?
Gaat het er van komen? • Voorstanders Tweede Kamer hebben ruime meerderheid in Eerste Kamer (56 zetels) • Maar: constitutionele argumenten wegen mogelijk zwaarder voor Eerste Kamer • Maar: onzekere politieke tijden
Art. X: uitschakeling overeenstemmingsvereiste • overlegregels m.b.t. arbeidsvoorwaarden (125 lid 1, onder n AW 1929) n.v.t.: • bij totstandkoming en inwerkingtreding wet normalisering • bij aanpassing andere wetten en lagere regels aan de wet normalisering en treffen van voorzieningen ter uitvoering van deze wet • ratio: wetgever gaat over kader (± BW), werkgever & werknemer over materiële arbeidsvoorwaarden (± cao)
Overeenstemmingsproblemen • Verbodsactie contraseign minister • Plaats van de rechter en de bonden in het Staatsbestel beperkt kansen hiervan • Onderscheid materiële en formele arbeidsvoorwaarden diffuus • Bijv: cao-afspraken over ontslagvolgorde en ontslagvoorwaarden • Onderscheid ook niet zo duidelijk gemaakt bij opstellen ‘overlegregels’ (KB 1997)
Werk aan de winkel! • Aanpassen ambtenarenreglementen • CAO-onderhandelingen • Verduidelijken individuele rechtspositie (incorporatie?) • Voortbestaan bezwaaradviescommissies en andere rechtspositionele gremia (disciplinaire zaken, functiewaardering) • Voortbestaan overlegstructuren (incl. advies en arbitrage)