Finanse publiczne i rynki finansowe

1. Finanse publiczne i rynki finansowe Dr Andrzej Dębowski

2. Krótkie wprowadzenie Tło społeczne, polityczne, ustrojowe, gospodarcze! Zawsze dylemat- ile Państwa w życiu społecznym! Jaki zakres dóbr publicznych i społecznych? Co to są dobra publiczne? Czym są dobra społeczne? Pod pojęciem dóbr publicznych należy rozumieć te dobra, ze względów naturalnych mogą służyć zbiorowości lokalnej lub całemu społeczeństwu . Dobra społeczne to takie, które mogą być dobrami prywatnymi ale ze względu na doktrynę polityczną i rodzaj polityki społecznej są dostępne dla każdego obywatela. Aby stworzyć te dobra musi następować ich zasilanie finansowe – jak to się zieje? O tym właśnie traktują finanse publiczne. Interwencjonizm- liberalizm…

3. Wybrane definicje: Finanse publicznesą wyrazem stosunków społecznych i ekonomicznych powstających w trakcie nieustannych, dynamicznie ujętych procesów gromadzenia dochodów i przychodów oraz dokonywania wydatków i rozchodów na cele publiczne.

4. Finanse publiczne - to ogół procesów związanych z gromadzeniem, rozporządzaniem i wydawaniempieniądzaoraz jegosurogatów. Gromadzenie może następować w postaci bezzwrotnej lub zwrotnej (pożyczka). Wydatkowanie pieniądza może dokonywać się w formie transferu lub w postaci realizacji swojego prawa do produktu czy usługi.

5. Finanse publiczne a finanse prywatne Finanse publiczne: -są tworzone na podstawie władztwa finansowego podmiotu publicznego -to metody wykorzystywane przy zarządzaniu publicznymi środkami finansowymi, właściwe trybowi politycznemu i procedurom administracyjnym a nie metodom rynkowym związanym ze stosunkami umownymi…. -skierowane są na realizację interesu publicznego, zaspokajanie potrzeb społecznych, a nie na maksymalizację zysków

6. Finanse Publiczne… -rozmiarami swoimi w skali kraju przewyższają z zasady zasoby i środki podmiotów prywatnych -wielkość i struktura publicznych środków pieniężnych ustalają i kontrolują organy stanowiące władze publiczną

7. -podstawowym dążeniem publicznej działalności finansowej powinno być utrzymanie równowagi finansowej w skali państwa oraz wartości pieniądza krajowego

8. Podręczniki i źródła informacji: • podstawowy: Stanisław Owsiak -„Finanse publiczne- teoria i praktyka”

9. A także inne liczne książki o tej tematyce – wystarczy wpisać w GOOGLE; finanse….. np.: • „Finanse publiczne”- Jerzy Osiatyński • Finanse publiczne”- Andrzej Wernik • „Finanse publiczne i prawo finansowe„ - praca zbiorowa pod red • C. Kosikowskiego • „Finanse Publiczne”- Paul Marie Gaudernet • „Finanse publiczne”- praca zbiorowa pod red A. Pomorskiej

10. Należy też zapoznać się z następującymi materiałami (dokumentami, artykułami): • Ustawa o finansach publicznych Dz. Ustaw. - do pozyskania w internecie • Budżet państwa na rok 2010 • Budżet województwa lubuskiego • Budżety lokalne na poziomie miasta/ gminy (dostępne na stronach internetowych w BIP (Biuletyn Informacji Publicznej) • Wybrane budżety podmiotów należących do sektora finansów publicznych

11. Zalecana lektura wybranych gazet i czasopism („RZECZPOSPOLITA”, GW, „DZIENNIK- GAZETA PRAWNA”, „NEWSWEEK”,” POLITYKA”, „WPROST”) – dobrze widziane będą własne inicjatywy ze strony studentów (np. –jeśli ktoś z Państwa pracuje nad budżetem gminy lub innego podmiotu należącego do sektora finansów publicznych- może nam zaprezentować ten dokument)

12. Finałem naszych spotkań będzie ezzamin w sesji zimowej – • zakres tematyczny egzaminu określony zostanie w zestawie pytań kontrolnych. • W trakcie semestru: • Krótkie testy- kartkówki po 3-4 wykładach • Każdy student będzie zobowiązany do napisania krótkiej rozprawki(1-2 strony WORD 12 p.) na wybrany przez siebie temat z podawanej listy aktualizowanych tematów :

13. – pierwsze propozycje: • „Czy zmiany kursu EURO/ PLN ma wpływ na sytuację w polskich finansach publicznych – podaj przykłady” • „Czy w sytuacji naszego budżetu należy obniżać czy też podwyższać podatki” • „Podatek od dochodów liniowy czy progresywny?” • „Budżet państwa na 2010 rok – jak wygląda jego struktura, jak następuje jego opracowywanie i przyjęcie” • „struktura wsparcie finansowego Polski prze UE w latach 2007-2013- jak na tym tle przedstawia się wsparcie poprze programy operacyjne dla województwa lubuskiego” • „Podaj przykłady interwencjonizmu Państwa poprzez obowiązujący w Polsce system finansów publicznych- oceń zasadność i skuteczność tych działań”

14. Struktura tematyczna wykładów- krótka charakterystyka omawianych działów i wiodących zagadnień z zakresu FINANSÓW PUBLICZNYCH: • Cechy, funkcje i system finansów publicznych • Elementy teorii wyboru publicznego • Przegląd wybranych teorii finansów publicznych • System finansów publicznych (finanse państwa, regionalne, lokalne, fundusze celowe, fundusze ubezpieczeń społecznych) • Dochody publiczne (nie tylko podatki!) • Wydatki publiczne • Wybrane zagadnienia ewolucji finansów publicznych w okresie transformacji ustrojowej w Polsce

15. Równowaga budżetowa • Dług publiczny • Charakterystyka i struktura podatków centralnych – procedura ich stanowienia • Podatki a polityka • Państwo na rynkach finansowych • Finansowe aspekty naszego członkostwa w Unii Europejskiej i perspektywy oraz warunki wejścia do strefy EURO • W trakcie zajęć przewidziane są komentarze na temet aktualnych wydarzeń związanych z ewolucją finansów publicznych w Polsce i na świecie.