ETIKA DALAM PENGURUSAN SEKOLAH

1. ETIKA DALAM PENGURUSAN SEKOLAH

2. KANDUNGAN • Kepentingan etika dalam pengurusan/kepemimpinan sekolah • Tugas Utama Pengetua/Guru Besar • Kepentingan etika dalam aspek-aspek pengurusan sekolah • Teori dan konsep pengurusan yang menimbulkan isu etika (teori pengurusan perniagaan, Pengurusan Saintifik dan Kesesuaian Amalan Konsep Birokrasi dalam Pendidikan) • Kajian penerapan nilai murni dalam kalangan pengetua • Kemahiran untuk pemimpin pendidikan yang beretika?

3. KENAPA ASPEK MORAL KEPEMIMPINAN PENTING? • Tugas pengetua/guru besar ialah untuk menukarkan organisasi sekolah kepada sebuah institusi Organizations become institutions when they are infused with values • Tugas pengetua/guru besar bukan sekadar untuk mentransformasikan pelajar dengan pengetahuan dan kemahirantetapi juga dengan sahsiah dan keperibadian yang mulia

4. Kuasa di antara pengetua/guru besar dan guru (termasuk staf dan pelajar) adalah tidak sama. Apabila perbezaan ini wujud, maka hubungan itu adalah bersifat moral • Pengetua/guru besar mempunyai kebebasan/kuasa untuk bertindak mengikut pertimbangan sendiri (discretion) Without choice, there is no autonomy, without autonomy, there is no leadership. Therefore discretion is necessary for principals to function effectively

5. Kenapa tajuk ini (aspek kepimpinan moral) dimasukkan? • Pengetua berperanan untuk mempertingkat profesionalisme guru • Kepemimpinan pengetua mempengaruhi prestasi guru • Kepemimpinan pengetua/guru besar yang beretika akan mempengaruhi pentadbiran dan pengurusan di sekolah • Kepemimpinan transformational akan mempengaruhi aspek perguruan

6. KEPENTINGAN ETIKA DALAM PENGURUSAN/KEPEMIMPINAN SEKOLAH • Dalam usaha untuk melaksanakan dasar pendidikan supaya matlamat-matlamatnya tercapai, sistem tersebut memerlukan pemimpin pendidikan yang cukup cekap, adil, beramanah, berdedikasi, berdaya usaha, bertanggungjawab, berkebolehan dan berakhlak tinggi (Kamarudin Kachar, 1989)

7. Kriteria untuk pemimpin sekolah yang berkesan: • Bersifat kritikal • Bersifat transformatif • Mempunyai wawasan • Mengamalkan pengupayaan • Beretika secara individu • Beretika di peringkat organisasi • Bertanggungjawab Semua sifat ini menonjolkan penerapan nilai dalam kepimpinan seseorang pemimpin

8. PENERAPAN NILAI SECARA LANGSUNG a) Beretikasecaraindividumembantumembuatpertimbangan: • Adakahbeliauseorangpemimpin yang mengamalkannilai-nilaisepertikejujuran, keikhlasan, keadilan, rasional, bertanggungjawabdansebagainya? • Apakahpandanganbeliaumengenaiperkara yang paling pentinguntukdiajarkepadapelajar? • Apakahkepercayaanbeliaumengenaikeupayaanpelajaruntukbelajar? • Adakahbeliaupercayasetiappelajarbolehdiajar?

9. …PENERAPAN NILAI SECARA LANGSUNG b) BeretikadiPeringkatOrganisasidijelmakandalamkepimpinanpengetua: • Adakahpengetua/guru besarberupayamewujudkanpersekitaransekolah yang positif, menyokongdaninklusif? • Adakahpengetua/guru besarmemupukbudayapembelajarandikalanganpelajar? • Adakahpengetua/guru besarmenyediakanpeluangdanrangsanganpembelajaranuntuksemuawargasekolah (termasuk yang kurangupaya) danahlikomunitinya?

10. c) Tugas Utama Pengetua/Guru Besar yang mencabar • Pengurusankurikulum (aspekikhtisas) • Pengurusandanpembangunan • Pelajar • Pengurusanpersonel • Kewangan • Kemudahanfizikal

11. Pembangunan organisasi dan diri • Pembangunan kendiri

12. d) Kajian NUTP (1998) • Dijalankan di 189 buah sekolah rendah dan 83 buah sekolah menengah di Wilayah Persekutuan, Kuala Lumpur • Dapatan kajian: • 65% pengetua/guru besar jarang berada di sekolah • 70% pentadbir sekolah tidak dapat memenuhi tuntutan KPM agar mereka mengajar sekurang-kurangnya enam waktu seminggu

13. Pengetua/guru besar tidak menyediakan persediaan mengajar • Pengetua/guru besar mentadbir sekolah secara kuku besi

14. KEPENTINGAN ETIKA DALAM ASPEK-ASPEK PENGURUSAN SEKOLAH Isu etika boleh timbul dalam: • Pengurusan ujian dan penilaian- ikut perkembangan • Penyediaan peluang yang sama untuk warga sekolah • Pengurusan kepelbagaian budaya – 1 Malaysia • Pertimbangan due process (prosedur dan substantif) • Kebebasan memberi pendapat (kebebasan dan tanggungjawab) • Penurunan kuasa/autoriti – kuasa bersama tanggung jawab (sumber kuasa pakar & rujukan; distributed leadership)

15. PEMANFAATAN TEORI PENGURUSAN PERNIAGAAN DALAM PENGURUSAN SEKOLAH Teori pengurusan perniagaan diterima pakai dalam pengurusan pendidikan disebabkan beberapa faktor seperti berikut: • Pentadbir sekolah akan menguruskan komponen yang sama seperti rakan-rakan mereka dalam bidang perniagaan iaitu • Personel • Kewangan • Fizikal • Institusi pendidikan mesti berkualiti, kompetitif dan kos efisien

16. Bidang pengurusan pendidikan secara relatif merupakan satu bidang agak baru/muda • Pendidikan kini telah menjadi satu ‘komoditi’ • Konsep ekonomi bebas yang wujud dalam sektor perniagaan telah meresap ke dalam bidang pendidikan di cirikan oleh aspek pelanggan dan aspek persaingan • Aspek pelanggan dan persaingan dalam pendidikan perlu tafsiran/pendekatan berbeza dengan pengurusan perniagaan.

17. PERBEZAAN KONSEP DALAM PENGURUSAN PERNIAGAAN DENGAN PENGURUSAN PENDIDIKAN • Terdapat dua aspek yang menonjol yang memperlihatkan perbezaan: a) Aspek pelanggan b) Aspek persaingan

18. Aspek pelanggan • Quality: Ability of a set of inherent characteristics of a product, process or system to fulfill requirements of customers and other interested parties (ISO 9001) • Konsep pelanggan dalam bidang perniagaan amat jelas • Pelanggan berhak menentukan perkhidmatan/ barangan yang diterima • Konsep ‘memuaskan hati pelanggan’ adalah jelas dalam sektor perniagaan

19. Siapakah pelanggan dalam pendidikan? • Pihak-pihak berkepentingan seperti pengetua/guru besar, guru, pelajar, ibu bapa, JPN atau KPM? • Adakah pelanggan dalam pendidikan mempunyai hak untuk menentukan perkhidmatan yang diterima? • Jika tidak, definisi untuk pelanggan dalam pendidikan perlu diperjelas • Hak dan tanggungjawab yang perlu dipikul oleh pelanggan perlu ditentukan dengan wajar

20. Alasan Menafikan Pelajar SebagaiPelanggan • Konsep pelanggan harus dianggap sebagai satu metafora (ibarat) • Pelajar hanya membayar sebahagian daripada kos pendidikan mereka • Perkhidmatan kepada pelajar diberikan secara total dan bukan secara individu • Kebebasan dari segi penjadualan

21. Aspek persaingan • Persaingan dalam perniagaan merupakan fenomena yang sihat • Amalan ‘survival of the fittest’ memang wujud dalam perniagaan khususnya melalui proses globalisasi • Apakah implikasi persaingan kepada IPTS? • Persaingan untuk mendapatkan pelajar mungkin menyebabkan sekolah-sekolah kecil ditutup • Bagaimana dengan konsep ‘cooperative learning’ yang wujud dalam pendidikan?

22. Issues We Need to Address! • Is private education really a lucrative business? • Urban middle-class parents, being better endowed financially, have the widest choice possible? • What is the relative tuition cost of private tertiary education compared to a public one? • The aggressive advertising undertaken by the industry’s big league

23. The Heart, Head and Hand of Leadership(Segiovanni) • The heart of leadership What a person believes, values, dreams about • The head of leadership The theories of practice that we have developed • The hand of leadership The actions that we take and the decisions that we make

24. KESESUAIAN AMALAN KONSEP PENGURUSAN SAINTIFIK DALAM PENGURUSAN SEKOLAH • Antara andaian Pengurusan Saintifik termasuk: • Pekerja merupakan ‘pembuat kerja’ dan bukan pemikir. Pemikir terdiri daripada pihak pengurusan • Kecekapan pekerja dinilai secara saintifik tanpa mengambil kira faktor kemanusiaan • Manusia tidak suka bekerja. Oleh itu mereka perlu diawasi secara rapi di tempat kerja

25. Sumber kuasa bergerak dari atas ke bawah • Faktor ekonomi merupakan rangsangan yang paling utama untuk pekerja

26. KESESUAIAN AMALAN KONSEP BIROKRASI DALAM PENDIDIKAN • Komunikasi dalam organisasi lazimnya wujud dari atas ke bawah • Guru dianggap sebagai juruteknik dan bukan ahli profesional • Perubahan lazimnya didesak oleh pihak atasan • Pencerapan pengajaran perlu dilakukan oleh pihak atasan

27. Kurikulum dibina oleh pakar dan dilaksanakan oleh guru • Keputusan dibuat oleh pihak atasan tanpa melibatkan guru • Pihak atasan tidak bercampur/mesra dengan bawahan

28. KAJIAN MENGENAI PENERAPAN NILAI-NILAI MURNI DALAM KEPEMIMPINAN PENGETUA • Kajian dibuat berdasarkan 16 nilai yang diperakui oleh Pusat Perkembangan Kurikulum • Guru mempersepsikan pengetua menerapkan lima nilai utama dalam kepemimpinan mereka: Kebebasan Baik hati Kebersihan fizikal dan mental Rasional Kasih sayang

29. Guru mempersepsikan pengetua mereka hanya menerapkan nilai ‘keadilan’ dan ‘berdikari’ pada peringkat sederhana • Contoh item yang menyentuh dua nilai di atas: Pengetua saya membuat penilaian SSB dengan munasabah berdasarkan sumbangan guru Pengetua saya tidak bersikap pilih kasih terhadap guru maupun orang lain Pengetua saya berani mengakui kesilapan/kesalahan diri

30. Responden bersetuju bahawa pengetua berkesan perlu mempunyai ciri-ciri nilai murni • Tidak terdapat perbezaan yang signifikan di antara guru yang mempunyai agama yang berbeza terhadap ciri-ciri pengetua berkesan • Tiga nilai yang paling baik untuk membezakan kumpulan pengetua sebagai model yang baik dengan kumpulan pengetua bukan model yang baik ialah: Kerajinan Hemah tinggi Semangat bermasyarakat

31. Contoh Soalan Kepada Responden • Rujukan 1: Sangat tidak setuju, 2: Tidak setuju, 3: Setuju, 4: Sangat setuju • Pengetua saya membuat penilaian SSB dengan munasabah berdasarkan sumbangan guru • Saya boleh bercakap dengan pengetua saya secara bebas dan terbuka • Pengetua saya sentiasa datang ke sekolah sebelum waktu pelajaran pertama dimulakan • Pengetua saya tidak memberikan komen yang negatif terhadap saya di khalayak ramai • Pengetua saya berani mengakui kesilapan/kesalahan diri • Walaupun pengetua saya sibuk dalam tugas hariannya, beliau masih masuk kelas untuk mengajar

32. Pengetua saya menghargai sumbangan semua warga sekolah. • Pengetua saya berani mempertahankan guru sekiranya guru berkenaan didapati tidak bersalah • Pengetua saya bergaul dengan semua orang tanpa mengira latar belakang mereka • Pengetua saya mengamgil berat terhadap kebajikan semua warga sekolah • Pengetua saya sentiasa memberi pengiktirafan kepada warga sekolah yang menghasilkan kerja dengan cemerlang • Pengetua saya merupakan model yang baik untuk semua warga sekolah

33. KEMAHIRAN UNTUK PEMIMPIN PENDIDIKAN YANG BERETIKA? • Meneliti situasi daripada pelbagai perspektif • Menentukan prinsip atau nilai untuk diterapkan ke dalam diri pelajar melalui pendidikan formal/tidak formal • Meneliti dilema moral dari pespektif consequentialist dan nonconsequentialist • Membandingkan kod etika dari pelbagai organisasi • Membaca penulisan mengenai dilema moral

34. Quality of leadership is a barometer that indicates the extent to which moral authority has replaced bureaucratic and psychological. When moral authority drives leadership practice, the principal is at the same time a leader of leaders, follower of ideas, minister of values, and servant to the followership.

35. Renungan Bersama • Apakah tahap pemantauan yang perlu dilakukan oleh pengurusan terhadap para guru? Adakah anda setuju dengan konsep yang dibawa oleh pengurusan saintifik?

36. SOALAN?