Oslobođenje Čačka

1. OslobođenjeČačka Prvi udarac nemačkom okupatoru u Trećem srpskom ustanku

2. Grad Čačak Grad Čačak

3. Sukobljenestrane • Wehrmacht • Jugoslovenskavojskauotadžbini (četnici)

4. Snageokupatora • Delovi 717. i 714. posadne divizije – sa tenkovima i artiljerijom • Nemačke posade iz Užica, Požege, Arilja i Ivanjice (pristigle u grad krajem septembra) • Izviđački bataljon iz Kraljeva (od 22. septembra)

6. Četničkesnage • Jelički četnički odred (1200 ljudi) pod komandom poručnika Jovana Bojovića • Odredi: Ovčarsko – kablarski, Jezdinski, Atenički, Pakovraćki, Zablaćki, Bresnički, Mrčajevački, Konjevićki, Ljubićki, Takovski, Gornjomilanovački, Prijevorski, Trnavsko – čačanski • Borbena grupa narednika Milutina Jankovića (100 ljudi, svi sa puškomitraljezima) • Odred smrti pod komandom Rada Stranjanca • Ukupno je u napadu učestvovalo oko 4500 boraca

8. PoručnikPredragRaković • KomandantPrijevorskogčetničkogodreda • Ubrzonakonbitkezaoslobodjenje Čačka postaje vodeći komandant u čačanskom kraju. • Istakao se u mnogim borbama protiv Nemaca, ustaša i komunista. • Streljan od strane KNOJ - a

9. Tokbitkezaoslobođenje • Napad na Nemce naredio lično Draža Mihajlović, odredivši za komandanta operacije kapetana Jovana Deroka. • Na sastanku oficira u Preljini, 30. 9. 1941. dogovoreno je da jedinicama sa leve obale Zapadne Morave komanduje Deroko, a da jedinicama sa desne obale komanduje poručnik Jovan Bojović. • Već istog dana četnici su opkolili grad sa svih strana.

10. DragoljubMihajlović JovanDeroko

11. Borbe su počele predveče, 30. septembra, kada su četnici potisnuli Nemce iz ulaza u Ovčarsko – kablarsku klisuru i sa Ljubića. • Oko 21h počinje da besni bitka oko Čačka. • U 2h združeni četnički odredi Ljubićkog sreza pregazili su Moravu i napali Nemce sa čela, dok se Trnavsko – čačanski odred neprimetno uvukao u grad i napao ih s leđa. • Na drugoj strani grada su Mrčajevački četnički odred i jurišna grupa kapetana Deroka tri puta pokušavaju da pređu reku, ali bivaju odbačeni.

12. Za to vreme, Jelički četnički odred i borbena grupa Milutina Jankovića prodiru u grad, pa se već oko 2h razvila borba i u centru grada. • Oko 4h jurišna grupa kapetana Deroka uništava nemačke bunkere ispred sebe i prelazi Zapadnu Moravu. • I Mrčajevački četnički odred, uprkos velikim gubicima, primorava bunkere pred sobom na predaju. • Najzad, oko 7h 1. oktobra slomljen je nemački otpor, četnici ulaze u Čačak sa svih strana. • Tada Nemci probijaju obruč i odstupaju pod borbom u pravcu Kraljeva.

13. Odmah po oslobođenju u gradu je organizovana parada. • Kapetan Jovan Deroko i poručnik Zvonko Vučković predaju raport Draži, koji naređuje napad na susedno Kraljevo.

14. Gubici • Jugoslovenska vojska u otadžbini: 36 izbačenih iz stroja, od kojih je jedan oficir – kapetan Radovan Đorđević. • Nemačke snage: Nepoznat broj mrtvih (procenjuje se na više desetina) i oko 300 zarobljenih vojnika i oficira.

15. ČetnicisprovodezarobljeneNemce

16. Literatura • S. Živanović, Treći srpski ustanak – knjiga druga • Z. Vučković, Sećanja iz rata • G. Davidović i M. Timotijevic, Zatamnjena Prošlost – prva knjiga