Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu szkolnictwo.pl

1. Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Modyfikacja Ewelina Orlińska - Rayska Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.

3. WZÓR OGÓLNY WODOROTLENKÓW MeOH atom metalu grupa wodorotlenowa Należy pamiętać, że grupa OH jest charakterystyczna dla wszystkich wodorotlenków!!!! Związek nieorganiczny posiadający grupę OH jest zawsze wodorotlenkiem!!!! GRUPA OH JEST ZAWSZE JEDNOWARTOŚCIOWA

4. USTALANIE WZORÓW WODOROTLENKÓW Ustalając wzory wodorotlenków musimy pamiętać o tym, że GRUPA OH JEST ZAWSZE JEDNOWARTOŚCIOWA jak również musimy znać wartościowość metalu, którego wodorotlenek chcemy ustalić!! n I I I MeOH Me(OH)n grupa OH jednowartościowa grupa OH jednowartościowa metal nwartościowy metal jednowartościowy W związku z powyższym wszystko na górze nam się skraca i nic nie spada!!!! W związku z powyższym jeżeli metal ma inną wartościową niż jeden to spada ona za grupę OH, która musi być w nawiasie!!!!

5. JAK TWORZYĆ WZORY WODOROTLENKÓW??? wodorotleneksodu - zaczynamy standardowo ”to co z tyłu w nazwie na początku we wzorze” – najpierw symbol sodu, który jest pierwiastkiem (metalem) 1 gr. u. o. więc jest jednowartościowy później grupa wodorotlenowa, która jest zawsze jednowartościowa . W związku z tym wszystko na górze się skraca i nic nie spada!!! I I NaOH

6. JAK TWORZYĆ WZORY WODOROTLENKÓW??? wodorotlenekwapnia - zaczynamy standardowo ”to co z tyłu w nazwie na początku we wzorze” – najpierw symbol wapnia, który jest pierwiastkiem (metalem) 2 gr. u. o. więc jest dwuwartościowy później grupa wodorotlenowa, która jest zawsze jednowartościowa. W związku z tym wartościowość, która jest nad symbolem wapnia spada za grupę OH, która musi być w nawiasie!!! II I Ca(OH)2

7. JAK TWORZYĆ WZORY WODOROTLENKÓW??? wodorotlenekglinu - zaczynamy standardowo ”to co z tyłu w nazwie na początku we wzorze” – najpierw symbol glinu, który jest pierwiastkiem (metalem) 13 gr. u. o. więc jest trójwartościowy później grupa wodorotlenowa, która jest zawsze jednowartościowa. W związku z tym wartościowość, która jest nad symbolem glinu spada za grupę OH, która musi być w nawiasie!!! III I Al(OH)3

8. JAK TWORZYĆ WZORY WODOROTLENKÓW??? wodorotlenekżelaza (III) - zaczynamy standardowo ”to co z tyłu w nazwie na początku we wzorze” – najpierw symbol żelaza, który nie jest pierwiastkiem żadnej z grup głównych u. o. więc jego wartościowości nie da się przewidzieć na podstawie położenia w układzie wobec tego jest ona podana w nawiasie żelaza (III) później grupa wodorotlenowa, która jest zawsze jednowartościowa. W związku z tym wartościowość, która jest nad symbolem żelaza spada za grupę OH, która musi być w nawiasie!!! III I Fe(OH)3

9. JAK TWORZYĆ WZORY WODOROTLENKÓW??? wodorotlenekmiedzi (II) - zaczynamy standardowo ”to co z tyłu w nazwie na początku we wzorze” – najpierw symbol miedzi, która nie jest pierwiastkiem żadnej z grup głównych u. o. więc jej wartościowości nie da się przewidzieć na podstawie położenia w układzie wobec tego jest ona podana w nawiasie miedzi (II) później grupa wodorotlenowa, która jest zawsze jednowartościowa. W związku z tym wartościowość, która jest nad symbolem miedzi spada za grupę OH, która musi być w nawiasie!!! II I Cu(OH)2

10. JAK TWORZYĆ NAZWY WODOROTLENKÓW??? Nazwy wodorotlenków Tworzymy dodając do słowa „ wodorotlenek” nazwę metalu i jego wartościowość. Jeżeli metal jest zawsze jednowartościowy lub zawszedwuwartościowy to nie podajemy jego wartościowości w nazwie KOH – wodorotlenekpotasu Fe(OH)2 – wodorotlenek żelaza(II) Fe(OH)3 - wodorotlenekżelaza(III) CuOH – wodorotlenekmiedzi (I) Cu(OH)2 – wodorotlenekmiedzi(II) Mg(OH)2 – wodorotlenekmagnezu(II)

11. Przy ustalaniu wzorów sumarycznych pamiętajmy, że: • Tlen jest zawsze dwuwartościowy, a wodór jednowartościowy • Metal łączy się z grupą wodorotlenową poprzez tlen

12. Przykłady Przykłady Znane wodorotlenki to przede wszystkim związki metali 1 i 2 grupy układu okresowego. Wodorotlenki tych metali można otrzymać dwoma sposobami: 1.Reakcja metalu z wodą metal + woda → wodorotlenek + wodór 2. Reakcja tlenku metalu z wodą tlenek metalu + woda → wodorotlenek

13. Wodorotlenek sodu NaOH( soda żrąca; soda kaustyczna) Właściwości fizyczne: Właściwość chemiczna – jest substancją silnie żrącą ! Wodorotlenek potasu KOH(potaż żrący, potaż kaustyczny) jest substancją silnie żrącą !

14. Wodorotlenek wapnia Ca(OH)2(wapno gaszone) Nasycony roztwór Ca(OH)2 nosi nazwę wody wapiennej Ma właściwości żrące Wykorzystywany do wykrywania tlenku węgla (IV)

15. Zasady – wodorotlenki, które rozpuszczają się w wodzie Wodne roztwory zasad przewodzą prąd elektryczny Pod wpływem dipoli wody cząsteczki zasad dysocjują na kationy metali Mem+ i aniony wodorotlenowe OH- Następuje rozerwanie wiązania pomiędzy atomem metalu i atomem tlenu. Kationy metalu mają tyle ładunków dodatnich ile powstaje anionów wodorotlenowych ( tyle samo wynosi wartościowość metalu i ilość grup wodorotlenowych w cząsteczce). Wodorotlenki, które ulegają dysocjacji pod wpływem wody, nazywamy zasadami.

16. Przykłady Ogólne równanie dysocjacji elektrolitycznej zasad:

17. PAPIEREK UNIWERSALNY Zakres pH od 8 do 14 FENOLOFTALEINA Z bezbarwnej na malinowo Brak zmiany zabarwienia ORANŻ METYLOWY

18. WODOROTLENEK SODU jest jednym z głównych surowców chemicznych, dlatego jest szeroko stosowany w branży przemysłowej. stosuje się go w przemyśle farmaceutycznym służy do otrzymywania tłuszczy oraz mydeł, bierze udział w otrzymywaniu szkła wodnego z krzemionki, stanowi surowiec pomocniczy w branży celulozowo – papierniczej, jest używany w przemyśle włókienniczym oraz wiskozowym do procesu bielenia, barwienia i utrwalania barwnika. służy do uzdatniania wody do celów przemysłowych, posiada właściwości myjące i dezynfekujące, co wykorzystuje przemysł spożywczy, m.in. zakłady mleczarskie, browary, zakłady mięsne oraz cukrownie.

19. WODOROTLENEK MAGNEZU • preparaty kosmetyczne (wymagające środowiska zasadowego), np. pasty do zębów • w medycynie jako tzw. mleko magnezjowe (zawiesina wodorotlenku magnezu w wodzie) • w przemyśle znalazł zastosowanie w procesie rafinacji cukru • w niewielkich ilościach stosuje się go w wyrobach kakaowych i czekoladowych (jako E528) WODOROTLENEK WAPNIA w przemyśle wykorzystuje się do: produkcji materiałów budowlanych produkcji leków produkcji środków odkażających i dezynfekcyjnych w przemyśle cukierniczym

20. Bibliografia „Chemia i my” WSiP „Chemia1” wyd. GREG http://wikipedia.pl http://www.chemia-gimnazjum.info