550 likes | 955 Views
BPH’da Kombinasyon Tedavileri. Doç. Dr. Ahmet SOYLU. ULUSAL BİLİNÇLE GÜNCEL ÜROLOJİ - İSTANBUL 18.Ekim.2009. Alt Üriner Sistem Semptomları. İşeme sonrası semptomlar (obstrüktif) işeme boşaltımının tam olmaması duyumu işeme sonrası damlama. Depolama (irritatif) semptomları
E N D
BPH’da Kombinasyon Tedavileri Doç. Dr. Ahmet SOYLU ULUSAL BİLİNÇLE GÜNCEL ÜROLOJİ - İSTANBUL 18.Ekim.2009
Alt Üriner Sistem Semptomları • İşeme sonrası semptomlar (obstrüktif) • işeme boşaltımının tam olmaması duyumu • işeme sonrası damlama • Depolama (irritatif) semptomları • artmış gündüz işeme sıklığı • noktüri • sıkışma hissi • idrar inkontinansı • İşeme (obstrüktif) semptomları • zayıf idrar akımı • çatallı-dağınık idrar • kesik kesik işeme • gecikmeli idrara başlama • zorlanarak idrar boşaltma • terminal damlama
Alt Üriner Sistem Semptomları • Prevalans ve şiddeti yaşla birlikte artmakta • Yaşlı nüfüsun progresif artışıyla birlikte toplum üzerine olan etkisi genişlemekte • 50-80 yaş erkek; AÜSS rahatsızlık oranı % 90 • Erkeklerde işeme semptomları daha yaygın • Erkeklerde prostat hastalığı olması kadınlara göre AÜSS’nın yönetimini daha kompleks hale getirmekte
BPH • ♂’lerde en sık görülen nonkutanöz benign tm • İnsidans yaşla ilişkili • Histolojik BPH insidansı • 41-50 yaş % 20 • 51-60 yaş % 50 • 80 yaş üstü % 90 • Semptomların görülmesi de yaşla ilişkili • 55 yaş % 25 • 75 yaş % 50 erkek semptomatik
BPH Doğal Seyri % 55 % 30 % 15 Kötüleşmekte Sabit kalmakta iyileşmekte Kirby RS et al. Benign prostatic hyperplasia. Health Press, 1995.
BPH • Yaşla birlikte; • Prostat hacmi, • Semptom şiddeti, • Akut üriner retansiyon riski, • BPH’ya bağlı ameliyat olma riski, artmakta • İdrar akım hızı azalmakta • BPH progresif bir hastalıktır. Meigs JB, Barry MJ. Isis Medical Media Ltd, 1996:139-148. Jacobsen SJ, et al. Urology 2001;58(suppl 6A):5-16.
BPH-Medikal Tedavi • - adrenerjik reseptör blokerleri • Alfuzosin • Doksazosin • Tamsulosin • Terazosin • 5 -redüktaz enzim inhibitörleri • Dutasterid • Finasterid • Fitoterapi • Serenoa repens ekstresi • Kombinasyon tedavileri
Neden Kombinasyon? • Fonksiyonel yanında anatomik obstrüksiyon • Obstrüksiyona ikincil irritatif semptomlar • Obstrüksiyona ikincil aşırı aktif mesane • Prostatik inflamasyon ile alevlenen semptomlar • Yaş ile artan niktüri ve noktüri • Erektil disfonksiyon
BPH’da Kombinasyon Tedavileri • - bloker + 5 -redüktaz inhibitörü • - bloker + Antikolinerjik • - bloker + cox inh • - bloker + PDE5 inh’leri • - bloker + Fitoterapotik • - bloker + antibiyotik • - bloker + AVP/Desmopressin,
Prostat: 5AR’lar ve DHT Testosteron Prostat hücresi 5AR1 5AR2 DHT(10 X T) DHT-androgen reseptör kompleksi Artmış hücre gelişimi Hücre ölümü
Finasterid Dutasterid Dutasterid 5 ARİ’lerinin etki mekanizmaları Testosteron Prostat hücresi 5AR1 5AR2 DHT DHT-androgen reseptör kompleksi Artmış hücre gelişimi Hücre ölümü
5 ARİ’leri: Finasterid & Dutasterid Bartsch G, et al.In: Chatelain C, et al, eds. Benign Prostatic Hyperplasia. Plymouth, UK: Health Publication Ltd; 2001:423-457. Roehrborn CG, et al. Urology. 2002;60:434-441.
5 ARİ’leri: Klinik Etkinlik • McConnell JD, et al. N Engl J Med. 1998;338:557-563. • Roehrborn C, et al. Urology. 2002;60:434-441.
Finasterid: Meta AnalizProstat Volümü & IPSS Düzelme Finasterid Plasebo IPSS’de düzelme Prostat Volümü
Finasterid: Meta AnalizPSA & IPSS Düzelme Finasterid Plasebo IPSS’de düzelme PSA Değerleri (ng/ml)
5ARİ’leri ve a-blokerler 5ARİ’leria-blokerler PV azalma PV’de azalmayı devam ettirme Semptom/idrar akımında iyileşme 1-2 hafta içinde semptomatik iyileşme Semptom/idrar akım iyileşmesini devam ettirme Semptomatik progresyonu önlemeUzun dönemde AUR ve cerrahi riskinde azalma
Kombinasyon TedavisiEtki Mekanizması - blokerler Hızlı semptomatik iyileşme 5-redüktazinhibitörleri Progresyonun önlenmesi Dinamik komponent İrritatifSemptomlar Statikkomponent Obstrüktif Semptomlar
Plasebo kontrollü kombinasyon çalışmaları (MTOPS öncesi) • Semptomatik iyileşme bakımından • Finasterid plasebodan • Kombinasyon -blokerden daha iyi değil. Çalışma n Süre Tip İlaçlar Veterans Affairs Cooperative Study (VA Coop) Lepor ve ark. 1229 1 yıl ÇK + R Fin/ Ter/ Fin+Ter/Pla PREDICT Kirby ve ark 1089 1 yıl ÇK + RFin/ Dok/ Fin+Dok/Pla 1.Lepor et al. NEJM 335: 533–539, 1996 2. Kirby et al. Urology 61:119–262,2003
VA COOP PREDICT 0 -1 -2 -3 -4 -5 Ortalama değişim -6 -7 Plasebo -8 Finasterid - Bloker (Terazosin / Doksazosin) -9 Kombinasyon -10 VA Coopve PREDICT IPSS’de iyileşme Lepor et al. NEJM 335: 533–539, 1996 Kirby et al. Urology 61:119–262,2003
VA COOP PREDICT Plasebo 4 Finasterid - Bloker (Terazosin/ Doksazosin) 3.5 Kombinasyon 3 2.5 Ortalama değişim (ml/sn) 2 1.5 1 0.5 0 VA Coopve PREDICT Maksimum Akım Hızında iyileşme Lepor et al. NEJM 335: 533–539, 1996 Kirby et al. Urology 61:119–262,2003
MTOPS (Medical Therapy of ProstaticSymptoms) İlk Vizit (4391) İkinci Vizit (3483) Randomize (3047) Plasebo (737) Finasteride (768) Doxazosin (756) Kombine (786) Finasteride 5 mg, Doxazosin 4-8 mg
MTOPS: Tedavi gruplarında progresyon oranları % McConnell et al. NEJM. 349: 2387–2398, 2003
2 5 2 0 1 5 1 0 5 0 0 . 0 0 . 5 1 . 0 1 . 5 2 . 0 2 . 5 3 . 0 3 . 5 4 . 0 4 . 5 5 . 0 5 . 5 Plasebo Finasterid Doksazosin Kombinasyon BPH progresyonunun kümülatif insidansı p < 0.0001 ; df = 3 -% 34 -% 39 % -% 64 Yıllar
IPSS’de kümülatif ≥4Puan artış 2 5 2 0 1 5 1 0 5 0 0 . 0 0 . 5 1 . 0 1 . 5 2 . 0 2 . 5 3 . 0 3 . 5 4 . 0 4 . 5 5 . 0 5 . 5 Plasebo Finasterid Doksazosin Kombinasyon p < 0.0001 ; df = 3 % Yıllar
4 . 0 3 . 5 3 . 0 2 . 5 2 . 0 1 . 5 1 . 0 0 . 5 0 . 0 0 . 0 0 . 5 1 . 0 1 . 5 2 . 0 2 . 5 3 . 0 3 . 5 4 . 0 4 . 5 5 . 0 5 . 5 Plasebo Finasterid Doksazosin Kombinasyon Kümülatif AUR riski p = 0.0034 ; df = 3 % Yıllar
1 0 8 6 4 2 0 0 . 0 0 . 5 1 . 0 1 . 5 2 . 0 2 . 5 3 . 0 3 . 5 4 . 0 4 . 5 5 . 0 5 . 5 Plasebo Finasterid Doksazosin Kombinasyon Kümülatif BPH’ya bağlı cerrahi tedavi p < 0.0001 ; df = 3 % Yıllar
Kombinasyon 1 hf TK SMART-1 (Symptom Management After Reducing Therapy) DT24 + D12 DT36 0.5 mg dutasterid+ plasebo Kombinasyon 0.5 mg dutasterid + 0.4 mg tamsulosin Plasebo Plasebo 4 hf Tek kör (TK) 12 hf Çift-kör 24 hf TK Barkin et al. Eur Urol 2003; 44: 461–6
Toplam IPSS Skoru Toplam IPSS skoru Alfa1-bloker kesilmesi 19 17 15 13 11 9 7 5 3 1 16.5 16.4 12.6 12.2 11.4 11.2 12.0 11.0 10.8 11.0 DT36 (kombinasyon) DT24 + D12 Başlangıç 4. hafta 12. hafta 24. hafta 30. hafta 36. hafta
SMART-1 (30. hafta) Hastalar (%) Daha iyi-aynı hastalar Daha kötü hastalar 100 80 60 40 20 0 %91* % 77 23% % 9 DT36 (n=153) DT24 + D12 (n=149) *p=0.001 vs. DT24 + D12 Barkin et al. Eur Urol 44: 461–466, 2003
SMART–1(30. hafta) Orta semptom IPSS < 20 (n=220) Şiddetli semptom IPSS 20 (n=82) (%) Hastalar 100 %93 % 86 % 84 80 % 57.5 60 % 42.5 40 % 16 20 % 14 % 7 0 DT36 DT24 + D12 DT36 DT24 + D12 % Daha iyi-aynı hastalar % Daha kötü hastalar Barkin et al. Eur Urol 44: 461–466, 2003
5ARİ’leri & ED Estimated occurrence rate with 95% CI 3% 4% 4% 5% 8% 8% 10% 9% 4% AUA guideline on BPH, J. Urol. 2003; 170, 530-547
BPH & AÜSS • AÜSS sadece prostat hastalıkları ile ilişkili değildir. • AÜSS olan erkeklerin sadece % 48-53’ünde MÇT (BPH) • AÜSS→ neden genelikle BPH’ya bağlı MÇT olduğu düşünülerek farmakolojik ve cerrahi tedavi prostat odaklı olmaktadır ve bazı hasta gruplarında tedavi başarısız olmaktadır. • MÇT+AAM tek başına α-bloker ile başarı % 35 • MÇT+AAM hastaların % 40’ın da prostat cerrahisi sonrası dirençli mesane aşırı aktivitesi görülmektedir.
Prevalans(%) (Noktüri) Aşırı Aktif Mesane • Artmış sık idrara çıkma ve/veya sıkışma hissi ve/veya sıkışma inkontinansı ile seyreden, bu semptomları açıklayabilecek patolojik veya metabolik bir neden bulunmayan semptomatolojik bir sendromdur. (ICS 2001) Milsom I.et al. BJU Int. 87: 760-766, 2001
Aşırı Aktif Mesane Prevalansı • 40 yaş üstü Avrupa popülasyonunda (6 ülke, 16 776 kişi) • erkeklerde % 15,6 • kadınlarda% 17,4 • 18 yaş üstü ABD popülasyonuda (5204 kişi) • erkeklerde % 16 • kadınlarda% 16,9 Milsom I. et al. BJU Int. 87: 760-766, 2001, Stewart W. et al. World J Urol. 20: 327-336, 2003
MÇT+AAM Patofizyolojisi Mesane Çıkım Tıkanıklığı Parsiyel Denervasyon (Periferal) Parsiyel Denervasyon (Periferal) Detrusor Kas Değişiklikleri Nöral Faktörler (Santral-Periferal) Detrusor Aşırı Aktivitesi AÜSS/AAM
AAM Oral Farmakoterapi • Antikolinerjikler medikal tedavide temel ilaçlardır. İLAÇKANIT DÜZEYİÖNERİ DERECESİ Tolterodin 1 A Oksibutinin1 A Trospium 1 A Propiverin 1 A Solifenasin 1 A Darifenasin 1 A (ICS)
BPH-Antikolinerjik Kullanımı • Genel inanış Antikolinerjikler detrusor kontraksiyonlarını zayıflatıcı etkileri nedeniyle • İşeme zorluğuna neden olabilirler • İşeme sonrası rezidü idrar miktarını artırabilirler • Akut üriner retansiyon riskini artırabilirler • Bu nedenlerden dolayı BPH’sı olan erkeklerde kullanılmaları ?
BPH’lı Hastalarda Antikolinerjik Kullanımı İle İlgili Çalışmalar • Athanasopoulos A. et al. J Urol.2003 Randomize kontrollü çalışma • Lee JY. et al. BJU Int.2004 Olgu serisi • Lee KS. et al. J Urol.2005 Randomize kontrollü çalışma • Kaplan SA. et al. J Urol.2005 Olgu serisi • Abrams P. et al. J Urol.2006 Randomize kontrollü çalışma • Kaplan SA. et al. JAMA.2006 Randomize kontrollü çalışma
Tamsulosin Tamsulosin + Tolterodin (n = 25) (n = 25) SONUÇ-1 Ortalama Skor (UROLIFE) 628,4 p = 0,0003 p= 0,525 Başlangıç 12. hafta Yaşam Kalitesinde Düzelme 548,2 542,2 525,0 Athanasopoulos A et al. J Urol. 169: 2253-2256, 2003
SONUÇ-2 AÜSS n=144 Ürodinamik İnceleme MÇT n=76 % 53 MÇT + AAM n=68 % 47 α-bloker 3 ay α-bloker 3 ay Düzelme VAR n=60 % 79 α-bloker Düzelme YOK n=16 % 21 α-bloker + tolteradin Düzelme VAR n=24 % 35 α-bloker Düzelme YOK n=44 % 65 α-bloker + tolteradin Düzelme VAR n=6 % 38 Düzelme VAR n=32 % 73 Toplam Düzelme n=66 % 85 Toplam Düzelme n=56 % 82 Lee JY. et al. BJU Int. 94:817-820, 2004
Sonuç-3 * p < 0,05 Lee KS. et al. J Urol. 174:1334-1338, 2005
SONUÇ -4 Başarısız alfa bloker sonrası Tolterodin kullanımı p < 0,03 p < 0,01 Kaplan SA. et al. J Urol. 174: 2273-2276, 2005
SONUÇ -4 Başarısız alfa bloker sonrası Tolterodin kullanımı p < 0,02 p < 0,001 p < 0,02 Kaplan SA. et al. J Urol. 174: 2273-2276, 2005
p = 0, 0026 p = 0, 0001 p = 0, 0038 350 320 307 285 260 300 209 250 217 178 163 200 150 60 100 28 27 22 50 0 PVR PVR sistometrik sistometrik kapasite Maksimum kapasite Maksimum İlk İlk kontraksiyon kontraksiyon volümü volümü PLASEBO TOLTERODİN Başlangıç 12. Hafta SONUÇ-5 Abrams P. et al. J Urol. 175: 999-1004, 2006
SONUÇ-6 p = 0,48 p = 0,06 p < 0,001 Kaplan SA. et al. JAMA. 296: 2319-2328, 2006
4/872 % 0,46 Akut Üriner Retansiyon Oranı
BPH & AAM • Ancak bu konuda yapılmış randomize kontrollü klinik çalışmaların sayısı yeterli değildir. • Mevcut çalışmaların hepsinin majör kusurları var; • Süre kısa • Olgu sayısı az • Sadece ürodinamik parametreler veya semptomlar değerlendirilmiş, her ikisi birden değerlendirilmemiş • MÇT ürodinamik olarak gösterilmemiş • Randomizasyon ve körleşme yeterince tanımlanmamış
MTOPS: Akut veya kronik inflamasyonun BPH progresyonuna etkisi Hastalar (%) Roehrborn (MTOPS Study Group); EAU 2005