710 likes | 2.13k Views
De hersenen. en het zenuwstelsel. Zenuwstelsel speelt een rol bij: Gedrag Regeling van processen in je lichaam Centraal zenuwstelsel (CZS in nl,CNS in eng) Grote hersenen Kleine hersenen Hersenstam ruggenmerg Perifeer zenuwstelsel zenuwen. 4. 1 = tussenwervelschijf 2 = wervel
E N D
De hersenen en het zenuwstelsel
Zenuwstelsel speelt een rol bij: • Gedrag • Regeling van processen in je lichaam • Centraal zenuwstelsel (CZS in nl,CNS in eng) • Grote hersenen • Kleine hersenen • Hersenstam • ruggenmerg • Perifeer zenuwstelsel • zenuwen
4 1 = tussenwervelschijf 2 = wervel 3 = ruggenmerg 4 = ruggenmergszenuw
Ruggenmerg Witte stof (schors) uitlopers schakelcellen Grijze stof (merg) cellichamen van schakelcellen en motorische zenuwcellen Zenuwknoop (spinale ganglia) liggen sensorische zenuwcellen
Grote hersenen (cerebrum) Kleine hersenen cerebellum De Hersenen
1 = Schors grijze stof cellichamen van schakelcellen 2 = Merg witte stof uitlopers van schakelcellen Om hersenen liggen drie hersenvliezen voor bescherming en bloedvoorziening
Grote hersenen Centrale groeve • Sensorische centra: • impulsen verwerken • (+ bewustwording) • 2. Motorische centra: ontstaan impulsen voor bewuste bewegingen Andere onderdelen van grote hersenen: Limbisch systeem: oa geheugen, emoties enz. (in nauw contact met andere hersenonderdelen) - Amygdala: angst, emotie - Hippocampus: oa geheugen - Thalamus en hypothalamus - Reukhersenen Contact van hypothalamus met hypofyse
Kleine hersenen Coördinatie van alle bewegingen (o.a. evenwicht)
De Hersenstam • Is voortzetting van ruggenmerg • Bestaat uit • middenhersenen, • pons • Verlengde merg • Bevat centra van autonome zenuwstelselo.a. voor ademhaling, lichaamstemperatuur • Aantal reflexen verloopt via hersenstamo.a. pupilreflex • Let op: via hersenstam worden impulsen van linkerlichaamshelft geleid naar de rechterhersenhelft.
Zenuwen die via de hersenstam de hersenen verlaten • 12 paar hersenzenuwen • 31 paar ruggemergzenuwen • Motorische zenuwen • Sensorische zenuwen
Verwerking van informatie? • De rol van zenuwcellen • Bouw van zenuwcellen
De bouw van zenuwcellen • Bouw van zenuwcellen (neuronen) • Cellichaam • Uitlopers • Dendrieten (naar cl toe ) • Axonen (van cl af ) • Kunnen myelineschede hebben
Soorten zenuwcellen • 3 soorten zenuwcellen: • Schakelcellen • Motorische zenuwcellen • Sensorische zenuwcellen • Welke verschillen zie je? • In welke richting vervoeren ze impulsen • De lengte van axonen en dendrieten • Waar ligt het cellichaam?
Soorten zenuwcellen • Sensorische zenuwcellen • Geleiden impulsen van receptor naar CZS toe • Cellichaam ligt dichtbij CZS • Lange dendriet, kort axon • Motorische zenuwcellen • Geleiden impulsen van CZS af naar effector toe • Cellichaam ligt in het CZS • Korte dendriet, lang axon • Schakelcellen • Geven impulsen van sensorisch naar motorisch • Liggen in CZS
Reflex Reflex = snelle (onbewuste) reactie op bepaalde prikkel. (bv.: pupilreflex / kniepeesreflex / hoestreflex) Reflexen zijn belangrijk: - bij lichaamshouding - als bescherming (bv. als je per ongeluk iets heets aanraakt) - bij bewegingen / coördinatie van spieren (bv. bij lopen en fietsen)
Kniepeesreflex Animatie Bioplek reflexboog Animatie Bioplek kniepeesreflex
Het zenuwstelsel • Indeling op grond van werking • Animale zenuwstelsel - staat onder invloed van de wil - verzorgd bewuste reacties en reflexen - centra liggen voornamelijk in grote hersenen • Autonome zenuwstelsel - staat niet onder invloed van de wil - voor onbewuste functies van organen - regelt allerlei lichaamsfunctieso.a.hartslag,spijsvertering,ademhaling, nieren etc - centra in hersenstam Hormoonstelsel veel invloed op
Autonome zenuwstelsel Bestaat uit:1) orthosympatisch deel 2) parasympatisch deel Naar ieder orgaan (doelwitorgaan) gaat een orthosympatische zenuw en een parasympatische zenuw (= dubbele innervatie) Deze hebben een tegengestelde werking
Orthosympatisch zenuwstelsel Stimuleert organen die met activiteit te maken hebben + versnelling ademhaling + versnelling hartslag + verhoging dissimilatie (verbranding om energie vrij te maken) - remt (vertraagt) spijsvertering
Orthosympatische deel wordt vanuit het ruggenmerg (4) via de grensstrengen (5) naar de organen geleid. Zowel links als rechts v.d. wervelkolom liggen deze ganglia
Parasympatisch zenuwstelsel Zwevende zenuwen ontspringen uit hersenstam + stimuleert spijsverteringsorganen + bevordert assimilatie (vormen organische stoffen voor opbouw lichaam) voor rust en herstel lijf - remt (vertraagt) hartslag en ademhaling