Hersenen en cognitie NIBI Conferentie 2014

1. Andrea Burgerjon-Kil, docent biologie JCURobert Tatsis, ontwikkelaarbiologie JCU10 januari 2014 Hersenen en cognitie NIBI Conferentie 2014

2. Programmadezebijeenkomst • Inleiding • Theorie: onderzoeknaarcognitie • Theorie: kenmerken van geschikteopdrachten • Module ‘Hersenen en cognitie’ • Ontwerpen van eeneigen les • Afsluiting

3. Onderzoeknaarcognitie en cognitiestoornissen (autisme, adhd en schizofrenie)

4. Cognitie Het vermogen van het centrale zenuwstelsel om aandacht te schenken aan complexe stimuli, deze te identificeren en er adequaat op te reageren Cognitieve functies: Taal, emotie, geheugen, bewustzijn

5. Cognitiestoornissen • ADHD • Autisme • Schizofrenie • Genetisch • Omgevingsfactoren • Ontwikkelingsstoornissen

6. schizofrenie Voorbeelden van symptomen • Positieve symptomen • Wanen • Hallucinaties • Denkstoornissen • Negatieve symptomen • Afgevlakte emoties • Sociale/beroepsmatige disfunctie 3 stadia • Voorfase • Psychotische fase • Herstelfase

7. schizofrenie • Onderzoekaan de hersenen • Grootte en vorm MRI • Activiteit/functiefMRI of PET • cognitietestjes • Onderzoekeno.a. bij • 1-eiige tweelingen • Zonderschizofrenie • Concordant • Discordant • 2-eige tweelingen • Zonderschizofrenie • Discordant • Onderzoeken door de jarenheen

8. schizofrenie • Hersenafwijkingen • Verminderdegrootte van de prefrontale cortex • Kleinere thalamus • Verkleinde hippocampus • Het netwerktussen de gebieden die belangrijkzijnbijcognitie is nietgoedontwikkeldbijpatienten met schizofrenie • Hersenvolumesz<niet-aangedanetweelinghelft< gezondetweeling • Genetischeafwijkingen • Afwijkingen in genen die betrokkenzijnbij de ontwikkeling van hersenen • Cognitievevaardigheden • lager voordatschizofreniezichopenbaart

9. schizofrenie Conclusies • Stoornis in de ontwikkeling van hersengebieden die met cognitietemakenhebben • Afgenomenhersenvolume is deelsgenetischbepaald. • Lagere scores op cognitievevaardighedenontstaan door de minder goedecommunicatietussen de belangrijkehersengebieden die met cognitietemakenhebben. • Schizofrenie is eenprogressieveaandoening

10. Organisatie van differentiatie (ofwel; waarhaalik de tijdvandaanin mijndrukke curriculum?)

11. Basismodellen van differentiatie

12. Model 5: tempoverschillenplus verrijking • Sommigeleerlingenwerken de regulierestof in eenhoger tempo door • In de uitgespaardetijdwerkenzeaanverrijking/verdieping • De rest van de leerlingengaatverder met herhalen Voorbeelden: • Flipping the classroom • Compacten en verrijken

13. Model 5: tempoverschillenplus verrijking Voordelen: + Roostertechnischweinigproblemen + Weinig extra kosten Nadelen: • Wat is de motivatievoor de leerling; waar doe ik het voor? • Verandering van didactischevisie van de school nodig • Vereistveel extra inspanning van docenten

14. Kenmerken van eengeschikteopdracht

15. Differentiatieopdrachten Herhalend: • Leerlingenherhalen de geleerdeconcepten op eenanderemanier • Nietmeer van hetzelfde! Verdiepend: • Stofherhaaltbepaaldeconcepten, maar gaatdieper in op de stofdanbij de eindtermen • Veelschoolboekenbevattenverdiependestof Verrijkend: • Diepgangbuiteneindtermen

16. Laatleerlingenkiezentussenopdrachten Keuzeopdrachtenbinneneenvak (of onderwerpzoals ‘neurologie’) Keuzemogelijkhedenbinneneenopdracht, bijv. ‘expert-methode’ Eigen (deel)vraagformuleren en beantwoorden Open karakter van de opdracht Keuzemogelijkheden

17. Stelomvang vast (bijvoorbeeld 5 slu) In grotelijnenbestaat de opdrachtuitvierdelen: Orientatie op het onderwerp Benodigdevakkennisvergaren Verdieping Product maken en presenteren Indeling van de opdracht

18. Inleidendetekst (+ illustratie) Korte tekst op grondwaarvanleerlingen de opdrachtkunnenkiezen, ziebijv. www.betadifferentiatie.nl Aanvullendeinformatie, bijv. Omvang Aard van de opdracht, Benodigdevoorkennis Verdereinformatie over onderwerp 1. Oriëntatie op het onderwerp

19. Voorkennisopfrissen via vragen of opgaven llkannaarbehoeftedoen of overslaan Vereistenieuwekennisvergaren actiefzoekennaarkennis verwerking llkankorter of langer over ditdeeldoen 2. Benodigdevakkennisvergaren

20. Open deel, onderzoeksachtig Suggestiesvoorverdieping, bijv. Onderzoeksvragen Ontwerp Bronnen Variabel in omvang Veeltijdnodigvoor ‘kennis’ vergaren?, danweinigtijdvoorverdieping 3. Verdieping

21. Afronding door ‘product’ van verdieping Teweinigverdiepingkunnendoen? Maakpresentatie over ‘vergaardekennis’(bijv. concept map, uitgewerktvraagstuk) Presentatieaan ‘leergemeenschap’(docent + medell.), bv. Poster Ppt Ontwerp Organiseer ‘peer feedback geven’ 4. Product en presentatie

22. Programmadezebijeenkomst • Inleiding • Theorie: onderzoeknaarcognitie • Theorie: kenmerken van geschikteopdrachten • Module ‘Hersenen en cognitie’ • Ontwerpen van eeneigen les • Afsluiting

23. Module hersenen en cognitie (de praktijk)

24. Doelen van de module Algemenedoelen • Kennismaken met biologischwetenschappelijkonderzoekaan de UU • Verrijking tov examenprogrammabiologie • Academischevaardigheden • Het opzetten van eenonderzoek • Het opzoeken van informatie • Het maken van eenwetenschappelijke poster • Samenwerken met leerlingen van anderescholen Vakinhoudelijke doelen • Leren wat cognitie en cognitieve vaardigheden zijn • De koppeling maken tussen cognitieve vaardigheden en de anatomie van de hersenen • De koppeling maken tussen cognitieve stoornissen en eventuele afwijkingen in de hersenen • - het bedenken van een onderzoek waarmee deze koppeling gemaakt kan worden

25. Inhoud van de module • Voorbereidingsopdracht • Vragen over cognitie • Cognitietestjes • Algemenevragen over de werking van de hersenen • Dagdeel 1 • Werken met biologie: inleiding • Theorie over cognitie(cognitiestoornissen/ medische beeldvorming / wetenschappelijk onderzoek) • Verdiepingsopdracht: wetenschappelijke poster maken aan de hand van 3 aandoeningen met cognitieve stoornissen • Tussenopdracht • Werkenaan de wetenschappelijke poster • Verwerken van feedback op de poster • Dagdeel 2 • Demonstratiepracticum • Postermarkt • afsluiting

26. Cognitietestje • Strooptest • Test 1: lees zo snel mogelijk de kleuren voor met zo min mogelijk fouten • Test 2: benoem zo snel mogelijk de kleuren waarin de woordjes geschreven staan, met zo min mogelijk fouten

27. Theorie

28. Basisoefening

29. De verdiepingsopdracht

30. Demonstratiepracticum

31. Posters: templates

32. Posters

33. Feedback van leerlingen Positievepunten • Afwisselendtheorie en praktijk • Posters maken • Keuzevrijheid • Zelfuitzoeken • Het krijgen van feedback op de poster • Het snijzaalpracticum Valkuilen • Let eropdat het programmaniettedrukwordt • Keuzevrijheidkosttijd • Leerlingenloslatenkosttijd

34. Programmadezebijeenkomst • Inleiding • Theorie: onderzoeknaarcognitie • Theorie: kenmerken van geschikteopdrachten • Module ‘Hersenen en cognitie’ • Ontwerpen van eeneigen les • Afsluiting

35. Ontwerpen van eeneigen les In groepen, mogelijke focus van de les: • Wetenschappelijke poster • Differentiatie met herhalen/verdiepen/verrijken • Inhoudelijk; verbindenconceptenhersenen en cognitie • Openheid van opdrachten • Combinatie van onderwerpen • Anders