Download
1 / 40
400 likes | 676 Views
Endüstri Mühendisliği Ders Programlarının İyileştirilmesi. Hatice Ercan. İÇERİK. Giriş Eğitim EM Eğitimi Literatür Araştırması Bildirinin Farkı Anket Değerlendirmesi Anket Sonuçları Kaynaklar Ekler. GİRİŞ.
E N D
Endüstri Mühendisliği Ders Programlarının İyileştirilmesi Hatice Ercan
İÇERİK • Giriş • Eğitim • EM Eğitimi • Literatür Araştırması • Bildirinin Farkı • Anket Değerlendirmesi • Anket Sonuçları • Kaynaklar • Ekler
GİRİŞ • Her türlü işe başlanırken belirlenmesi gerektiği gibi bu bildiriye başlarken de bir özgörev(misyon) tanımının yapılması yararlı olacaktır. • Bu çalışmanın misyonu; ülkenin başarısını artırabilmek adına eğitim sistemini iyileştirilmesidir. • Özellikle üzerinde durulan eğitim ise mühendislik eğitimidir.
EĞİTİM • Misyon tanımıyla paralel olarak ülkenin gelişebilmesi için eğitimin önemli olduğu da söylenebilir. • Ülkenin başarılı olması isteniyorsa, endüstriye iyi eğitilmiş mühendis ve teknisyenlerin yetiştirilmesi gerekir.[1]
EĞİTİM • Hızla değişimin olduğu dünyada eğitimin de gelişmesi ve değişmesi beklenmektedir. • Özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde eğitimin gelişmesi, ön plana çıkması gereken bir stratejidir. • Türkiye’nin bilim ve teknoloji yeteneğini yükseltmesi, bilim ve teknolojiye egemen bir ülke yaratılması, tek stratejik seçenek olarak görülmektedir. [2]
EĞİTİM • Özellikle son yıllarda meydana gelen bazı değişiklikler eğitimin önemini artırmıştır. Bunlar; • Küreselleşme süreci, • Bölgesel Pazar ekonomilerine yönelik oluşumlar, • Endüstrinin uluslararası konum kazanması, • Nüfus değişimleri, • Çevresel konuların öneminin artması, ve • Yeni eğitim yöntemi ve teknolojilerinin geliştirilmesidir. [3]
EĞİTİM • Süren ve öngörülen değişim süreci işgücüne yeni formasyonlar kazandırmayı gerekli kılmıştır. • Endüstriyel üretimin yeni yöntemleri, iş dünyasının yeni dünya düzenine göre yeniden yapılanması, yüksek kalite istemi ve ürünlerin yaşam sürelerinin giderek kısalması, işgücünden istenilen becerilerde değişikliklere neden olmaktadır.[4]
EĞİTİM • Yüksek öğretim kurumları araştırma, geliştirme, üretim, yönetim ve akademik alanda kaliteli insan kaynağını sağlayarak toplumun sosyal gelişmesine katkıda bulunmaktadırlar. • Rekabeti, gereksinimleri, teknoloji takibini kalifiye insanlarla sağlanması ancak eğitim ile gerçekleşir. • Sistemlerin başarısını etkileyen en önemli unsur insandır ve insana yapılan yatırımın getirisi belki çok hızlı değil ama çok büyüktür.[5]
MÜHENDİSLİK EĞİTİMİ ve EM EĞİTİMİ • Mühendislik eğitimi 19. Yüzyılda gelişen endüstri devrimi ile ülkelerin gündemine girmiştir.[6] • Genellikle ülkelerin yaklaşımı; • teorik ve araştırma ağırlıklı mühendislik eğitimi • uygulamaya yönelik mühendislik eğitimi Şeklindedir. [6]
MÜHENDİSLİK EĞİTİMİ ve EM EĞİTİMİ • Mühendislik eğitimi içerisinde bahsedilmiş olan misyona; ülkelerin amaçlarına; özellikle insan kaynağı, teknoloji gelişimi, üretim, araştırma, geliştirme, yönetim gibi alanlarda kalifiye eleman yetiştirebilme gibi fonksiyonlar düşünüldüğünde EM eğitiminin iyi verilmesi, istihdamı sağlaması, küreselleşme ile değişmesi ve gelişmesi beklenmektedir.
MÜHENDİSLİK EĞİTİMİ ve EM EĞİTİMİ • Endüstri Mühendisliği, çeşitli alanlarla ilgilendiği için EM ders programları çeşitli alanlarda ders içermelidir. • Ancak ders programları hemen hemen her üniversitede aynı nitelikler taşımaktadır. [7] • Özellikle paydaşlardan biri olan iş sahası ise belli spesifik konularda uzmanlaşmış endüstri mühendislerine ihtiyaç duymaktadır. • Ayrıca eğitimi alan öğrencilerin verilen eğitimden beklentileri karşılanmalıdır.
MÜHENDİSLİK EĞİTİMİ ve EM EĞİTİMİ • Stark’ın çalışmasında belirttiği şekliyle; 1. Eğitim programının ya da bölümün misyonu, vizyonu ve amaçları ya da öğrencilerinin neleri öğrenmelerinin önemli olduğu belirlenmelidir. 2. Yetkin kişilerin öğrencilerin kazanmaları gerektiğine inandıkları deneyimler belirlenmelidir. 3. Öğrencilere sunulan ders listesi ve sunulanlardan seçebilecekleri ders listesi belirlenmelidir. 4. Programın sunduğu eğitim zaman ve kredi çerçevesi belirlenmelidir.[8]
LİTERATÜR TARAMASI • Mühendislik eğitimi ile ilgili çeşitli kaynaklardaki yaklaşımlar şöyle özetlenebilir; • Finch’e göre programın içeriği işlevsel bir temele ve mezunlarının amaçlarının analizine dayanmalıdır.[9] • Oliver ise eğitim ve öğretim programlarını tasarımlarının, içeriğinin ne olması gerektiğinden başka bunların nasıl öğretilmesini ve öğrenme sonuçlarını değerlendirmek için ölçütlerin kapsanmasını önermektedir.[10]
LİTERATÜR TARAMASI • Literatürde, eğitimin en önemli kriterlerinden biri olarak ABET Kriterleri’nden bahsedilmektedir. • ABET Kriterleri baz alınarak bundan önceki tüm mühendislik çalışmalarında müşteri memnuniyeti düşünülmüş ve eğitimin paydaşları ifadesinden bahsedilmiştir.
LİTERATÜR TARAMASI • Yetiş’in çalışmasında eğitimin paydaşları ve öncelikleri şu şekilde gösterilmiştir;[11]
LİTERATÜR TARAMASI • Ayrıca pek çok çalışma, TKY veya KFY gibi kalite yöntemlerini eğitime uyarlamıştır. Bu çalışmalardan biri Akao’nun üniversite paydaşlarını tanımladığı bir çalışmadır.[12]
LİTERATÜR TARAMASI • Ayrıca kalite iyileştirme tekniklerini eğitime uyarlarken eğitimin üretimselleştirmesine yönelik çalışmalara da rastlanmaktadır. Bu çalışmalarda da son müşteri olarak işveren, sanayi gibi kavramlar görülmekte, lakin iç müşteri olan “öğrenci” göz ardı edilmektedir. • TKY uygulamalarının sıkça görüldüğü eğitim sisteminde iç müşterilerden biri olan öğrenci de düşünülmelidir.
LİTERATÜR TARAMASI • Literatürde bahsi geçen çalışmalarda öğretim elemanlarının ve/veya sanayinin fikri alınarak eğitim müfredatı düzenlenmiştir. • Ancak müşteri önceliklerine bakıldığında öğrencinin algısı, memnuniyeti de dikkate alınmamıştır. • Bu nedenle bu çalışma öğrencilerin algılarını ölçmek adına bir anket çalışmasını içermektedir.
BİLDİRİNİN FARKI VE AMACI • Bahsedildiği üzere bundan önceki müfredat geliştirme ve eğitimde kalite uygulamaları gibi çalışmalar öğrenci isteklerini dikkate almamıştır. • Bu çalışmada öğrencilere anket yapılarak ‘daha iyi nasıl öğrenilir ve eğitimden/meslekten memnuniyet durumları” öğrenci gözlemleriyle irdelenmiş ve önceden hazırlanmış olan ve mezunlara yapılan bir çalışma ile kıyaslanmıştır.
ANKET YÖNTEMİ • Anket yöntemi veri toplamak için kullanılan birincil kaynaklardan biridir. [5] • Bu yöntemde veriler araştırma ile ilgili olan ana kütleden seçilecek örnekleme sorulan sorular ile toplanır. [13] • Anket yöntemi veri toplamada sıkça kullanılan bir yöntemdir. [14]
ANKET UYGULAMASI • Anket uygulaması öğrenciler üzerinde yapılmış olup beşli skala uygulanmıştır. • Öğrenciler birinci sınıfı bitiren öğrenciler arasından seçilmiştir. • Mesleki eğilimleri henüz oluşmadan seçilmişlerdir, ilerleyen senelerde aynı örnekleme anket tekrarlanacak ve eğitimdeki ilerleme, algı değişimleri de tespit edilmiş olacaktır.
ANKET UYGULAMASI • 25 sorudan oluşan bir ankettir. • Anketin güvenilirliğini artırmak adına tekrarlayan sorulardan oluşmaktadır. (Ek 1) • Şaşırtmalı sorular anketten sonra aynı dile çevrilmiştir. • Temel başlıklar; • EM Eğitiminden memnuniyet • EM’nin geleceği ile ilgili görüş • Eğitim dili ile ilgili görüş • Çalışma alanları ile ilgili görüş • EM mesleği sevgisi • EM Eğitim şekli hakkındaki görüş
ANKET UYGULAMASI • Ek 2’de grafikleri verilen veriler toplanmıştır. • Anket sonucunda sorulan sorulara öğrencilerin istikrarlı cevap verdikleri görülmüştür. • Ancak Yabancı dil ve anadilde eğitim sorularına verilen cevaplar tutarlı olmayıp, öğrenci görüşleri bu noktada dikkate alınmamıştır.
ANKET UYGULAMASI • Öğrenciler EM’nin avantajlarının farkında ve bunu kullanabileceklerini düşünmektedirler. • EM’nin geleceğinde parlak bir kariyere sahip olacaklarını düşünmektedirler. • Mesleklerini sevmektedirler. • Memnuniyet ve çalışma alanları ile ilgili görüşleri ise orta seviyededir.
ANKET UYGULAMASI • Önceden yapılmış olan bir çalışmada mezunlara üniversitedeki EM eğitimi ile ilgili sorular sorulmuş ve sonuçları Ek 3’te verilmiştir. • Bu sonuçlar da dikkate alındığında; uygulamalı eğitimin ve proje bazlı çalışmanın hem mezunlar gözünde hem de okuyanlar gözünde değerli olduğu anlaşılmaktadır.
SONUÇ VE ÖNERİ • Anket daha fazla kişiye uygulanarak örneklem genişletilebilir. • Anket kendi yapısını koruyacak şekilde; öğretim elemanları ve sanayi kollarına da uygulanabilir. • Anket aynı örnekleme her sene tekrarlanarak, süreç içerisindeki(eğitim) görüş farklılıkları test edilebilir.
KAYNAKLAR • [1] “Türkiye’nin Bilim ve Teknoloji Politikası” TÜBİTAK Raporu, Ağustos, 1997. • [2] Boynak, F. , “Teknik Eğitim Fakültesi Elektronik ve Haberleşme Eğitimi Ders Programlarının Değerlendirilmesi ve Geliştirilmesine Yönelik Bir Araştırma”, 2002. • [3] John, V., “A FuturePath of EngineeringEducation: EducatingEngineringforEurope”, IEEE EngineeringScienceandEducationJournal, 4:3, 1995. • [4] Attwell G., “PreasuresforChange in theEducation of VocationalEducationProfessionals”. • [5] Aytaç, A., “KFY Yönteminin Eğitimde Kullanımı: Ders Müfradatının Gözden Geçirilmesi”, 2002. • [6] “HigherEngineeringEducationforEurope 1. Bölüm QualityandRecognition in EngineeringEducation: State of the art Report, Chapter 1” s1-21. • [7] Gültaş, İ., “Endüstri Mühendisliği Eğitiminde Matematik Ders İçeriklerinin Belirlenmesine Bulanık AHP Yöntemi ile Çözüm Önerisi”, 2007.
KAYNAKLAR • [8] Stark, J. S., “ShapingtheCollegeCurriculum”, Allyn& Bacon, Massatchusetts, USA, 1997. • [9] Finch, C.R, Cruinkton, J.R., “CurriculumDevelopment in vocationalandTechnicalEducation”, Allyn& Bacon, MA, USA, 1999. • [10] Oliver, G.L “TowardsImprovedRigr in theDesign of Curricullum” EducationalTechnology, 10: April, 1970. • [11] Yetiş, N., “Sanayinin Mühendislik Eğitiminden Beklentileri” Marmara Üniversitesi, endüstri Mühendisliği Bölümü, 1-44, İstanbul. • [12] Mazur, G., Voice of CustomerAnalysis, 1996. • [13] Kars, S.K., Müşteri Memnuniyeti eğitim Notları. TSE Kalite Kampüsü Kalite Müdürlüğü, 2001. • [14] Kordon, E., “Yetkinliklere Dayalı Kariyer Planlama ve Endüstri Mühendisleri için bir Uygulama”, 2006.
