240 likes | 360 Views
Agenda & inleiding Bijeenkomst ILOW 12 juni 2008. Presentatoren Elwin Nieuwenhuis ( Projectleider ICT van GWL ) Hinne Reitsma ( Projectleider standaarden IDsW ) Doel van de presentatie (ca. 40 minuten) ILOW informeren over standaardisatie van informatiestromen
E N D
Agenda & inleidingBijeenkomst ILOW 12 juni 2008 Presentatoren Elwin Nieuwenhuis (Projectleider ICT van GWL) Hinne Reitsma (Projectleider standaarden IDsW) Doel van de presentatie (ca. 40 minuten) ILOW informeren over standaardisatie van informatiestromen Wie en wat is het IDsW (Hinne Reitsma) Implementatie waterstandaard IDsW in het LIMS van GWL Voorstel oprichting ILOW werkgroep ICT Bevordering van standaardisatie en synergie Vervolgactie(s) vastleggen
Aquo voor ILOW Bijeenkomst ILOW12 juni 2008 te Lelystad door Hinne Reitsma
InformatieDesk standaarden Water • Partners: • Missie:effectieve informatie-uitwisselingtussen waterbeheerders • Gebruikers: Iedereen die zich bezighoudt met waterbeheer heeft baat bij de standaardisatie van gegevensuitwisseling.
onderdelen Aquo standaard • Documentatie • Voorbeeldbestanden • Praktijkrichtlijnen + voorbeelden … de standaard staat niet stil … gratis: www.idsw.nl update juni 2008
Aquo-domeintabellen • Ongeveer 500 stuks • IDsW-site: twee overzichten: • Excelsheet met domeinwaarden uit Logisch Model Aquo • Tabel met domeinen voor WNS en uitwisselmodellen;verwijzingen naar diverse csv-, xsd-bestanden • Project internetapplicatie Aquo-domeinen • Project opschoning domeintabellen • Parameter onderverdelen in grootheid, chem. stof etc. • Compartiment en Hoedanigheid • Praktijkrichtlijn domeintabellen • Taxa Waterbeheer Nederland (TWN) door lab. WD • KRW-stofcodelijst
Uitwissel Model (UM) Aquo - metingen specialisatie van NEN3610 / IMWA GeoObject Abstractie van een fenomeen in de werkelijkheid dat direct of indirect geassocieerd wordt met een locatie relatief ten opzichte van het aardoppervlak. Meting Aanduiding van een plaats waar een meting is/wordt verricht. MeetObject Aanduiding van een fysieke plaats waar een meting is/wordt verricht. Dat deel van de fysieke werkelijkheid dat wordt beschouwd of geanalyseerd. Vastgelegd kunnen worden alle zaken die voorafgaand aan de monsterneming zijn bedacht. MonsterObjecten Een reeks van waarden alleen variërend in geo-object en/of tijd. WaardeReeksen Uitkomst van een meting of toetsing van een grootheid of parameter. Waarden
XML Schema Definitietaal (XSD) • Taal voor beschrijvenvan structuurXML documenten • Bestandsextensie .XSD • XSD aangemaaktdoor conversie UML • Ondersteuning TU-Delft Voorbeeld van XML Schema <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> <xs:schema xmlns:xs="http://www.w3.org/2001/XMLSchema"> <xs:element name="huisdier"> <xs:complexType> <xs:sequence> <xs:element name="soort" type="xs:string"/> <xs:element name="naam" type="xs:string"/> <xs:element name="geboortedatum" type="xs:date"/> </xs:sequence> </xs:complexType> </xs:element> </xs:schema> Voorbeeld van een valide XML document ten aanzien van het bovenstaande XML Schema (huisdier.xsd): <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> <huisdier xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:noNamespaceSchemaLocation="huisdier.xsd"> <soort>Kanarie</soort> <naam>Geeltje</naam> <geboortedatum>2000-02-15</geboortedatum> </huisdier>
3610 3610 gecertificeerd Opbouw standaard voor uitwisseling IDsW GMLXML GMLXML UML IMWA model.XSD monitoring.xml model.XSD Aquo-lex UM Aquo valideren uitwisselbestand: • syntax (XML) • semantiek • structuur/model • domeinwaarden domein1.XSD domein2.XSD Aquo-domeintabellen domeinZ.XSD www.idsw.nl/Aquo/schemas
Aquo-kit mei 2008 voor KRW-SGBP KRW-Portaal UM Aquo Geo-info iWSR UM AQUO editor Normen/maatlatten UM Aquo Domein-tabellen iBever/Notove QBwat QBwat iBever UM Aquo (later) CSV-bestand formaat KRWStof bron bron bron
En verder … • Afstemming SIKB – IDsW • SIKB, IDsW, TNO en Alterra streven er naar om in de toekomst één enkel uitwisselingsformaat te hebben voor meetgegevens in Nederland. Basis daarvan is de NEN3610! • Deelname Metadata platform • Deelname Inspire TWG Hydrography • Deelname NEN-normcommissies • Waterkwaliteit, Geografie, Hydrometrie • Adviestrajecten implementatie Aquo • IRIS Baggermodule • iBever domeintabellen • …
Waarom standaard opnemen in nieuw LIMS? Aanleiding implementatie nieuw LIMS Start pakketkeuze 2e helft 2005 Operationeel sinds 27 november 2007 met WinLIMS van QSI Kwaliteitsverbetering en kostenbeperking De uitwisseling van informatie tussen organisaties is een voorwaarde voor doordacht waterbeheer De kwaliteit van informatiestromen verbetert door een juiste toepassing van standaarden. Bovendien zorgt standaardisatie voor een beperking van de kosten van de informatiestromen Slagvaardigheid ook voor de toekomst Aansluiting hebben bij de markt met informatie uitwisseling
Waarom standaard opnemen in nieuw LIMS? Standaard effectief toepassen: Doorvoeren in het gehele labproces, input en output opdrachtformulieren, intern (LIMS, werklijsten analisten), analyserapportages Toepassen in model voor elektronische gegevensuitwisseling van analyseresultaten met de waterschappen Gekozen voor IDsW (InformatieDesk standaarden Water) beheert en ontwikkelt informatiestandaarden voor het Nederlandse Waterbeheer.
De realisatie; LIMS van GWL Waarnemingsoorten model in het LIMS Uniforme coderingen en omschrijvingen voor parameter, eenheid, hoedanigheid, compartiment (matrix) gekoppeld aan een nummer Doorvoering uniforme coderingen in opdrachtformulieren, interne terminologie, analyserapporten Gebruik van WNS domeintabellen IDsW
De realisatie; LIMS van GWL UM Aquo uitwisselingsmodel Elektronische uitwisseling van analyseresultaten aan de systemen van Aa en Maas / Waterschap De Dommel Gebaseerd op XML-formaat (gestructureerd, begrijpelijk en flexibel) Geen gebruik van conversietabellen voor eigen terminologie->standaard Uitbreiding van door te geven gegevens (ordergegevens, analyse informatie etc.) Oude uitwisselingsformaat (ILIS) nog actief voor sommige afdelingen van beide waterschappen Wordt vervangen door UM Aquo wanneer de klant er klaar voor is Specifieke coderingen
De realisatie; ervaringen met IDsW Positief UM Aquo uitwisselingsmodel is robuust en flexibel Biedt schemabestanden voor controle op inhoud en structuur Mogelijkheid tot het toevoegen van organisatie specifieke entiteiten die door het IDsW beheerd worden. (Bijv. gwl1_bemonsteringsType, gwl1_monsternemingsDatum gwl1_bestelbonNummerKlantetc) Goede partner in begeleiding en informatievoorziening Gedreven en enthousiast team Risico’s IDsW standaard is nog onvolwassen Nog onvoldoende geadapteerd door de markt Inhoudelijk in ontwikkeling (verhoogt ontwikkelingskosten automatisering) Voorbeeld lostrekken van grootheden uit parametertabel Afhankelijkheid van IDsW aanvraagverwerking van nieuwe parameters/waarnemingssoorten Een traagheid in het opnemen van nieuwe inhoud/functionaliteit als standaard
Planning vervolgontwikkeling LIMS Verdere doorvoering IDsW-standaard Afstand doen van WNS domeintabellen en gebruik maken van actuele XSD-schemabestanden Scheiding parameter/grootheid in UM Aquo Automatische foutcontrole m.b.v. schemabestanden is nu uitgeschakeld Standaardisatie in LIMS uitbreiden met normen, methodetechnieken, soort bemonstering etc.
Planning vervolgontwikkeling LIMS Elektronische opdrachtuitwisseling externe partijen Uitbesteding van analyse opdrachten en het ontvangen van de resultaten met commerciële en publieke laboratoria Efficiënter (bespaart veel handmatig werk) Kwaliteitsverhogend (geen overnamefouten) Beschikking over actuele prijzen en producten (juiste doorbelasting, prijsvergelijking) Volgens een landelijke standaard (IDsW) Niet voor elke zakenpartner een uitwisselingsformaat ontwikkelen/implementeren Het huidige UMAquo van IDsW voorziet niet in een uitwisselingsmodel voor order fullfillment Namens ILOW input geven aan de ontwikkeling Stem grote partij bevorderd de opname als standaard Commerciële partijen zijn sneller bereid hun systemen aan te passen (grotere markt)
Voorstel formeren werkgroep ICT Bevordering van standaardisatie en synergie Standaardisatie thema’s In nauwe samenwerking met IDsW Informatiebehoefte waterlabs vertegenwoordigen bij IDsW Bevordering ontwikkeling Elektronische opdrachtuitwisseling externe partijen Synergie thema’s Uitwisseling kennis en ervaringen Procesoptimalisatie Bevordering van ontwikkeling/innovatie Voorbeeld online analyses van insitu metingen
Voorstel formeren werkgroep ICT Voorstel actiepunten Aanleveren van kandidaten voor deelname werkgroep ICT (ILOW) Bijeenkomst organiseren (Elwin Nieuwenhuis) Verkenning Oprichten van een kerngroep voor standaardisatie Concept hanteren om kerngroep onderwerp afhankelijk te formeren Plannen frequentie en data