710 likes | 846 Views
Ongelijkheid en armoede op wereldvlak: wat meten we? wat weten we? André Decoster Centrum voor Economische Studiën - FEB. Studiedag leraren economie derde graad ASO Dinsdag 22 januari 2008. Inhoud van de lezing. Inleiding: de controverse Gegevens Een waardegeladen meting
E N D
Ongelijkheid en armoede op wereldvlak:wat meten we? wat weten we?André DecosterCentrum voor Economische Studiën - FEB Studiedag leraren economie derde graad ASODinsdag 22 januari 2008
Inhoud van de lezing • Inleiding: de controverse • Gegevens • Een waardegeladen meting • Ongelijkheid in de wereld • Armoede in de wereld Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Human Development Report, 1999, p.3: "The income gap between the fifth of the world's people living in the richest countries and the fifth in the poorest was 74 to 1 in 1997, up from 60 to 1 in 1990 and 30 to 1 in 1960" Bhalla, 2002, p.2: "Poverty [...] declined at a faster pace than at any time in world history. Using the popular $1-a-day poverty line, the precentage of poor people in the developing world declined by 25% points from 1985 to 2000 – from 37.4 to 13.1 percent" Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Chen and Ravallion, 2004, p.15-16: "[...] we find that the percentage of the population of the developing world living below $1 per day was almost halved, falling from 40% to 21% over 1981-2001. [...] The number of poor fell by 390 million, from 1.5 billion in 1981" Milanovic, 2002, p.88-89: "World income inequality is very high. [...] World inequality has increased from a Gini of 62.8 in 1988 to 66.0 in 1993. The bottom 5% of the world grew poorer, [...] while the richest quintile grew richer. [...] The ratio between average income of the world top 5% and the world bottom 5% increased from 78 to 1 in 1988, to 114 to 1 in 1993." Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Doelstelling van deze lezing • vanwaar deze "verwarring", kakofonie? • vraag lijkt nochtans eenvoudig: zijn ongelijkheid tussen en/of armoede van de mensen in de wereld nu toegenomen of afgenomen? • maar antwoord is niet noodzakelijk eenvoudig: • probleem van gegevens? ja, maar... • conceptueel: ongelijkheid en armoede zijn rijke, multidimensionele concepten, die bovendien inherent waardegeladen zijn. Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Inhoud van de lezing • Inleiding: de controverse • Gegevens • Een waardegeladen meting • Ongelijkheid in de wereld • Armoede in de wereld Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Welke gegevens hebben we (makkelijk) ter beschikking? • BBP of BBP/capita • nu meestal beschikbaar per land • tot ongeveer 1975 (World Development Indicators 2004 van de Wereldbank) Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
De "taart" van het wereld BBP 2002 1995 1990 1980 1985 1975 100 209 twee opmerkingen: 1) de taart per inwoner: het wereld BBP per capita 1995 2002 1990 1980 1985 1975 100 139 2) hoe is de taart verdeeld? Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
En welke gegevens hebben we nodig? • het wereld BBP zegt niets over de verdeling ervan(juist zoals een BBP van een land niets zegt over de verdeling binnen een land); • als we de ongelijkheid tussen de burgers van de wereldsamenleving willen in kaart brengen hebben we gegevens nodig over het welvaartsniveau van individuele burgers: microdata • Dus meer dan 6 miljard gegevens, en als we iets willen zeggen doorheen de tijd: nodig over vele jaren... Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
En welke gegevens hebben we nodig? • steeds meer "surveys" met microdata ter beschikking • LSMS-project World Bank (Living Standard Measurement Survey) • niet vrij beschikbaar als microdata • wel in geaggregeerde vorm, zie websites • World Bank (PovCal-project) • WIDER (WIID dataset) • zeer arbeidsintensief Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Vandaar: drie mogelijkheden • Milanovic (2002, 2005) introduceerde drie mogelijke perspectieven om over de wereldongelijkheid te spreken: • Concept I : UN Assembly • tussen landen GDP/capita ongewogen • Concept II : • tussen landen GDP/capita gewogen met bevolking • Concept III: • tussen mensen consumptie survey data Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Data: problemen • verschil in groeivoeten tussen: • BBP • consumptie in Nationale Rekeningen • consumptie in de budgetenquêtes • BBP neemt ook publieke goederen op • omzetting van nominale waarden naar reële grootheden: • doorheen de tijd: BBP deflatoren of CPI • doorheen de ruimte: PPP-factoren (Purchasing Power Parity of Koopkrachtpariteiten) Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Dé hot issue: de PPP-conversiefactoren van het ICP-project Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
PPP-conversiefactoren van het ICP-project • wat is de koopkracht van: • $1 in US • €1 in België • €1 in Portugal • 1 Rubel in Rusland • 1 Rupee in India • 1 birr in Ethiopië • nominale wisselkoersen alleen volstaan niet • methodologie van prijsindices: • welke korf? • trage dataverzameling • resultaat van nieuwste rapport: Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
verschil met oudere PPP-conversiefactoren • vroeger werden natuurlijk ook al PPP-factoren gebruikt (in de WDI-database) • effect van de nieuwe methodologie op BBP/capita van enkele belangrijke landen; uit: Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
PPP-conversiefactoren van het ICP-project Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Bovendien... • zelfs als we over de "ideale" data zouden beschikken, ... • ... een "verdeling" is een complex gegeven, dat zich niet makkelijk (of op veel manieren) laat samenvatten Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Inhoud van de lezing • Inleiding: de controverse • Gegevens • Een waardegeladen meting • Ongelijkheid in de wereld • Armoede in de wereld • Groei en ongelijkheid Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Ongelijkheid: moeilijker te meten dan we denken • vergelijkt alle inkomens met elkaar • lijkt simpel: Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Ongelijkheid: moeilijker te meten dan we denken • maar bij meer dan 2 individuen, wordt dat al snel "moeilijk", en helpt de intuïtie van "de taart in gelijke stukken snijden" niet echt, zeker niet • om verschillende ongelijke verdelingen met elkaar te vergelijken • om ongelijkheid te definiëren als de omvang van de taart verandert • voorbeelden: Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
welke taart is het meest ongelijk? Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
welke taart is het meest ongelijk? Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
welke verdeling is (on)gelijker dan de andere? Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
welke verdeling is (on)gelijker dan de andere? Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
welke verdeling is (on)gelijker dan de andere? wordt vertaald in een schaalinvariante of relatieve maatstaf verhoudingen ongewijzigdabsolute kloof groter procenten Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
welke verdeling is (on)gelijker dan de andere? wordt vertaald in een absolute ("linkse") maatstaf absolute kloof ongewijzigdverhouding rijk/arm gedaald centen Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Ongelijkheid: moeilijker te meten dan we denken • meest gebruikte ongelijkheidsmaatstaven zijn relatief van aard (bvb. Gini) • maar als je naar absolute kloof wil kijken: dan moet je absolute maatstafgebruiken • bovendien: verschillende maatstaven geven verschillend gewicht aan veranderingen in de verdeling op verschillende plaatsen • de meting zelf is derhalve waardegeladen • en waarden zijn niet altijd gemakkelijk te kiezen: Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Ongelijkheid: moeilijker te meten dan we denken Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Ongelijkheid: moeilijker te meten dan we denken Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Inhoud van de lezing • Inleiding: de controverse • Gegevens • Een waardegeladen meting • Ongelijkheid in de wereld • Armoede in de wereld Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Hoe ziet de ongelijkheid op wereldvlak eruit? Drie stappen: • convergentie of divergentie tussen BBP's per capita van de landen(de VN Assemblee) • mensen i.p.v. landen • de wereldongelijkheid Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Ongelijkheid in de VN Assemblee: 2002 gemiddelde:7969 PPP$ De verdeling is zeker ongelijk, eigenlijk gepolariseerd Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
"Ongelijkheid" in de VN Assemblee: evolutie doorheen de tijd De polarisering neemt toe doorheen de tijd… Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Ongelijkheid in de VN Assemblee • Maar het beeld is “ingewikkeld” en onze grove indruk kan misleidend zijn, • dus ongelijkheidsmaatstaven gebruiken • Figuur 1: verhouding bovenste 20% en armste 20% • Figuur 2: Gini-coefficiënt Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Verhouding BBP/capita van 20% rijkste landen t.o.v. 20% armste landen en Gini coëfficiënt Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Lange termijn evolutie Gini (Tabel 11.1 in Milanovic, 2005) • 1820-1938 gebaseerd op Maddison (2001) • weinig landen in begin van de periode (26 in 1820; 45 in 1838; 127 in 1960) Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Ongelijkheid in de VN Assemblee: van landen naar mensen • Maar: is eigenlijk geen antwoord op onze vraag naar de ongelijkheid tussen de wereldbevolking • Dus: we wegen elk land met de bevolking • We bekijken achtereenvolgens: • Histogram van 2002 voor landen en mensen • Evolutie doorheen de tijd in het histogram • Evolutie doorheen de tijd in de quintiel ratio (20% rijkste/20% armste mensen in de wereld) • Evolutie doorheen de tijd in de Gini coëfficiënt Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Van landen naar mensen: 2002 Maakt een groot, zeer groot verschil (rol van China en India) Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Van landen naar mensen: 1975-2002 Rol van China en India is overduidelijk Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Verhouding BBP/capita van 20% rijkste mensen t.o.v. 20% armste mensen: 1975-1999 Het wegen met bevolking is CRUCIAAL voor het beeld dat men bekomt Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Gini voor ongelijkheid tussen wereldbevolking: 1975-99 Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Van landen naar mensen: 1975-2002 Het is dit inzicht dat tot euforische commentaren heeft geleid de laatste jaren, bijvoorbeeld in The Economist, maar ook in vele andere media: Maar… Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Van landen naar mensen: 1975-2002 • Maar… • Beetje te “optimistische” of te euforische boodschap, omwille van twee redenen: • blijft cruciaal afhankelijk van de waardegeladen veronderstellingenin de meetapparatuur • We verwaarlozen de ongelijkheid binnen landen Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Welke ongelijkheid? Verschillende Gini’s Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Welke ongelijkheid? Relatief of absoluut? Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
En wat met ongelijkheid binnen landen? • hierboven: ongelijkheid binnen landenverwaarloosd • Er is evidentie dat ongelijkheid binnen belangrijke landen is toegenomen (China, India, voormalige Sovjet-Unie en Oostbloklanden) • bvb. Gini voor China 1983-1995 (uit Zhang and Kanbur, 2001) Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
En wat met ongelijkheid binnen landen? • hierboven: ongelijkheid binnen landenverwaarloosd • Er is evidentie dat ongelijkheid binnen belangrijke landen is toegenomen (China, India, voormalige Sovjet-Unie en Oostbloklanden) • jammer genoeg kunnen we niet over de gegevens beschikken met microdata voor heel de wereld • diegenen die die wel ter beschikking hebben: enkel voor drie datapunten (gigantisch werk van vergelijkbaar maken van de data): 1988, 1993 en 1998 • twee grote “scholen”: • gebruik BBP en verdeel het over bvb. 5 groepen (o.a. Bhalla, Sala-i-Martin), • gebruik de microdata (Milanovic) Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster
Milanovic (2005, Chapter 9) Studiedag leraren ASO 22 januari 2008 Prof. A. Decoster