210 likes | 432 Views
Indicatoren m.b.t. het recht op onderwijs. Ides Nicaise KU Leuven (HIVA / PPW). Welk recht ? Visies op democratisch onderwijs. Welk ‘recht’ ? Twee opvattingen over democratisch onderwijs.
E N D
Indicatoren m.b.t. het recht op onderwijs Ides Nicaise KU Leuven (HIVA / PPW)
Welk ‘recht’ ? Twee opvattingen over democratisch onderwijs • Meritocratische visie: ijvert voor gelijke kansen (toegang), maar aanvaardt ongelijke behandeling en ongelijke uitkomsten • Egalitaristische visie: verwerpt ongelijke behandelingstreeft zelfs naar gelijke uitkomsten… …tot eind secundair onderwijs ?
Gemeenschappelijke punten • Beide zijn reactie tegen vroegere samenleving waarin maatschappelijke posities toegewezen werden door ‘ascription’, d.w.z. op basis van afkomst (vb. aristocratie, plutocratie, standenmaatschappij). Mensen moeten hun positie verdienen op basis van prestatie (‘achievement’, merit) • Motieven: • Rechtvaardigheid • Efficiëntie (ieders talenten maximaal benutten)
Meritocratie als ideologie van gelijke kansen (P. Saunders) • Ongelijkheid wordt bepaald door verschillen in • aanleg (=onveranderlijk), • inspanning (=persoonlijke verantwoordelijkheid) • omgeving / sociale afkomst (=ongelijke kansen) • Overheid moet corrigerend optreden opdat de derde bron van ongelijkheid weggewerkt wordt (bv. door kosteloosheid van onderwijs, leerplicht tot 18, taalbad voor nieuwkomers…). Dan heeft elkeen de kans om zijn ‘plafond’ te bereiken • Resterende ongelijkheden worden maatschappelijk aanvaard omwille van • efficiëntie… (investeren in laaggetalenteerden = verspilling) • …en rechtvaardigheid (prikkel tot inspanning) bv. watervalsysteem, leerkrediet…
Egalitarisme (J. Dewey) • Recht op onderwijs = mensenrecht (niet afhankelijk van talenten maar van menselijke waardigheid) • Recht moet ‘effectief zijn’, d.w.z. recht op gelijk profijt van het onderwijs, niet alleen gelijke kansen / gelijke toegang • Streefdoel van gelijke uitkomsten • Tussen individuen? • Tussen groepen (gemiddeld) bv. naar sociale afkomst • Daarvoor kan positieve discriminatie verantwoord zijn (compenserende rechtvaardigheid)bv. Affirmative Action in VS, SES-financiering in Vlaanderen
Vertaling naar indicatoren m.b.t. recht op onderwijs • Indicatoren van gelijke kansen • Bv. kosteloosheid • Indicatoren van gelijke behandeling • Bv. schoolse segregatie • Indicatoren van gelijke uitkomsten • Bv. voortijdig schoolverlaten
Schoolkosten in Vlaams secundair onderwijsKlasse / VCOV (2014) Jade, 1 Grieks-Latijn: • Schoolbenodigdheden: 48 euro • Schoolboeken: 130 euro • Sportkledij: 7 euro • Leefkostenop school: • Maaltijden en drank: 36 euro • Eendaagse uitstap: 7 euro • Deelname schoolactiviteit • ouders: 2 euro_________________________TOTAAL: 230 euro Bruno, 4 Hotel: • Kledij: 608 euro • Messenset: 138 euro • Boeken: 279 euro • Kopieën: 24 euro • Verplichte huur locker: 20 euro • Culturele voorstelling: 12 euro • Eendaagse uitstap: 28 euro • treinabonnement: 50 euro • Laptop: 579 euro • Schoolbenodigdheden: 95 euro • Deelname schoolactiviteit ouders: 34 euro • Internaat: 2555 euro_________________________TOTAAL: 4422 euro
Evolutie van segregatie in Vlaamse scholen(T. Wouters & S. Groenez, 2013) Maatstaf van segregatie: Hutchens’ index School 2 School 2 School 1 School 1 L L H H
Vroegtijdig schoolverlaten(G. Van Landeghem e.a., 2013) 63,5% van de schoolverlaters Indicator: 8,0% 5,7% van de schoolverlaters Indicator: 40,6%
Samenwerking met Departement Onderwijs • Jaarlijkse cijferreeksen (Vlaams onderwijs in cijfers, statistisch jaarboek…) • Scholenbundel (in opbouw): • Afgeleid uit datawarehouse onderwijs • Gegevens per school, vergeleken met set vergelijkbare scholen en met Vlaams gemiddelde • Steunpunt Studie- en Schoolloopbanen • Steunpunt Peilingen