210 likes | 487 Views
Introductie in het recht. mr. A.J. Wierenga. Introductie in het recht. Hoofdstuk 1 Recht in het algemeen Programma Actualiteiten Rechtsbronnen Rechtsgebieden Indelingen. Wortels in de maatschappij. Acties bij distributiecentra Albert Heijn Arbeidsovereenkomst Project X - Haren
E N D
Introductie in het recht mr. A.J. Wierenga
Introductie in het recht • Hoofdstuk 1 • Recht in het algemeen • Programma • Actualiteiten • Rechtsbronnen • Rechtsgebieden • Indelingen
Wortels in de maatschappij • Acties bij distributiecentra Albert Heijn • Arbeidsovereenkomst • Project X - Haren • Handhaven openbare orde • Bestuurlijke verantwoordelijkheid • Vervolging daders • Schadevergoedingen • Noord-Korea • Soevereiniteit - Veiligheidsraad • Non-proliferatieverdrag 1968
Bronnen van recht • Internationale rechtsregels • Wet • Ongeschreven rechtsregels • Beleidsregels • Rechtsbeginselen • Rechtspraak • De facto
Internationaal recht • Geschreven recht • Verdrag • Handvest VN • Veiligheidsraad • EU-verdrag • Rechten van de mens (EVRM) • Besluiten volkenrechtelijke organisaties • EU-besluiten • Verordeningen • Richtlijnen • Ongeschreven recht • Gewoonterecht
Wet • Grondwet • Grondrechten • Staatsinrichting • Koning(in) • Wetten • Vb. • Wet studiefinanciering 2000 • Andere regelgeving • Vb. • APV / afvalstoffenverordening
Rechtspraak • Vage normen • Art. 6:162 BW: onrechtmatige daad • Zorgvuldigheidsnormen • Vb. Gevaarzetting Kelderluik-arrest • Waarschijnlijkheid dat gevaar niet wordt onderkend • Bezwaarlijkheid van veiligheidsmaatregelen • Ernst gevolgen • Waarschijnlijkheid van ongeval • Rechtseconomen: Kp < Os x Ws • Kp = kosten preventie • Os = omvang schade • Ws = waarschijnlijkheid schade
Ongeschreven recht • Gewoonte • Bezwaar: rechtsonzekerheid • Staatsrecht • Vertrouwensregel • Internationaal recht • UNCLOS
Beleidsregels • Bevoegdheid bestuursorgaan • Vb: Tabakswet • Minister kan boete opleggen • ‘Kan’ • Cafébaas waarschuwt niet • Cafébaas faciliteert
Rechtstelsel compleet? • Zaak Riggs– Palmer • Rechtsbeginsel • Generalisatie van in andere rechtsregels geformuleerde voorschriften • Niemand mag beter worden van onrecht • Regels van moraal en fatsoen • Niet: • algemeen (onpersoonlijk) • afkomstig van bevoegd gezag • Coërcitief • Hoge Raad 1926 - Goudse Bouwmeester-arrest • Geen onverschuldigde betaling (verbintenis uit de wet)
Rechtsstelsel • Geen richting? • Oplossingen moeten passen in het systeem • Recht van spreken • Motiveringsplicht • controleerbaar
Functies van het recht • Conflict-mijdend: ordening • Materieel recht • Geboden en verboden • H.L.A. Hart: overlevingskansen vergrotend • Conflict-oplossend: • Formeel recht of procesrecht • Hoe haal je jouw recht?
Materieel en formeel recht Ge- en verboden Procesrecht • Burgerlijk Wetboek (BW) • Wetboek van Strafrecht (Sr) • Algemene wet bestuursrecht • Wetboek van Rechtsvordering (Rv) • Strafvordering (Sv) • Algemene wet bestuursrecht
Stufenbau • Internationaal recht • Grondwet • Formele wet • Amvb (regering) • Ministeriële regeling • Decentrale regelgeving • Provinciale verordening • Gemeentelijk verordening • Etc. Internationaal recht
Hiërarchisch ordening • Hogere voor lagere regel • Regels grotere gemeenschap gaan voor regels van kleinere gemeenschap • Vb. Verordening Wassenaar • Fotografieverbod Eikenhorst • Rb Den Haag 2003 (www.rechtspraak.nl) • art. 121 Gemeentewet
Indeling recht • Privaatrecht • Particuliere bevoegdheden • Niet exclusief • Publiekrecht • Overheidsbevoegdheden • Exclusief
Voorbeeld privaatrecht • Buurman past op Mickey • Operatie staart • Conflict over kosten dierenarts
Uitwerking privaatrecht • Individueel belang • Verhouding tussen burgers onderling en • Verhouding tussen burgers en rechtspersonen • NV, BV, vereniging, • Ook staat, provincie, gemeente • Andere benamingen • Burgerlijk recht, civiel recht • Handelsrecht • Arbeidsrecht
Voorbeeld publiekrecht • Buren klagen over Napoleon • Burgemeester uitlaatverbod • Exclusieve bevoegdheid
Uitwerking publiekrecht • Algemeen belang • Overheid en haar organen • Staatsrecht • Overheid en haar burgers • Bestuursrecht: • Welke bestuursorganen welke bevoegdheden? • Hoe komen besluiten tot stand?
Indelingen: strafrecht • Publiekrechtelijke aspecten domineren • Maatschappelijk sturingsmiddel • Vervolgingsmonopolie OM • Opportuniteitsbeginsel: • Afzien van op grond van algemeen belang • Privaatrechtelijke trekken: • In feite conflict tussen burgers • Art. 12 Sv • Wilders • Voeging • Woord voeren