Allergie en luchtwegproblemen bij peuters en kleuters

1. Allergie en luchtwegproblemen bij peuters en kleuters LOK 15/03/2012 Sascha van Nuijs Kinderarts GZA Sint-Augustinus

2. Allergie • Frequent probleem: tot 30% allergische luchtweglast • Toenemend • Symptomen zijn • Uiteenlopend • Aspecifiek • Veranderend

3. Allergic march

4. Diagnostiek allergie • Ook bij jonge kinderen, zeker vanaf zes maanden • RAST • Huidpriktesten • Bloedbeeld (eosinofielen) • DD uitwerken bv coeliakie

5. RAST (radioallergosorbent tests) • Geen beïnvloeding door medicatie • Steeds correleren met kliniek • Vaak vals negatief kort na acute allergische reactie door verbruik (gedurende 2-4w) • Beperking 6 allergenen

6. Huidpriktesten • Vorm • Meestal huidpriktesten • Prik-priktesten • Intracutane testen • Reactie cutane mastcellen: • wheal (oedeem) • flare (erytheem)

7. Huidpriktesten • Voordelen: • Snel en relatief goedkoop • Goede sensitiviteit en specificiteit bij gestandaardiseerde inhalatieallergenen • Hoge negatieve predictieve waarde • Nadelen: • Niet bij ernstige reacties • Beïnvloed door medicatie, recente anafylactische reactie, jonge leeftijd • Soms moeilijk bij eczeem

8. Elise, 4 jaar • Chronisch hoesten, voornamelijk in de winter en meer ‘s nachts • Snel moe bij inspanningen • Eczeem als baby • Familiaal atopische belasting

9. Elise, 4 jaar • Klinisch onderzoek • Goede algemene toestand • Xerodermie • Zuivere longauscultatie • Geen afwijkingen in NKO-gebied

10. Elise, 4 jaar • Huidpriktesten • Goede reactie op histamine • Duidelijk positief voor huisstofmijt • Negatief voor • Kattenepitheel • Hondenepitheel • Boompollen • Graspollen • Onkruidpollen

11. Elise, 4 jaar • Allergisch astma • Behandeling • Stofsanatiemaatregelen • Start montelukast • Duidelijk beter na 3 weken: minder hoesten en betere inspanningstolerantie • Stop montelukast in lente en zomer

12. Astma • Prevalentie • Symptomatologie • Uitlokkende factoren • Diagnostiek • Behandeling

13. Voorkomen • Wheezing zuigeling zeer frequent: tot 50% < 1 jaar • Prevalentie astma: ongeveer 10% bij <18 jaar

14. Symptomatologie • In aanvallen • Vaak nachtelijk • Hoesten: typisch bij kleuters • Piepen • Dyspnoe • Pijn of beklemming thoracaal • Vermoeidheid

15. Uitlokkende factoren • Virale infecties! • Allergenen • Inspanning • Emoties (stress, hard lachen) • Rook • Mist • Temperatuurswissel • Irriterende stoffen

16. Diagnostiek • Vaak moeilijk bij jonge kinderen: anamnese, resultaat van β-mimetica • Spirometrie: vanaf 5-6 jaar • Oppuntstelling allergie • Rx thorax (DD) • (Zweettest)

17. Aanvalsbehandeling: kortwerkende β-mimetica • Kortetermijn • Soms als enige behandeling bij milde klachten • Puffs = voorkeur: • Hogere longdepositie • Hoog genoeg doseren: bij ernstige aanval • Tot 6j: 6 puffs • Vanaf 6j: 12 puffs • Aerosols indien • Te weinig ademteugvolume • Continu zuurstofnood

18. Onderhoudsbehandeling • Dagelijks en langetermijn • Step-up step-down • (Stap 1: kortwerkende β-mimetica zo nodig) • Stap 2 • Inhalatiecorticoïden lage dosis bv Flixotide 50 2 x 2 puffs • Montelukast • <6j: 4 mg • >6j: 5 mg

19. Onderhoudsbehandeling • Stap 3 • Lage dosis inhalatiecorticoïden + montelukast • Verdubbel dosis inhalatiecorticoïden • Stap 4 • Systemische corticoïden • Rol langwerkende β-mimetica?

20. Astma: inhalatiebehandeling • Puffs steeds met voorzetkamer • Juiste masker • Mondstuk van wanneer het kan • Steeds tussendoor 5-10x ademen • Andere systemen • Diskus • Novolizer • … • Leg uit en controleer

21. Bas, 5 jaar • Sinds vorige lente veel hoesten, vnl lente en zomer • Uitgesproken snurken • Soms rode en jeukende oogjes in lente • Wil sinds kort geen appel en peer meer eten

22. Bas, 5 jaar • Prima algemene toestand • Normale hart- en longauscultatie • NKO • Forse tonsillen • Gezwollen neusslijmvlies • Doffe trommelvliezen • Bilateraal milde conjunctivale injectie

23. Bas, 5 jaar • Totaal IgE: 340 kU/l • RAST: • Boompollen: 28 kU/l • Graspollen: 1,5 kU/l • Onkruidpollen: <0,1 kU/l • Huisstofmijt: <0,1 kU/l • Kattenepitheel: <0,1 kU/l • Hondenepitheel: <0,1 kU/l • Appel: 6,5 kU/l • Peer: 3,8 kU/l

24. Bas, 5 jaar • Allergische rhinoconjuctivitis met oraal allergie syndroom • Therapie • Intranasaal corticoid • Antihistaminicum • Eventueel oogdruppels • Klachten onder controle

25. Oraal allergie syndroom • Allergische reactie bij ingestie van fruit, groenten, noten of kruiden bij pollengesensitiseerde patiënten • Meestal lokale reactie (mond-keel) • Systemische reactie bij 2-10% • Verhitte voedingsmiddelen worden meestal wel verdragen • Anamnese! • Sensitisatie voor pollen en voedingsmiddel

26. Oraal allergie syndroom

27. Eva, 14 maanden • Sinds een drietal maanden progressief jeukende huiduitslag • Voedingsproblemen als jonge baby, sindsdien sojavoeding • Lust niet graag eieren en brood • Huisdier: kat

28. Eva, 14 maanden • Eutrofe baby • Eczeem, vnl thv gelaat en plooien

29. Eva, 14 maanden • Totaal IgE: 520 kU/l • RAST: • Huisstofmijt: <0,1 kU/l • Kattenepitheel: 3,2 kU/l • Hondenepitheel: <0,1 kU/l • Koemelk: 1,2 kU/l • Eiwit: 4,6 kU/l • Tarwe: <0,1 kU/l

30. Eva, 14 maanden • Atopisch eczeem • Therapie • Hydratatie en olie in badje • Milde letsels/gelaat: zwak corticoid bv hydrocortisone 1-2,5% • Ernstigere letsels: sterker corticoid bv Eumovate, Locoid • Dieet • Voorlopig sojavoeding verder • Eieren zeker onverwerkt vermijden • Kat uit huis?

31. Eczeem • Vaak niet allergisch: ongeveer 50% gesensitiseerd • Multifactorieel: krabben, stress, infecties, wrijving • Behandeling • Hydratatie • Corticoïden (vnl lokaal) • Antihistaminica • Rol van calcineurine-inhibitoren (Protopic, Elidel)? • Cave restrictieve diëten!

32. Besluit • Allergiesymptomen aspecifiek en veranderend • Belang anamnese voor gerichte diagnostiek • Allergiediagnostiek ook bij jonge kinderen